THỞ ĐỂ CHỮA BỆNH

31/03/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Ghi chú:

Rất cảm ơn Bác sĩ Phan thị Liên Chi đã vừa gởi tặng tôi File Mp3 bài Nói Chuyện của tôi về “Thở Để Chữa Bệnh” tại Trung Tâm Mục Vụ Saigon ngày 10.3.2012 .

Mới thôi mà đã 10 năm!

Không ngờ lúc đó mình đã 72 tuổi rồi mà còn đẹp… lão, giọng nói nghe còn tốt, và nội dung thấy vẫn còn có ích cho buổi hôm nay.

Cảm ơn nvquyen đã chuyển qua dạng youtube.

Cũng xin phép anh Xuân Thái cho tôi “trích đoạn” bài viết của anh để “dẫn nhập” nhé.

Xin được chia sẻ cùng bạn bè thân quen.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc

(Saigon, 03.2022)

………………………………………………………………………………………………………….

Thở để chữa bệnh

Xuân Thái

Vào lúc 14 giờ 30 chiều ngày 10/3/2012, Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã nói về đề tài “Thở để chữa bệnh” tại Lầu 1 Trung Tâm Mục vụ Sài Gòn.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc là một cái tên rất quen thuộc không chỉ trong ngành Y, nhưng còn là một uy tín lớn trong giới Đạo học, đặc biệt về Thiền Phật giáo, ông đã có nhiều nghiên cứu công phu về Thiền học giúp ích rất nhiều người cho mọi lứa tuổi. Trang Web dohongngoc.com của ông là địa chỉ tin cậy của nhiều thành phần độc giả. Trang web của ông rất thực tế và đầy chất thơ, với giọng văn nhẹ nhàng, dí dỏm duyên dáng nhưng thật sâu sắc với nhiều độ lắng, nơi đây luôn là điểm đến cho những ai muốn sống vui tươi khỏe mạnh và thanh thản bình an.

Sau phần cầu nguyện của Sơ Maria Hồng Quế, Sơ đã ân cần giới thiệu BS Đỗ Hồng Ngọc với những lời lẽ trang trọng nhất, vì trước đây Sơ Hồng Quế từng là học trò của ông.

(…) Ông đã bắt đầu buổi nói chuyện một cách nhẹ nhàng gần gũi. Sau đó, ông nói về sự quan trọng của hơi thở qua các phương cách cấp cứu từ xa xưa đến hiện đại, cách nào đạt hiệu quả cao nhất, trước khi triển khai phần quan trọng nhất của đề tài “Thở để chữa bệnh”.

Sau phần nghỉ giải lao, mọi người được hướng dẫn thực hành Phép thở bụng, cùng với những trao đổi và giải đáp thắc mắc của các học viên, buổi học đã chấm dứt vào lúc 17h30 cùng ngày. (Xin tham khảo đầy đủ qua phần Audio)

Buổi học rất sinh động và thật thú vị với biết bao điều bổ ích, thời gian như vội vã trôi, không đủ cho nhiều câu hỏi chưa kịp đưa ra.

Xin cám ơn sự ân cần từ một tấm lòng.

(Xuân Thái)

“Xả”… stress !

25/03/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc 2 Comments

“Xả”… stress !

Bs Đỗ Hồng Ngọc

stresnilstresspicture

Internet

Không có stress có lẽ con người cũng không thể tồn tại. Thế nhưng, vượt ngưỡng đến một mức nào đó thì con người cũng…không thể tồn tại, bởi chính stress gây ra nhiều thứ bệnh về thể chất và tâm thần, nên rất cần biết cách “xả” stress trong cuộc sống đầy căng thẳng, âu lo hiện nay.

Stress là một phản ứng bảo vệ, khi cơ thể bị một mối đe dọa, mối nguy hiểm xảy đến cho nó. Người ta gọi nó là phản ứng (hay đáp ứng) “chiến đấu hoặc bỏ chạy” (fight or flight response), nghĩa là trong tình huống đó, chỉ có hai cách để chọn lựa: chiến đấu để sinh tồn hoặc bỏ chạy để… sinh tồn!

Lúc đó, cơ thể phải huy động toàn lực để đối phó. Não thùy sẽ ra lệnh tiết các kích thích tố cần thiết, nào adrénaline, nào norepinephrine, cortisol…ồ ạt đổ vào máu. Tim đập nhanh để bơm máu về các cơ bắp lớn, phổi hổn hển tăng tốc bơm oxy, đường huyết vọt lên cao nhằm tăng cường khẩn cấp năng lượng, đồng tử mắt nở to để nhìn cho rõ, tai vểnh lên, mũi phồng ra… Tóm lại, mọi thứ đều phải trong tư thế sẵn sàng. Trong lúc các mạch máu lớn chuyển máu đến các bắp cơ thì mạch máu nhỏ ngoại biên co thắt lại, để nếu có bị thương thì máu cũng không bị mất nhiều… Vì thế mà người bị stress thường mặt mày tái ngắt, xanh lè, tay chân đơ cứng!

Stress cấp tính có những phản ứng mạnh hơn ta tưởng. Một người đang đứng trước chuồng cọp, thấy cọp sổng chuồng thì… phân, nước tiểu tóe ra mà không hay, tay chân bủn rủn, ngất xỉu. Nguy cơ qua đi, hiểm họa chấm dứt thì mọi thứ lại trở về trật tự cũ. Tim đập chậm lại, hơi thở điều hòa, bắp cơ buông xả. Nếu sự đe dọa không mãnh liệt nhưng cứ dồn dập, hết lớp này tới lớp khác, đến một lúc vượt quá mức chịu đựng gọi là “mất bù” thì sẽ tạo ra những hiệu ứng âm thầm gây tác hại không lường được lên thể chất và tâm thần của ta.

Thời đại ngày nay, con người ít có dịp chiến đấu một mất một còn trước thú dữ hay trước “hòn tên mũi đạn” như xưa. Nhưng con người ngày nay lại phải thường xuyên đối đầu với những “hòn tên mũi đạn” còn nguy hiểm hơn, kiểu “bề ngoài thơn thớt nói cười / bề trong nham hiểm giết người không dao”. Stress vượt qua ngưỡng lúc nào không hay và dẫn tới vô số bệnh tật mà bác sĩ cũng phải bó tay, đành gắn cho những cái tên mơ hồ như “rối loạn chức năng”, “mệt mỏi kinh niên”, “rối loạn thần kinh thực vật”… Đại học Y khoa Harvard ước tính có từ 60%- 90% bệnh nhân (ở Mỹ) tìm đến bác sĩ là do stress. Stress liên quan đến rất nhiều bệnh lý như nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, tiểu đường, suyễn, đau nhức kinh niên, mất ngủ, dị ứng, nhức đầu, đau thắt lưng, một số bệnh ngoài da, ung thư, tai nạn thương tích, tự tử, trầm cảm, giảm miễn dịch v.v… Tóm lại là rất phức tạp. Bác sĩ nếu không quan tâm đúng mức – đau đâu chữa đó – thì chỉ chữa đựơc triệu chứng bên ngoài còn cái gốc sâu thẳm bên trong là stress vẫn không đựơc giải tỏa, bệnh vẫn cứ luẩn quẩn loanh quanh , chuyển từ “bệnh” này qua “bệnh” khác, và do đó, chất lựơng cuộc sống bị giảm sút rõ rệt! Nhiều khi ta tưởng cholesterol xấu tăng cao trong máu là do thức ăn, nhưng không phải, do stress nhiều hơn! Tiểu đường tưởng do ăn nhiều chất ngọt, thực ra do stress nhiều hơn. Ta thấy đời sống càng căng thẳng, bệnh tiểu đường càng phát triển mạnh!. Ở nước ta mới mấy năm trước, tiểu đường chỉ lai rai, bây giờ thì… “năm sau cao hơn năm trước”, lan tràn cả ở thành thị lẫn nông thôn! Các nghiên cứu trên thế giới cũng cho thấy vào thời kỳ khủng hoảng kinh tế, người làm việc ở những khu vực dễ bị sa thải thì chết vi tim mạch, tai biến mạch máu não cao gấp đôi các khu vực khác…!

Stress thay đổi từ người này sang người khác. Cùng một sự việc, với người này thì nổi điên lên còn với người kia chỉ là một trò cười, với người này là cả một sự sụp đổ, với người kia là một bài học… Cùng là con ông bà “viên ngoại họ Vương”, cùng “sắm sửa bô hành chơi xuân”, mà Thúy Kiều thì khóc sướt mướt, thở than, nằm mộng, làm mười khúc đoan trường đầy nước mắt trong khi Thúy Vân ngạc nhiên sao chị mình “kỳ cục” vậy! Hẳn là bên trong Thúy Kiều có cái gì đó khác với Thúy Vân, bởi bên ngoài thì cả hai đều “mười phân vẹn mười” cả!

Internet

Người dễ bị stress là người thường có tính quá lo lắng, cầu toàn, hay tự chỉ trích, thiếu quyết đoán, hay do dự… Nếu bị thêm sức ép từ bên ngoài thì dễ suy sụp, dễ bị vượt ngưỡng! Nhiều học sinh học giỏi mà thi rớt cho là “học tài thi phận” một phần chính là do stress! Gia đình kỳ vọng nhiều quá, tạo một áp lực vô hình, khiến em không còn là chính mình nữa!

Những dấu hiệu sớm để nhận biết stress là có vấn đề về trí nhớ như hay quên, mất định hướng, thường hoang mang… Về cảm xúc thì dễ dao động, bứt rứt, dễ bị kích động, tâm tính bất thường, hay cáu gắt, lúc nào cũng có cảm giác bị tràn ngập, rất khó tìm được sự thư giãn. Trong lúc nghỉ ngơi mà vẫn cứ lo lắng, thậm chí còn lo lắng nhiều hơn! Các triệu chứng về thể chất dễ nhận ra như nhức đầu, đau lưng, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, chóng mặt.. Đặc biệt đau cột sống cổ hay cột sống thắt lưng. Cứ tưởng là loãng xương, là gai cột sống, là thoát vị điã đệm gì gì đó, thực ra gốc ở stress.

Người bị stress dễ bị bệnh vặt, cảm cúm triền miên vì sức đề kháng giảm sút đáng kể, dễ bị mất ngủ, tức ngực, tim đập nhanh và … dễ nổi mụn, nổi chàm trên da. Không có gì ngạc nhiên vì ở trong phôi thai, não và da vốn cùng xuất phát từ một lá mầm ngoai bì (ectoderme). Não mà bất an thì da cũng nhăn nhúm, nổi mụn, nổi chàm, chữa hoài không khỏi, thoa mỹ phẩm đắc tiền cũng vô ích. Não mà an vui thì da cũng tưoi nhuận, hồng hào, sáng láng. Người bị stress còn hay có những hành vi bất thường như tự dưng thèm ăn, ăn hoài, lên cân đột ngột; hoặc bỗng nhiên bỏ ăn, sụt ký đột ngột… Có người còn đi qua đi lại, đi tới đi lui, cắn móng tay, nhai nhóp nhép. Các huần luyện viện bóng đá, ông nào cũng hay đi qua đi lại, đi tới đi lui, nhai nhóp nhép “sinh-gom” hoặc phì phèo thuốc lá liên tục giữa lúc hai đội bóng vờn nhau trên sân. Họ bị stress. Nhưng đó là một thứ stress cấp, coi căng vậy mà hiền, chóng qua, hết trận đấu là xong, lại bắt tay nhau vui vẻ! Còn cái thứ stress nhai nhóp nhép kiểu “gặm một khối căm hờn trong cũi sắt”… mới là thứ stress nặng, mạn tính, triền miên, sinh đủ thứ chuyện.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nguyên tắc là đừng tự đòi hỏi mình phải luôn hoàn hảo, phải luôn luôn đúng! Cũng đừng bao giờ so sánh mình với người khác. Con vịt là con vịt mà con gà là… con gà. Con gà mà dại dột so với con vịt thì sẽ chìm nghỉm trong nước! Lục súc tranh công không thể nào vui đựơc! Một khi đã so sánh thì dù hơn, dù kém, dù ngang bằng cũng đều khổ!

Internet

Nên tránh những kẻ chuyên “phun” nọc độc! Họ rất sung sướng khi “tiêm” được nọc độc cho kẻ khác. Bói ra ma quét nhà ra rác, dị đoan mê tìn… làm ta căng thẳng lo lắng vô lối. Một lời nói, một cử chỉ của thầy thuốc cũng có thể gây stress trầm trọng không ngờ. Bác sĩ vừa xem phim X quang vừa lắc lắc cái đầu đủ cho bệnh nhân thót tim, nhưng thưc ra chì vì bác sĩ mỏi cổ do cả đêm thức coi bóng đá. Bác sĩ chỉ cần “phán” một câu mơ hồ như tim hơi lớn, gan hơi yếu, phổi hơi dơ… đủ cho bệnh nhân sống trong hoang mang ám ảnh dài lâu. Lời nói của bác sĩ không chỉ mang thông tin, mà còn truyền cảm xúc, gây stress, bởi người bệnh luôn ở trong một trạng thái tâm lý rất nhạy cảm khi tiếp xúc với thầy thuốc.

Có nhiều cách “xả” stress! Nhậu nhẹt, hút thuốc lá, ma túy… cũng là một cách xả stress, nhưng rõ ràng là có hại, “chạy ô mồ mắc ô mả”! Nhảy múa, ca hát, viết nhật ký, viết blog…. là những cách xả stress tốt. Nói chuyện tào lao (tám) cũng là một cách xả stress… , miễn là đừng có “chuyển lửa” từ người này qua người khác! Thực ra, nói ra đựơc với ai đó, một bạn thân thiết, một người có khả năng lắng nghe, một người sẵn sàng làm “thùng rác” cho mình thì mình sẽ cảm thấy nhẹ gánh! Không có bạn bè để tâm sự thì có thể tâm sự cùng tượng đá. Trải lòng ra một lúc, tượng đá cũng xiêu. “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau” là vậy! “Chửi chó mắng mèo”, “Giận cá chém thớt” cũng được. Đập bể mấy cái ly cái dĩa… cũng hay! Có điều nên chọn trứơc một ít ly tách, chén dĩa mẻ, để dành sẵn, khi nào cần thì đập nghe vừa rôm rã vừa đỡ tốn kém! Nguyên tắc chung là phải làm một cái gì đó cho năng lượng bị dồn nén trong stress có chỗ “xì” ra, thoát ra. Ta vẫn thường nói “xả xú bắp”, “xả hơi” đó thôi… Tóm lại, đừng có ngồi đó mà gậm nhấm, suy nghĩ vẩn vơ. Giặt đồ, nấu ăn, rửa chén, lau nhà gì cũng tốt. Chạy bộ, đánh đấm, la hét, khóc lóc… cũng đựơc. Đọc sách, xem phim càng hay, miễn là biết chọn phim, chọn sách!

Thấy người chồng trằn trọc mãi không ngủ được, lăn qua lộn lại cả đêm, người vợ hỏi có chuyện gì vậy anh? “Anh mắc nợ anh John hàng xóm một số tiền, hẹn ngày mai trả mà không có một xu dính túi!”. Người chồng đau khổ nói. Lập tức bà vợ tung mền dậy, chạy ra bờ rào gọi với sang nhà hàng xóm: “Anh John ơi, ngày mai chồng tôi chưa có tiền trả cho anh đâu nhé!”. Xong, bà quay vào bảo chồng: Anh yên tâm ngủ đi, bây giờ là lúc để cho anh John trằn trọc! Cô vợ đã rất thông minh! Cô đã “chuyển lửa” từ chồng mình sang … chồng hàng xóm. Chắc chắn anh John sẽ trằn trọc cho tới sáng, còn ông chồng cô sẽ ngủ ngon! “Chuyển” như vậy vẫn chỉ là ở bên ngoài. Chuyển bên trong hay hơn. Chuyện xưa kể bà mẹ già có hai cô con gái, một cô bán dù, một cô bán giày vải. Cô bán dù sống nhờ những ngày mưa, cô bán giày làm ăn khá nhờ những ngày nắng ấm. Bà mẹ lo buồn cho cô bán giày suốt những ngày mưa và đau khổ cho cô bán dù ngày nắng ráo. Có người biết chuyện khuyên bà sao không làm ngược lại, mừng cho cô bán dù ngày mưa và mừng cho cô bán giày ngày nắng?

Internet

Não ta có một đặc điểm lý thú là không thể cùng lúc nghĩ tới hai việc. Đã nghĩ điều này thì quên điều kia. Và người ta đã “lợi dụng” đặc điểm này để dịch chuyển các điểm tập trung trên võ não từ vùng này sang vùng khác. Chẳng hạn đang giận sôi lên thì… xảy ra động đất hay cháy nhà, lập tức vùng “giận sôi” của vỏ não tắt ngấm để nhường chỗ cho vùng sợ hãi! Ta biết giận dữ hay sợ hãi đều tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Nó có thể làm ta kiệt sức, suy sụp, thở không ra hơi… Có thể chọn cách nào khác chuyển dịch hay hơn, có lợi cho sức khỏe hơn chăng? Có đó. Đó là cách thở sâu, thở bụng, đưa hơi xuống huyệt… đan điền (dưới rún chừng 4 cm). Nó giúp làm cho ta tĩnh tâm lại, nó chuyển dịch vùng căng thẳng ở vỏ não qua vùng êm ái của … cái rún, với điều kiện là phải để tâm quan sát xem cái hơi thở đó nó vào ra lên xuống ra sao. Khi chú tâm vào hơi thở, lắng nghe hơi thở , quan sát nó, dòm ngó nó, nghiền ngẫm nó… thì ta đã đánh “lạc hứơng” cảm xúc ta rồi! Vỏ não khi đã tập trung vào hơi thở thì “quên” tập trung vào các chuyện linh tinh khác. Cách đơn giản này có khả năng giải stress rất tốt. Tập luyện đúng mức, não thùy sẽ tiết ra một kích thích tố gọi là endorphine, một thứ á-phiện nội sinh, làm cho dịu nhẹ toàn thân, tạo sự sảng khoái, lâng lâng, mà không gây tác dụng phụ. Thiền, yoga, dưỡng sinh, tài chí, khí công… đều là những cách làm cho thân tâm hợp nhất, làm cho ta quay trở lại với chính mình bằng cách lắng nghe hơi thở của chính mình (có thể kết hợp với động tác hay không cần động tác) đó thôi. Hiện nay các kỹ thuật này ngày càng được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi ở các Trung tâm y khoa lớn trên thế giới để trị liệu các bệnh do stress gây ra, các chứng trầm cảm, tâm thần, lo âu, đau nhức…, kể cả nghiện rượu, thuốc lá, ma túy… một cách rất có hiệu quả.

(ĐHN)

Bài nên đọc: “Test hay không Test”

14/03/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Vì sao không nên test nhanh liên tục?

(Nguồn: https://vnexpress.net/vi-sao-khong-nen-test-nhanh-lien-tuc-4437948.html)

TP HCM F0 hay người có triệu chứng không nên test nhanh liên tục vì tốn kém không cần thiết, gây tâm lý lo lắng, theo các chuyên gia.

Chị Hà Anh, ngụ quận Gò Vấp, test nhanh một tuần hai lần cho gia đình bốn người. Chị giải thích “vì hàng xóm, đồng nghiệp xung quanh lần lượt mắc Covid-19, test cho yên tâm”.

Bốn ngày nay, chị có triệu chứng ho, đau họng, ngày nào cũng test nhanh cho cả nhà nhưng “không hiểu vì sao cứ một vạch hoài”. Tổng cộng, một tháng qua gia đình chị tốn hơn 5 triệu đồng tiền mua kit xét nghiệm. “Test cũng lo mà không test cũng lo”, chị Hà Anh nói.

Chị Thu, ở quận Phú Nhuận, cũng tự xét nghiệm thường xuyên. Khi phát hiện dương tính nCoV, chị lại càng nôn nóng, test nhiều lần “để xem khi nào âm tính”. Gia đình chị tốn hơn 10 triệu đồng mua kit, chưa kể tiền khẩu trang, mua thuốc, thực phẩm bồi bổ.

Nhiều người cũng mang tâm trạng lo lắng tương tự, càng test nhiều lại càng bất an vì kết quả “không biết có chính xác không”. Chuyện test một vạch, hai vạch, vạch đậm, vạch nhạt được bàn luận phổ biến trên các hội nhóm điều trị F0, trong bối cảnh số ca mắc gia tăng rất nhanh hiện nay.

Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, cho rằng test thường xuyên gây tốn kém không cần thiết, ảnh hưởng tâm lý. Bác sĩ khuyến cáo người không có triệu chứng thì không cần xét nghiệm.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, người có triệu chứng như ho, sốt, đau họng, chảy nước mũi, nên test. Nếu dương tính, tự cách ly điều trị tại nhà, liên hệ y tế để được bác sĩ tư vấn. Ai đã tiêm đủ vaccine, 5 hoặc 7 ngày sau phát hiện dương tính thì test lại, kết quả âm tính là có thể đi học, đi làm. Trường hợp vẫn còn dương tính thì đợi đủ 10 ngày, không cần xét nghiệm lại, có thể hoàn thành cách ly vì không còn khả năng lây nhiễm. Người chưa tiêm đủ vaccine, đến ngày thứ 10 kể từ khi dương tính cần test lại, nếu kết quả âm tính thì hoàn thành cách ly, nếu vẫn dương tính thì đợi đủ 14 ngày, không cần xét nghiệm, có thể hòa nhập cộng đồng.

Với trẻ em, virus thường đào thải nhanh hơn, đa số trẻ ba ngày có thể âm tính nên có thể thực hiện test nhanh kiểm tra vào ngày thứ ba hoặc thứ 5. Nếu ngày ba hoặc 5 vẫn dương tính, đến ngày thứ 7 có thể hoàn thành cách ly không cần xét nghiệm với trẻ đã chích ngừa; test nhanh lại nếu trẻ chưa tiêm vaccine.

“Người có triệu chứng (nếu test âm tính) thì cũng không nên xét nghiệm lại thường xuyên”, bác sĩ Tiến nói. Trong trường hợp này, âm tính có thể là do những bệnh khác như sốt siêu vi, cảm cúm, không phải Covid-19.

Để loại trừ nguy cơ mắc bệnh rồi lây lan, người bệnh có thể tự điều trị các triệu chứng, theo dõi sức khỏe, cách ly ở nhà hoặc đi làm thì giữ khoảng cách với mọi người xung quanh, tuân thủ 5K. Điều trị triệu chứng bằng cách hạ sốt, thuốc ho thảo dược, vitamin, rửa mũi, súc họng bằng nước muối sinh lý, ăn uống, nghỉ ngơi tăng cường sức đề kháng để chống chọi bệnh.

Riêng người cao tuổi, có bệnh nền, nếu có triệu chứng, có tiếp xúc dịch tễ mà test nhanh âm tính thì có thể thực hiện xét nghiệm PCR để xác định bệnh, kịp thời dùng thuốc kháng virus molnupiravir dưới sự tư vấn của bác sĩ (nếu có chỉ định). Một số trường hợp test nhanh âm tính nhưng PCR dương tính do phụ thuộc độ nhạy, độ đặc hiệu của kit test nhanh, thao tác tự lấy mẫu, thời gian đọc mẫu.

Cùng quan điểm không nên lạm dụng test nhanh hay PCR gây tốn kém, bác sĩ Trương Hữu Khanh, cố vấn khối Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1, cho rằng “test tới test lui” coi một vạch hay hai vạch không quan trọng bằng theo dõi triệu chứng khi đối diện với chủng Omicron. “Khi có triệu chứng nghi ngờ, dù một vạch hay hai vạch cũng chữa như nhau và phòng ngừa lây nhiễm cho người khác, nếu đi đâu thì thực hiện 5K”, bác sĩ nói. Nếu sốt cao hơn 48 giờ, cần đi khám vì có khả năng bị sốt xuất huyết. Nếu triệu chứng diễn tiến nặng, nên đi khám bệnh.

Bên cạnh đó, theo bác sĩ Khanh, khi đã dương tính, mọi người không lăn tăn vạch mờ, vạch đậm bởi chúng không có giá trị tiên lượng bệnh nặng bệnh nhẹ, chỉ thể hiện khả năng lây ít hay nhiều, đôi khi độ đậm nhạt của vạch còn do nơi quẹt lấy mẫu. Ngoài ra, không cần lo lắng khi triệu chứng rất nhanh hết nhưng hai vạch nhiều ngày, bởi quan trọng là mau hết triệu chứng.

Ngoài ra, không nên vội vã dựa vào test nhanh hay PCR để chắc chắn mình sạch virus hoàn toàn sau 5-7 ngày. “10 ngày không test, luôn mang khẩu trang, không tụ tập để ít lây cho người khác có khi còn an toàn hơn người vừa đúng 7 ngày thấy một vạch vội vã ra đường mà không mang khẩu trang. Nếu cẩn thận, nhất là trong nhà có người lớn tuổi, có bệnh nền, hoặc môi trường làm việc tiếp xúc nhiều người thì sau khi hết 7 ngày cách ly, 5K thêm vài ngày nữa”, ông Khanh nhấn mạnh.

Lê Phương

Báo SỨC KHỎE và ĐỜI SỐNG: Bác sĩ cầm bút… viết văn

23/02/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Báo Sức Khỏe và Đời Sống

Bác sĩ cầm bút… viết văn

Hoa Quỳnh

23-02-2022 7:44 AM |

Một số bác sĩ khoác trên mình chiếc áo blouse trắng là những cây bút văn chương, có tác phẩm giàu tính nhân văn được bạn đọc đón nhận.

Bác sĩ viết sách chuyên ngành y khoa ở nước ta không hiếm, nhưng thầy thuốc viết văn và có tác phẩm để lại dấu ấn trên văn đàn, gây ấn tượng với bạn đọc chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Văn học Việt đã xuất hiện một số cây bút mà nghề chính của họ là bác sĩ. Nhưng khi cầm bút, họ cho thấy không chỉ giỏi chữa bệnh cứu người mà còn dùng tâm hồn và sự sáng tạo của mình gieo lên con chữ, cho ra đời tác phẩm đặc sắc, lan tỏa những câu chuyện thấm đẫm tính nhân văn tới bạn đọc.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc – Cây bút ‘lão làng’ của văn đàn

Có lẽ tác giả Đỗ Hồng Ngọc, sinh năm 1940, là cái tên không còn xa lạ với bạn đọc nước nhà. Các tác phẩm của ông khai thác đa dạng đề tài. Về thơ có các tập tiêu biểu: Tình người (1967), Thư cho bé sơ sinh & những bài thơ khác (2010); Tạp văn, tạp bút có Gió heo may đã về (1997), Về thu xếp lại (2019), Để làm gì (2020)…

Sách của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc không phải là những tiểu thuyết diễm tình, éo le, gay cấn, cũng chẳng phải là sách nhất thời “ăn theo” một sự kiện nào đó, hay những sách dạy làm giàu thời thượng… Đó là những tập tản văn về một nếp sống an lạc, về thiền, tùy bút về sức khỏe viết cho người cao tuổi và cả những ký sự nhân vật viết về những người quen thân với tác giả, trong đó có nhiều trí thức, văn nghệ sĩ nổi tiếng.

Ít ai biết, Đỗ Hồng Ngọc có học hàm Tiến sĩ y khoa, là bác sĩ chuyên Khoa Nhi Bệnh viện Nhi đồng 1 TP. HCM, giảng viên Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM. Ông bén duyên với nghề viết từ thuở đôi mươi.

Khi còn là sinh viên y khoa năm thứ ba, chàng sinh viên Đỗ Hồng Ngọc thực tập tại Bệnh viện Từ Dũ, đã viết bài thơ nổi tiếng Thư cho bé sơ sinh với những vần thơ thấm đẫm tính nhân văn: Khi anh cắt rún cho em/ Anh đã xin lỗi chân thành rồi đó nhé/ Vì từ nay em đã phải cô đơn/ Em đã phải xa địa đàng lòng mẹ…

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc từng chia sẻ ông viết bài thơ trên ngay trong chừng mươi phút, rồi còn cao hứng chép vào sổ phúc trình sau phần bệnh án, bị thầy rầy không lo đỡ đẻ lo làm thơ. Nhưng hôm sau chàng sinh viên năm cuối đã thấy bài thơ được ai đó viết lên bảng đen và được nhiều bạn bè đồng nghiệp lưu truyền. Với bút danh Đỗ Nghê, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc trước năm 1975 còn có nhiều bài thơ được bạn bè, đồng nghiệp yêu thích như Em còn sống mãi, Tâm sự Lạc Long Quân, Lời ru, Cổ tích về ngôn ngữ…

Tôi viết sách là những thể hiện riêng tư và chiêm nghiệm của tôi. Khi mới ra trường, tôi viết cho học trò như người bạn, người anh viết cho bạn mình, em mình. Khi tôi có con, tôi viết cho những bà mẹ sinh con đầu lòng. Đến 50 tuổi, tôi cảm thấy chút gió heo may và tôi viết ‘Gió heo may đã về’. 60 tuổi về hưu, tôi viết ‘Già ơi… chào bạn!’.

Bác sĩ – nhà văn Đỗ Hồng Ngọc

Bác sĩ – nhà văn Đỗ Hồng Ngọc từng thổ lộ, ông vừa mê dạy học, văn chương và cũng mê làm nghề y. Năm 1962 thi đỗ tú tài, ông như đứng giữa ngã ba đường không biết nên học Văn khoa, Sư phạm hay Y khoa… “Ông Nguyễn Hiến Lê khuyên nên học y, vì ngành y có thể giúp đời cụ thể và nếu có tâm hồn, có năng khiếu thì làm nghề y cũng có thể viết văn và dạy học được. Tôi nghe lời”, nhà văn Đỗ Hồng Ngọc kể lại.

Bác sĩ cầm bút…viết văn - Ảnh 5. — **Để làm gì** là tập sách gần nhất bác sĩ – nhà văn Đỗ Hồng Ngọc viết ở ngưỡng U80.

Những năm gần đây, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc vẫn viết đều. Cuốn tạp bút Để làm gì mới nhất của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc xuất bản năm 2020, để lại ấn tượng khi ông vẫn trung thành với văn phong riêng: vừa ngẫu hứng, nhiều chất thơ lại vừa chân thật, thâm trầm, khiến người đọc chậm rãi thưởng thức rồi chiêm nghiệm sâu lắng.

Ở Để làm gì, ấn tượng nhất vẫn là những tạp bút viết về người già và những chiêm nghiệm tuổi già. Những câu chuyện về tuổi già, tình già, nghĩ về “cái sự già” của Đỗ Hồng Ngọc vẫn “rất chất” và thân thương trên mỗi con chữ ông viết.

Theo nhà nghiên cứu văn học – nhà thơ Nhật Chiêu, ông cảm thấy vui và sảng khoái khi đọc các câu chuyện hài hước trong Để làm gì. Khi ở tuổi bát thập, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc chế tác các viên thuốc tinh thần bằng các câu chuyện hóm hỉnh. Người đọc lân la, đọc đi đọc lại vì cảm thấy thoải mái, dễ chịu với giọng văn không giáo điều.

“Đỗ Hồng Ngọc viết văn nhẹ nhàng, tưởng không là gì nhưng càng đọc, càng sâu sắc. Bác sĩ viết văn từ cảm nhận, trải nghiệm cá nhân và lấy chất liệu từ cuộc sống. Do đó, độc giả có thể bắt gặp chính mình trong các câu chuyện và tìm thấy sự đồng cảm”, tác giả Nguyên Cẩn đánh giá.

Bác sĩ Trần Quốc Khánh Nơi ánh sáng không bao giờ tắt

Tuy số lượng sách xuất bản mới chỉ đếm trên đầu ngón tay nhưng bác sĩ Trần Quốc Khánh (Khoa phẫu thuật cột sống, Bệnh viện Việt Đức) đã nổi tiếng trên không gian mạng. Anh được nhiều người biết đến với tên gọi “bác sĩ nghìn like” vì những bài viết về sức khỏe, giúp mọi người nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua trang cá nhân có hàng trăm nghìn người theo dõi, luôn được yêu thích.

Năm 2021 vừa qua, bác sĩ Trần Quốc Khánh trình làng 2 cuốn sách, trong đó có cuốn Nơi ánh sáng không bao giờ tắt. Với số lượng 6.000 bản lần in đầu tiên, Nơi ánh sáng không bao giờ tắt từng “cháy hàng” ngay khi phát hành, với 1.000 đơn đặt trước. Cuối tháng 6/2021, ấn bản đặc biệt cuốn Nơi ánh sáng không bao giờ tắt của bác sĩ Trần Quốc Khánh thu về 160 triệu đồng sau 1 bán ngày đấu giá. Toàn bộ số tiền được gửi tới Quỹ vaccine phòng, chống COVID-19.

Hơn 250 trang sách trong Nơi ánh sáng không bao giờ tắt, đặc biệt là những chương đầu tiên, bác sĩ Trần Quốc Khánh kể về tuổi thơ của mình, sinh ra và lớn lên nơi rừng núi Nghệ An. Nhà nghèo, những tưởng, Khánh – đứa bé từng học 2 năm không qua nổi lớp 1 rồi cũng như bao đứa trẻ nơi bìa rừng sẽ đầu hàng số phận. Nhưng rồi với nỗ lực không ngừng, sau 12 năm đèn sách, Trần Quốc Khánh được tuyển thẳng vào Đại học Y, trở thành bác sĩ nội trú và bây giờ là một bác sĩ ngoại khoa phẫu thuật cột sống.

Xuyên suốt cuốn sách là những câu chuyện, những mảnh đời người bệnh đi cùng tác giả với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Những trang viết từ tấm lòng ấy có sức mạnh khiến lòng trắc ẩn trong mỗi chúng ta được khơi gợi, để tự thấy mình cần nâng niu từng khoảnh khắc khi còn sống và sống một cuộc đời thật ý nghĩa, tử tế.

Nơi ánh sáng không bao giờ tắt còn dẫn dắt người đọc đến những câu chuyện cảm động. Đó là hình ảnh “người mẹ khóc trong chiều Vu lan”, là câu chuyện của một bệnh nhân lớn tuổi, khi cầm kết quả xét nghiệm trên tay, bà bị mắc một căn bệnh mà y học cũng chưa tìm được lời giải đáp. Lúc đó, “nước mắt cụ ứa trào, hai tay ôm bộ hồ sơ run run, cụ lặng lẽ rời đi, không một người con bên cạnh”.

Những câu chuyện trong Nơi ánh sáng không bao giờ tắt được kể bằng giọng văn tâm tình như đang đối thoại giữa bác sĩ – bệnh nhân, như những người bạn cùng nhau nói về cuộc đời ngắn ngủi, độc giả hiểu hơn về nghề bác sĩ phẫu thuật – nghề thầm lặng cầm dao mổ cứu người và thế giới của lằn ranh mong manh giữa sự sống – cái chết, để từ đó biết sống tử tế và yêu thương nhiều hơn.

Cuốn sách của bác sĩ Trần Quốc Khánh cũng truyền cảm hứng tới độc giả, nhắn gửi tới mọi người, nhất là các bạn trẻ đừng bao giờ buông xuôi trước hoàn cảnh mà hãy luôn vươn mình đi tìm ánh sáng của tri thức, để tìm sự bình đẳng và nhận về sự tôn trọng từ người khác.

Bác sĩ Lê Minh Khôi: Viết để lấy lại sự cân bằng trong cuộc sống khá chênh vênh này

Cuối năm 2021, bác sĩ Lê Minh Khôi (học hàm Phó Giáo sư – Tiến sĩ, hiện là Giảng viên Bộ môn Hồi sức – Cấp cứu – Chống độc, Đại học Y Dược TP.HCM và bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM) khiến bạn đọc xúc động mạnh khi trình làng tập tản văn Phía Tây thành phố.

Bác sĩ cầm bút…viết văn - Ảnh 8. — Bác sĩ Lê Minh Khôi.

Các bài viết trong tập tản văn này được bác sĩ Lê Minh Khôi viết khi chính anh là người trực tiếp tham gia điều hành một bệnh viện dã chiến điều trị bệnh nhân COVID-19 trong đợt dịch thứ 4 ở TP.HCM. Người thầy thuốc trong cuộc chiến với sát thủ vô hình SARS-CoV-2 ấy đã quan sát, gạn lọc và ghi chép lại những ngày tháng khốc liệt với sự điềm tĩnh và sâu sắc, thể hiện cái nhìn thực tế và hết sức sống động về thời gian “cuộn sóng” này.

216 trang sách trong Phía Tây thành phố cũng có những chiêm nghiệm khác rút ra từ cuộc sống hàng ngày, thể hiện cách nhìn đời nhẹ nhàng, vị tha của một bác sĩ đã từng chứng kiến nhiều cuộc sinh tử biệt ly và biết điều gì là đáng quý nhất trong đời. Bạn đọc sẽ thấy mình vừa như được nghe một công dân Sài Gòn nhỏ to tâm sự, vừa như được một bác sĩ đầy nhiệt huyết kể chuyện từ tuyến đầu chống dịch với những góc nhìn riêng chân thực đến mềm lòng.

“Là một thầy thuốc, được có cơ hội đối diện với những mong manh của kiếp người, những đớn đau về thể chất, những góc khuất của tâm hồn và cả cái chết, tôi chỉ muốn viết trước hết là để thuyết phục chính mình về cái thiện lương nguyên thủy của con người”, bác sĩ Lê Minh Khôi chia sẻ, “Tôi không có bất cứ lập ngôn nào về việc viết văn. Viết, đối với tôi, là một nhu cầu thúc bách để sẻ chia, để diễn đạt bản thân và quan trọng nhất là để lấy lại sự cân bằng trong cuộc sống khá chênh vênh này”.

Trước Phía Tây thành phố, bác sĩ Lê Minh Khôi cũng từng để lại dấu ấn đậm nét trên văn đàn với tập tản văn Những sườn núi lấp lánh. Tập tản văn này đã thắp sáng tình người, gieo vào lòng bạn đọc những hạt mầm trắc ẩn, hướng đến những điều thiện lành và tử tế.

Những sườn núi lấp lánh được xem là một vị thuốc quý cho tâm hồn, theo cách nói của nhà văn Trần Nhã Thụy “những trang văn của Lê Minh Khôi như là những đơn thuốc cho những người đang bị kháng thuốc, lờn thuốc”.

Hoa Quỳnh

Một vài hình ảnh về buổi “tâm tình” của ĐHN tại Thiền Viện TRÍ ĐỨC NI,

23/02/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Ghi chú: Một vài hình ảnh về buổi “tâm tình” của ĐHN tại Thiền Viện Trúc Lâm Trí Đức Ni- Long Thành, Đồng Nai ngày 12 tháng Giêng Nhâm Dần (12.02.2022).

Chân thành Cảm ơn Ni Sư Hạnh Chiếu trụ trì và các Ni sư, Ni cô Thiền Viện Trúc Lâm Trí Đức Ni.

Cảm ơn các bạn Phật tử Tu viện Khánh An và nvQuyền đã cung cấp bản video clip.

Trân trọng,

Đỗ Hồng Ngọc.

Thư gởi bạn xa xôi (5)

22/02/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Thư gởi bạn xa xôi (5)

“Chuyện Tết”

Bạn nhắc mình mới nhớ, sao cái ngày xưa đó người ta thong dong vậy cà? Bây giờ có thấy Tết nhứt gì đâu?

Tháng giêng ăn Tết ở nhà,
Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè.
Tháng tư đong đậu nấu chè,
Ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng năm.
Tháng sáu buôn nhãn bán trâm,
Tháng bảy ngày rằm xá tôi vong nhân.
Tháng tám chơi đèn kéo quân,
Trở về tháng chín chung chân buôn hồng.
Tháng mười buôn thóc bán bông,
Tháng một, tháng chạp nên công hoàn toàn.

(Ca dao)

Hôm PCH kêu gởi vài câu Lục bát giao thừa góp vui, mình đã gởi một bài… sáu tám “trời ơi” như bạn đã biết rồi đó:

Nửa đêm thức giấc Giao thừa

Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai

(…)

Mới hay năm tháng phôi pha

Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!

(ĐHN)

Cho nên, bạn đã nhắc, thì cũng như mọi khi, gởi vài tấm hình coi chơi ngày Tết của mình nha. Đặc điểm của năm nay… có lẽ là cùng các bạn trẻ đi thăm các chùa hơi nhiều thì phải. Già nó vậy chăng?

Một buổi với Nhóm Học Phật của Chùa Xá Lợi (cùng học hành với nhau cả chục năm trời rồi chớ ít sao!

Rồi họp nhóm bạn Bác sĩ Dược sĩ cùng công tác ở Trung tâm Truyền thông – Giáo dục sức khỏe (T4G) mà mình đã làm việc đến 25 năm ở đó chớ chẳng ít.

Mùng 2: Ghé thăm thầy Đồng Bổn Chùa Xá Lơi, tình cờ gặp Bích Phượng (áo đỏ) là Ái nữ của danh ca Út Trà Ôn, vẫn thường giúp Chùa các buổi văn nghệ Phật sự.

Sẵn dịp, ghé Diệu Tâm nhờ viết một tấm thư pháp: “Ý NHƯ VẠN SỰ”, sau đó đã thấy có nhiều người cũng đặt viết câu này vì xưa nay thường viết “Vạn Sự Như Ý” mà chẳng bao giờ được như ý cả, thôi thì “Cư trần lạc đạo thả tùy Duyên” vậy!

Rồi cùng các bạn trẻ Phật tử Khánh An ghé chùa Bửu Long Q9 để thăm thầy Viên Minh. Hôm đó thầy có một pháp thoại ngắn rất hay về Luân hồi sanh tử, về Niết bàn, và đặc biệt về “Thời, Vị, Trung, Chính” của Kinh Dịch…

Đến thăm Thầy Giác Toàn ở Pháp viện Minh Đăng Quang, Q2 nghe Thầy kể chuyện tuổi thơ của thầy ở quê nhà…

Đã hẹn trước với Ni Sư Hạnh Chiếu, Thiền viện Trúc Lâm Trí Đức Ni nên cả buổi sáng dành cho Thiền viện.

Có một buổi trò chuyện thân mật với nhóm nhỏ Ni cô của Trí Đức Ni. Thời gian không nhiều nên hẹn một dịp khác sẽ về thăm lại.

Một buổi trao đổi khá… sôi nổi!

Thăm Tu viện Khánh An ở Q12

Buổi trò chuyện cùng thầy Trí Chơn khá lâu vì thầy cũng vừa mới hết thời gian nhập thất nguyên một tháng Tết. Mình bàn với thầy về “cơ chế” Thiền duyệt; Vấn đề hypoxia và meditation; về Dopamine, Seretonine, endorphine, Oxytocine,, những thứ gọi là “hormone hạnh phúc”…, dĩ nhiên không quên vấn đề “happy hypoxia” thời sự trong mùa Covid.

Thân mến,

Hẹn thư sau nhe.

Đỗ Hồng Ngọc.

(Saigon, 22.02.2022)

Thơ Nguyễn Nam An: LAN NHỎ

17/02/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

LAN NHỎ

Đi đâu người cũng theo ta cả
Mùa xuân cho nhau – này hương hoa
Lan ạ năm nay ngày vui đến
Ta lại đi vô rồi đi ra!

Cũng lâu người đỡ tay ta đó
Một gánh giang hồ một gánh lo
Thì ra năm tháng trôi qua hết
Chỉ có buồn này ngày một to

Nay kệ bơ vơ mùa xuân tới
Ra vườn ta ngắm lan làm vui
Ơn em khi nhớ bùi ngùi đó
Nhưng tận trời cao vói khó rồi

Đi đâu người cũng theo ta cả
Giữa ngày phố lạ hoa như ta
Cuối năm nắng rớt bờ rào mục
Ta rớt đời ta tận đâu xa

Người đâu mùa nắng ta trông lá
Ngữa mặt nhìn cây tìm hoa xưa
Phượng ôn đới tím mùa nay đã
Cúp vội phone nhau những chuyện thừa

Tháng chạp đu đưa ngày xuân tới
Bồi hồi ai gợi những chiêm bao
Sáng ra mở mắt còn trông với
Chập chờn bay ngày cũ… trời ơi!

Đi đâu người cũng như ta đợi
Mùa xuân rồi đơm hoa cho vui
………………………………..

Nguyễn Nam An

Thư gởi bạn xa xôi (4): LỤC BÁT

09/02/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc 2 Comments

Thư gởi bạn xa xôi (4)

Trước Tết ít lâu Nhà thơ Phạm Cao Hoàng của trang VHNT- PCH viết thư kêu gởi cho mấy câu Lục bát để post trong đêm giao thừa, gọi là Lục Bát Giao Thừa cho vui với anh em.

Mình bèn “hì hục” làm mấy câu gởi PCH gọi là để đóng góp chút tình…: bài Tuổi Tôi, một thứ “lục bát” nhà quê thứ thiệt…

Thế rồi cũng có bạn hỏi, ủa, anh mà cũng biết làm thơ lục bát nữa hả?

Nhớ lại xưa nay lâu lâu mình cũng có “làm” mấy bài “sáu tám”, bèn gom góp một vài gởi bạn “mua vui” sau Tết nha.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

Lục bát Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê)

QUA TRƯỜNG

Em đi dáng mỏng thẹn thùng

Chân son bước giữa bụi hồng không hay

Hồn ai chật nứt áo bay

Mắt trong mắt nhớ tay trong tay cười…

CHIANG MAI

Anh về lại với Chiang Mai

Nửa vầng trăng nhạt đôi người H’mông

Nhớ ơi rung tiếng chuông trần

Em xa xôi biết có bần thần không?

CHÂN KHÔNG

tặng Nguyễn Bắc Sơn

Thơ người hào khí ngất trời

Hơi men ngất đất hơi người ngất ngây

Từng phen ta đọc mà cay

Thương người thơ sống một đời cực Đông

Một gùi đầy ắp chân không

Lênh đênh xuống núi giữa mênh mông người…

BIỂN XA

tặng Châu Anh

Từ anh lêu lổng phương này

Một thân tầm gởi đã hoài ý mong

Thương em biển rộng mù trông

Quê hương giờ đã muôn trùng cách xa

Khi nhìn lên mắt lệ nhòa

Mười phương gió cát một ta bàng hoàng…

TÓC PHAI SỢI NHỎ

Rồi thôi rồi chỉ một lần

Áo vàng em mặc mùa xuân gọi về

Thời gian sông nước trôi đi

Tóc phai sợi nhỏ thương hoài ngàn năm

TRONG MƯA

Cái lần ướt đẫm trong mưa

Suốt đời nhớ mãi có ngờ không em…

Ở MONTMARTRE

Con đường là một dòng sông

Sóng lăn tăn gợn vỗ quanh ghế ngồi

Chảy tuôn về nẽo luân hồi

Một ngàn năm trước có người có ta

Trên cao ngó xuống quan hà

Dấu chân ngựa mỏi về qua chốn này

Ta nhìn xuôi ngược ơ hay

Những làn gạch sóng lắt lay cõi người…

ĐI LẠC

Em đi lạc

Giữa đường quen

Còn anh

Đi lạc

Giữa

Ngàn năm

Xưa

TUYẾT

Tuyết bay

Bay nhẹ

Phố tàu

Gió co

Ro lạnh

Phố dìu hiu

Theo

TRĂNG BOSTON

Trăng như

Không phải

Trăng mình

Lung linh

Bóng đổ

Qua rèm

Ồ trăng!

ĐÔNG BOSTON

Còn cây

Trơ lại

Với cành

Với linh hồn lá

Ngập ngừng

Trút qua…

MỘT NGÀY Ở HUẾ

Một ngày lăng tẩm cung vua

Một ngày đi sớm về trưa một ngày

Một ngày Vỹ Dạ trăng soi

Một ngày Đập Đá nghiêng vai biếc người

Một ngày Thiên Mụ câu thề

Đông Ba Gia Hội chưa về kịp thăm

Một ngày Từ Hiếu băn khoăn

Đồi sương dốc dựng té lăn cù rồi

Một ngày sông nước thuyền trôi

Tam Giang sóng vỗ đâu hồi còn thơ

Một ngày ngày xửa ngày xưa

Một ngày ở Huế… đã vừa trăm năm…

THỞ

Lắng nghe hơi thở của mình

Mới hay hơi thở của nghìn năm xưa

Một hôm hơi thở tình cờ

Dính vào hạt bụi thành ra của mình

Của mình chẳng phải của mình

Thì ra hơi thở của nghìn năm sau…

SÁNG, TRƯA, CHIỀU, TỐI

Lang thang trong cõi Ta-bà

Lưng cơm Hương Tích nõn trà Tào Khê

Lõng buông Bát Nhã đi về

Lăng Già huyễn bóng trăng mờ nẽo xa…

TUỔI TÔI

Nửa đêm thức giấc giao thừa

Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai

Sớm mai mùng một mùng hai

Áo quần tươm tất lai rai quanh nhà

Nêu cao khập khễnh ta-bà

Ngó quanh ngó quất ta lì xì ta

Mới hay ngày tháng phôi pha

Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!

Đỗ Hồng Ngọc

(Đỗ Nghê)

Nguyên Giác: Viết Lời Như Huyễn

31/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Viết lời như huyễn
.
Nguyên Giác
.
Em đi để lại mây ngàn
quyện vào chuông mõ, phím đàn nửa đêm
Thương anh không ngủ giấc thiền
nụ cười em gửi ngoài hiên cúng dường
.
Em đi phả lại mùi hương
ướp làn gió sớm, thơm đường mây trưa
Thương anh trăm nắng ngàn mưa
lái đò cổ độ giúp đưa qua bờ.
.
Em đi rơi lạc vào thơ
quyện vào cổ tích Âu Cơ muôn trùng
Thương anh ngồi viết không ngừng
chép câu mật hạnh cúng dường chúng sinh
.
Em đi nghiêng cả mái đình
lắng nghe sông núi tụng kinh độ người
Thương anh tịch lặng dáng ngồi
ngó câu vô tự nụ cười niêm hoa.
.
Em đi son nhạt phấn nhòa
tiễn đưa muôn kiếp lìa xa muộn phiền
Thương anh ngồi thức ngày đêm
niệm ân ba cõi, phước điền mười phương.
.
Em đi in dấu dặm trường
vầng trăng soi tỏ con đường cổ xưa
Thương anh đọc chữ rất mờ
ghi lời Phật dạy nguyên sơ Niết bàn.
.
Em là vô lượng hóa thân
không sau, không trước, không gần, không xa
Thương anh ngồi giữa Ta Bà
nhìn nghiêng nắng quái biết là Tánh Không.
.
Em là trăng lạc vào gương
không hư, không thực, không đường chim bay
Thương anh kinh sách miệt mài
tìm câu chú giải vết giày tổ sư.
.
Em là muôn triệu kỳ thư
tu xong quên hết, chữ Như duy còn
Thương anh ngộ pháp vô ngôn
không lui, không tới, tịch dương hai bờ.
.
Em là mưa bụi sương mờ
về nghe anh đọc dòng thơ vô cầu
Thương anh ngồi thức đêm thâu
viết lời như huyễn dứt sầu ngàn năm.
.
Nguyên Giác — đón giao thừa Nhâm Dần 2022
.

.

Thư gởi bạn xa xôi “VỀ THU XẾP LẠI”

31/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Thư gởi bạn xa xôi (3)

“Về Thu Xếp Lại”…

Đường hoa Nguyễn Huệ Tết Nhâm Dần 2022. (ảnh ĐHN, 30.01.2022)

Nhóm bạn mình cũng có buổi café “tất niên” ở Văn Thánh, để “về thu xếp lại”…

Ngô Tiến Nhân, Nguyễn Văn Thu… đã từng cùng Nguyễn Tường Bách đi Kailash (Tây Tạng); Phan Binh từng tu tập một thời ở Myanma… kẻ Đại thừa người Nguyên Thủy. Bọn mình thỉnh thoảng gặp nhau cùng chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm của nhau trong việc tu tập Phật pháp.

Nhạc sĩ Trần Văn Quang mang mấy cuốn sách Để Làm Gi, Về Thu Xếp Lại, Biết Ơn Mình… đến nhờ ký tên để kịp gởi về Đà Nẵng cho người bạn thân, không quên ôm theo cây đàn Guitar quen thuộc của anh.

Vậy là có một buổi nghe hát mộc ngoài trời, bên hồ nước, dưới bóng dừa như một chốn quê…

Bỗng nhớ Cao Lập.

Xin chia sẻ vài hình ảnh với các bạn xa xôi vậy.

Thân mến,

ĐHN

Từ trái: Ngô Tiến Nhân, Nguyễn Văn Thu, Đỗ Hồng Ngọc, Phan Binh, Trần Văn Quang (Văn Thánh, 25.01.2022)

(Cảm ơn nvQuyền nhiều lắm!)

ảnh ĐHN

Thư gởi bạn xa xôi… GIAO THỪA

31/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Thư gởi bạn xa xôi…

Lục bát… GIAO THỪA

Nhà thơ Phạm Cao Hoàng nhắn kêu làm bài thơ “Lục bát Giao Thừa” đón Năm Mới với bạn bè anh em cho vui nha.

Và hôm nay trên trang VHNT của Phạm Cao Hoàng vừa thấy có đến 70 bài thơ… Lục bát “Giao Thừa” của 67 tác giả, trong đó có 3 bài của bọn mình đang ngồi café cuối năm ở Đường Sách này, cho nên phải gởi ngay cho bạn coi cho vui chớ phải không?

Đúng như bạn nói, thơ mình thiệt thà quá, có sao nói vậy, không bay bỗng, bay bướm, lãng mạn gì cả. Nhưng cái tạng nó vậy biết sao! Mình “vẽ” cũng vậy, đến nỗi mấy bạn họa sĩ thân tình rầy: vẽ chi mà vẽ thiệt thà quá, người nào ra người đó! Chân dung người này phải vẽ… giống người kia thì mới gọi là… có nghệ thuật chớ.

Từ trái: Do Hong Ngoc, Le Ky Thuong, Kim Quy, Lu Kieu (TTM). Đường Sách Saigon, 01.2022

ĐỖ HỒNG NGỌC

Tuổi Tôi

Nửa đêm thức giấc giao thừa

Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai

Sớm mai mùng một mùng hai

Áo quần tươm tất lai rai quanh nhà

Nêu cao khập khễnh ta bà

Nhìn quanh nhìn quất ta lì xì ta

Mới hay năm tháng phôi pha

Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!

LÊ KÝ THƯƠNG

Lai Rai Ba Điệu

Mai kia ta cháy trên đồi

Lửa siêu độ đốt sạch lời ba hoa

E rằng cô quán phải lo

Thiếu người tâm sự ngồi co một mình

Hôm nay ta nói hết mình

Rượu bao nhiêu độ say tình bấy nhiêu

Thân nhau nói ít hiểu nhiều

Khi mà thương thiệt mấy đèo cũng băng

Tình tang ứ hự tình tang

Cho thêm xị nữa cô hàng chịu chơi!

LỮ KIỀU

Như Sương

Trong ta nỗi nhớ bàng hoàng

Mù con mắt đã ngùi xa bóng người

Với hiên nhà cũ mưa rơi

Như là giọt lệ bên đời héo hon

Với ta trở giấc muộn màng

Dài trong trí nhớ mênh mang nụ cười

Men theo khói thuốc vật vờ

Một khuôn cửa nhỏ, một bờ cây im

Hiu hiu gió nhẹ không nhiều

Trong đôi mắt đã mấy phiên nỗi sầu

Se vai trời lạnh vô hồn

Trong ta em cũng ngập ngừng từ đây

Một bàn tay, một bàn tay

Một vòng khuyên nhỏ có đầy mai sau?

***

Đọc 70 bài thơ lục bát Giao Thừa ở đây:

http://www.phamcaohoang.com/

Thư gởi bạn xa xôi… (01/2022)

21/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Thư gởi bạn xa xôi… (01/2022)

GHI CHÉP LANG THANG…

Không phải làm biếng chi đâu bạn ơi! Chẳng qua ngán chuyện viết lách quá rồi. Bạn thấy không, báo chí bây giờ cũng toàn hình ảnh, dạng này dạng khác, “nghe nhìn” chớ chẳng còn đọc chi cho mệt nữa…

Sáng nay, 21/01/2022 (19 tháng Chạp rồi), chỉ còn mươi ngày nữa là Tết Nhâm Dần, Cọp thứ thiệt rồi!

Có người hỏi mình có kế hoạch gì… không? Trời ơi! Kế hoạch là gì hả trời? Xưa nay vốn tùy nghi tùy hỷ tùy tiện đã quen… Và, đừng quên có câu rằng “Năm năm sáu tháng bảy ngày”! Nghĩa là ở tuổi 50, ta nên có Kế hoạch “dài hạn” một năm; ở tuổi 60 kế hoạch nên “dài hạn” một tháng và ở tuổi 70, thì chỉ nên “dài hạn” một ngày. Huống chi mình nay đã hơn 80, kế hoạch “dài hạn” từng giờ cũng là quá!
Mấy năm trước đã viết Sáng, Trưa, Chiều, Tối: “Lang thang một cõi Ta-bà/ Lưng cơm Hương Tích nõn trà Tào Khê/ Lõng buông Bát Nhã đi về/ Lăng Già huyễn bóng trăng mờ nẽo xa…” (ĐHN).

Sáng, chưa biết làm gì thì Lê Ký Thương & Kim Quy rủ đi coi Triển lãm gốm của Lê Triều Điển & Hồng Lĩnh, kỷ niệm 50 năm “hạnh phúc”. Mình rất thích cặp nghệ sĩ này. LTĐ thì vẽ mênh mông sông nước miền Tây, Hồng Lĩnh thì tay gốm tuyệt đẹp, nhất là thiền… đủ kiểu đủ dạng. Té ra đi lạc đến nơi cũng triển lãm Gốm của Hội Mỹ thuật TP.HCM ở đường Pasteur. Họ đang thu dọn, may còn kịp thăm chút xíu.

Đang xớ rớ dừng ngắm mấy bức phù điêu là lạ thì thấy chủ nhân cũng đang định thu xếp về, giới thiệu cháu trình bày hình ảnh “Cột Điện”. Bèn nói: Có giá trị đây. Nay mai dẹp hết cột điện thì quý lắm. À mà có loa phường không? Có. Đây nè. Quanh khu nhà cháu ở TĐ. Mấy hình ảnh này chừng… trăm năm nữa sẽ rất có giá! Thấy khách nói chuyện vui vui. Cô họa sĩ hỏi: Chú tên gì? tên Ngọc. Cái gì Ngọc? Đỗ Hồng Ngọc. Ủa chú trùng tên với bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc hả? Chú là Bs ĐHN đây mà. Thiệt không? LKT đứng bên cạnh bèn nói: Ông này trùng tên đó thôi. Nhưng KQ thì thiệt thà hơn: Đúng đó, bs ĐHN. Trời ơi, mừng quá, lâu nay đọc bs ĐHN mà không ngờ gặp ở đây. Sao cháu nghĩ là trùng tên? Cháu không nghĩ sẽ gặp một người nổi tiếng như Bs ở đây, cháu thích sách của chú, chú viết về sức khỏe bằng… văn học. Thấy hình trong sách Bs ĐHN mặt tròn mà hóm hỉnh, còn ở đây thấy chú bình thản, chỉ như một người khách xem tranh bình thường nên nghĩ… trùng tên. Chắc cháu nghĩ bs Ngọc trẻ lắm, bây giờ thấy một ông già! Không, đọc sách cháu cứ tưởng Bs Ngọc phải là một ông già lắm… bây giờ thấy là một ông… trẻ! KQ nói, “sướng nhe!”.

Kim Quy, Trương Huyền Mỹ, Đỗ Hồng Ngọc, Lê Ký Thương (21.01.2022). Chụp hình thì bỏ khẩu trang ra cho đẹp chớ luôn giữ 5K nhé!

Chuyên vậy mà không khoe với bạn thì uổng quá phải không?

Sau đó, bọn này đi kiếm Càphê… Lang thang gần hết đường Pasteur mới có quán càphe lộ thiên, dưới bóng cây to, mát mẻ. Vừa nhắc Huyền Chiêu, Khuất Đẩu, Thân Trọng Minh… thì một cú phone từ Ninh Hòa của Huyền Chiêu… Ôi đúng là “thần giao cách cảm”!

2. Hôm kia 19/01 nhớ Đường Sách quá, đi xem sao. Tình cờ gặp cô Ts Hồng Cúc và họa sĩ Hà Thảo, đang bàn chuyện làm sách. Hỏi, anh đợi ai à? Không. À có, đợi một người không hẹn. Lát sau, đã thấy có Hải Phương, Kim Thủy của PN xuất hiện. Mọi người đều không hẹn mà gặp. Đường Sách vui vì vậy! Họa sĩ Hà Thảo từng làm cho mình mấy bìa sách thiệt đẹp, nhất là các cuốn Ghi chép lang thang, Nhớ đến một người, Một hôm gặp lại…

Họa sĩ Hà Thảo, Ts Hồng Cúc. Và ĐHN với mái tóc bạc phơ… ở Đường Sách Tp.HCM (19.01.2022)

3. Tuần trước (9.01) thì ghé thăm Thầy Trí Chơn ở chùa Khánh An. Mình rất thích không khí nơi đây và cũng đã có mấy buổi Trò chuyện cùng bà con Phật tử về Thiền và Thở dưới góc độ khoa học, Ăn và Chay v.v… Cùng đi có Quyền và Nga, Lệ Mai và Thủy… Thầy Trí Chơn sắp nhập thất 45 ngày trong dịp Tết nên mình “tranh thủ” học hỏi thêm về “nhập thất”… Đúng như bài thơ Nguyên Giác Phan Tấn Hải viết: Thêm một ngày, học vô cùng.

Thầy Trí Chơn, Trụ trì chùa Khánh An, Quận 12.

Dịp này mình cũng tăng thầy Trí Chơn trụ trì cuốn Từ Huyền Thoại Tới Tâm Kinh của Nguyên Giác và cũng tặng cho thầy Quảng Thức một cuốn, cùng với cuốn “Còn Chút Để Dành” của “Khánh Minh đọc Đỗ Hồng Ngọc”.

với Thầy Quảng Thức…

4. Một vài hình ảnh chuyến về quê Lagi (1-3/01/2022) thăm bà con nội ngoại, và đặc biệt thăm dòng sông La Ngà, cầu La Ngâu, Tà Pao, Đami, Đồi sim… Đoạn đường mới Quốc lộ 55b từ Tà Pao về Lagi rất đẹp. Mấy ngày ở Lagi thì ở nơi Farmstay của Trí & Đông…

Nơi ăn chốn ở của Farmstay này rất hạp với mình đó bạn ạ!

Sông La Ngà

Quán Cafe Đồi Sim bên bờ Đami (Bình Thuận)

Farmstay Lagi, ĐHN chèo thuyền chừng 5 phút để chụp cái hình khoe bạn thôi chớ sức mấy!

Về Lagi không thể không ghé Đập Đá Dưng của ngày xưa… Và không thể không kiếm Bánh căn, Bánh xèo…

Vậy đó bạn ơi!

Hẹn thư sau,

Chúc Một Mùa Xuân An Lành và Hạnh Phúc Cho Tất Cả Mọi Người!…

Đỗ Hồng Ngọc.

Cảm nhận về “Từ Huyền Thoại Tới Tâm Kinh” của Nguyên Giác

12/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

Một vài cảm nhận về Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh

của Nguyên Giác Phan Tấn Hải

Đỗ Hồng Ngọc

Nguyên Giác Phan Tấn Hải sinh năm 1952 tại Saigon, là một nhà báo, nhà văn quen biết trên văn đàn từ hơn 30 năm nay đang sống và làm việc tại Mỹ, nhưng đặc biệt Nguyên Giác viết nhiều về Phật học, bởi đã theo học tại chùa Tây Tạng Bình Dương trong suốt ba năm với bổn sư là Hòa thượng Thích Tịch Chiếu (1912-2016). Nguyên Giác đã xuất bản trên 10 cuốn sách về Phật học như Chú giải về Thiền Đốn Ngộ (2001); Thiền tập (2005); Thiền tông qua bờ kia (2017); Kinh Nhật Tụng sơ thời, Kinh Pháp cú Tây Tạng… và mới nhất là cuốn Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh (Nxb Ananda Viet Foundation, 2021).

Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh tổng hợp các bài viết về Thiền tập tâm đắc của Nguyên Giác, từ chương Bồ Đề Đạt Ma đến… chương Lắng nghe bờ bên kia, Hai phong cách Thiền Chánh Niệm, Chìa khóa vào Thiền… “có tính thực tiễn, thực dụng, giúp độc giả không chỉ nắm bắt căn bản về Phật pháp mà còn có thể thực hành ngay trong đời sống hằng ngày” (Tâm Diệu) với con đường hoàn toàn tự do, tự tại, không theo lối mòn mà không sợ sai lệch yếu chỉ của Phật. Chùa Tây Tạng Bình dương do Hòa thượng Nhẫn Tế sáng lập vào năm 1928 với tên gọi ban đầu là Bửu Hương Tự, đến năm 1935, khi thiền sư vân du tu học ở Tây Tạng trở về thì được đổi tên thành Tây Tạng Tự tại tỉnh Bình Dương đến nay vẫn là một ngôi chùa danh tiếng về Thiền học ở nước ta.

Với tôi, một người học Phật “lõm bõm”, “thấp thoáng” thì những cuốn sách viết về Phật học của Nguyên Giác Phan Tấn Hải giúp tôi rất nhiều bởi cách nghiên cứu của ông là dựa trên kinh sách, trích dẫn từ Trường bộ Kinh, Trung Bộ Kinh, Tương Ưng Bộ kinh, Tăng Chi bộ kinh v.v…, với những chọn lọc so sánh đối chiếu các nghiên cứu của các vị Thầy đáng tin cậy ở trong cũng như ngoài nước.

Không chỉ thế, đọc Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh ta biết thêm Nguyễn Du vốn là nhà sư Chí Hiên (Từ Nhà sư Chí Hiên tới Nhà thơ Nguyễn Du), rồi về Tuệ Trung Thượng Sỹ mà với “tâm không”, mỗi ngày đọc lại mỗi thấy cái mới (tr 119); rồi ta có thể mở rộng tầm nhìn với những bài dịch từ “Chìa khóa vào thiền” của Horada Roshi, “Hai phong cách Thiền Chánh niệm” của Bodhi, “Đại thủ ấn của Tipola”… Cũng vậy, giữa mùa Covid không thể không học “Hộ trì sáu phương”, “Đối trị dịch bệnh”…

Bất ngờ là những bài thơ ở cuối sách “Thêm một ngày, học vô cùng” “ Lắng Nghe Hơi Thở” “Hoa Bay khắp trời”…

Thật là một cuốn sách về Phật học thú vị, vừa khoa học, vừa văn chương với lối viết trong sáng, chú giải cẩn thận, tham khảo đầy đủ của một Cư sĩ vừa là nhà báo, nhà văn và một thiền giả…

Có những trường hợp cùng một câu kinh Pali mà các vị đại sư sử dụng những từ ngữ khác nhau thì Nguyên Giác đã trích dẫn, so sánh, đối chiếu và chú giải rất kỹ, đưa ra ý kiến riêng của mình để giúp làm sáng tỏ, như bản dịch một bài kệ của Bhante Vadaro, Thanissaro Bhikkhu, Khantipalo… Điều này rất quý cho người đọc, giúp mở rộng cách thấy và cách biết, khi ứng dụng vào thực hành, tự thể nghiệm theo nguyên tắc “… không nắm giữ một giáo thuyết nào…”. (tr 31) của tinh thần Thiền tông. Krishnamurti cũng từng nói: “Chân lý là mảnh đất không có đường vào”!

Ta hiểu được vì sao các Thiền sư trong khi dạy đạo, có lúc chẻ tượng Phật làm củi để sưởi ấm (tr 31) hay như Sư phụ Tịch Chiếu dạy đệ tử: “Không có pháp nào để tu hết” (Tu hành cái mốc gì!), nghĩa là phải buông bỏ tất cả, không bám chấp một pháp nào!

Tác giả luôn giữ một thái độ trung lập và khiêm tốn, bởi vì Phật pháp mênh mông, học lấy một nhúm lá trong tay Phật ở rừng Samsapa đã là không thể, còn nói gì đến cả một khu rừng mênh mông phía sau kia.

Nguyên Giác thường mở đầu các bài viết với sự cẩn trọng: “ Bài viết này sẽ khảo sát Vô Tướng Tam Muội, một pháp môn ít được chú ý hiện nay… Bài viết phần lớn sẽ dựa vào kinh luận vì bản thân người viết không có thẩm quyền nào”(tr 51).

“Bài này phân tích một số khái niệm nhà Phật về Niết Bàn, nhưng không đi sâu vào tranh luận bộ phái¸ chỉ để tìm các phương tiện khả dụng thích nghi cho Thiền tập. Người viết không có thẩm quyền nào; sai sót nếu có xin được sám hối cùng Tam Bảo” (tr 75).

Không đi sâu vào lý thuyết, không tranh luận bộ phái, tác giả chỉ muốn giúp người đọc những gì thực tiễn, thực hành trong Thiền tập, “con đường không có con đường” tự tu, tự chứng, giữa một thời đại tràn ngập thông tin trên không gian mạng.

Kinh Lăng Nghiêm viết: Thanh tịnh bổn nhiên/ Tùy chúng sanh tâm/ Chu biến pháp giới/ Tòng nghiệp phát hiện! Chiếc lá mùa thu rơi trên mặt hồ là nỗi ai hoài của chàng thi sĩ, nhưng là nỗi mừng vui của con kiến đang trôi lạc giữa dòng… Tôi có lần trích mấy câu thơ của Thầy Tuệ Sỹ: Ta hỏi kiến nơi nào cõi tịnh/ Ngoài hư không có dấu chim bay…? Ta có thể trả lời nhà thơ: Có chứ, chắc chắn ngoài hư không có dấu chim bay. Với kỹ thuật multimedia bây giờ, người ta có thể thu hình không khó. Có điều… dấu chim bay đó không để lại một vết gì trên mặt hồ tĩnh lặng. Cũng như bóng người đẹp đi qua gương, gương không buồn giữ một dấu vết! Còn hỏi kiến nơi nào cõi tịnh ư? Phải là kiến mới biết. Như con cá của Trang Tử: anh không phải là cá sao biết cá không vui?

Với tôi, chương Vô tướng tam muội (tr 51) có lẽ là một pháp… đáng nghiền ngẫm để thực hành nhất. Lục tổ Huệ Năng bảo pháp “đốn ngộ” của Ngài lấy Vô niệm làm tông, Vô tướng làm thể và Vô trụ làm gốc. “Đốn” để ngộ thì có thể rất nhanh thôi nhưng Lục tổ cũng đã phải mất 15 năm để “Tiệm” tu mới thành tựu!

Đúc Phật dạy giải thoát có nhiều cửa, không phải chỉ có một. Nhưng có một cửa… phổ biến phải nhớ trong Thiền tông là “không hề có một pháp nào để làm” bởi vì “không có một chỗ nào trong tâm để bấu víu” (tr 51).

Kinh Trường A Hàm nói có nhiều pháp… dẫn tới Niết Bàn (bản dịch của Tuệ Sỹ)

Thế nào là một pháp dẫn tới Niết bàn? Thường tinh cần tu niệm xứ về thân.

Thế nào là hai pháp dẫn tới Niết Bàn? Chỉ và Quán.

Thế nào là ba pháp dẫn tới Niết Bàn? Là Không, Vô tướng, Vô nguyện (Vô tác).

v.v…

Cứ tùy căn cơ mà chọn! Với tôi, một thầy thuốc, thì Thường tinh cần tu niệm xứ về thân là… tốt nhất. Không có thân (sắc) thì thọ, tưởng, hành, thức biết dính vào đâu để mà sinh sự cho sự sinh? “Vô thân hữu hà hoạn?” Lão Tử cũng nói vậy. Trong đồ hình Mạn Đà La thì… thân (sắc) nằm ở trung tâm, Đại Nhựt Như Lai (Vajrocana).

Con đường Thiền có lẽ là con đường… ngắn nhất, chỉ thẳng vào… “thân” đó thôi (Thường tinh cần tu niệm xứ về thân), từ đó mà thấy “Tâm bất sinh”.

Viết về Phật pháp, về Thiền tông, nhưng Nguyên Giác không viết một chiều, luôn đặt ra những câu hỏi của một… nhà báo. Thí dụ bài về Bồ Đề Đạt Ma, ông gọi là “một khuôn mặt ẩn nhiều huyền thoại”, và mời gọi độc giả đặt nghi vấn. Đó là một thái độ khoa học cần thiết, nhờ đó, tránh đi những màu sắc mê tín. Tổ thứ 27 có phải là một Ni sư? Lúc viên tịch Ni sư bay lên trời, hóa thành lửa thiêu rụi, mưa xá lợi rơi xuống cho đệ tử. Tổ 28 Bồ Đề Đạt Ma 9 năm diện bích là sao? Sống đến 150 tuổi. Lúc viên tịch thì trở về Ấn Độ, chỉ mang theo một chiếc dép…

Những huyền thoại đó thú vị quá chớ. Nhưng cốt lõi của câu chuyện này lại nằm ở chỗ cuộc đối thoại ngắn ngủi giữa Lương Vũ Đế và Bồ Đề Đạt Ma:

Thế nào là thánh đế nghĩa thứ nhất?

Rỗng rang không thánh.

Đối diện với Trẫm là ai?

Không biết.

Chỉ chừng ấy là đủ! Không thánh không đế gì cả! Chỉ Rỗng Rang. Rỗng Rang là Không (sunyata, emptiness).

Còn trả lời “Không biết” là vì đã Vô ngã, Vô tướng còn biết sao được?

Hễ nhìn thấy nội xứ và ngoại xứ rỗng rang không tánh thì là giải thoát. Đức Phật dạy: “Hỡi Mogharaja, hãy luôn tỉnh thức và nhìn thế giới này như rỗng rang, với cái nhìn về tự ngã đã bứng gốc, người đó sẽ vượt qua sự chết. Thần Chết không thể thấy người đã nhìn thấy thế giới này như thế” (tr 19).

“Không biết” theo tôi là cái biết trước khi có “sự can thiệp” (chen vào) của ngã tướng, nhân tướng, chúng sanh tướng, thọ giả tướng, nghĩa là cái biết khi chưa bị méo mó. Tôi vẫn nghĩ Bát Nhã Prajna gồm Pra + Jna: Pra là trước. Jna là biết. Prajna (Bát Nhã) là một cái biết hồn nhiên, trong sáng, trước khi bị lệch lạc. Vì… “tri kiến lập tri tức vô minh bổn!”, khi đã có ‘thành kiến’ chen vào rồi thì không có cách chi thay đổi được nữa! Vì thế mà pháp giới ta đang sống cứ luôn quần quật, loanh quanh, đấu đá, chém giết, chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh… không ngớt, tưởng là Trời “hành” mà thiệt ra do tư tưởng, do hành vi lối sống của con người.

Có cách nào để nhận ra tánh Không trong các pháp? Đức Phật dạy rằng, nhận ra Pháp Duyên Khởi chính là tương ưng với Không. Và hãy tùy thuận duyên khởi: Cái này có nên cái kia có, cái này khởi nên cái kia khởi (tr 55).

Thiền là con đường tiếp cận gần gũi và trực tiếp nhất. Giác ngộ chỉ là một phát kiến đột khởi trong cõi tâm vô niệm, vô tâm, một thứ “đốn”. Nhưng ngộ rồi thì phải Tu, phải Chứng. Bởi có Chánh trí (Thánh trí) Bát Nhã rồi thì mới mong “thấy biết’ như thật, thấy cái đang là, biết cái thấy chỉ là cái thấy, cái nghe chỉ là cái nghe, nghĩa là đã “thấy Tánh”. Thành Phật hay chưa thì chưa biết nhưng đã thoát được cái “tự tánh” giả do biến kế sở chấp và y tha khởi để đi đến viên thành thật, là cái thấy của Bát Nhã, từ đó mà có thể “chiếu kiến ngũ uẩn giai Không”.

Thiền không phải là tréo chân, nín thở, bù đầu với công án mà thiền là toàn bộ Thân Khẩu Ý, là mọi hoạt động đi đứng nằm ngồi trong đời sống bình thường nhưng tâm rỗng rang, vô niệm, như Phật hoàng Trần Nhân Tông bảo: Cư trần lạc đạo thả tùy duyên/ Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền…

Kinh EA (bản dịch Tuệ Sỹ, Đức Thắng):

Hết thảy các hành đều rỗng lặng, cái sanh và cái diệt đều như huyễn hóa, không chơn thật. Cho nên Tỳ kheo hãy ở trong hơi thở ra vào, tư duy về tưởng chết để thoát khỏi sanh già bệnh chết, buồn rầu, khổ não. (tr 57).

Lục tổ Huệ Năng trong Pháp Bảo Đàn Kinh cũng dạy: Các cõi Phật đều đồng như hư không, diệu tánh con người vốn Không, chẳng có một pháp nào có thể đắc, tự tánh chơn không cũng như thế. Dứt niệm lự phân biệt. Tâm vắng lặng mà thường chiếu, chiếu mà thường lặng (tr 59).

***

Trí bất đắc hữu vô

Nhi hưng đại bi tâm.

(Lăng Già)

(ĐHN, Saigon 10.01.2022)

THIỀN và TRÍ THỨC

31/12/2021 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

THIỀN và TRÍ THỨC

Ghi chú: Một số bạn trẻ – đặc biệt trong giới trí thức- gần đây quan tâm nhiều tới lãnh vực thiền, đã gởi tôi nhiều câu hỏi. Tôi xin post lại bài viết này (đã cập nhật) để gởi đến các bạn, momg giải đáp được phần nào…

Thân mến.

Đỗ Hồng Ngọc.

(internet)

Một hôm, nhạc sĩ Dương Thụ mời tôi đến Cà phê Thứ 7 của anh trò chuyện một bữa cho vui. Được thôi. Tôi vẫn thỉnh thoảng đến chỗ anh để uống cà phê và nghe chuyện trò mà. Đề tài gì? Thiền và sức khỏe. Vấn đề đang rất được giới trí thức quan tâm. Căn phòng nhỏ xíu, nhưng trang nhã, ấm cúng. Một chỗ chơi nhạc thính phòng, họp mặt bạn bè kiểu salon thế kỷ 18- chỉ thiếu một nữ bá tước- để chuyện trò thân mật, cách biệt với ồn ào nhộn nhịp ngoài kia.

Đã thấy có các nhà văn, nhà báo, nhà giáo, học giả, nhà vật lý, kiến trúc sư, luật gia… và khá nhiều bạn trẻ. Cũng như mọi lần, câu hỏi đặt ra là vì sao bệnh viện mở ra ngày càng nhiều mà lúc nào cũng “quá tải”? Vì sao con người bây giờ tiện nghi dồi dào mà đau ốm triền miên? Vì sao bệnh nhiễm gia tăng trở lại và bệnh do hành vi lối sống ngày một phát triển trong khi khoa học y học tiến như vũ bão? Rõ ràng sức khỏe không phải là chuyện của y tế. Y tế chỉ làm mỗi việc “cứu tế về y khoa” khi ta đau ốm quặt quẹo. Sức khỏe lại là chuyện của mỗi người, của mọi người. Khi melamine ở trong sữa, kích thích tố sinh dục ở trong thịt, thuốc trừ sâu ở trong rau… thì bác sĩ làm sao? Khi bụi khói đầy đường, tiếng ồn đinh tai nhức óc thì bác sĩ làm sao? Tại sao nhiều diễn viên tài tử giàu có xinh đẹp bỗng một hôm thắt cổ hoặc uống thuốc độc tự tử? Tại sau lâu lâu một tỷ phú đại gia nhảy lầu? Thì ra đời sống càng tiện nghi, nhu cầu vật chất càng được thỏa mãn thì con người càng xa lạ với tự nhiên, với chính mình. Stress chính là nguyên nhân sâu xa của 60-90% bệnh lý đưa người ta đến bác sĩ. Mà bác sĩ thì chữa được cái đau chứ không chữa được cái khổ, chữa được cái bệnh, chứ không chữa được cái hoạn. Cho nên cứ xà quần như vậy. Có cách nào không?

Có. Thiền. Thiền có thể góp phần giải quyết căn cơ. Thiền giúp ta biết “dừng lại”. Thôi đi! Thiền giúp ta nhận ra những “điên đảo mộng tưởng”. Nhưng thiền là gì? Cách nào? Hãy bắt đầu từ việc đơn giản nhất mà cốt lõi nhất. Đó là Thở. Thở bụng. Ô hay, thở phải bằng ngực chớ, phổi nằm ở ngực kia mà? Phổi nằm ở ngực, nhưng thở nằm ở bụng. Cứ nhìn một em bé đang ngủ say mà coi? Cứ nhìn một người bình thường đang ngủ yên mà coi? Chỉ có cái bụng là phình lên xẹp xuống, còn cái ngực thì… im re. Thật vậy, khi cái ngực mà khò khè, mà cò cử thì nó đã bị bệnh rồi, đã suyễn hoặc viêm phổi tắt nghẽn mạn tính rồi. Nói khác đi, cách thở sinh lý, thở thiên nhiên, thở bình thường chính là… thở bụng. Người khỏe thì luôn thở bụng nên thở bụng làm cho ta khỏe. Chỉ có vậy. “Bí quyết” nằm ở chỗ đơn giản nhất đó. Các phương pháp khí công, dưỡng sinh, yoga, thiền… đều bắt đầu bằng tập thở bụng. Tại sao phải tập? Bởi không biết tự lúc nào con người lại xa rời cái nguồn gốc tự nhiên của mình, bày ra trò thở ngực, cũng như thay vì ăn những thức ăn lành mạnh sẵn có trong thiên nhiên thì con người chế biến đủ kiểu cho nó hư đi. Do vậy, thở phải được rèn tập trở lại.

Về sinh lý, cơ hô hấp chính của ta là cơ hoành, vắt ngang giữa bụng và ngực chớ không phải cơ gian sườn hay cơ cổ. Khi các cơ gian sườn, cơ cổ mà ráng sức phì phò thì đã bệnh rồi. Phương pháp đơn giản, không tốn kém này hiện nay ngày càng được phổ biến ở các Trung tâm y khoa lớn trên thế giới đễ chữa stress, căn nguyên các bệnh dịch không lây như tim mạch, huyết áp, tiểu đường, gout…

Nhưng, thiền không dừng ở đó. Sau thở bụng, bước tiếp theo là “dõi theo” và “suy tưởng” về cái hơi thở đó. Nó vào nó ra nó lên nó xuống nó phồng nó xẹp ra sao. “Dõi theo” khác với “theo dõi”. Theo dõi mệt lắm! Dõi theo thì ung dung hơn. Cứ thả cho nó sao thì sao, chỉ cần dõi theo và ghi nhận, không bình luận, không phê phán. Trí thức vốn hay bình luận, hay phê phán… nên trí thức thường thất bại trong thiền. Một người hàng thịt buông dao thành Phật. Trí thức còn lâu! Nhưng trí thức lại có cái hay của nó. Nó không dễ tin. Nó ngờ. Nhưng, đại nghi thì đại ngộ. Càng nghi càng ngộ. Hai ngàn sáu trăm năm trước, một nhà minh triết – Đức Phật- bảo đừng vội tin tôi, cứ đến nếm thử đi rồi biết. Đến và nếm thử. Đến là thực hành. Làm đi, đừng nói nữa. Vụ này nói không được, “bất khả thuyết”! Nếm là cảm nhận. Phải tự mình thể nghiệm để riêng mình cảm nhận, không thể nhờ ai khác. Thở mà cũng phải nhờ người khác thở giùm hay sao? Tôi ngạc nhiên thấy các ông thầy dạy “thở” bắt người ta làm theo ý mình. Làm theo sao được! Mỗi người có cái sinh lý, thể chất, tâm lý riêng của mình chứ. Nắm lấy nguyên tắc thôi, rồi thực hành theo kiểu của mình. Bắt chước người khác, “tẩu hỏa nhập ma” như chơi! Họa sĩ Hoàng Lập Ngôn thuở sinh thời có lần nói với tôi là ông đi máy bay từ Hà Nội vào Saigon chỉ thở 60 lần là tới nơi, nghĩa là mỗi hơi thở của ông dài 2 phút. Máy bay bay 2 giờ, ông thở 60 lần. Còn ta, bắt chước ông sao được. Ông có cái sinh lý của ông, lại rèn tập từ thuở nhỏ.

Cái hay thứ hai của trí thức là “suy tưởng”. Thiền cần suy tưởng. Không phải suy tưởng bàn mưu tính kế để tranh bá đồ vương, gồm thâu lục quốc, nhất thống giang hồ, muôn năm trường trị gì đâu! Trước hết là suy tưởng về cái hơi thở đang vào đang ra kia! Nó ở đâu ra? Tại sao phải thở? Tưởng nó là của ta mà chẳng phải của ta. Tưởng nó ở trong ta mà hóa ra ở ngoài ta. Tưởng ta điều khiển nó mà thật ra nó cóc cần ta. Lợi ích bất ngờ là sự dõi theo và suy tưởng đó ai dè giúp ta cắt đứt dòng “tâm viên ý mã” linh tinh khác, gom thân tâm ta về một mối là hơi thở của chính mình, ở đây và bây giờ, dứt bặt những âu lo phiền muộn. Nói khác đi, nó làm ta được “thảnh thơi”, nó giải stress, nghĩa là mang lại sức khỏe, an lạc, hạnh phúc.
Thiền có thể làm ta được thảnh thơi, giải stress, mang lại sức khỏe, an lạc, hạnh phúc ư? Tin được không? Có cơ sở khoa học nào không? Người trí thức sẽ hỏi. Đâu dễ tin. Và câu trả lời là có. It ra là về mặt sinh học. Thở chẳng phải trước hết là chuyện sinh học ư? Ta cần lấy Oxy từ bầu khí quyên đưa vào phổi, rồi máu mang Oxy đó đến từng tế bào trong cơ thể để tạo ra nặng lương cho sự sinh tồn và hoạt động của ta. Một người chạy đua 100m phải nín thở để chạy, đến nơi anh ta thở hào hển vì phải trả “nợ Oxy” đã vay mượn trong lúc nín thở. Cơ thể ta lúc nào cũng ở trong tình trạng căng cứng để hoạt động. Các cơ bắp luôn luôn co duỗi để giữ cho ta có một tư thế theo ý muốn. Sự căng cứng cơ bắp (tonus musculaire) đó tiêu thụ khoảng 40% năng lượng. Nếu có cách nào làm giảm sự căng cứng cơ ta sẽ tích lũy năng lượng đáng kể, cơ thể nhờ đó mà đỡ vất vả, sảng khoái hơn. Riêng não bộ tuy chỉ chiếm có 2% thể trọng mà tiêu tốn đến 25-30% năng lượng. Nếu có cách nào đó làm cho não bộ được nghỉ ngơi, tích lũy thêm một khối năng lượng đáng kể nữa, các tế bào nhờ đó mà đỡ vất vả, sảng khoái hơn! Sự sảng khoái đó trong thiền gọi là “thiền duyệt”. Câu hỏi đặt ra là tại sao não bộ lại xài phí tiêu hoang năng lượng nhiều đến vậy? Thì ra não lúc nào cũng ở trong trạng thái “điên cái đầu”, lúc nào cũng nghĩ ngợi lung tung, tâm viên ý mã! Trí thức- hoạt động trí não nhiều- càng dễ bãi hoãi, kiệt sức, quên trước quên sau, đến bác sĩ, bác sĩ chẩn đoán “Mệt mỏi kinh niên không rõ nguyên nhân” hay “Rối loạn thần kinh thực vật…” nghĩa là bí!… Những lúc say mê làm việc trí thức thường quên thở để sau đó lại hào hển thở, trả nợ Oxy. Thiền vừa làm giãn cơ, vừa làm lắng dịu các hoạt động lăng xăng của não, nhờ đó mà giúp cơ thể thảnh thơi, an lạc. Hoạt động thể chất sau đó sẽ bền bỉ hơn, suy tưởng sau đó sẽ tập trung hơn, sáng suốt hơn.

Trong lúc tập trung dõi theo hơi thở như thế, những câu hỏi sẽ gợi lên: Tại sao ta cần Oxy (O2) – khí thải của cây xanh- trong khi cây xanh cần Carbonic (CO2) – khí thải của ta? Có sinh vật nào sống mà không cần Oxy không?… Câu trả lời sẽ liên quan đến khí quyển, đến môi trường, đến cây xanh, đến sinh vật hiếm khí, vi khuẩn sống trong núi lửa, trong băng tuyết… Rồi nhìn ra mênh mông, thấy không chỉ một vũ trụ (universe) mà là đa vũ trụ (multiverse), tam thiên đại thiên thế giới, với trùng trùng duyên khởi … từ đó, có hôm nào nhận ra thực tướng vô tướng, cái mà bây giờ người ta gọi là “Theory of Everything”… hay như Stephen W. Hawking giật mình nhận ra cái The Grand Design, “vô sở tùng lai diệc vô sở khứ”. Thiệt ngộ, chỉ với C, H và O quấn quít lấy nhau, khi cần ngọt ngào thì ta có đường, khi cần chua chát thì ta có giấm, khi cần đắng cay lại có chút rượu mềm môi?

Khi bản đồ gen người được thiết lập, các nhà sinh học giật mình thấy cái cây cổ thụ ngoài sân chứa đến 70% gen người, ai dám bảo không có chuyện “thạch nữ giá bồ lang”? Cái cọng cải non xanh kia có đến 26% gen người, rồi ruồi giấm, chuột bọ… Chuột có đến 97,5% gen người nên mới có đám cưới chuột, mới có “chuột kêu chút chít trong rương / anh đi cho khéo đụng giường mẹ hay”! Ễnh ương, tắc kè, thằn lằn, rắn mối… con nào cũng phì phò xì xụp, cũng phình phình xẹp xẹp cái bụng đó thôi…

Thiền còn giúp ta thấy sinh trụ dị diệt, thấy mỗi hơi thở là một kiếp người. Bé sơ sinh hít mạnh hơi vào thì cụ già thở hắt hơi ra. Giữa hai lần thở đó là những làn sóng lăn tăn, dài ngắn. Đừng tìm kiếm thần thông phép lạ. Thần thông phép lạ đầy rẫy quanh ta.

Nhưng thiền không dừng lại ở đó. Nó mở ra những khoảng mênh mông “bất khả tư nghì”!

***

Buổi trò chuyện chuyển sang phần hỏi đáp. Chỉ xin ghi lại vài câu.

Kiếm hiệp nói “đưa hơi xuống huyệt đan điền” là sao?

Đó chính là cách thở bụng. Khi hít vào, đẩy cơ hoành xuống càng sâu càng tốt, xuống tận huyệt “đan điền”. Huyệt đan điền nằm dưới rún ba lóng tay, khoảng 4cm. Đan là thuốc, điền là ruộng. Đan điền nghĩa là ruộng thuốc. “Linh đan diệu dược”. Người xưa coi thở bụng là phương pháp luyện công tốt nhất, được sử dụng trong võ thuật và phép tu tiên để trường sinh bất lão. Thực ra cơ hoành chỉ di chuyển được khoảng 7 cm thôi, chưa quá rún, cũng đã đưa vào hơn 1,5 lít không khí rồi. Nhưng, cần để ý, ráng sức thở sâu quá sẽ dễ bị “tẩu hỏa nhập ma”. Thất bại trong thiền thường là do lòng tham, ham muốn quá, muốn cho mau “thành đạt” mà!

2) Dùng ý dẫn khí đến những nơi mình muốn có được không? Chẳng hạn đến tận ngón tay, ngón chân, các khớp đang đau nhức?

Được chớ. Ý dẫn các pháp mà! Về sinh học, hệ thống mao mạch dài đến 100.000 km (hai vòng rưỡi xích đạo quả đất chớ ít gì!) dẫn khí đến tận từng tế bào trong cơ thể con người. Mỗi tế bào thực chất là một… sinh vật, chúng hấp thu Oxy để tạo năng lượng. Dùng ý dẫn khí là một cách nói, nhấn mạnh khả năng đưa khí lưu chuyển toàn thân, đến từng tế bào nhờ hệ thống mao mạch này.

3) Tôi học theo cách thở âm và thở dương? Thở dương là đưa hơi qua mũi, theo nhâm mạch xuống đan điền, hậu môn, rồi nhíu hậu môn lại; thở âm là đưa hơi lên đỉnh đầu, theo đốc mạch đến hậu môn, nhíu hậu môn lại… để chữa trị các trạng thái rối loạn âm dương của thân tâm đúng không?

Đúng. Bí quyết nằm ở chỗ “nhíu hậu môn”. Những thứ khác thực chất vẫn là thở bụng, thở sâu. Khi vỏ não tập trung vào điều này thì không thể cùng lúc tập trung vào điều khác. Hai người sắp đánh nhau mà nghe nhà cháy sợ quá bỏ chạy quên đánh nhau. Cái “sợ” đã thay chỗ cho cái “giận” ở vỏ não. Một người ở trạng thái buồn bã (âm) hay trạng thái kích động (dương) mà biết tập trung vào hơi thở sâu, tập trung vào chuyện “nhíu hậu môn” thì “công tắc” đã chuyển sang hướng khác ở vỏ não…

(www.dohongngoc.com 2010)

Nguyên Cẩn: DỰNG LẠI CON NGƯỜI

29/12/2021 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

DỰNG LẠI CON NGƯỜI

LỜI CỦA KẺ SĨ

NGUYÊN CẨN

TỰA

Kính thưa độc giả!

Bạn đang cầm trên tay cuốn sách DỰNG LẠI CON NGƯỜI. Và bây giờ, bạn đang lướt đến những dòng giới thiệu sách. Tôi đang được hân hạnh trò chuyện với bạn – một người yêu sách. Tôi muốn nói với bạn rằng, đừng đặt cuốn sách này xuống, đừng bỏ qua nó. Bởi vì, nếu làm vậy, bạn đã “phụ một tấm lòng trong thiên hạ”– tấm lòng trăn trở với quốc gia, với thời cuộc, với con người (dĩ nhiên là trong đó có bạn, và có tôi) của một kẻ sĩ.

Nếu được phép đặt tên cho cuốn sách này, tôi sẽ gọi nó là LỜI CỦA KẺ SĨ. Bởi vì, 28 bài viết của cuốn sách là tiếng nói của một trí thức đầy mẫn tuệ, tâm huyết và khát khao cống hiến – cống hiến bằng chữ nghĩa từ những gì mình lĩnh hội được qua thực tế, qua sách vở và qua sự nhạy cảm trước những biến động của đời sống.

DỰNG LẠI CON NGƯỜI nghĩa là tìm lại giá trị người đã từng có, nhưng bị đánh mất qua bao biến cố, bão giông của lịch sử; tìm lại quốc pháp, gia quy từng rất nghiêm cẩn đã bị lơi lỏng, biến dạng dưới bàn tay của những người chấp pháp vô trách nhiệm; tìm lại vị thế của nước Việt đã từng vượt xa các nước trong khu vực nay lại bị các nước ấy vượt xa. Đi tìm những giá trị đã mất, xác lập giá trị mới cho quốc gia cường thịnh, chính trị minh bạch, kinh tế phồn vinh, văn hoá phát triển và con người hạnh phúc chính là khát khao cháy bỏng của Nguyên Cẩnqua từng trang viết. Tác giả để tâm đến tất cả mọi lĩnh vực của đời sống: kinh tế, chính trị, giáo dục, văn hoá, nhân sinh, nhân tính, nhân tình, nhân tâm… Có cảm giác như trái tim mẫn cảm và trí tuệ nhạy bén của ông luôn quặn thắt khi nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy những điều không vui vừa mới xảy ra. Sau mỗi quặn thắt là sự điềm tĩnh cần có của một trí thức, Nguyên Cẩn suy ngẫm, phân tích nguyên nhân, hệ quả, và đi tìm giải pháp.

Trong mỗi bài viết mang tính xã luận hoặc tính đối thoại, Nguyên Cẩn luôn dẫn dắt vấn đề một cách lớp lang, diễn giải từ tốn, đi từ việc nhỏ đến việc lớn, dung hoà giữa lý trí và cảm xúc, lý thuyết và thực tiễn khiến người đọc rấtdễ nắm bắt vấn đề. Ông thường lập luận chặt chẽ, xác định luận điểm rõ ràng, xây dựng luận cứ chắn chắc và đưa ra nhiều luận chứng xác đáng. Từ đó, đi vào bình luận một cách có lý có tình với những kiến giải sắc sảo đầy thuyết phục. Và cuối cùng, những giải pháp mà ông đưa ra rất thiết thực, có tính khả thi cao.

Đặc biệt, điều làm nên nét đặc sắc của cây bút xã luận Nguyên Cẩn chính là những tầng văn hóa. Tầng văn hóa đó được sắp xếp nên bởi các lớp tri thức về văn hóa, chính trị, pháp luật, kinh tế, triết học, nghệ thuật… mà người viết có được. Những bài học thực tế đông tây kim cổ, ý kiến của các danh nhân, đạo đức của các tôn giáo được trích dẫn và lồng ghép một cách phù hợp với liều lượng vừa phải. Vì thế, đọc bài của Nguyên Cẩn -đọc lời của kẻ sĩ, ta tiếp nhận được rất nhiều kiến thức bổ ích, lại có thêm cái thú “qua núi còn thấy núi”, và rồi ta không khỏi tự vấn mình về trách nhiệm của một kẻ sĩ, một công dân.

DỰNG LẠI CON NGƯỜI khiến tôi nhớ đến một câu danh ngôn: Cách hay nhất để làm giàu tri thức mình là đọc một cuốn sách hay hoặc trò chuyện với người thông thái. Bạn sẽ gặp được cả hai điều đó khi đọc cuốn sách này. Tôi tin nhưvậy!

Nguyễn Thị Tịnh Thy (*)

………………………………………………….

(*) Tiến sĩ , Đại học Sư Phạm Huế