Lá thư thứ hai: “Già ơi… chào bạn!”

Minh Lê (Nha Trang)

 

 

Bạn thân mến,

Có khi nào bạn tự hỏi, khi nào thì mình… già? Bạn muốn nghe câu trả lời là một lời nói thẳng hay một lời… an ủi?

Lời an ủi là câu trích dẫn nguyên tác tiếng Anh do Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc dịch: “Tuổi tác là chuyện của cái tâm, nếu ta không thèm quan tâm, chả có vấn đề tuổi tác!” (tr. 13) Vậy nhưng Liên Hợp Quốc thì thẳng thừng: “Từ năm 1980, Liên Hợp Quốc coi tuổi 60 trở lên là tuổi già trong một quần thể dân số.” (tr. 23)

Thôi thì ta nghe lời nói thật không mất lòng của Bác sĩ vậy: “Có trẻ thì có già, đó là một nhịp điệu của vũ trụ, đâu cần phải khổ đau vì già, trái lại, phải làm sao để có một tuổi già hạnh phúc.” (tr. 15)

Tuổi trẻ có hạnh phúc đã khó, làm sao có tuổi già hạnh phúc đây? Ông Bác sĩ cho bí quyết: “Chấp nhận mình là mình và thương mình nữa.” (tr. 35) Điều đó có nghĩa ta nên nhận ra những vấn đề của tuổi già về tinh thần và thể chất, chấp nhận và thích nghi để có cảm giác sảng khoái, hài lòng với bản thân.

Chương “Đời sống gia đình” nói chuyện cháu chắt và vợ chồng già. Bác sĩ khuyến khích cuộc sống gia đình nhiều thế hệ, với hai điều kiện. Một là cha mẹ tránh lệ thuộc về tài chính vào con cái, hai là cha mẹ và con cái cần điều chỉnh quan niệm và nếp sống của mỗi bên một chút sao cho “cha mẹ già có thể thành bạn của con, hiểu biết nhu cầu của nhau và giúp đỡ nhau.” (tr. 45)

Chương này có một đoạn vừa nên thơ vừa hóm hỉnh viết về tình cảm của những cặp vợ chồng cùng già đi với nhau: “Người ta có thể cùng nhìn cùng nghe cùng hiểu và có cùng cảm xúc như nhau với bao nhiêu kỷ niệm càng ướp càng nồng… Và còn một điều thú vị, như Andre Maurois nói, tình già yên tâm hơn, không sợ người yêu mình bị cuỗm mất, nghĩa là tình nồng nhưng nhẹ nhàng, êm mướt, không chua như giấm, người ta bớt ghen rồi, người ta có thể tin chắc là của nhau rồi.” (tr. 49) Thiệt vậy sao Bác sĩ?

Chương “Cám ơn mình” là một chương lý thú. “Chưa bao giờ ta được dạy nói cám ơn ta vì nhiều khi ta coi chuyện cám ơn mình là một điều gì đó lố bịch, kỳ cục và không cần thiết.” (tr. 55) Sau đó Bác sĩ lần lượt chỉ cho ta thấy các bộ phận trong cơ thể ta đã làm việc bền bỉ như thế nào, từ bộ xương, bộ máy tuần hoàn gồm tim và mạch máu, buồng phổi, đến bao tử và hệ tiêu hóa, răng, mắt, tai. Biết thương mình thì ta phải chăm sóc cho chúng tốt hơn, đừng hành hạ chính ta nữa!

Chương “Những bệnh vô duyên” bàn về “những bệnh không đáng có mà có mới dễ giận”. Đó là bệnh do người già tự gây ra như “tự ý gia giảm thuốc, tin lời bày vẽ, ai mách gì cũng nghe, gây tương tác thuốc lung tung” (tr. 97) Người cao tuổi thường muốn làm xét nghiệm để tìm bệnh, nhưng Bác sĩ khuyên “cần thiết lắm mới làm xét nghiệm và phải có chỉ định của bác sĩ” (tr. 100) Và không nên nghe “những lời nói gây hoang mang, lo lắng, làm mất ăn mất ngủ, gây kiêng cữ quá đáng làm cho tình trạng bệnh khó phục hồi hơn.” (tr. 100)

Lời khuyên về thể chất cho tuổi già là “dinh dưỡng đúng cách” và “thường xuyên rèn luyện”. Bác sĩ trích đoạn thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm, người sống đến 95 tuổi, và giải thích: “Măng trúc nhiều xơ, giá nhiều vitamin, mùa nào thức đó. Bơi lội, rèn luyện thể lực cũng theo mùa. Rượu chỉ “sẻ nhắp” chứ không tu, không nốc… Còn “Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao” thì cái này Tổ chức sức khỏe thế giới chịu, không thể hiểu nổi nên không thể khuyên ta vậy!” (tr. 104)

Bác sĩ kết luận: “những người hạnh phúc là những người biết khám phá những niềm vui nho nhỏ, nó ở ngay trong ta, quanh ta thôi, miễn là ta biết sống ngạc nhiên, tỉnh thức, khám phá như trẻ thơ.” (tr. 113) và “Thích nghi có lẽ là một năng lực quan trọng nhất để có thể sống hạnh phúc ở tuổi già.” (tr. 115) Vì vậy sách mới có tựa “Già ơi… chào bạn!” nghe thân thiết và gần gũi, khác với “Buồn ơi… chào mi!” nghe như giận hờn, ghét bỏ! (Tên bản dịch Việt cuốn Bonjour Tristesse của Françoise Sagan).

Trong khi đọc, bạn đừng quên để ý tới các hình vẽ minh họa trong sách. Những bức vẽ xem chừng giản dị và “quái quái” đó có thể khiến bạn bật cười, hay cười tủm tỉm vì thấy sao mà ngộ quá. Đích thân ông Bác sĩ kiêm họa sĩ tự vẽ, và chỉ dùng ngón tay chấm mực Tàu để vẽ. Vậy mà những nét đậm, nét nhạt, mảng sáng mảng tối vẫn hòa hợp tạo nên hình người cử động hoàn chỉnh, sinh động pha chút hài hước. Khi sách in ở Nhật, nhà xuất bản Soshisha (Tokyo) định cho vẽ lại nhưng cuối cùng đành thôi vì không vẽ ra được cái “thần” của tranh gốc.

 

Lời chúc của mình đến bạn sau khi đọc xong sách là bạn sẽ có “một sức khỏe tương đối tốt, kinh tế không quá thiếu thốn, duy trì được mối quan hệ tình cảm, có bạn tâm giao để chia sẻ, duy trì hoạt động xã hội phù hợp để thấy mình luôn còn có ích và quan trọng hơn nữa là giữ một ngọn lửa nhiệt tình, một niềm an lạc, thanh thản trong tâm hồn.” (tr. 119) Lúc đó mình chắc chắn bạn sẽ có một tuổi già hạnh phúc!

Thân mến,

(Minh Lê)

* Các trích dẫn từ sách Già ơi… chào bạn!, Đỗ Hồng Ngọc, Nhà XB Trẻ 1999.

 

Thư gởi bạn xa xôi:

“40 năm Chương Trình ARI”

tại Bệnh Viện Nhi Đồng 1 ngày 18.10.2024

Bạn ơi,

Xin lỗi, đã lâu chẳng có Thư gởi bạn xa xôi như đã hứa. Làm biếng! Không có chuyện gì để khoe, để phiền, để giận… để nói cho nhau nghe như xưa. Sắp quên tuốt rồi chăng? Hôm nay lại có chút chuyện vui đây.

Ngày 18.10.2024, Bệnh viện Nhi Đồng Saigon, nay là BV Nhi Đồng 1, tổ chúc buổi Tổng kết Chương Trình Hô Hấp Cấp Ở Trẻ Em (ARI, Acute Respiratory Infection) ở phía Nam, có các GS, TS, BS… các nơi từ Hà Nội, từ Paris và các đồng nghiệp các tỉnh phía Nam về dự, báo cáo các đề tài Nghiên cứu khoa học.

Ái dà, bạn bè lứa mình đa số già hết trơn mà mình thì già nhất trong số đó. Dĩ nhiên có nhiều BS trẻ ở BV tham dự học hỏi.

Mình được BTC mời “tham luận”. Được thôi. “Truyền thông Giáo dục sức khoẻ” và Chương trình Sức khoẻ Cộng Đồng lâu nay không xa lạ với mình, và đã có ít nhiều kinh nghiệm. Đóng góp 15 phút thôi là đủ. Chỉ cần vài Slides.

CT ARI, cũng như CDD…  đã thực hiện khá tốt, giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em đáng kể. Chỉ ngại thời buổi này, ngành Y thường chuộng Y tế chuyên sâu, kỹ thuật cao… May, từ xưa, BV Nhi Đồng đã chủ trương đi “2 chân”: Vừa chuyên sâu vừa Cộng đồng. Đợt tổng kết ở BV hôm nay đúng 40 năm, từ 1984, đó cũng là năm mình triển khai Ct Săn sóc sức khoẻ ban đầu cho Tre Em ( Primary Child Care) Phương 13 Quận 6 có khá nhiều kinh nghiệm. Dịp này mình chỉ chia sẻ về vai trò và triét lý Giáo dục Sức khoẻ (Health Education) và Nâng cao Sức khoẻ (Health Promotion)  trong các Chương trình Cộng Đồng sao cho có kết quả tốt thôi.

Xin gởi bạn vài tấm hình coi vui thôi nhe.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

50 năm:

Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng

Đỗ Hồng Ngọc

 

 

Lời ngỏ

(cho bản in lần đầu, 1974)

Sao lại viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng? Có đứa con nào mà chẳng là con đầu lòng? Có đứa nào giống với đứa nào đâu? Mỗi đứa là một khám phá mới, một ngạc nhiên mới cho ta. Nhưng dù sao, với đứa con đầu lòng chúng ta cũng bỡ ngỡ nhiều hơn, vụng về nhiều hơn mà lo lắng cũng nhiều hơn…

Bởi là lần đầu chúng ta “bỗng dưng” làm cha mẹ, chúng ta phải đối phó với những việc vặt vãnh hàng ngày làm ta lúng túng không ít: săn sóc bé, tắm rửa vệ sinh, ăn mặc, bú mớm rồi là những đêm quên ngủ, những ngày quên ăn, khi bé ốm đau bệnh hoạn.

Nuôi trẻ là một bản năng, một nghệ thuật hay một khoa học? Cả ba, có lẽ thế. Là một bản năng, bởi không cần học hỏi ở bất cứ đâu, người mẹ cũng có thể nuôi con đến ngày khôn lớn. Đói cho ăn, khát cho uống. Nóng làm cho mát. Lạnh làm cho ấm. Nếu không bị lệch lạc đi, bản năng có thể là một hướng dẫn viên tốt. Là một nghệ thuật, bởi hơn bất cứ một nghệ sĩ nào khác, người mẹ đã tạo nên một tác phẩm sống: đứa con, một con người, một cá nhân.

 

Săn sóc bé, dạy dỗ bé, nhìn ngắm bé lớn lên là cả một nghệ thuật uyển chuyển đầy sáng tạo có mục đích cuối cùng là giúp bé phát triển trọn vẹn nhất theo một khuôn mẫu định sẵn, nhưng là một khuôn mẫu cá biệt, không giống một khuôn mẫu nào khác. Là một khoa học bởi nếu có đôi lúc bản năng ngần ngại, nghệ thuật phân vân thì chính kiến thức khoa học sẽ soi sáng con đường phải lựa chọn. Khoa học giúp ta hiểu rõ hơn để hướng dẫn hữu hiệu hơn, khoa học giúp ta ngăn ngừa cho trẻ những bệnh tật hiểm nghèo.

Một phần lớn, tập sách này được dành viết về vệ sinh, về dinh dưỡng, về phòng bệnh – tìm hiểu sự phát triển bình thường của bé – khi bé mắc bệnh thì biết phải làm gì tạm thời trong khi đợi đi khám bác sĩ và giúp các bà mẹ bình tĩnh theo dõi, cộng tác với thầy thuốc chữa trị bệnh cho con…

(…)

Niên học 1968-1969 tôi là sinh viên Y khoa năm cuối thực tập ở Bệnh viện Nhi đồng Saigon, tại Trại 2B  (Nội nhi) dưới sự hướng dẫn của GS Phan Đình Tuân, giám đốc bệnh viện, Trưởng bô môn Nhi ở Y khoa Đại học đường Saigon và Bs Dương Thị Thanh Liên, trưởng Trại 2B. Năm 1969, tôi tốt nghiệp bác sĩ và trình luận án về Nhi khoa (năm 1970), do GS Phan Đình Tuân đỡ đầu. Bệnh viện Nhi đồng Saigon (thành lập 1956), như một cái nôi của tôi vì tôi rất say mê ngành Nhi Khoa.

Khi về lại BVNĐ (1973), tôi làm Trưởng phòng Cấp cứu Ngoại chẩn (Consultation externe).  Chính trong thời gian này, tôi viết cuốn Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng qua những kinh nghiệm thực tế hàng ngày ở Khoa Cấp cứu nhi, và nhiều năm làm ở Trại 2B Nội nhi, thấy nhiều cảnh thương tâm do các bà mẹ thiếu kiến thức về chăm sóc, phòng bệnh cho trẻ nhỏ.  Tôi viết với tất cả sự chân tình, với kiến thức và kinh nghiệm có được nhằm chia sẻ với các bạn bè, em cháu trong nhà, và cũng vì tôi đã có 3 đứa “đầu lòng” để chăm lo.

 

Nhân 50 năm cuốn Viết Cho Các Bà Mẹ Sinh Con Đầu Lòng xuất bản tại Saigon, xin chia sẻ nơi đây vài kỷ niệm cùng các bạn…

Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng  in lần đầu năm 1974, do La Ngà xuất bản và Sống Mới tổng phát hành, 3000 cuốn đầu tiên, chỉ trong 2 tháng đã tái bản 5000 cuốn nữa. Đến 4.1975, Nhà phát hành Sống Mới mang trả lại tôi hơn 2000 cuốn. Tuy vậy, sách vẫn có người đến lấy lai rai để bán ra ngoài đường Sách cũ. Sau 1975, Nhà xuất bản Thành phố đề nghị tôi rút ngắn (thời kỳ này giấy in rất hiếm!) và chỉnh sửa cho phù hợp tình hình mới ( về hệ thống y tế, thuốc men…). Tôi thấy cuốn sách vẫn rất cần thiết cho các bà mẹ, nhất là trong giai đoạn thiếu thốn những nguồn thông tin như lúc bấy giờ. Anh Lã Quang Quỳnh là biên tập viên, con rể của nhiếp ảnh gia Võ An Ninh, rất thấu hiểu và tôn trọng tác phẩm, dầu vậy anh nói vẫn cần một “chuyên gia y tế” thẩm định lại trước khi cho xuất bản! Vị chuyên gia được mời thẩm định là Bác sĩ Trần Hữu Nghiệp. Ông xem xét rất kỹ và đánh giá là cuốn sách quý, rất hay, và cần thiết. Sau này, tôi mới được biết ông là vị thầy thuốc nổi tiếng, gốc Bến Tre, đã có phòng mạch từ trước 1945 ở Mỹ Tho, tham gia kháng chiến chống Pháp (Ông là cha của anh Trần Hữu Dũng, Viet-studies).

Về sau, sách đã được tái bản đầy đủ, theo nguyên bản (gốc 1974). Tôi cũng đã bổ sung và cập nhật định kỳ, cũng do NXB Tổng Hợp Thành Phố thực hiện.

Những năm gần đây, tuy có nhiều sách dịch về các phương pháp nuôi dạy con theo Nhật, Mỹ, Pháp, Israel…nhưng cuốn Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng vẫn được nhiều bà mẹ tìm đọc, họ nói đó là cuốn sách rất Việt, có những phong tục tập quán và những tình cảm đặc biệt của người Việt, không tìm thấy trong các cuốn sách khác.

Đến năm 2010, Phùng Minh Bảo, người giúp tôi làm Website dohongngoc.com  cùng tôi thực hiện một Ebook Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng nhằm phổ biến rộng rãi hơn trên Internet, lúc này nhiều người đã quen sử dụng.

 

Ebook do Phùng Minh Bảo & Đỗ Hồng Ngọc

thực hiện 2010

(xem trên dohongngoc.com)

 

Và tôi, viết một Lời Ngỏ cho ebook.

Lời Ngỏ (Ebook 2010)

“Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” là một cuốn sách y học phổ cập khá quen thuộc với nhiều ông bố bà mẹ suốt nhiều thập kỹ qua. Nhiều bà mẹ bày tỏ đây là cuốn sách gối đối giường của họ trong những ngày tháng ngóng đợi đứa con đầu lòng cũng như suốt thời kỳ chăm sóc nuôi nấng con nhỏ dại. Sách đã giúp họ an tâm, nhất là trong thời buổi hiện nay, nhiều gia đình hạt nhân, thậm chí đơn thân.

Tôi viết cuốn sách này từ những kinh nghiệm khi đang làm việc tại Bệnh viện Nhi đồng Saigon, hằng ngày tiếp xúc với biết bao cảnh đời thực tế; tôi cũng lại viết từ nỗi lòng của một người làm cha mẹ, vì lúc đó đã vừa có 3 đứa con với nhiều nỗi âu lo. Thời gian qua nhanh! Mới ngày nào một chú bé sơ sinh được mẹ bế đến khám bệnh tôi ngày trước thì nay đã lại thấy chú bế một bé sơ sinh khác- là con của chú- đến khám.

Nhờ được viết từ những kinh nghiệm thực tiễn cũng như từ nỗi lòng của người làm cha mẹ, nên dù ngày nay có nhiều những quyển sách tương tự được dịch từ nước ngoài, các ông bố bà mẹ vẫn tìm thấy Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng những điều chia sẻ, thân quen.

Y học tiến bộ không ngừng. sách cũng đã được cập nhật mỗi lần tái bản. Và nay,  nhu cầu đọc sách trên mạng đã trở nên phổ biến, đặc biệt với các ông bố bà mẹ trẻ- trong cũng như ngoài nước- nên khi được Phùng Minh Bảo đề xuất chuyển thành Ebook để tiện tra cứu, tôi đã rất vui lòng đáp ứng. Ebook đã được biên soạn thêm, chỉnh sửa, bổ sung… đầy đủ hơn.

Tôi rất mong qua Ebook này, được dịp trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp, bạn bè gần xa và nhất là được giao lưu với các ông bố bà mẹ qua internet, phương tiện giúp ta mỗi ngày một gần gũi nhau hơn.

Trân trọng,

BS Đỗ Hồng Ngọc

Saigon 3.11.2010

 

 

Vài hình ảnh cuốn Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng

 

……………………………

Lời Ngỏ (tái bản 2006)

Mới đó mà đã hơn 30 năm ! Thời gian trôi nhanh thật. Những chú nhóc ngày nào được các bà mẹ, ông bố trẻ lo âu thắc thỏm bế đến tôi thì nay đã lại thấy ẵm những chú nhóc khác – là con của chú – đến khám nữa rồi…

Vẫn những âu lo đó, vẫn những băn khoăn thắc mắc đó. Dù khoa học kỹ thuật, dù y học đã thay đổi, tiến bộ không ngừng mà tấm lòng người làm cha, làm mẹ thời nào cũng vậy, chẳng mấy chút đổi thay. Còn các bà mẹ, ông bố lúng túng lọng cọng ngày nào bây giờ đã là những ông bà nội ngoại, mà vẫn cứ còn lọng cọng lúng túng như xưa, dù tóc đã bạc màu với tháng năm, vẫn tất tả lo toan thay ba mẹ bé bận bịu trăm công ngàn việc. Nhiều bà nội bà ngoại kêu ca vất vả mà trong ánh mắt như tràn ngập niềm vui bởi được nựng nịu, bổng bế, chăm sóc bé, đôi khi còn không tin tưởng lớp trẻ, bảo chúng nó chẳng biết gì, chỉ biết… đẻ thôi !

Thời đại chúng ta bây giờ mọi việc trở nên không đơn giản, hình như còn lắm nỗi khó khăn hơn cho bà mẹ trẻ. Truyền thông tiếp thị đi vào mọi ngõ ngách, vào giấc ngủ, bữa ăn, gây bao nỗi hoang mang. Con người như ngày càng xa rời thiên nhiên, ngày càng bị cuốn hút vào dòng xoáy của những lệ thuộc, của những nhu cầu giả tạo. Nhiều ông bố bà mẹ bây giờ mặc sức tranh cãi và thậm chí đem đủ thứ sách trích dẫn Tây, Tàu để giành phần thắng mà cuối cùng chỉ tội nghiệp đứa trẻ bơ vơ hơn bao giờ hết ! Mọi thứ cứ như máy móc hóa, kế hoạch hóa. Bố mẹ thì bận bịu làm ăn, đầu tắt mặt tôi, khoán trắng cho người khác nuôi con mình. Tôi có dịp gặp những bà mẹ cân đong, đo đếm đến từng gram bột đường, từng gram trái cây, mà bé cứ ngày còm cõi, bơ phờ; tôi có dịp gặp những bà mẹ có hẳn một thực đơn phong phú tính từng calori, với hằng chục thức ăn thay đổi liên tục trong tuần mà trẻ cứ còi cọc, không phát triển ! Trẻ không biết nói, không biết kêu ca, bị ép ăn như một cái máy, ép nghe nhạc cổ điển Tây phương… cho thông minh hơn! Nếu trẻ kêu lên được, tôi nghĩ có lẽ chỉ kêu một tiếng: Mẹ ơi, con cần mẹ, con cần mùi mồ hôi của mẹ, cần tiếng ru của mẹ, cần vòng tay của cha, bờ vai của cha. Điều thú vị là trong khi đó, tại các nước phát triển lại có phong trào “về nguồn”, sinh đẻ tự nhiên, nuôi con phù hợp với từng đứa trẻ, cho bú sữa mẹ lâu dài, cho trẻ gần gũi với thiên nhiên…

Tôi chân thành cảm ơn Nhà Xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh đã cho tái bản cuốn sách này – được cập nhật và bổ sung đầy đủ – nhân dịp tôi chính thức về hưu như một món quà nhỏ gởi đến các ông bố, bà mẹ trẻ mới sinh con đầu lòng. Cuốn sách là những lời tâm tình, chia sẻ của một người vừa là thầy thuốc, vừa là người cha những năm xưa, nay đã trở thành ông nội, ông ngoại của mấy nhóc nhỏ rồi ! Thời gian trôi nhanh thật !

Tp Hồ Chí Minh, tháng 3-2006

Đỗ Hồng Ngọc

………………………………….

Vài phản hồi về cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng”

 

Sachweb

Cuốn sách thực sự không thể tuyệt vời hơn. Đọc và giật mình, thảng thốt, nuôi trẻ thật đơn giản mà cũng không đơn giản chút nào. Nếu ta quá lo lắng hoặc quá coi nhẹ đều có thể dẫn tới những kết quả đáng sợ, chính vì vậy, tác giả nói rằng nuôi trẻ vừa là bản năng, vừa là nghệ thuật, vừa là khoa học. Bằng giọng tâm tình, gần gũi, viết về y học mà như đang kể chuyện đời thường, tác giả đã thực sự đem tới một món quà vô cùng quý giá, đặc biệt cho các bà mẹ trẻ. Tác phẩm đoạt giải Bạc sách Hay Việt Nam năm 2008.

 

Sách gối đầu giường

Lê Uyển Văn (Trà Vinh)

Mỗi đoạn đời, tôi thích những loại sách khác nhau. Sự khác biệt ấy ngày càng lớn lên cùng tuổi tác. Thời niên thiếu, tôi yêu chất văn nhẹ nhàng như sương bay, tinh tế như mùi hương cốm mới của Thạch Lam, Thanh Tịnh; lớn thêm một chút, tôi biết say mê cái lạ lẫm,dữ dội của Giamilia ( Aitmatốp), Sông Đông êm đềm ( Sôlôkhốp)…Rồi đến với văn học Trung Quốc ngọt ngào như trở về nguồn cội…Tích lũy được mấy tủ sách để đọc và nghiền ngẫm nhưng thật sự gối đầu giường thì không phải sách của một nhà văn chính hiệu mà là Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc!

Đừng vội nghĩ rằng sức khỏe tôi yếu kém nên luôn cần đọc sách về Y học. Với tôi, tác phẩm của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc là sự kết hợp tuyệt vời của thiên chức nhà văn và thầy thuốc. Với tôi, ông vừa là một lương y chữa bệnh thể xác, vừa là một thần y chữa bệnh tâm hồn.

Mỗi người mẹ khi có đứa con đầu lòng sẽ đối diện với biết bao âu lo và sợ hãi, Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã tặng cho chúng tôi “ Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” “ Làm thế nào để trẻ khỏe mạnh và thông minh?”.

Ở đó, tôi không chỉ nắm bắt được những kiến thức khoa học để nuôi con mà còn gặp được tấm lòng một người cha vĩ đại. Ông kể chuyện của con mình, kể về nỗi buồn lo, ân hận của mình để mà truyền kinh nghiệm cho bạn, cho tôi. Khi con mọc răng nóng sốt, khi con quấy khóc , ốm đau, khi con chán ăn, khi con biết lẫy, biết bò …tôi đều giở sách ra, đôi khi không chỉ đọc để biết phải làm gì mà còn tìm trong đó một nguồn an ủi, vỗ về. Mỗi lần nâng quyển sách ấy trên tay, tôi không nghĩ mình đang đọc sách mà đang trò chuyện với ông, ấm áp và tin tưởng lạ thường !

Lúc gần 2 tuổi, con tôi to khỏe, nhanh nhẹn và thông minh; giật giải trong kỳ thi “ bé khỏe, bé đẹp” của Tỉnh. Khi được hỏi bí quyết nuôi con, tôi nói trong xúc động và tự hào “ Bí quyết của tôi đều do bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc truyền lại !”.

Giờ con đã lớn, quyển sách ấy trở thành một kỷ vật, lật mở từng trang, hình ảnh con bé dại lại quay về, lung linh trước mắt ! Con bước vào tuổi dậy thì, có những điều chưa hiểu hay khó nói, tôi lại tìm đến “ Khi người ta lớn” của ông!

Mỗi ngày, chạy hụt hơi theo guồng quay của nhịp sống, đêm tôi tìm bình an trong “ Như ngàn thang thuốc bổ” “ Gió heo may đã về” “ Cành mai sân trước” “ Nghĩ từ trái tim”…

Tôi vẫn thầm biết ơn những văn hào, thi sĩ của muôn đời đã mang đến thế gian này những áng văn trác việt nhưng người tôi tri ân nhiều nhất, gần gũi nhất có lẽ phải kể đến người thầy thuốc, người nghệ sĩ có tấm lòng bao la như mẹ : Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc !

(2008)

 

Cuốn sách yêu thích của mẹ

(blog.dongchay.com)

Chính là cuốn sách mà mẹ đã trích một phần trong đó làm lời ngỏ cho cuốn nhật ký này. Cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” của bác sỹ Đỗ Hồng Ngọc.

Ngay từ hồi nhỏ, mẹ khá là thích đọc. Đọc đủ thứ. Báo có, tạp chí có, truyện tranh có, tiểu thuyết có, truyện dài kỳ có và cả truyện chưởng cũng có. Đến bây giờ mẹ cũng vẫn còn giữ vài bộ truyện tranh (Conan, Songoku), vài bộ truyện dài kỳ thiếu niên (TKKG, Kính vạn hoa, Harry Potter…), vài cuốn tiểu thuyết,… Chỉ có điều, mẹ đọc hay quên, đọc đi rồi đọc lại vẫn thấy như mới!

Vì thế, khi chuẩn bị sinh con, mẹ cũng vừa đi mượn, vừa đi lùng vài cuốn sách làm cẩm nang để chuẩn bị cho con chào đời. Và cuốn sách ấn tượng nhất với mẹ chính là cuốn của bác sỹ Đỗ Hồng Ngọc.

Cuốn sách này mẹ vô tình tìm thấy được trong tủ sách của nhà mình ở Nam Định. Bìa sách đã cũ, hình ảnh không còn được tươi mới, giấy in đã sờn nhưng không hiểu sao mới đọc lướt vài trang mẹ đã thấy rất ấn tượng. Bác sỹ Ngọc không phải viết theo phong cách của một bác sỹ cho các đồng nghiệp, không phải cho thân nhân người bệnh, cũng không phải theo khuôn mẫu của một sách giáo khoa khô khan. Bác sỹ viết như người bạn viết cho người bạn, người anh, người chú lớn tuổi nhiều kinh nghiệm viết cho những người em bắt đầu làm bố, làm mẹ. Lời lẽ thân thiện, dễ gần, hình ảnh sống động, dễ hiểu, trình bày khoa học, dễ tra cứu. Quả thực, mẹ học được rất nhiều từ cuốn sách và cũng đã nhiều lần cuốn sách đã giải tỏa cho mẹ những ưu tư như chuyện “sa ruột rốn”, chuyện tiêm phòng, chuyện ăn uống,.. của con, rồi cả những hủ tục, những quan niệm sai lầm khi nuôi con của các bà mẹ ngày xưa.

Mẹ rất thích cuốn sách, đọc đi đọc lại nhiều lần, ngẫm nghĩ những điều nằm ngoài chuyên môn mà bác sỹ Ngọc đã gửi gắm. Mẹ cảm thấy việc sinh con, nuôi con ý nghĩa hơn. Mẹ cũng cảm thấy trách nhiệm của bố và mẹ lớn lao hơn khi giờ đây, bố mẹ là người cha, người mẹ và trước kia, bố mẹ cũng là những người con bé bỏng và ông bà nội ngoại đã phải vất vả ra sao mới có bố mẹ, có con như bây giờ.

Mẹ tìm hiểu nguồn gốc của cuốn sách thì hóa ra, đây là cuốn sách mà bố con ngày trước đã tặng cho bác Quý khi bác Quý chuẩn bị sinh anh Dũng (năm 1994). Có lẽ mẹ phải cảm ơn bác Quý rất nhiều vì đã giữ được cuốn sách đến bây giờ để mẹ được đọc, được học cái bản lĩnh khi nuôi con của bác.

Và hình như, đây cũng là cái duyên của bố và mẹ!

Nov 18, 2007

 

Hồ thị Hoàng Anh

“Bà mẹ nuôi con giỏi”

mẹ Hồ Thị Hoàng Anh, Bs ĐHN và “bé” Nguyên Giáp trong buổi Hội ngộ, Tâm tình về cuốn Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng  do Hội quán Các Bà Mẹ tổ chức tại nhà GS Trần Văn Khê (2012).

Mấy ngày nay Hoàng Anh đang ở Mỹ, sáng nay lang thang vào trang web của Việt Nam tình cờ thấy bài của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc “ Vài chuyện kể về cuốn sách Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng”. Đọc đến đoạn cuối bs Đỗ Hồng Ngọc có nhắc về cuộc thi  “Bà mẹ nuôi con khỏe” cấp thành phố năm 1985 tại hội trường bệnh viện Từ Dũ. Mà lần đó Hoàng Anh cùng con trai là Nguyên-Giáp dự thi rồi được giải nhất. Thật là một kỷ niệm vui.

(…)

Khi nào nghĩ về cuộc thi “bà mẹ nuôi con khỏe” lần đó Hoàng Anh cũng hân hoan, rồi cũng có chút chút “ngưỡng mộ” về mình : là tại sao hồi đó mình còn rất trẻ mà đã rành rọt biết cách chăm sóc con đến vậy?

Thật ra “ bí mật” để làm được điều kỳ diệu đó chỉ vì Hoàng Anh là độc giả lâu đời của tác giả Đỗ Hồng Ngọc! Là con gái Huế chính tông,  Kể từ khi bắt đầu “nứt vỏ” để lớn lên bên giòng sông Hương núi Ngự trở thành o thiếu nữ là tâm hồn đã biết rung cảm với ca từ và giai điệu của âm nhạc Trịnh Công Sơn, cũng là lúc Hoàng Anh biết bắt đầu say sưa với cuốn “ Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò” của Đỗ Hồng Ngọc. Khi đến tuổi lập gia đình có con thì nghiền ngẫm “ Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng”. Khi con lớn vào đai học rồi thì nhâm nhi “ Gió heo may đã về”. Bây giờ con tốt nghiệp đại học rồi, có thời gian hơn thì thong thả với “ Như thị”, với” Nghĩ từ trái tim” bs Đỗ Hồng Ngọc viết về Bát Nhã Tâm Kinh…

Cuộc thi “ Bà mẹ nuôi con khỏe” lần đầu hồi đó vào những năm đất nước còn khó khăn, xã hội ít tổ chức những sự kiện văn hóa lớn. Nên cuộc thi” Bà mẹ nuôi con khỏe” cấp thành phố hồi đó là một trong những sự kiện sôi nổi .

Nhìn lại những tấm hình trong cuộc thi. Hoàng Anh thấy mình hồi đó còn rất trẻ mà cũng hơi xinh xinh. Đã 26 tuổi và là mẹ của hai đứa con rồi mà vẫn còn vương nét sinh viên, rất khỏe khoắn trong trang phục quần jean xanh- áo sơ-mi vải màu trắng, dưới chân thì giản dị đeo đôi guốc mộc, trên đầu là một mái tóc dài xanh ngời bối thành củ tỏi vắt sau ót .

Khi Hoàng Anh vác trên vai đứa bé trai bụ bẩm khóc oe oe lên nhận giải trên sân khấu, hình ảnh đó làm cả hội trường cười òa. Phóng viên thì tha hồ tác nghiệp phỏng vấn bà mẹ và quay phim chụp hình em bé đọat giải.

Vì là bà mẹ thi được điểm cao nhất nên Hoàng Anh hân hạnh được người thầy thuốc mẫu mực là Viện sĩ,Tiến sĩ Dương Quang Trung trao giải thưởng tận tay. Rồi trong thùng quà thưởng to tướng, bên cạnh nhiều vật dụng xinh đep dùng cho trẻ em thì có card viết tay chúc mừng của bác sĩ Dương Quỳnh Hoa hồi đó làm giám đốc Trung tâm Nhi thành phố. Khi được phỏng vấn “làm sao trả lời giỏi vậy?” Hoàng Anh nói “là nhờ đọc sách của bs Đỗ Hồng Ngọc đó”.

Em bé Nguyên-Giáp bụ bẫm ngày nào, nay đang rất bận rộn với công việc của một cậu sinh viên trường Y năm cuối. Là tất bật với bài vở,với những môn thi, với những đêm thực tập thức trắng ở bệnh viện…

Cuộc thi “ Bà mẹ nuôi con khỏe” năm nào, chớp mắt thôi đã 1/4 thế kỹ! Cũng mới thôi!

(2012)

 

Uyen Ton

Tôi tình cờ đọc tác phẩm của ông lúc tôi chỉ mới là cô bé học lớp 5, đó không phải là sách dành cho thiếu nhi mà là một cuốn sách về Y khoa, tựa là “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” . Sự tình cờ này đến trong một lần tôi bị ốm, nằm nhà. Không hiểu sao hồi đó bame có thể yên tâm để tôi một mình ở nhà, buồn không biết làm gì nên chỉ biết đọc sách. Cũng không nhớ vì sao tôi “vớ” được cuốn sách đó trong kệ sách của ba để rồi đọc say sưa dù có những điều mà trí tuệ của một đứa trẻ 10 tuổi chưa thể hiểu được. Tôi vẫn còn nhớ cuốn sách đó được xuất bản trước năm 75 khá dày, giấy đen thui nhưng có minh hoạ khá đẹp trong con mắt trẻ thơ của tôi ngày đó. Nhưng phải công nhận là ông viết với một giọng văn rất dí dỏm, dễ hiểu. Tôi nhớ mình đã rất thích những hình minh hoạ mô tả những hoạt động cũng như tính cách của trẻ của từng giai đoạn, từ lúc lọt lòng cho đến 1 tuổi, từ 1-2 tuổi, từ 2-4 tuổi… Cũng trong tác phẩm đó, ông kể nhiều về những trường hợp trẻ bị tử vong vì gia đình thiếu kiến thức sơ đẳng về y học, rất đau lòng. Sau này tôi thấy tác phẩm này được xuất bản lại, giấy đẹp hơn, bìa sách được thiết kế đẹp hơn nhưng hình như những hình minh hoạ như cuốn cũ thì không còn, tiếc thật.

 

tronghieu

Chào bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Dạ cho con hỏi cách nay hơn 10 năm mẹ con có cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” của bác sĩ viết. Nó đọc rất hay và hữu ích. Sau đó cuốn sách này bị mất ạ. Con đã tìm mua nhìu lần nhưng không còn, nó hết đc in rùi ạ. Cuốn sách hay như vậy bác sĩ có thể tái bản đc không ạ. Cuốn sách tuy về y khoa rất hữu ích nhưng đọc hoài vẫn mê vì nó như một câu chuyện thật hấp dẫn không hề khô khan! Chào bác sĩ, chúc bác sĩ lun mạnh khỏe vui vẻ bên gđ và….tiếp tục cứu giúp các bé nha.

 

Thúy Hạnh

Toi xin hoi bac si, truoc day toi co biet va doc mot cuon sach cua bac si ve ba me va cach cham soc con dau long cach day 28 nam va toi da theo cuon sach do nuoi con. nay toi muon xin hoi bac si la cuon sach nay con phat hanh ko? vi toi co dua con gai sinh con dau long nen toi can cuon sach do cho con. neu co thi co the mua o dau dc ko?

Xin chan thanh cam on bac si

 

phanminhngoc

Thực ra cháu làm fan của BS ĐHN từ cách đây 14 năm rôi, khi cháu sinh đứa con đầu lòng. Cuốn sách chú viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng đã trở thành sách gối đầu giường của của cháu, thậm chí là “bảo bối” cho cháu trong suốt cả chục năm nuôi hai nhóc. Hai nhóc nhà cháu giờ đều đã trở thành những thiếu niên khỏe mạnh, vạm vỡ (trộm vía) và đã qua rất nhiều lần chuyển nhà nhưng cháu vẫn còn giữ cuốn sách sách đã cũ sờn ấy. Cuốn sách ấy hiện ko chỉ là kỳ vật của gia đình cháu mà còn là người bạn thân thiết để cháu tham khảo bởi công việc của cháu hiện nay. Cháu mê giọng văn rất “đời” của chú và hình như cháu cũng có được ảnh hưởng một chút xíu chú ạ.

Cháu xin gửi đến chú lời cám ơn chân thành và xin chúc chú ngày càng khỏe, càng vui.

 

huyentrannguyen

Mình gọi Đỗ Hồng Ngọc vì không biết gọi ông là … nhà gì cho phải. Mình đã có duyên với ông từ khi bắt đầu làm mẹ, may mắn được tặng quyền sách mà ông là tác giả :”Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng” . Mình nhớ lúc đó chỉ biết đọc và làm theo những gì ông viết trong sách, và cứ thế mà mình nuôi con đúng theo “giáo lý” của ông, không suy nghĩ gì. Cũng đơn giản vì lúc đó nội ngoại đều ở xa. Lời văn của ông nghe vừa vui lại vừa gần gũi.

Thanh Dung

Cháu đang nuôi bé con 20 ngày tuổi, thiếu tháng, nhưng may mắn cháu tự bú mẹ được. Cháu không tự tin lắm với bầu sữa của mình, cứ luôn lo sợ mình không đủ sữa cho con. Nhưng nhờ đọc cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” của bác Ngọc, và thêm bài “Còn sữa để cho con” này nữa, cháu thấy mình yên tâm và tự tin hơn. Cuốn sách bác viết là “cẩm nang gối đầu giường” của vợ chồng cháu trong việc chăm sóc con.

Cháu muốn gửi lời cảm ơn đến bác, kính chúc bác nhiều sức khỏe và luôn vui tươi dí dỏm như thế này mãi nhé!

Me kuBo

Thưa bác sĩ, cháu đã có cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” và cuốn sách đã trở thành sách gối đầu giường của cháu. Chăm sóc bé tưởng chừng là một vấn đề tẻ nhạt, nhàm chán với những phương pháp, thông tin khoa học thì nay dưới ngòi bút của bác sĩ lại trở nên hóm hỉnh, tự nhiên, dễ đọc, dễ làm biết nhường nào. Cháu thực sự biết ơn bác sỉ rất nhiều khi đã hướng dẫn cụ thể, chi tiết các vấn đề chăm sóc bé trong sách giúp những bà mẹ sinh con đầu lòng như cháu không bị bối rối, lúng túng trong những vấn đề chăm sóc bé.

PhanVanCho  (Huế)

8.2013

Đầu năm 1975 tôi lập gia đình.Một lần ghé hiệu sách Ưng Hạ ở đầu cầu Trường Tiền Huế tôi mua được quyển “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” (bản in lần đầu tiên) và đem về đọc mê mẩn…Những vấn đề về y học viết như ri thì trên đời chỉ có một!Tiếc rằng sau đó khi tôi xa nhà đi dạy học, vợ tôi về sinh con bên nhà ngoại, trong nhà chỉ còn mẹ già gần 70 tuổi…Họ vào hốt đi nguyên tủ sách gần 600 quyển. (Viết đến đây chợt cười thầm: Quyển VCCBMSCĐL cũng nằm chung với “cái gọi là Văn hóa nô dịch phản động đó BS.ĐHN ơi!)

Gần 40 năm đã qua, con gái đầu lòng của tôi cũng đã 37 tuổi. Nghe tin sách tái bản lần này, tui xin đăng ký mua vài quyển cho các con và…để dành cho cháu. Cám ơn BS đã cho trẻ đầu lòng, cho tuổi mới lớn, tuổi học trò, tuổi heo may, tuổi chớm già…những trang văn đẹp vào mỗi mai thức dậy.PVC

 

Mai Nguyen

07/08/2012

Thưa Bác, cháu là một bà mẹ đang nuôi con nhỏ. Con gái lớn đã gần 4 tuổi và con trai nhỏ vừa được 2 tháng tuổi. Vừa được biết trang nhà của Bác, cháu viết những dòng này để bày tỏ lòng biết ơn chân thành của mình tới Bác sĩ, người mà gia đình nhỏ của cháu vẫn quen gọi là “Ông bác sĩ màu xanh” (vì bìa cuốn Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng của chúng cháu mang màu sắc này. Đáng lẽ phải là “bác sĩ màu hồng… ngọc” thì mới đúng phải không Bác).

Cháu nhận được cuốn sách quý giá này ở bệnh viện khi đang chuẩn bị sinh cháu gái đầu lòng. Và từ đó, nó luôn là cẩm nang giúp cháu vượt qua những lo âu và khó nhọc, những bỡ ngỡ và sợ sệt của buổi đầu làm mẹ, giúp cháu có cả niềm tin vào ngày con lớn lên. Giờ đây con gái cháu đã học lớp mẫu giáo nhỡ và cháu thì bắt đầu với đứa con thứ hai, vẫn những lo lắng và trăn trở như lần đầu dù mình cũng có thể tự cho rằng “có chút kinh nghiệm”. Nhưng quả thực mỗi đứa trẻ là một bí mật khác nhau và một lần nữa cuốn sách của Bác lại là chỉ dẫn cho hai vợ chồng cháu. Ông bác sĩ màu xanh bảo thế này, chỉ thế kia… Cả những đoạn đã thuộc lòng từ lần sinh trước giờ vẫn phải lôi ra đọc lại để “thấu hiểu” nhiều hơn. Cháu vốn ít sữa, có lẽ do cơ địa, phải nuôi bé vừa sữa mẹ vừa sữa ngoài mà cả hai bé thì không bé nào thích bú bình cả nên cũng khá vất vả Bác ạ. Nhờ chỉ dẫn của Bác mà khi bé đầu biết ăn dặm cháu chăm được con tốt hơn nên giờ trộm vía cháu lớn vượt so với nhiều bạn cùng tuổi.

 

Cuốn sách của Bác cháu đã chia sẻ với nhiều đồng nghiệp, bạn bè và chắc chắn sẽ là món quà cho con gái cháu… Mai này… Cũng mau thôi! Phải không Bác!

 

Lê Uyển Văn

06/06/2010

Mặc dù, cuộc sống ngày càng cao, bây giờ có những tiện nghi vượt trội so với trước đây nhưng tôi vẫn mong ước những ai sắp làm mẹ đều rất cần được “tập huấn” bằng quyển sách này, gối đầu giường bằng quyển sách này bởi nó không chỉ hướng dẫn những người mẹ nuôi con đúng cách mà còn dạy yêu con đúng hướng!

Vẫn muốn nói lời tri ân với tác giả dù biết rằng nói bao nhiêu vẫn cứ là chưa đủ!

Anh nguyenyenson đã viết trong blog của LUV một comment thế này, xin gửi đến bác sĩ giùm anh ấy, lời có tếu táo nhưng tình cảm thật đậm đà:

“Nhắc tới ông bác sĩ ĐHN, thiệt tình tui khoái ông này từ…30 năm trước. Hồi đó nhờ cuốn “Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng” của ổng, mà tui có “con so” ngon lành, không phải lúng túng chi hết. Giờ cháu vừa có gia đình, khi nào cháu sắp làm mẹ, tui lại cho cháu cuốn này để cháu đọc. :)”

 

Nguyen Dang Phuong Thao

22/05/2010

Mấy năm trước có lần vô nhà sách cháu thấy cuốn “Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng”, cháu đọc sơ qua mấy trang đầu rất thích thú, nhưng lúc ấy cháu chưa co gia đình, và nghĩ rằng biết đâu đến khi vài năm nữa sanh con thì sách sẽ được tái bản và còn bổ sung thêm nữa nẽn đã không mua. Đến khi cháu sắp sanh con thì tìm quyển này ở nhiều nơi đều không có (từ các nhà sách gần nhà, nhà sách đã từng gặp quyển này, các nhà sách Nguyễn Văn Cừ, người ta đều nói hết rồi). Giờ con cháu đã 2 tuổi rồi, gần đây cháu lại tìm thử mà sao vẫn không có, ghé mấh nhà sách lớn ở đưởng Nguyển Thị Minh Khai (Q.1) cũng bảo hết rồi. Bác có biết chắc chắn nơi nào còn không chỉ cho cháu với, cháu không có được cuốn này thật là tiếc lắm! Cảm ơn bác rất nhiều.

 

 

Bảo Cúc (Hà Nội)

26/07/2013

Thưa bác sĩ,

Cháu tình cờ lạc vào trang nhà của bác và kể từ đó trở thành fan của bác luôn. Đọc những lời tâm sự chia sẻ của bác, cháu thật sự cảm thấy xúc động và luôn có cảm giác nhẹ nhàng thư thái qua mỗi câu từ bác viết. Cháu hiện cũng đang trong độ tuổi kết hôn và rất muốn được cầm trên tay cuốn: “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng” sắp được tái bản lại trong thời gian tới.

Cháu ở Hà Nội nên rất mong là bác sẽ lưu tâm để cho cháu được biết là có thể tìm cuốn sách này tại các nhà sách nào trên địa bàn Hà Nội bác nhé.

Cháu cảm ơn bác nhiều và chúc bác luôn vui khỏe!

………………………………………………………