Tình bạn

Từ trái: Châu Văn Thuận, Trúc Hạ, Lê Ký Thương, Đỗ Hồng Ngọc, Lữ Kiều (Thân Trọng Minh).
Nhà LKT 26.04.2022 (ảnh Kim Quy)

Bữa cơm gia đình.
Từ trái: Kim Quy, Lê Ký thương, Châu Văn Thuận, Trúc Hạ, ĐHN, Lữ Kiều (TTM) 26.04.2022
Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc
Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc
Từ trái: Châu Văn Thuận, Trúc Hạ, Lê Ký Thương, Đỗ Hồng Ngọc, Lữ Kiều (Thân Trọng Minh).
Nhà LKT 26.04.2022 (ảnh Kim Quy)
Bữa cơm gia đình.
Từ trái: Kim Quy, Lê Ký thương, Châu Văn Thuận, Trúc Hạ, ĐHN, Lữ Kiều (TTM) 26.04.2022
Nhớ nhà văn Võ Hồng
với nỗi… “cô đơn uy nghi”
Đỗ Hồng Ngọc
Tôi quen biết anh nhiều năm trước ở Nha Trang. Tính về vai vế tôi phải gọi anh bằng… “ông”, vì dì tôi là bạn của con gái lớn anh. Nhưng anh vốn xuề xòa, dễ tính, bảo gọi bằng anh thôi. Còn anh luôn toa, moa với tôi một cách thân mật. Năm nọ có dịp về Nha Trang, tôi ghé thăm anh. Tìm nhà hơi khó vì đường sá đã mở rộng, nhà cửa thay đổi nhiều. Tôi đang loay hoay tìm cây khế, cây trứng cá “làm dấu” trước nhà thì một bà già đi ngang qua thấy, hỏi tìm ai, “Dạ tìm ông nhà văn Võ Hồng”, bà đáp: “Văn võ nào đâu tôi chả biết, chỉ biết có ông già sống một mình ở ngôi nhà kia thôi!”. Tôi kể lại anh nghe, anh cười ha hả, có vẻ… chịu bà già lắm vì nhà văn Võ Hồng thì không biết mà lại biết anh sống một mình! Mà thiệt vậy! Vợ anh mất sớm lúc anh hãy còn rất trẻ. Anh vẫn ở vậy, không tục huyền, dù không ít cô thầm thương trộm nhớ ông thầy giáo, ông nhà văn nho nhã, dễ mến. Anh vẫn gà trống nuôi con. Tất cả đều thành đạt, đều đang sinh sống ở nước ngoài, chỉ còn ông… gà trống ngày một lớn tuổi loay hoay một mình với những người hàng xóm, với cây trứng cá, cây khế và mấy gốc dừa.
Anh nuôi một con chó con làm bạn. Lần tôi đến thăm, anh lững thững ra mở cổng, con chó ùa ra sủa ầm lên. Tôi hơi hoảng, hỏi: chó có dữ không anh? Anh trả lời tỉnh queo: nó còn hiền hơn moa! Rồi anh dẫn tôi lên gác. Căn gác nhỏ với một phòng chừng hai chục mét vuông, vừa là chỗ ăn ngủ, làm việc, tiếp khách… lổn ngổn những sách vở, thư từ, bản thảo… Nhờ cái sân thượng phía trước có bóng râm cây khế, cây dừa mà anh còn có chỗ để mà trầm tư, mà hoài cố nhân (*)… Anh khoe với tôi cái chậu nhỏ trong đó có một cây gai bàn chải to bằng bàn tay. Anh nói miền quê anh đi đâu cũng gặp cây gai bàn chải mọc dọc hai bên đường. Anh nhớ nó quá nên tìm một gốc về trồng. Anh giấu nó ở một góc sân thượng, sợ người ta trông thấy cho là lập dị! Có lần Đài truyền hình Trung ương làm một bộ phim ngắn về “Thầy Võ Hồng”. Anh rất cảm động khi được về thăm lại trường Bồ Đề cũ, chùa Hải Đức, nhà thờ Chánh tòa Nha Trang… nhưng anh vẫn thấy ngường ngượng khi phải… đóng phim. Rồi cô Thu Trang dạy Cao đẳng Sư phạm ở Tuy Hòa, quê hương anh, đã làm một luận văn thạc sĩ ngữ văn về sự nghiệp văn học của anh: “Võ Hồng, nhà văn và tác phẩm” do GS Hoàng Như Mai hướng dẫn, mà người phản biện là TS Huỳnh Như Phương ghi nhận xét: mong sớm được thấy in thành sách để giúp bạn đọc hiểu thêm về nhà văn Võ Hồng.
Nhắc đến mình, anh như luôn có vẻ ngượng. Mấy năm trước, trong thư gửi tôi, kèm tập thơ mới in của anh, anh viết: “Đọc lại văn mình moa thấy: nếu là văn xuôi thì Ngộ, còn thơ thì Ngượng. Cái gì mà yêu thương, nhớ nhung, đợi chờ… mắc cỡ thấy mồ!”. Tôi hiểu anh, bởi vì văn thì còn đổ thừa tại hư cấu, tại tâm lý nhân vật nọ kia, chứ thơ thì hết phương chối cãi! Nhưng theo tôi, văn Võ Hồng đã là một thứ thơ, một thứ thơ xuôi, nhàn nhã, đằm thắm, chân thật… làm xúc động lòng người! Hỏi anh lúc này có khỏe không, anh nói khỏe gì nổi, bệnh rề rề. Nhiều tuổi rồi, con ở xa, bệnh cũng làm biếng đi bệnh viện nữa. Phải nhờ người quen đưa đi khám hoài ngại quá! Vậy mà hôm nghe tôi bệnh nặng, phải đi mổ cấp cứu, anh viết thư: “Mười hai giờ khuya, moa ra sân thượng, quỳ hướng về sao Bắc đẩu hết lòng cầu nguyện cho toa tai qua nạn khỏi…”.
Trở lại chuyện thăm anh ở Nha Trang lần này, lúc anh vừa… lên tuổi 80, tôi thật bất ngờ thấy anh không còn “cô đơn” nữa. Trong phòng anh treo một tấm ảnh chân dung khá lớn của cô đào hát bóng xinh đẹp Lý Linh, người đóng vai Tống Khánh Linh trong phim nhiều tập chiếu trên truyền hình! Thì ra “ông lão” mê cô tài tử này không biết tự bao giờ! Thấy tôi bỡ ngỡ, anh cười: “Đứa cháu mình ở ngoài quê coi phim rồi nói với mình: “Cậu ơi, sao mà cô đào đóng phim này giống hệt mợ… Mình giật mình, “kiểm chứng” lại quả là có nhiều nét giống y hệt vợ mình hồi đó, nên mình treo ảnh này lên đây”. Anh lại có vẻ ngượng. Nhớ anh đã vừa tám mươi, tôi thử “bói” cho anh một quẻ bằng cách mở ngẫu nhiên một trang trong cuốn Trầm tư của anh mà tôi gọi là “bói Võ Hồng”, tình cờ trúng câu 259, câu trao đổi của anh với một “cô nào đó”, chắc là Lý Linh: – Em như đóa hồng dành cho vương tôn quyền quý, còn anh… – Câu đó phải do em nói. Tâm hồn anh đẹp và mảnh như hoa. Nên khó nuôi dưỡng, khó chăm sóc. Em đành phụ bạc anh… Vậy là anh chàng “Tú Uyên” Võ Hồng với “tâm hồn đẹp và mảnh như hoa” đó vẫn chờ đợi nàng Giáng Kiều từ trong tranh một hôm nào đó lại bước ra…
Võ Hồng là một nhà thơ. Dù ông viết truyện ngắn, truyện dài gì thì với tôi cũng đều là thơ. Thơ xuôi. Đọc ông thấy lòng lành ra. Tuy nhiên ông cũng đã in hẳn một tập Thơ cho riêng mình. Chân tình và mộc mạc. Đằm thắm những yêu thương.
Năm giờ sáng mở mắt
Nhìn quanh: chỉ ghế bàn
Thèm thấy một khuôn mặt
Thèm nghe tiếng dịu dàng
Mười giờ đêm thâm u
Bóng tối như cõi chết
Tình yêu, tìm nơi đâu
Hạnh phúc, chào vĩnh biệt
(Quạnh hiu)
Quạnh hiu. Hoang vắng. Cô đơn. Không muốn “độc cư” mà thành độc cư. Với một tâm hồn vô cùng nhạy cảm, ông héo hắt dần với tháng năm. An ủi của ông trong tuổi già là những người con đều thành đạt, hiếu thảo, nhưng vì hoàn cảnh riêng mà phải sống xa nhau kẻ chân trời người góc biển.
Nay các con nên người
Mỗi đứa đi một ngả
Mình cha căn nhà xưa
Trông vừa quen vừa lạ
Không còn ngày gian khổ
Chỉ dư ngày tiêu điều
Vắng con như cây cỏ
Héo úa giữa quạnh hiu
(Ba mươi năm sau)
Vẫn căn gác nhỏ đó vừa là chỗ ăn chỗ ngủ, chỗ làm việc, tiếp khách… lổn nhổn những sách vở, thư từ, bản thảo… tràn lan trên bàn, trên nệm, dưới gầm… Có lần tôi bấm cho ông mấy tấm ảnh kỷ niệm, có cảnh ông ngồi trên chiếc ghế “cô đơn uy nghi” đặt ở sân thượng, dưới tàn cây trứng cá. Lúc đó, ông mới 74 tuổi, còn hoạt bát lắm, đòi khoác áo đàng hoàng rồi mới chịu cho chụp hình. Ông kể hôm họp mặt mừng tuổi 70 của ông, ai cũng nhắc câu “Thất thập cổ lai hy”, nên khi đáp từ, ông sờ tay vào cổ, nói “Thất thập cổ lai hy” nè, rồi lần tay xuống ngực “Lục thập ngực lai hy” nè, “Ngũ thập bụng lai hy” nè, rồi “Tứ thập…”, mọi người la hoảng!
Khi tôi gởi ông bản thảo Già ơi… Chào bạn! để nhờ ông đọc, ông cười: Sau “Già ơi chào bạn” toa sẽ viết tiếp cái gì nữa đây? Ông là vậy. Lúc nào cũng hóm hỉnh, sâu sắc mà sảng khoái trừ những lúc một mình trong nỗi “cô đơn uy nghi” nhớ đến người thân. Mấy năm gần đây, tình trạng sức khỏe ông yếu dần, nằm liệt giường, được chuyển xuống tầng trệt cho tiện chăm sóc. Cô con gái lớn Diệu Hằng vẫn thỉnh thoảng từ Pháp về thăm cha. Rồi cô lại đi, bận bịu bao điều, nhưng vẫn quán xuyến lo toan. Người con trai thứ ở Đức đã dựng riêng cho cha một trang web, tập hợp toàn bộ các tác phẩm của cha, với nhiều tài liệu quý.
Năm 2011, có dịp về Nha Trang, tôi lại ghé thăm ông, bấy giờ ông đã 91 tuổi, đã dần dần khó tiếp xúc… Cô Đạm, người học trò cũ quý thương ông vẫn là người hằng ngày trực tiếp đến chăm sóc ông cùng với một người giúp việc. Ông tuy nằm liệt giường đã lâu vậy mà trông vẫn thanh mảnh, sạch sẽ lắm. Tôi cảm động nói với cô Đạm, thay mặt những bạn bè thân quen gần xa của nhà văn Võ Hồng, trân trọng cảm ơn cô.
Ông đã sẵn một bài thơ gọi là Di ngôn viết về nỗi “cô đơn uy nghi” của mình:
Di Ngôn
Sau khi tôi chết Xin giữ y nguyên giùm mọi dấu vết
Của những ngày u buồn trĩu nặng hồn tôi
Ðây: cây bút màu đen sớm tối không rời
Ðây: cuốn vở cất đầy những mảnh lòng hiu hắt
Kia chồng sách không bao giờ ngăn nắp
Này: góc vườn, hoa rụng trải lối đi
Trên khung rào thưa, lá khẽ thầm thì
Nơi sân thượng xin để nguyên chiếc ghế
Kê sát lan can, hướng xuống mặt đường
Nơi những đêm dài, trong tối đầy sương
Tôi ngồi lặng, mắt chong chờ đợi
Ðợi một người đi không hẹn trở lại
Hun hút đường dài… vun vút xe qua
Những dáng ngược xuôi… những cặp hẹn hò
Bầy chó lang thang… hàng cây đứng lặng
Chia sẻ nỗi niềm: từng ngôi sao xa
Người đi không về. Giờ đang nơi đâu?
Cực lạc non Bồng hay cõi Diêm phù
Ðêm trắng trải dài… Mỏi mòn đêm trắng
Canh hai… canh ba… từng canh qua mau
Cho đến một ngày kia… tôi sẽ nhẹ nhàng giã từ
Hạnh phúc yêu thương… Băng giá mây mù…
Nhưng trên sân, chiếc ghế cô đơn uy nghi còn đó
Tiếp tục ngồi chờ, lặng lẽ chờ cho mãi đến thiên thu.
Võ Hồng (2013)
Nhớ Võ Hồng, vừa thương vừa cảm, vừa xót vừa xa. Thấy trôi đi một kiếp nhân sinh phù thế: Ngũ uẩn phù vân không khứ lai/ Tam độc thủy bào hư xuất một… (Chứng đạo ca). Mà mừng ông nay đã vào cõi “tịch diệt vi lạc”!
Đỗ Hồng Ngọc
(*) Trầm tư, Hoài cố nhân: Tác phẩm của Võ Hồng.
(Quán Văn 86, tháng 04.2022 Chân dung Văn Học: Nhà văn Võ Hồng)
…………………………….
Thư gởi bạn xa xôi,
Saigon, 17.04.2022
QUÁN VĂN: NHỚ VÕ HỒNG
Võ Hồng sinh 1921, vây là đã hơn 100 tuổi rồi đó!
Ngày 24.04.2022 này sẽ có một Hội Thảo tại Phú Yên về Nhà Văn Võ Hồng. Rất tiếc, Huỳnh Như Phương và mình đều không đi dự được.
Quán Văn cũng ra một số đặc biệt về Võ Hồng, HOÀI CỐ NHÂN.
Sáng nay có buổi Họp mặt bạn bè, anh em.
Và, dưới đây là vài hình ảnh gởi bạn.
Nguyên Minh “chủ xị” có đôi lời…, sau đó là Đỗ Hồng Ngọc, Hoàng Kim Oanh và nhiều bạn bè khác cùng có mặt hôm nay…
Tại nhà Lê Ký Thương: Saigon, 01.04.2022
Từ trái: Đỗ Hồng Ngoc, Thân Thị Huế, Cao Kim Quy, Thanh Hằng, Thân Trọng Minh, Lê Ký Thương, Châu Vân Thuận.
Nhóm bạn Ý Thức cũ: Đỗ Nghê (ĐHNgọc), Lữ Kiều (TTMinh), Lê Ký Thương, Châu Văn Thuận (01.04.2022).
![]() |
ReplyReply allForward
|
Ghi chú: Một vài hình ảnh về buổi “tâm tình” của ĐHN tại Thiền Viện Trúc Lâm Trí Đức Ni- Long Thành, Đồng Nai ngày 12 tháng Giêng Nhâm Dần (12.02.2022).
Chân thành Cảm ơn Ni Sư Hạnh Chiếu trụ trì và các Ni sư, Ni cô Thiền Viện Trúc Lâm Trí Đức Ni.
Cảm ơn các bạn Phật tử Tu viện Khánh An và nvQuyền đã cung cấp bản video clip.
Trân trọng,
Đỗ Hồng Ngọc.
Thư gởi bạn xa xôi (5)
“Chuyện Tết”
Bạn nhắc mình mới nhớ, sao cái ngày xưa đó người ta thong dong vậy cà? Bây giờ có thấy Tết nhứt gì đâu?
Tháng giêng ăn Tết ở nhà,
Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè.
Tháng tư đong đậu nấu chè,
Ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng năm.
Tháng sáu buôn nhãn bán trâm,
Tháng bảy ngày rằm xá tôi vong nhân.
Tháng tám chơi đèn kéo quân,
Trở về tháng chín chung chân buôn hồng.
Tháng mười buôn thóc bán bông,
Tháng một, tháng chạp nên công hoàn toàn.
(Ca dao)
Hôm PCH kêu gởi vài câu Lục bát giao thừa góp vui, mình đã gởi một bài… sáu tám “trời ơi” như bạn đã biết rồi đó:
Nửa đêm thức giấc Giao thừa
Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai
(…)
Mới hay năm tháng phôi pha
Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!
(ĐHN)
Cho nên, bạn đã nhắc, thì cũng như mọi khi, gởi vài tấm hình coi chơi ngày Tết của mình nha. Đặc điểm của năm nay… có lẽ là cùng các bạn trẻ đi thăm các chùa hơi nhiều thì phải. Già nó vậy chăng?
Một buổi với Nhóm Học Phật của Chùa Xá Lợi (cùng học hành với nhau cả chục năm trời rồi chớ ít sao!
Rồi họp nhóm bạn Bác sĩ Dược sĩ cùng công tác ở Trung tâm Truyền thông – Giáo dục sức khỏe (T4G) mà mình đã làm việc đến 25 năm ở đó chớ chẳng ít.
Mùng 2: Ghé thăm thầy Đồng Bổn Chùa Xá Lơi, tình cờ gặp Bích Phượng (áo đỏ) là Ái nữ của danh ca Út Trà Ôn, vẫn thường giúp Chùa các buổi văn nghệ Phật sự.
Sẵn dịp, ghé Diệu Tâm nhờ viết một tấm thư pháp: “Ý NHƯ VẠN SỰ”, sau đó đã thấy có nhiều người cũng đặt viết câu này vì xưa nay thường viết “Vạn Sự Như Ý” mà chẳng bao giờ được như ý cả, thôi thì “Cư trần lạc đạo thả tùy Duyên” vậy!
Rồi cùng các bạn trẻ Phật tử Khánh An ghé chùa Bửu Long Q9 để thăm thầy Viên Minh. Hôm đó thầy có một pháp thoại ngắn rất hay về Luân hồi sanh tử, về Niết bàn, và đặc biệt về “Thời, Vị, Trung, Chính” của Kinh Dịch…
Đến thăm Thầy Giác Toàn ở Pháp viện Minh Đăng Quang, Q2 nghe Thầy kể chuyện tuổi thơ của thầy ở quê nhà…
Đã hẹn trước với Ni Sư Hạnh Chiếu, Thiền viện Trúc Lâm Trí Đức Ni nên cả buổi sáng dành cho Thiền viện.
Có một buổi trò chuyện thân mật với nhóm nhỏ Ni cô của Trí Đức Ni. Thời gian không nhiều nên hẹn một dịp khác sẽ về thăm lại.
Một buổi trao đổi khá… sôi nổi!
Thăm Tu viện Khánh An ở Q12
Buổi trò chuyện cùng thầy Trí Chơn khá lâu vì thầy cũng vừa mới hết thời gian nhập thất nguyên một tháng Tết. Mình bàn với thầy về “cơ chế” Thiền duyệt; Vấn đề hypoxia và meditation; về Dopamine, Seretonine, endorphine, Oxytocine,, những thứ gọi là “hormone hạnh phúc”…, dĩ nhiên không quên vấn đề “happy hypoxia” thời sự trong mùa Covid.
Thân mến,
Hẹn thư sau nhe.
Đỗ Hồng Ngọc.
(Saigon, 22.02.2022)
Thư gởi bạn xa xôi (4)
Trước Tết ít lâu Nhà thơ Phạm Cao Hoàng của trang VHNT- PCH viết thư kêu gởi cho mấy câu Lục bát để post trong đêm giao thừa, gọi là Lục Bát Giao Thừa cho vui với anh em.
Mình bèn “hì hục” làm mấy câu gởi PCH gọi là để đóng góp chút tình…: bài Tuổi Tôi, một thứ “lục bát” nhà quê thứ thiệt…
Thế rồi cũng có bạn hỏi, ủa, anh mà cũng biết làm thơ lục bát nữa hả?
Nhớ lại xưa nay lâu lâu mình cũng có “làm” mấy bài “sáu tám”, bèn gom góp một vài gởi bạn “mua vui” sau Tết nha.
Thân mến,
Đỗ Hồng Ngọc.
Lục bát Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê)
QUA TRƯỜNG
Em đi dáng mỏng thẹn thùng
Chân son bước giữa bụi hồng không hay
Hồn ai chật nứt áo bay
Mắt trong mắt nhớ tay trong tay cười…
CHIANG MAI
Anh về lại với Chiang Mai
Nửa vầng trăng nhạt đôi người H’mông
Nhớ ơi rung tiếng chuông trần
Em xa xôi biết có bần thần không?
CHÂN KHÔNG
tặng Nguyễn Bắc Sơn
Thơ người hào khí ngất trời
Hơi men ngất đất hơi người ngất ngây
Từng phen ta đọc mà cay
Thương người thơ sống một đời cực Đông
Một gùi đầy ắp chân không
Lênh đênh xuống núi giữa mênh mông người…
BIỂN XA
tặng Châu Anh
Từ anh lêu lổng phương này
Một thân tầm gởi đã hoài ý mong
Thương em biển rộng mù trông
Quê hương giờ đã muôn trùng cách xa
Khi nhìn lên mắt lệ nhòa
Mười phương gió cát một ta bàng hoàng…
TÓC PHAI SỢI NHỎ
Rồi thôi rồi chỉ một lần
Áo vàng em mặc mùa xuân gọi về
Thời gian sông nước trôi đi
Tóc phai sợi nhỏ thương hoài ngàn năm
TRONG MƯA
Cái lần ướt đẫm trong mưa
Suốt đời nhớ mãi có ngờ không em…
Ở MONTMARTRE
Con đường là một dòng sông
Sóng lăn tăn gợn vỗ quanh ghế ngồi
Chảy tuôn về nẽo luân hồi
Một ngàn năm trước có người có ta
Trên cao ngó xuống quan hà
Dấu chân ngựa mỏi về qua chốn này
Ta nhìn xuôi ngược ơ hay
Những làn gạch sóng lắt lay cõi người…
ĐI LẠC
Em đi lạc
Giữa đường quen
Còn anh
Đi lạc
Giữa
Ngàn năm
Xưa
TUYẾT
Tuyết bay
Bay nhẹ
Phố tàu
Gió co
Ro lạnh
Phố dìu hiu
Theo
TRĂNG BOSTON
Trăng như
Không phải
Trăng mình
Lung linh
Bóng đổ
Qua rèm
Ồ trăng!
ĐÔNG BOSTON
Còn cây
Trơ lại
Với cành
Với linh hồn lá
Ngập ngừng
Trút qua…
MỘT NGÀY Ở HUẾ
Một ngày lăng tẩm cung vua
Một ngày đi sớm về trưa một ngày
Một ngày Vỹ Dạ trăng soi
Một ngày Đập Đá nghiêng vai biếc người
Một ngày Thiên Mụ câu thề
Đông Ba Gia Hội chưa về kịp thăm
Một ngày Từ Hiếu băn khoăn
Đồi sương dốc dựng té lăn cù rồi
Một ngày sông nước thuyền trôi
Tam Giang sóng vỗ đâu hồi còn thơ
Một ngày ngày xửa ngày xưa
Một ngày ở Huế… đã vừa trăm năm…
THỞ
Lắng nghe hơi thở của mình
Mới hay hơi thở của nghìn năm xưa
Một hôm hơi thở tình cờ
Dính vào hạt bụi thành ra của mình
Của mình chẳng phải của mình
Thì ra hơi thở của nghìn năm sau…
SÁNG, TRƯA, CHIỀU, TỐI
Lang thang trong cõi Ta-bà
Lưng cơm Hương Tích nõn trà Tào Khê
Lõng buông Bát Nhã đi về
Lăng Già huyễn bóng trăng mờ nẽo xa…
TUỔI TÔI
Nửa đêm thức giấc giao thừa
Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai
Sớm mai mùng một mùng hai
Áo quần tươm tất lai rai quanh nhà
Nêu cao khập khễnh ta-bà
Ngó quanh ngó quất ta lì xì ta
Mới hay ngày tháng phôi pha
Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!
Đỗ Hồng Ngọc
(Đỗ Nghê)
Thư ngỏ:
Năm 2006, cách đây 16 năm, Nhà xuất bản Văn Hóa Sài Gòn đã in của tôi cuốn Tuyển tập CÀNH MAI SÂN TRƯỚC, Dành Cho Người Có Tuổi. Cuốn sách được tái bản khá nhiều lần, và không ngờ đã “lọt” vào mắt xanh của một người “bạn trẻ” là Nguyễn Hiền-Đức. Anh đã từ 7 năm trước “gò lưng rị mọ” gõ lại từng trang, từng dòng… rồi còn góp nhặt, gom góp nơi này nơi khác những bài viết của tôi cũng như của các tác giả khác trong “khuôn khổ” Dành Cho Người Có Tuổi. Lúc đầu, chắc là anh có ý để dành, lâu lâu đọc lại cho bớt… già, rồi không biết sao hôm nay anh “bung ra” một Tập tuyển (tôi tạm gọi vậy) là cuốn Ebook bạn sắp đọc dưới đây, cũng ngộ, rất đáng quý một tấm lòng.
Năm nay, người “bạn trẻ” Nguyễn Hiền-Đức cũng hãy còn trẻ, mới lên 77 tuổi, bỗng nhiên cảm thấy mình cần chia sẻ với những bạn già chung quanh, ai nấy đều trên dưới 80 đôi điều cảm nhận, gom góp bấy nay của mình… để đọc trong buổi Xuân về, biết đâu có những niềm vui.
Hãy đọc lời “Tường trình” dưới đây của Nguyễn Hiền-Đức vậy nhé:
(Cảm ơn Phùng Minh Bảo đã giúp chú Ngọc post lên ebook này).
Thân mến,
Đỗ Hồng Ngọc.
(Saigon, 29 Tết, sắp đến Giao Thừa Nhâm Dần, 2022)
* * *
Nguyễn Hiền-Đức:
Theo tôi, Cành Mai Sân Trước là một tuyển tập “hoành tráng” và “bề thế” của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Gọi vậy vì cuốn sách bìa cứng, giấy trắng loại tốt, được trình bày khá đẹp với rất nhiều hình minh họa của chính tác giả và thân hữu, gần 650 trang khổ 14,5 x 20,5cm.
Sau Lời Ngỏ, tác giả chia thành các tập:
Tập 1: Gió Heo May Đã Về,
Tập 2: Già Ơi… Chào Bạn!,
Tập 3: Nghĩ Từ Trái Tim,
Tập 4: Những Người Trẻ Lạ Lùng,
Tập 5: Thầy Thuốc Và Bệnh Nhân;
Tập 6: Như Ngàn Thang Thuốc Bổ (Chuyện cười sưu tập).
Tôi rất thích tuyển tập này, nên cách đây hơn 7 năm, sau khi chọn lọc được nhiều bài từ các cuốn sách/bài của ông như: Cành Mai Sân Trước, Gió Heo May Đã Về, Gìa Ơi… Chào Bạn!, Những Người Trẻ Lạ Lùng, Thư Gởi Người Bận Rộn, Nghĩ Từ Trài Tim, Gươm Báu Trao Tay, Ghi Chép Lang Thang, Nhớ Đến Một Người, Như Thị, Ăn Vóc Học Hay, Thư Cho Bé Sơ Sinh Và Những Bài Thơ Khác… tôi sắp xếp theo ý thích của mình để hình thành Tập tuyển Cành Mai Sân Trước này.
Tập tuyển có 2 phần chính:
Phần I: NHỮNG BÀI CỦA BÁC SĨ ĐỖ HỒNG NGỌC
+ Tôi đưa vào tập tuyển những bài đã in trong sách của BS Đỗ Hồng Ngọc, đó là
13 bài trong Gió Heo May Đã Về,
10 bài trong Già Ơi… Chào Bạn!
6 bài trong Nghĩ Từ Trái Tim
và nhiều bài trong Nhớ Đến Một Người, Ghi Chép Lang Thang và Thư Cho Bé Sơ Sinh & Những Bài Thơ Khác.
+ Chỉ đưa Lời Ngỏ Những Người Trẻ Lạ Lùng vì những bài trong cuốn này tôi đã đưa rải rác ở các Tuyển tập Đỗ Hồng Ngọc.
+ Tôi không đưa một số bài trong Thầy Thuốc và Bệnh Nhân vì đã có ở Tuyển tập Câu Chuyện Sức Khỏe. Tôi cũng không đưa những chuyện cười trong Như Ngàn Thang Thuốc Bổ vì tôi đã có trong các tuyển tập trước.
Ngoài ra, tôi cũng đưa thêm bài liên quan đến nội dung cuốn sách và những cảm nhận ngắn của một số tác giả về BS Đỗ Hồng Ngọc.
Phần II. NHỮNG BÀI LIÊN QUAN CỦA NHIỀU TÁC GIẢ
Theo bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, Cành Mai Sân Trước là một tuyển tập dành cho người có tuổi. Vì vậy, ở phần này tôi đưa nhiều bài viết, bài dịch mà tôi đã cố gắng chọn lọc. Những bài viết này của những danh sĩ, học giả, những văn nghệ sĩ nổi tiếng như Dale Carnegie, Dorothy Carnegie, André Maurois, Lâm Ngữ Đường, David Niven, học giả Nguyễn Hiến Lê, bác sĩ Nguyễn Ý Đức, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và các nhà thơ Bùi Giáng, Tôn Nữ Hỷ Khương, Đỗ Trung Quân. Riêng Thầy Nguyễn Hiến Lê tôi chọn đến 11 bài mà vẫn còn muốn lấy thêm.
Kết hợp với những bài viết dung dị mà sâu sắc, nhỏ nhẹ mà tâm tình, dí dỏm mà từ bi của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với những bài viết ở phần II Tập tuyển này mong là sẽ mang đến cho những người có tuổi nhiều niềm vui mới, nhiều bông hoa đẹp và những nụ cười tươi.
Tôi xin mượn lời của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc và mấy câu thơ của Bùi Giáng, Tôn Nữ Hỷ Khương để cung kính chúc những người gọi là có tuổi:
– “Thật vậy. Vẫn còn đó, nơi sân trước kia, đêm qua, một cành mai vàng rực rỡ đã nở, báo hiệu một sức sống mãnh liệt vẫn dâng trào… Vậy đó, mùa xuân dù đã phai, cành mai sân trước vẫn nở tươi thắm. Nụ cười vẫn lạc quan, cuộc sống vẫn tích cực, chủ động, và sáng tạo không ngừng nếu những người có tuổi được chuẩn bị trước để hiểu rõ sự đổi thay, để chấp nhận, để điều chỉnh, tưới tẩm những niềm vui cho chính bản thân mình, cùng với sự ý thức giúp đỡ của gia đình và xã hội thì sẽ giúp họ có một cuộc sống đầy chất lượng, nhiều hạnh phúc” (Đỗ Hồng Ngọc).
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tùng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai…
(Mãn Giác thiền sư 1052-1096)
Xuân ruỗi trăm hoa rụng
Xuân tới trăm hoa cười
Trước mắt việc đi mãi
Trên đầu già tới rồi
Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một cành mai…
(Ngô Tất Tố dịch)
Mong rằng, nếu tôi lạc đường, thì cung kính mong BS Đỗ Hồng Ngọc “cười trừ” với tấm lòng rộng mở: “Tứ Vô Lượng Tâm” vậy.
…………………………………………………………………………………
Ghi chú: Tập tuyển này tôi đọc, gõ và dàn trang đã lâu lắm rồi. Nay đọc lại thấy cần phải chỉnh sửa nhiều; nhưng thôi hãy cứ giữ nguyên như vậy; xem như kỷ niệm của “Hồi Đó”. Kính mong Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc cười vui và lượng thứ cho những sai sót.
Santa Ana, California
(4 ngày nữa là đến Tết Nguyên Đán, Nhâm Dần rồi).
Kính trình,
Nguyễn Hiền-Đức
“CÀNH MAI SÂN TRƯỚC”
TUYỂN TẬP
ĐỖ HỒNG NGỌC
DÀNH CHO NGƯỜI CÓ TUỔI
Do Nguyễn Hiền-Đức sưu tập và trình bày.
Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to DearFlip WordPress Flipbook Plugin Help documentation.
Download tại đây
Thư gởi bạn xa xôi (3)
“Về Thu Xếp Lại”…
Đường hoa Nguyễn Huệ Tết Nhâm Dần 2022. (ảnh ĐHN, 30.01.2022)
Nhóm bạn mình cũng có buổi café “tất niên” ở Văn Thánh, để “về thu xếp lại”…
Ngô Tiến Nhân, Nguyễn Văn Thu… đã từng cùng Nguyễn Tường Bách đi Kailash (Tây Tạng); Phan Binh từng tu tập một thời ở Myanma… kẻ Đại thừa người Nguyên Thủy. Bọn mình thỉnh thoảng gặp nhau cùng chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm của nhau trong việc tu tập Phật pháp.
Nhạc sĩ Trần Văn Quang mang mấy cuốn sách Để Làm Gi, Về Thu Xếp Lại, Biết Ơn Mình… đến nhờ ký tên để kịp gởi về Đà Nẵng cho người bạn thân, không quên ôm theo cây đàn Guitar quen thuộc của anh.
Vậy là có một buổi nghe hát mộc ngoài trời, bên hồ nước, dưới bóng dừa như một chốn quê…
Bỗng nhớ Cao Lập.
Xin chia sẻ vài hình ảnh với các bạn xa xôi vậy.
Thân mến,
ĐHN
Từ trái: Ngô Tiến Nhân, Nguyễn Văn Thu, Đỗ Hồng Ngọc, Phan Binh, Trần Văn Quang (Văn Thánh, 25.01.2022)
(Cảm ơn nvQuyền nhiều lắm!)
ảnh ĐHN
Thư gởi bạn xa xôi…
Lục bát… GIAO THỪA
Nhà thơ Phạm Cao Hoàng nhắn kêu làm bài thơ “Lục bát Giao Thừa” đón Năm Mới với bạn bè anh em cho vui nha.
Và hôm nay trên trang VHNT của Phạm Cao Hoàng vừa thấy có đến 70 bài thơ… Lục bát “Giao Thừa” của 67 tác giả, trong đó có 3 bài của bọn mình đang ngồi café cuối năm ở Đường Sách này, cho nên phải gởi ngay cho bạn coi cho vui chớ phải không?
Đúng như bạn nói, thơ mình thiệt thà quá, có sao nói vậy, không bay bỗng, bay bướm, lãng mạn gì cả. Nhưng cái tạng nó vậy biết sao! Mình “vẽ” cũng vậy, đến nỗi mấy bạn họa sĩ thân tình rầy: vẽ chi mà vẽ thiệt thà quá, người nào ra người đó! Chân dung người này phải vẽ… giống người kia thì mới gọi là… có nghệ thuật chớ.
Từ trái: Do Hong Ngoc, Le Ky Thuong, Kim Quy, Lu Kieu (TTM). Đường Sách Saigon, 01.2022
ĐỖ HỒNG NGỌC
Tuổi Tôi
Nửa đêm thức giấc giao thừa
Đì đùng pháo nổ chẳng ngờ ù tai
Sớm mai mùng một mùng hai
Áo quần tươm tất lai rai quanh nhà
Nêu cao khập khễnh ta bà
Nhìn quanh nhìn quất ta lì xì ta
Mới hay năm tháng phôi pha
Mỗi đêm là mỗi giao thừa… thiệt vui!
LÊ KÝ THƯƠNG
Lai Rai Ba Điệu
Mai kia ta cháy trên đồi
Lửa siêu độ đốt sạch lời ba hoa
E rằng cô quán phải lo
Thiếu người tâm sự ngồi co một mình
Hôm nay ta nói hết mình
Rượu bao nhiêu độ say tình bấy nhiêu
Thân nhau nói ít hiểu nhiều
Khi mà thương thiệt mấy đèo cũng băng
Tình tang ứ hự tình tang
Cho thêm xị nữa cô hàng chịu chơi!
LỮ KIỀU
Như Sương
Trong ta nỗi nhớ bàng hoàng
Mù con mắt đã ngùi xa bóng người
Với hiên nhà cũ mưa rơi
Như là giọt lệ bên đời héo hon
Với ta trở giấc muộn màng
Dài trong trí nhớ mênh mang nụ cười
Men theo khói thuốc vật vờ
Một khuôn cửa nhỏ, một bờ cây im
Hiu hiu gió nhẹ không nhiều
Trong đôi mắt đã mấy phiên nỗi sầu
Se vai trời lạnh vô hồn
Trong ta em cũng ngập ngừng từ đây
Một bàn tay, một bàn tay
Một vòng khuyên nhỏ có đầy mai sau?
***
Đọc 70 bài thơ lục bát Giao Thừa ở đây:
http://www.phamcaohoang.com/
Thư gởi bạn xa xôi… (01/2022)
GHI CHÉP LANG THANG…
Không phải làm biếng chi đâu bạn ơi! Chẳng qua ngán chuyện viết lách quá rồi. Bạn thấy không, báo chí bây giờ cũng toàn hình ảnh, dạng này dạng khác, “nghe nhìn” chớ chẳng còn đọc chi cho mệt nữa…
Có người hỏi mình có kế hoạch gì… không? Trời ơi! Kế hoạch là gì hả trời? Xưa nay vốn tùy nghi tùy hỷ tùy tiện đã quen… Và, đừng quên có câu rằng “Năm năm sáu tháng bảy ngày”! Nghĩa là ở tuổi 50, ta nên có Kế hoạch “dài hạn” một năm; ở tuổi 60 kế hoạch nên “dài hạn” một tháng và ở tuổi 70, thì chỉ nên “dài hạn” một ngày. Huống chi mình nay đã hơn 80, kế hoạch “dài hạn” từng giờ cũng là quá!
Mấy năm trước đã viết Sáng, Trưa, Chiều, Tối: “Lang thang một cõi Ta-bà/ Lưng cơm Hương Tích nõn trà Tào Khê/ Lõng buông Bát Nhã đi về/ Lăng Già huyễn bóng trăng mờ nẽo xa…” (ĐHN).
Sáng, chưa biết làm gì thì Lê Ký Thương & Kim Quy rủ đi coi Triển lãm gốm của Lê Triều Điển & Hồng Lĩnh, kỷ niệm 50 năm “hạnh phúc”. Mình rất thích cặp nghệ sĩ này. LTĐ thì vẽ mênh mông sông nước miền Tây, Hồng Lĩnh thì tay gốm tuyệt đẹp, nhất là thiền… đủ kiểu đủ dạng. Té ra đi lạc đến nơi cũng triển lãm Gốm của Hội Mỹ thuật TP.HCM ở đường Pasteur. Họ đang thu dọn, may còn kịp thăm chút xíu.
Đang xớ rớ dừng ngắm mấy bức phù điêu là lạ thì thấy chủ nhân cũng đang định thu xếp về, giới thiệu cháu trình bày hình ảnh “Cột Điện”. Bèn nói: Có giá trị đây. Nay mai dẹp hết cột điện thì quý lắm. À mà có loa phường không? Có. Đây nè. Quanh khu nhà cháu ở TĐ. Mấy hình ảnh này chừng… trăm năm nữa sẽ rất có giá! Thấy khách nói chuyện vui vui. Cô họa sĩ hỏi: Chú tên gì? tên Ngọc. Cái gì Ngọc? Đỗ Hồng Ngọc. Ủa chú trùng tên với bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc hả? Chú là Bs ĐHN đây mà. Thiệt không? LKT đứng bên cạnh bèn nói: Ông này trùng tên đó thôi. Nhưng KQ thì thiệt thà hơn: Đúng đó, bs ĐHN. Trời ơi, mừng quá, lâu nay đọc bs ĐHN mà không ngờ gặp ở đây. Sao cháu nghĩ là trùng tên? Cháu không nghĩ sẽ gặp một người nổi tiếng như Bs ở đây, cháu thích sách của chú, chú viết về sức khỏe bằng… văn học. Thấy hình trong sách Bs ĐHN mặt tròn mà hóm hỉnh, còn ở đây thấy chú bình thản, chỉ như một người khách xem tranh bình thường nên nghĩ… trùng tên. Chắc cháu nghĩ bs Ngọc trẻ lắm, bây giờ thấy một ông già! Không, đọc sách cháu cứ tưởng Bs Ngọc phải là một ông già lắm… bây giờ thấy là một ông… trẻ! KQ nói, “sướng nhe!”.
Kim Quy, Trương Huyền Mỹ, Đỗ Hồng Ngọc, Lê Ký Thương (21.01.2022). Chụp hình thì bỏ khẩu trang ra cho đẹp chớ luôn giữ 5K nhé!
Chuyên vậy mà không khoe với bạn thì uổng quá phải không?
Sau đó, bọn này đi kiếm Càphê… Lang thang gần hết đường Pasteur mới có quán càphe lộ thiên, dưới bóng cây to, mát mẻ. Vừa nhắc Huyền Chiêu, Khuất Đẩu, Thân Trọng Minh… thì một cú phone từ Ninh Hòa của Huyền Chiêu… Ôi đúng là “thần giao cách cảm”!
2. Hôm kia 19/01 nhớ Đường Sách quá, đi xem sao. Tình cờ gặp cô Ts Hồng Cúc và họa sĩ Hà Thảo, đang bàn chuyện làm sách. Hỏi, anh đợi ai à? Không. À có, đợi một người không hẹn. Lát sau, đã thấy có Hải Phương, Kim Thủy của PN xuất hiện. Mọi người đều không hẹn mà gặp. Đường Sách vui vì vậy! Họa sĩ Hà Thảo từng làm cho mình mấy bìa sách thiệt đẹp, nhất là các cuốn Ghi chép lang thang, Nhớ đến một người, Một hôm gặp lại…
Họa sĩ Hà Thảo, Ts Hồng Cúc. Và ĐHN với mái tóc bạc phơ… ở Đường Sách Tp.HCM (19.01.2022)
3. Tuần trước (9.01) thì ghé thăm Thầy Trí Chơn ở chùa Khánh An. Mình rất thích không khí nơi đây và cũng đã có mấy buổi Trò chuyện cùng bà con Phật tử về Thiền và Thở dưới góc độ khoa học, Ăn và Chay v.v… Cùng đi có Quyền và Nga, Lệ Mai và Thủy… Thầy Trí Chơn sắp nhập thất 45 ngày trong dịp Tết nên mình “tranh thủ” học hỏi thêm về “nhập thất”… Đúng như bài thơ Nguyên Giác Phan Tấn Hải viết: Thêm một ngày, học vô cùng.
Thầy Trí Chơn, Trụ trì chùa Khánh An, Quận 12.
Dịp này mình cũng tăng thầy Trí Chơn trụ trì cuốn Từ Huyền Thoại Tới Tâm Kinh của Nguyên Giác và cũng tặng cho thầy Quảng Thức một cuốn, cùng với cuốn “Còn Chút Để Dành” của “Khánh Minh đọc Đỗ Hồng Ngọc”.
với Thầy Quảng Thức…
4. Một vài hình ảnh chuyến về quê Lagi (1-3/01/2022) thăm bà con nội ngoại, và đặc biệt thăm dòng sông La Ngà, cầu La Ngâu, Tà Pao, Đami, Đồi sim… Đoạn đường mới Quốc lộ 55b từ Tà Pao về Lagi rất đẹp. Mấy ngày ở Lagi thì ở nơi Farmstay của Trí & Đông…
Nơi ăn chốn ở của Farmstay này rất hạp với mình đó bạn ạ!
Sông La Ngà
Quán Cafe Đồi Sim bên bờ Đami (Bình Thuận)
Farmstay Lagi, ĐHN chèo thuyền chừng 5 phút để chụp cái hình khoe bạn thôi chớ sức mấy!
Về Lagi không thể không ghé Đập Đá Dưng của ngày xưa… Và không thể không kiếm Bánh căn, Bánh xèo…
Vậy đó bạn ơi!
Hẹn thư sau,
Chúc Một Mùa Xuân An Lành và Hạnh Phúc Cho Tất Cả Mọi Người!…
Đỗ Hồng Ngọc.
Hai Trầu Lương Thư Trung
Tình cờ vào trang nhà bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đọc được bài:“Thăm Thi Sĩ Quách Tấn” của Đỗ Nghê (tháng 6.1970); rồi từ đó, mấy ngày liền, bổng nhiên tôi thấy mình rất nhớ Nha Trang!
Nhớ ngày ấy, khoảng đầu năm 1970, lần đầu tiên tôi đến Nha Trang bằng chuyến bay của hãng hàng không Air Việt Nam từ Sài Gon đi Nha Trang, loại máy bay cánh quạt DC6 dù không nhanh như sau này có máy bay phản lực nhưng không khỏi ngạc nhiên và trầm trồ khi máy bay bắt đầu giảm cao độ từ thành phố biển mà sau này tôi mới biết địa danh áy là thành phố Cam Ranh và rồi phi cơ xuống thấp dần, thấp dần cho đến lúc máy bay đáp xuống phi trường Nha Trang và dưới xa kia nước biển xanh màu biển xanh chập chùng… Lúc bấy giờ thành phố biển này đã hớp hồn tôi bằng bãi biển với cát trắng chạy dài mà sau này tôi mới biết đây là con đường Duy Tân cặp mé biển từ Hải Học Viện lên tới chỗ ty Bưu điện nhìn về hướng biển sóng vổ rì rào. Xa xa ngoài kia là hòn Tre, hòn Rùa, hòn Yến… nằm lúp súp trên mặt biển bao la với nước là nước… Kể từ lúc ấy, tôi bắt đầu làm quen với Nha Trang, và nay đọc bài của Đỗ Nghê “Thăm thi sĩ Quách Tấn”, mới biết nhà thơ Đỗ Nghê lúc ấy còn rất trẻ và ông cũng có mặt nơi này; nhưng phải thành thật nhận ra rằng, biển đời mênh mông, đôi lúc gặp nhau đó giữa đời trôi nổi nhưng làm sao quen biết nhau cho được!
Nha Trang ngày xưa (internet)
Hồi đó, khi tới Nha Trang, lớp học trò mới vào đời như ở tuổi tụi tôi, chừng 27-28 tuổi, là đã có lần đọc được cuốn Nước Non Bình Định của thi sĩ Quách Tấn rồi, biết lờ mờ là ông quê quán Qui Nhơn nhưng sống ở Nha Trang; nhưng hồi xưa dưới con mắt người đọc trẻ lòng non dạ tụi tôi đâu có ai dám lại gần các tác giả, nhứt là các tác giả tên tuổi như Quách Tấn…Nên đọc được cuộc trò chuyện giữa Đỗ Nghê và Quách Tấn vào tháng 6.1970, tôi mới thấy Đỗ Nghê, có lẽ ông lớn hơn tụi tôi vài tuổi nhưng ông tỏ ra già giặn hơn và kinh nghiệm đời hơn tụi tôi nhiều với cách đặt câu hỏi vừa khéo léo, vừa thông minh mà mở ra được nhiều hướng nhìn về một nhân vật văn học sử nhưng không ra ngoài chủ đề mà tác giả đã định sẵn trong bụng vậy! Giờ ngồi hồi tưởng lại mới thấy ngày xa xưa hơn nửa thế kỷ ấy với cái nhìn của kẻ nhà quê như tôi lạc bước tới Nha Trang ấy cái gì của Nha Trang cũng lạ! Con đường lạ, phố xá lạ và người người nơi chốn ấy đều lạ… Tôi không nhớ lúc đầu mình về căn nhà trọ bằng cách nào và có những ai cùng trọ chung với mình không; nhưng có một điều chắc chắn là con đường Độc Lập là con đường chánh của thành phố Nha Trang ấy, và dường như nó chạy từ trên chỗ ngã ba phường Phương Sài đi qua rạp hát Tân Tân, tới khách sạn Nha Trang gần chỗ góc đường Công Quán rồi nối dài xuống tới đầu đường Phan Bội Châu, chạy ngang qua chỗ chợ Đầm và gặp con đường Bến Chợ mà trong bài của Đỗ Nghê có nhắc nhà của thi sĩ Quách Tấn nằm trên đường Bến Chợ ấy.
Nha Trang ngày đó (Internet)
Tôi nhớ dường như con đường Bến Chợ này có Ty Lộ Vận (nơi cấp bằng lái xe và đăng bộ xe cộ) và tôi có bằng lái xe hạng B do Ty Lộ vận này cấp năm 1970. Ngoài ra, trên đường này chạy dài xuống gần tới ty Bưu Điện Nha Trang dường như còn có nhà hàng La Frégate rất nổi tiếng về các món ăn sang mà hồi đó tụi tôi ít khi nào dám vào nhà hàng này ăn thử, dù chỉ một lần duy nhứt…
Sau thời gian ở đó tạm quen quen, tôi mới để ý thấy Nha Trang có nhiều con đường song song với nhau. Chẳng hạn lấy con đường Độc Lập làm con đường chánh thì các con đường Trần Quí Cáp, đường Nguyễn Hoàng, đường Lê Văn Duyệt, đường Duy Tân là những con đường chạy song song với nhau từ hướng Tây xuống hướng Đông… Đặc biệt đường Duy Tân cặp mé biển là con đường sang nhứt với nhiều biệt thư xây theo kiểu nóc bánh ít thời Tây còn để lại và con đường Duy Tân này cũng là nơi có nhiều cơ quan chánh phủ tọa lạc, có cả viện Pasteur Nha Trang cũng nằm trên đường này mặt nhìn ra hướng biển. Hồi đó, những hàng quán nằm trên đường Duy Tân mà khách du lịch thường lui tới là các Kiosque số 1, số 2 với các món cua rang muối là hết sẩy; lúc bấy giờ tụi tôi đâu có tiền, nên ít dám vô mấy chỗ này, nhưng lâu lâu mấy anh em cũng rủ nhau ra chỗ này kêu món cua rang muối ăn thử cho biết. Nhưng phải công nhận Nha Trang hồi đó có món bánh khoái rất rẻ mà ngon; có món xe phở lưu động bán vào ban đêm cũng là một món dễ ăn nhứt; xuống đường Trần Quí Cáp có món hũ tiếu, món bánh ướt; gần rạp chiếu bóng Tân Tiến có món gà xối mỡ; gọc đường Công Quán & Độc Lập có món pâté chaud của tiệm Hương Hoa (theo nhà văn Lê Ký Thương có lần nhắc tên tiệm bánh này)uống với sửa đậu nành nóng cũng là món vừa túi tiền mà ngon; thêm nữa hồi tụi tôi ở đó mỗi sáng hay ăn sáng ở cà phê Tân Tân hoặc chỗ cà phê quán con Cò (La Cigogne) nằm trên đường Lê Văn Duyệt với các cô chủ quán khá đẹp; hôm nào có chút mạo hiểm thì mấy anhem rủ nhau xuống gần chỗ chân cầu Hà Ra ra quán bán gõi cámai chấm với mắm nêm cá cơm, quán này bán món gõi cá nổi tiếng.
Về sách vở, dường như hồi đó ở Nha Trang chỉ có nhà sách Huy Hoàng trên đường Độc Lập (ngang với khách sạn Nha Trang bên kia đường) là nhà sách chánh. Mấy năm ở đó, tụi tôi ưa ghé nhà sách này đọc sách cọp mà theo nhà văn Lê Ký Thương thì chỗ nhà sách Huy Hoàng này hồi đó: “Anh Huy Hoàng và chị Vân vợ anh thì tôi rất thân. Trên chuồng cu, phía sau nhà sách anh chị nuôi một số anh em văn nghệ trốn lính và trẻ bán báo”. Bên cạnh, sát vách với nhà sách Huy Hoàng hồi đó có cái quán bề ngang hẹp chừng vài ba thước có ông cụ bán la-ve và nem, chả lụa Ninh Hòa, giá rất rẻ và ngon vô cùng.
Nói về nhà văn nhà thơ thì nói chung miền Trung rất nhiều, chỉ riêng Nha Trang đời trước có thi sĩ Quách Tấn, nhà văn Võ Hồng, nhà văn Cung Giũ Nguyên, lớp kế là Châu Hải Kỳ, Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn Thị Hoàng; sau này đọc sách báo biết thêm có Trần Hoài Thư, Lê Ký Thương, Cao Kim Quy, Triều Đẩu, Huyền Chiêu, Nguyễn thị Khánh Minh, Nguyễn Vy Khanh và hổng biết còn có ai nữa hông, tôi hổng rành lắm. Hồi đó mấy anh em làm chung, thỉnh thoảng ưa ghé qua nhà số 53 đường Hồng Bàng thăm nhà văn Võ Hồng. Lúc bấy giờ nhà văn Võ Hồng khoảng ngoài năm mươi (theo như bài của Đỗ Nghê, Võ Hồng 50 tuổi), ở nhà một mình vừa đi dạy học vừa viết văn; mỗi lần có người ghé thăm, ông rất vui!
Nhớ lại hồi đó, từ Nha Trang nếu bạn muốn ra Ninh Hòa, bạn ngồi xe đò qua cầu Hà Ra, đèo Rù Rì, qua cua quẹo làng Lương Sơn, qua đèo Rọ Tượng dọc theo quốc lộ 1 về hướng Bắc, và Ninh Hòa cách Nha Trang chừng hơn 30 cây số… Nếu bạn đi tiếp về hướng bắc quốc lộ 1, bạn sẽ ra Đại Lãnh, vùng Vạn Ninh, Vạn Giã với bải biển Đại Lãnh nước trong leo lẽo và nếu bạn đi thêm chút nữa thì bạn sẽ tới chân đèo Cả cao chót vót với đỉnh dèo cao mà phía bên kia chưn đèo là địa phận quận Hiếu Xương của tỉnh Phú Yên là quê hương của nhà văn Võ Hồng, của Nguyễn Lệ Uyên, của Nguyễn Đình Tư với các dịa danh như Tuy Hòa, Tuy An, Cù Mông chạy dài tận “Nước Non Bình Định” nằm về phía bên kia chưn đèo Cù Mông với dừa là dừa và tôm hùm cùng cua biển nổi tiếng cả vùng…
Còn từ Ninh Hòa, nếu bạn muốn lên đèo Phương Hoàng, đèo Mẹ Bồng Con và qua bên kia đèo để về quận Khánh Dương thuộc tỉnh Khánh Hòa (Nha Trang) bạn ngồi xe đò đi ngang qua huấn khu Dục Mỹ, xe sẽ đưa bạn qua bao thắng cảnh kỳ tích vùng đồi núi vùng cao này. Còn từ Nha Trang, nếu bạn muốn lên thăm Thành (tức là quận lỵ của quận Diên Khánh) bạn theo con đường Độc Lập, rồi bạn đi lên, đi lên một chút nữa, bạn sẽ gặp Thích Ca Phật Đài bên tay mặt ở trên cao và dưới chân tượng Đức Phật là Viện Phật Học Hải Đức; rồi đi tiếp, đi tiếp nữa là bạn sẽ gặp những xa quạt đưa nước lên ruộng và con đường dài cách Nha Trang chừng 9 cây số là bạn sẽ gặp bờ thành cũ và nơi đó có một địa danh được là gọi là Thành tức là quận lỵ của quận Diên Khánh trù phú về dân cư và cây trái; lúc bấy giờ, có dịp lên thăm vùng này, tôi thấy ở đó có nhiều chuối lá xiêm, có xoài và thanh long… Theo nhà văn Lê Ký Thương trong một lần trò chuyện, ảnh cho biết trên Thành còn có món bánh ướt ngon ơi là ngon nữa!
Nhơn đọc Đỗ Nghê: “Thăm Thi Sĩ Quách Tấn”,nếu bạn muốn biết rành rẽ hơn nữa về Nha Trang, về Khánh Hòa, bạn nên tìm đọc “Xứ Trầm Hương” của Quách Tấn là một tập địa phương chí viết về Nha Trang, ngay từ hồi đó tôi đã thấy thắng cảnh Nha Trang qua ngòi bút của thi sĩ Quách Tấn, cảnh nào cũng tuyệt diệu, không cuốn sách nào viết về Nha Trang về Khánh Hòa hay hơn cuốn này!Và thêm chút nữa, nhắc đến thi sĩ Quách Tấn, bạn không thể nào bỏ qua cuốn “Nước Non Bình Định”. Học giả Nguyễn Hiến Lê có lần nhận định về cuốn “Nước Non Bình Định” của Quách Tấn:
“Tôi nghĩ dù không có tập Mùa Cổ Điển, và tập Mộng Ngân Sơn, một tập chứa nhiều bài thơ ngũ ngôn tứ tuyệt rất hay, mà sau này ai có muốn làm tiếp công việc phê bình của Hoài Thanh tất phải nhắc tới, dù không có hai tập đó đi nữa, thì chỉ nội công phu viết địa phương chí cho Bình Định, thi sĩ cũng xứng đáng là người con của Bình Định rồi.”
Nha Trang ngày xưa (internet) với các Kiosque trên bãi biển…
Sau cùng, xin cảm ơn nhà thơ Đỗ Nghê (tác giả của cuộc đi thăm thi sĩ Quách Tấn tháng 6.1970), đã cho tôi có dịp nhớ lại Nha Trang, nhớ lại một thời tuổi trẻ của mìnhvới những ngày chưa tới tuổi ba mươi mà bước chưn đời lang bạt đến với thành phố biển Nha Trang với biết bao kỷ niệm mà giờ qua rồi gần 52 năm mà lòng tôi vẫn không sao quên được! Nhớ lắm, nhớ lắm, xin cảm ơn, và xin cảm ơn!
Hai Trầu LTT
(Houston, 21-12.2021)
(đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)
Đỗ Nghê
Không biết nên gọi Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang là gì cho đúng? Tùy bút? Không phải. Tản mạn? Không phải. Viết ngắn? Không phải. Thơ… Ừ, thơ. Đúng là thơ rồi. Nó cuốn hút. Nó xao xuyến. Nó ray rứt. Nhưng, thực ra thì nó có hơi hướm của một hồi ký hơn với rất nhiều những năm, những tháng, những ngày… cùng với những yêu thương, khóc giấu, khổ đau… Nhưng hình như vẫn không phải là hồi ký, tuy dàn trải cả một đời người, một kiếp người. Tôi biết mình vẫn cứ lẽo đẽo tìm theo những rêu phong của ngày tháng cũ (64). Nó trộn lẫn thơ với nhạc với họa, âm thanh và màu sắc, tưởng tượng và sự kiện. Nó tuôn chảy như một dòng sông, “yên ba giang thượng” mỗi khi chiều xuống…
Ta có thể hỏi tò mò: Khi muốn Không đứng mãi trong tranh thì người ta làm cách nào? Mà thiệt ra có mấy cách đâu! Những bức tranh đời đó. Một bức bị xé toang với những lời chát đắng. Một bức bị giấu nhẹm với nước mắt và giận hờn. Một bức với những sắc màu sặc sỡ như để bù đắp mà không kịp hoàn tất, để rồi vùi theo với nhan sắc trăm năm.
Không đứng mãi trong tranh là lúc muốn xổ lồng bay xa. Thiệt không dễ! Bởi muốn bay mà vẫn còn ngập ngừng e sợ. Cái gì làm cho ngập ngừng, e sợ, nấn ná?
Và tôi cứ lẳng lơ, tôi rất lẳng lơ viết những chữ mông lung, vật vờ như gió… sáng trưa chiều tối với hằng tỷ bức email như vậy.
Vẫn có một bờ vực còn đó. Một giới tuyến không thể vượt qua.
Tôi biết mình không được bước xa hơn, dù chỉ là một inch nhỏ. Chúng tôi dừng lại, đứng ngay ngắn ngay lằn ranh khắt khe nhất của định mệnh. Với tới nhau qua khoảng không gian xa vời ngàn dặm, mù tăm (156).
Nhưng tuổi vẫn chẳng tha người. Đó là khi người ta “Kên” với tuổi đời. Khi chợt nghĩ tới số 60, tôi nhắm mắt uống thêm ba hớp café một lúc… Nếu café mà làm tan biến mất được cái số đáng sợ này, chiều nay tôi tình nguyện uống thêm vài ngàn ly nữa…
Phản ứng với số 60 dễ ghét, tôi tiếp tục mặc jeans bó sát, áo trễ xuống thêm chút nữa và luôn đi giày cao gót… khua vang, vọng theo mỗi bước chân. Tôi cố gắng hết sức để nhìn như 50 hay trẻ hơn thế… (145).
Để rồi chợt nhận ra “thế gian hằng như mộng”:
Thiên hạ hay bàn về những điều bất biến, những bền bỉ trăm năm… tôi tính theo phút theo giây.
Những bóng những bọt của đời người (148).
Giật mình,
Ta
Chắc phải… yêu thôi.
(Liều mạng, 151).
Khi yêu thương và được yêu thương, tháng ngày như ngắn lại, tôi sợ đời sẽ hết, tôi sợ ngày sắp hết… Và chúng tôi hấp tấp vội vàng. Vội vàng nhưng… “tinh khiết”.
Một thứ “tình yêu hàm thụ”.
Tôi về lại vị trí mình đang đứng, ngó mông ra cuối chân trời, thấy có những óng ánh của hai chữ “Đạo đức”. Với tôi, nó không chỉ phù phiếm mà rất nhiều khi mang ý nghĩa của những người Dại dột, không biết sống và chẳng bao giờ dám sống. (159).
Thấy không, xổ lồng bay xa đâu có dễ.
Đứng mãi trong tranh
Đóng vai:
Góa phụ
Sáng nay ta
Ra với mặt trời
Như kẻ xa xôi về lại trái đất…
Rồi nhìn quanh quất, vội vã lại bước vào trong tranh:
… Diễn tiếp
Hỡi thế gian
Ta
Bỏ cuộc chơi.
(Đầu hàng,103).
Duyên chăng? Nghiệp chăng? Từ những ngày còn thơ đọc mà chẳng cần hiểu với Krishnamurti, Tagore, Khalil Gibran, Hermann Hesse… Những ngày lang thang phòng tranh, Pagode, Givral… Những ngày trốn học, cà phê góc phố, bỏ Lễ nhà thờ, canh giờ về muộn…
Những ngọn lửa nhỏ cứ ngún dần như thể đợi một cơn gió. Và gió đã bùng lên.
Bước vào trong tranh, có lúc như ngựa chứng, tóc bờm tung bay như phi nước đại, cổ vươn cao ngoằng hí vang, cho nên không ngạc nhiên khi tranh thiếu nữ của NĐ luôn kề bên một bóng ngựa phi đường xa dưới bóng trăng huyền hoặc lẫn bóng tối u mê giữa ngàn lá biếc.
Sự cách điệu không hài hòa làm cho gương mặt có sắc sáng như trăng, lại thêm chút bóng tối của u mê (11).
Lê Chiều Giang viết Không đứng mãi trong tranh có khi như thơ, có khi như nhạc, như họa. Giọng điệu đôi khi ngổ ngáo, khinh bạc, nhưng ẩn chứa bên trong là rụt rè, bẽn lẽn, đắn đo…
Cái đó làm cho Không đứng mãi trong tranh đáng đọc, để thấy thương hơn một nhan sắc, một tính cách, một số phận như dòng sông những buổi chiều về…
Chiều buông
Trên dòng sông cuốn mau…
…………………….
Về đâu?
Bọt bèo tuôn khắp nơi…
Để rồi, nhận ra cõi vô lượng tâm:
“Bể sầu không nhiều, nhưng cũng đủ yêu…”
(Chiều về trên sông, Phạm Duy)
(Đỗ Nghê. Saigon,12.2021)
(Nha Trang, 1970)
Ghi chú: Trần Hoài Thư vừa gởi tặng lại Đỗ Nghê bài viết “Thăm thi sĩ Quách Tấn” trên tạp chí Văn số 161. Mình thất lạc bài này đã lâu, tìm không ra, may sao THT thấy trên Văn bèn gởi cho. Mừng quá. Đa tạ bạn.
Đọc cảm động. Hồi đó mình mới ra trường, về Nha Trang, liền “tranh thủ” ghé thăm nhà văn Võ Hồng (mới 50 tuổi!) và nhà thơ Quách Tấn (mới 62 tuổi!)… và gởi bài này cho Tạp chí Văn. Trần Phong Giao vui lắm, kêu viết tiếp. Nhưng bề bộn biết bao nhiêu!
Trước đó, năm 1960, mình đã có dịp thân quen với Quách Giao (con thi sĩ Quách Tấn) trong chuyến đi chơi Suối Lồ Ồ cùng với gia đình cậu Nguiễn Ngu Í, Lê Phương Chi, với Hồ Xích Tú, Nguyễn Công Thuân (Thuần), Bùi Thanh Danh…
Mới thôi…
Đỗ Nghê (Đỗ Hồng Ngọc)
(Cảm ơn Đèn Biển đã gõ… giúp cho!)
………………………………………..
(Nha-trang 6-70)
Thư gởi bạn xa xôi,
(4.12.2021)
Chùa Phật học Xá Lợi Tp.HCM (Saigon).
Ngày này, 10 năm trước, nhóm bạn mình thường gặp nhau ở Chùa Xá Lợi Tp.HCM (Saigon) đã quyết định hình thành Nhóm Học Phật (NHP) để cùng chia sẻ, trao đổi, học Phật với nhau. Nhóm được Thầy Đồng Bổn hết sức ủng hộ và thậm chí nhường phòng của Thầy cho NHP sinh hoạt. Mỗi tuần chúng tôi gặp nhau vào buổi sáng Thứ tư, cùng trao đổi, tranh luận… sôi nổi những vấn đề Phật học, liên quan đến đời sống, đến tâm linh, đến những kinh nghiệm, phương cách tu tập. Nhóm chỉ có 10 thành viên, không mở rộng, có tính “chuyên sâu” một chút vì trong nhóm có người Hán học, người Pali, người triết, người y, người Nguyên thủy, người Đại thừa…
Thỉnh thoảng tổ chức những buổi dã ngoại, đi thăm nơi này nơi khác, để học hỏi thêm. Từ Huế đến Đà Nẵng, Hội An, Quảng Trị, Đồng Nai, Phan Thiết, Đà Lạt, Gò Công, Sa đéc, Đồng Tháp, Vũng Tàu, Bà Rịa…
Dự định nhân kỷ niệm 10 năm, ngày 4.12 này sẽ Họp mặt các thành viên NHP cho vui, cũng để rút kinh nghiệm nhưng tình hình dịch bệnh chưa cho phép…
Do vậy, mình gởi bạn bức thư viết cho Thầy Đồng Bổn, Trụ trì chùa Xá Lơi và chọn vài hình ảnh coi vui thôi nhe.
Thân mến,
Đỗ Hồng Ngọc.
……………………………………………………
Nhóm Học Phật chùa Xá Lợi
Kính gởi Thầy Đồng Bổn, Trụ trì Chùa Xá Lợi Tp HCM,
Ngày 4.12.2021 là Ngày kỷ niệm 10 năm Nhóm Học Phật Chùa Xá Lợi sinh hoạt tại chùa trong suốt 10 năm qua, mỗi tuần một buổi vào sáng Thứ tư.
Giai đoạn đầu, Thầy đã nhường Phòng của Thầy cho Nhóm sinh hoạt, và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho nhóm học tập. Tôi với tư cách Trưởng nhóm xin chân cảm ơn Thầy về nghĩa cử đó. Sau chúng tôi được chuyển về phòng sách của Thư viện chùa Xá Lợi một thời gian khá lâu, rồi về hẳn phòng Họp sinh hoạt học tập cho đến nay.
Nói chung, việc học rất nghiêm túc, thảo luận, tranh biện tự do, sôi nổi; học căn bản từ đầu với Tứ Diệu Đế, Tứ thập nhị chương, Bát đại nhân giác, Lý hoặc Luận (của Mâu Tử), rồi đến kinh Lăng Nghiêm, kinh Viên Giác, kinh Lăng Già…
Thành viên 10 người (không mở rộng) gồm Đỗ Hồng Ngọc, Trần Đình Sơn, Minh Ngọc, Trần Đức Hạ, Trần Phi Hùng, Tô Văn Thiện,Thanh Nguyên, Diệu Châu, Diệu Viên, Ngô Tiến Nhân… về sau thêm Huỳnh Đăng Khoa. Ngoài những buổi học tại Lớp, thỉnh thoảng tổ chức dã ngoại, thăm viếng các chùa chiền, giao lưu v.v… mở rộng thực tế.
Vài năm đầu, có tổ chức Kỷ niệm, và Thầy Đồng Bổn cũng đã đến tham dự vài lần, động viên mọi người, nhưng những năm sau này do bề bộn nhiều việc rồi dịch bệnh nên không tổ chức họp mặt kỷ niệm được.
Nay nhân kỷ niệm Ngày 10 năm Nhóm Học Phật hoạt động tại Chùa Xá Lợi, tôi viết Thư này thay mặt Anh Chị Em kính cảm ơn Sư Ông Hiển Tu, Thầy Đồng Bổn trụ trì, cùng toàn thể quý Thầy và nhân viên của chùa đã hỗ trợ Nhóm Học Phật trong suốt thời gian qua.
Trân trọng,
Đỗ Hồng Ngọc,
—
Hòa Thượng Thích Đồng Bổn:
Nhân ngày kỷ niệm đệ thập chu niên của Nhóm học Phật,
Chào Bác Ngọc,
Tôi thay lời HT viện chủ và chư tăng, kính chúc Bác và Nhóm học Phật luôn an lành trong sự chở che của Tam bảo Xá Lợi.
Chúc Bác Ngọc luôn dồi dào sức khỏe để dẫn dắt anh em cùng học Phật.
Kính,
Thích Đồng Bổn
…………………………………………………………..
—