Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Vài hình ảnh “Sinh nhật” Ý THỨC và QUÁN VĂN

By Leave a Comment

 

Vài hình ảnh “Sinh nhật” Ý THỨC và QUÁN VĂN

Đỗ Hồng Ngọc ghi

Sáng nay 16.10.2018 Quán Văn số 59 tổ chức Sinh Nhật lần thứ 7 khá rôm rả tại một Quán Cafe trên đường Lam Sơn, Bình Thạnh. Dịp này cũng là số báo đặc biệt giới thiệu Nhà văn Trịnh Bửu Hoài, cũng như để chuẩn bị chuyến đi Miền Tây nhân “Mùa Nước Nổi” của nhóm Quán Văn. Rất đông bạn bè đã đến “chung vui”.

Dịp này, Quán Văn cũng đồng thời tổ chức Sinh Nhật cho Ý Thức, bán nguyệt san Văn học nghệ thuật đã có mặt trên văn đàn Saigon 47 năm về trước. Hai tờ báo cách nhau 40 năm và cùng có chung một “tay chèo” là Nguyên Minh.

Ý Thức của 47 năm trước sáng nay hiện diện chỉ có (từ trái) Nguyên Minh, Lữ Kiều Thân Trọng Minh, Châu Văn Thuận, Đỗ Nghê Đỗ Hồng Ngọc. Lê Ký Thương bận không đến. Anh em không quên nhắc Lữ Quỳnh, Trần Hoài Thư… nơi xa xôi. Thậm chí còn nhắc 20.10 này sẽ khui rượu mừng Sn Lữ Quỳnh nữa đó!

 

Các thân hữu và cộng tác viên của Quán Văn từ Huế, Đà Nẵng, Bình Thuận, Vũng Tàu, An Giang… về tham dự đông vui. Nguyễn Minh Nữu từ xa xôi cũng kịp về để tham gia làm MC với Hoàng Kim Oanh và Đoàn Văn Khánh… tạo nên một không khí sôi đông với lời ca tiếng hát giọng ngâm…

 

Sách “NGUYỄN HIẾN LÊ, Con Người và Tác Phẩm”

By Leave a Comment

Nguyễn Hiến Lê, Con Người và Tác Phẩm

Nhiều Tác Giả

vừa được Nhà xuất bản TP. HCM tái bản, bổ sung khá phong phú với nhiều bài viết của các tác giả gần gũi với học giả Nguyễn Hiến Lê từ xưa như Nguiễn Ngu Í, Lê Phương Chi, Quách Tấn, Minh Quân, Lê Minh Đức, Văn Phố…

 

Nhân dịp này, xin gởi đến các bạn một bài viết của Đỗ Hồng Ngọc, trên báo Bách Khoa số 426 ngày 17.4.1975 (được in lại trong tập này). Bài báo do GS Huỳnh Chiếu Đẳng gởi về tặng (từ trong bộ báo Bách Khoa số hóa do nhà văn Phạm Xuân Đài thực hiện) và đã được Đèn Biển gõ lại dưới dạng word. Xin trân trọng cảm ơn tất cả.

Đỗ Hồng Ngọc.

Một trang báo Bách Khoa 43 năm về trước (17.4.1975)

Ông Nguyễn – Hiến – Lê và Tôi

Lời B.K.- Tác giả bài viết dưới đây, Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc cũng là nhà thơ Đỗ Nghê (*) một bút hiệu quen thuộc thường có sáng tác đăng trên Bách Khoa. Đỗ Hồng Ngọc đã có một thời niên thiếu thật khốn khó: Cha mất sớm, nhà nghèo, ông phải phụ giúp mẹ trông nom cửa hàng xén tại chợ BT. Nhờ được đọc những tác phẩm tự luyện trí đức của Nguyễn Hiến Lê, lại có chí, ông đã đạt được nhiều kết quả tốt trên đường học vấn. Ông vẫn liên lạc thường xuyên với người đã viết nên những tác phẩm dìu dắt mình từ thuở còn niên thiếu. Nhân đọc mục Thời sự Văn nghệ trên Bách Khoa loan tin nhà văn Nguyễn Hiến Lê cho xuất bản tác phẩm thứ 100 của mình, người hằng quan tâm đến sức khỏe của “lứa tuổi học trò” liền gửi đến Bách Khoa bài sau đây “gọi là để góp một món quà nhỏ” dành tặng cho người đã đem toàn tâm toàn lực cung cấp các món ăn tinh thần cho mọi lứa tuổi từ mấy chục năm qua.

…………………………………………………………..

Tác phẩm đầu tiên của ông, Tổ chức công việc theo khoa học, ra đời năm 1949 nhưng mãi đến năm 1956 tôi mới được làm quen với tên tuổi ông. Còn nhớ lần đó tôi theo xe chở cá nước đá về Saigon “bổ hàng” cho mẹ – mẹ tôi có quán hàng xén tại chợ B.T. – một buổi trưa lang thang trên vỉa hè Trần Hưng Đạo, dừng chân ngắm hàng sách “sôn” bày la liệt, tình cờ thấy cuốn “Kim chỉ nam của học-sinh” của Nguyễn Hiến Lê, một tác giả hoàn toàn xa lạ với tôi lúc đó. Đọc qua lời Tựa, tôi mua ngay.

Tản cư về, tôi bị trễ học đến 4, 5 năm, nhà nghèo, cha mất sớm, tôi phải phụ giúp mẹ trông nom cửa hàng cho nên dù hiếu học, tôi cũng không biết cách nào để tiến thân. May quá, “Kim chỉ nam” đã mở cho tôi một chân trời mới. Đọc xong, tôi thấy mình gần gũi với ông kỳ lạ. Có những điều tôi đã thoáng nghĩ, đã từng làm nhưng vì thối chí ngã lòng, vì không được hướng dẫn nên không đạt được mấy kết quả. Ông đã hệ-thống-hóa, đặt ra những nguyên-tắc giúp cho việc học đỡ mệt, đỡ tốn thì giờ mà được nhiều kết quả hơn. Điều quan trọng là sách trình bày những phương pháp thực hành, không có những lý thuyết viển vông nhàm chán. Thời gian sau đó tôi lại tìm mượn được thêm các cuốn Tự học để thành công, Rèn nghị lực của ông tại nhà một anh bạn làm nghề may. (anh Chín, khi đọc những dòng này, anh có nhớ bọn mình đã góp chung tiền để mua loại sách này chăng và bây giờ, làm chủ một tiệm may nho nhỏ chắc anh đã đủ tiền mua trọn bộ sách Nguyễn Hiến Lê cho các con anh như đã từng ao ước rồi phải không?).

Với niềm tin mới, tôi bắt tay vào việc lập chương trình “học nhảy”. Tôi viết thư hỏi ý kiến ông về việc này và ông trả lời “được” vì qua bức thư thấy tôi khá già giặn và sức học đã vững. (Trong Kim chỉ nam của học sinh ông đả kích việc học nhảy lớp dữ lắm!). Lúc đó tôi đang theo học đệ thất – lớp đệ thất đầu tiên, mới mở của tỉnh – và tôi đã rất xấu hổ phải ngồi bên cạnh các học trò nhỏ hơn mình 4, 5 tuổi. Nhờ có chí và biết áp dụng những phương pháp học chỉ dẫn trong Kim chỉ nam và Bí quyết thi đậu, tôi đã rút ngắn chương trình Trung-học được ba năm, đuổi kịp các bạn bè cùng lứa. Được bà con khuyến khích, mẹ tôi bằng lòng cho tôi đi Saigon “du học”.

Đến Saigon, việc đầu tiên của tôi là tìm thăm ông, định bụng sẽ báo tin cho ông biết là đã thi đỗ và bày tỏ lòng ngưỡng mộ, biết ơn của tôi ; nhưng khi gặp ông, tôi đã lúng túng không biết phải nói gì, chỉ ấp úng trả lời ông vài ba câu rồi ra về. Thấy ông có vẻ nghiêm nghị quá, lại đang bận sửa bản vỗ cho một tác phẩm nào đó. Như thế là lần này tôi đã hoàn toàn thất bại, cuốn Đắc nhân tâm của ông không giúp tôi được tí gì cả! Từ đó, mỗi lần đến thăm ông tôi thường rất ngần ngại, lúc nào cũng có cảm tưởng như quấy rầy ông, không để cho ông “sống đủ 24 giờ một ngày”. Nhiều người quen biết ông chắc cũng cùng cảm tưởng đó lúc ban đầu. Về sau, nhiều năm trôi qua, quen thân ông nhiều hơn, tôi biết tôi đã lầm lẫn. Phong thái ông là phong thái của một nhà nho, giao tình dù thật thắm thiết thì bên ngoài vẫn có vẻ hờ hững, khác xa với cái vồn vã ồn ào của người Tây-phương. Chính cái ánh mắt ông và cái bắt tay chặt chẽ của ông đã bộc lộ tâm tình ông nhiều hơn. Bây giờ tóc ông đã bạc nhiều, da sậm và nhăn nheo nhiều hơn, nhưng ánh mắt vẫn tinh anh và cái bắt tay vẫn nồng nhiệt như thuở đó. Những lúc đến thăm, tôi thấy ông luôn mặc bộ bà ba trắng nhạt, cũ kỹ quen thuộc, cũ kỹ quen thuộc như loại bì thư ông quen dùng trong bao nhiêu năm qua. Ông không thích đổi thay. Hình như ông hút thuốc hơi nhiều quá! Lúc nào cũng có lon thuốc rê bên mình, ông vừa trò chuyện với khách vừa vấn vấn vê vê điếu thuốc lá, liếm nhẹ rồi bật quẹt hút. Các ngón tay ông nhanh nhẹn, thuần thục đến vàng sậm màu khói. Ông khen Lâm Ngữ Đường là “cận nhân tình” có lẽ vì họ Lâm “bồ” với ông, đã không cấm ông hút thuốc dù cái bao tử của ông cứ đau đi đau lại hoài!

Thỉnh thoảng khi có chuyện thắc mắc, chuyện vui buồn gì mà không tiện đến thăm, tôi viết thư cho ông. Lần nào ông cũng sốt sắng trả lời, ân cần chỉ dẫn, khuyến khích tôi.

Quen biết ông mới thấy ít có ai yêu tiếng mẹ như ông. Muốn cho ông “thao thao bất tuyệt” thì cứ việc nói đến tiếng Việt với ông. Ông chịu không nổi khi thấy một chữ bị dùng sai. Còn nhớ khi bọn sinh viên chúng tôi vận động chuyển ngữ Việt tại trường Y-khoa, ông đã hỗ trợ bằng những bài báo nẩy lửa. Lúc đó giọng ông không còn cái vẻ nghiêm túc, hiền lành, bình đạm thường ngày nữa mà sôi nổi, gay gắt, phẫn nộ, đầy khích động ; giá có ai giật lấy bút của ông đi, tôi chắc là ông sẽ lấy dao “viết lên đá” như Trần Dần nói.

Tôi chịu nhiều ảnh hưởng của ông. Cuốn sách đầu tay của tôi Những tật bệnh thông thường trong lức tuổi học trò, chỉ là một phần bổ túc cho cuốn Kim chỉ nam của học sinh. Sau đó tôi viết thêm một cuốn khác, cùng loại y-học phổ thông, cũng nằm trong chiều hướng nâng  cao trình độ đại chúng mà ông đã vạch. Ông nói muốn cho nước giàu, dân mạnh thì không phải chỉ một người hay một nhóm người làm được, mà phải là toàn dân cùng ý thức, cùng thực hiện. Muốn vậy phải đặt nặng vấn đề giáo dục đại chúng.

Với tôi, ông là một tấm gương sáng. Tấm gương của Nghị lực, của Tự học và của Phụng sự. Ông tận tụy cả đời viết sách, đem kinh nghiệm bản thân ra hướng dẫn thanh thiếu niên, mong giúp được cho người khác chút gì ; lúc bỏ cây viết ra thì vớ ngay cuốn sách để đọc, để học không ngừng. Tôi đoán sở dĩ ông đã không nhận một chức vụ gì trong guồng máy công quyền là để giữ cho ngòi bút mình độc lập, để có thể đóng trọn vai trò giám sát của người trí thức mà Alain đã nói. Nhờ đó ông không có mặc cảm, thấy điều gì đáng khen thì khen, điều gì không ưa thì nói. Và ông đã nói bất cứ điều gì từ việc dịch sách, chuyển ngữ đến việc nhân mãn, ô nhiễm… Có thể đôi lúc ông cũng sai lầm, nhưng điều quan trọng là ông đã thành thực với chính ông.

Đến nay ông đã cho ra được 100 tác phẩm, có những tác phẩm dày vài ngàn trang, có những tác phẩm 3. 4 cuốn, về đủ mọi bộ môn, từ văn chương, y-học, giáo dục, đến lịch sử, triết học… làm nhiều người kinh ngạc về sức làm việc của ông. Tôi biết có những tác giả “sản xuất” còn nhiều hơn ông, viết mau và viết mạnh hơn ông, nhưng đọc họ người ta thấy rõ ràng là những tác phẩm máy móc, sản xuất hàng loạt. Ở ông thì không. Ở ông là con người. Tác phẩm ông là con người ông. Ông “dạy” cho thanh niên rèn nghị lực thì chính ông là một tấm gương nghị lực ; ông viết về tổ chức thì chính nếp sống ông là một sự tổ chức ; ông viết về tự học thì chính ông đã nhờ tự học mà thành công. Nhờ viết từ những kinh nghiệm sống thực đó, người đọc thấy gần gũi với ông và những lời ông chỉ dẫn đều có thể ứng dụng được.

Nhìn lại toàn bộ tác phẩm ông, không ai chối cãi giá trị của những Đông kinh nghĩa thục, Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, Đại cương Triết-học Trung-quốc, Ngữ pháp Việt-nam… và những Chiến tranh và Hòa bình, Sử ký Tư Mã Thiên, Chiến quốc sách… Những tác phẩm đó thực sự có ích cho các nhà nghiên cứu, các sinh viên đại học và đã đóng góp một phần đáng kể cho nền văn hóa miền Nam. Nhưng theo tôi, những tác phẩm quan trọng trong đời ông, đáng cho ông hãnh diện chính là những tác phẩm nho nhỏ, ông viết nhằm giáo dục thanh thiếu niên, hướng dẫn họ trong việc tự huấn luyện trí, đức. Đó là Kim chỉ nam của học sinh, Tự học để thành công, Tương lai trong tay ta, Rèn nghị lực… và nhất là bộ Gương danh nhân của ông. Mà họ là ai? Là những thiếu niên thất chí bán hàng xén như tôi thuở đó, là anh thợ may lận đận như anh Chín NS, là một giáo viên tiểu học, một y tá hương thôn, một thơ ký nghèo trong một công tư sở nào đó. Họ là những người có thiện chí, có tinh thần cầu tiến, hiếu học nhưng vì hoàn cảnh mà lỡ dở. Họ là thành phần đông đảo nhất trong xã hội ta bây giờ, một xã hội có vốn liếng hơn ba mươi năm chiến tranh. Nhờ những cuốn sách đó, trước mắt họ mở ra những cánh cửa mới, trong lòng họ nhen lên ngọn lửa nồng, và dù họ có không “thành công” nhiều thì đời sống họ cũng sẽ được nâng cao ít ra là về mặt tinh thần. Thú thực, tôi rất bực mình khi thấy chính tác giả có lần đã xếp những loại sách đó vào hàng thứ yếu. Ông nói “… nhưng chẳng qua cũng chỉ để cho thanh niên đọc (Kỷ niệm Văn-thi-sĩ hiện đại – Bàng Bá Lân). André Maurois 80 tuổi mới viết “Thư ngỏ gởi tuổi đôi mươi”!

*

Những năm gần đây ông chuyên viết về cuộc đời và tư tưởng của các triết gia Đông phương: Liệt tử và Dương tử, Khổng tử, Mạnh tử, Hàn Phi tử… Ông viết chậm và ít hứng hơn, có lẽ một phần vì tuổi đã lớn, một phần vì sức khỏe suy kém.

Các nhà phê bình sau này nhắc đến sự nghiệp ông mà quên không nói đến sức khỏe ông là một điều thiếu sót lớn! Thực không ai ngờ rằng một người viết hằng trăm tác phẩm như vậy lại là một người đau yếu liên miên. Chứng đau bao tử kinh niên của ông thỉnh thoảng trở đi trở lại. Mỗi lần gặp ông mà thấy ông có vẻ cau có thì chắc chắn là ông bị cơn đau bao tử hành rồi! Thứ bệnh đó thực là khó chịu (vì chính tôi cũng mắc phải nên hiểu lắm!) : nó làm cho ta trở thành một con người… xa lạ, không thích giao du, không chịu được đám đông. Phải ăn đúng giờ, nghỉ đúng giấc. Phải cữ món này, kiêng món nọ, không uống rượu, ít hút thuốc. Tâm hồn rán cho yên tĩnh. Nếu không vậy thì đau. Trong một bức thư, ông cho tôi biết ông vừa bị sưng bao tử (gastrite) vừa bị loét ở cuống (ulcère duodénal). Mỗi lần gặp chuyện lo lắng, buồn phiền hay gặp một chương sách khó viết, ông lại đau. Những lúc đó tay cầm viết của ông bị run rẩy. Có lần ông bị nấc cục mấy hôm liền và thường hay bị mất ngủ, bón, trĩ… Tất cả những chứng đó đều có bà con xa gần với bệnh đau bao tử. Cho đến ngày nay, y học cũng chưa có thuốc chữa dứt khoát bịnh này mà nguyên nhân một phần lớn là do tâm thần. Các thứ thuốc chữa chỉ có tính cách ngăn chận cơn đau tạm thời, lại thường gây những phản tác dụng như làm mất ngủ, bón, trĩ v.v… Bịnh có thể tự nhiên khỏi. Một tạp chí y học mới đây đăng kết quả một cuộc thí nghiệm chữa bịnh đau bao tử như sau: một nhóm bịnh nhân được chữa bằng thuốc đau bao tử, một nhóm khác được chữa bằng Placébo (1). Tỉ lệ lành bịnh gần gần như nhau. Thỉnh thoảng tôi đến thăm, nghe ông khoe một thứ thuốc trị đau bao tử mới, uống khá hiệu nghiệm ; còn tôi thì khoe với ông một phương pháp chữa đau bao từ cũng mới, là đọc truyện kiếm hiệp của Kim-Dung, để quên hết những căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi. Rồi tôi gửi biếu ông một bộ “Cô Gái Đồ Long”. Rất tiếc là ông không đọc được kiếm hiệp. Ông thử đọc cuốn đầu rồi thôi, chịu, không đọc thêm được nữa!

Năm ngoái tự nhiên mắt ông nhìn kém đi, vẫn đọc sách được, nhưng trong khoảng cách hai thước ông nhìn thấy lờ mờ như có lớp sương mù. Tôi ngại rằng ông có thể mắc bệnh hột cườm ở người già (cataracte sénile), định giới thiệu ông đến một bác sĩ nhãn khoa, nhưng ông chưa đi thì bệnh bớt dần rồi khỏi. Những ngày gần đây ông còn bị đau răng, rồi bị thận viêm. Bịnh tuy không có gì nặng nhưng là những thứ bịnh khó chịu, và làm kém sức khỏe. Nhiều lúc tôi ngờ rằng sự nghiệp trước tác của ông một phần xây dựng từ những bịnh tật của ông.

Mắc bịnh đau bao tử, một thứ bịnh đòi hỏi phải sống, phải làm việc có tiết độ, ông chú trọng nhiều đến tổ chức, viết Tổ chức công việc theo khoa học, Tổ chức gia đình v.v… Để có thể tự chữa thứ bịnh tâm thể (Psychosomatique) đó của mình, ông viết Sống 365 ngày một năm, Sống theo sở thích, Chấp nhận cuộc đời v.v… Những lúc buồn phiền, lo lắng, ông viết Quẳng gánh lo đi, Trút nỗi sợ đi, Xây dựng hạnh phúc… Những lúc bệnh bớt, thấy khỏe khoắn, hăng hái trở lại, ông viết Thẳng tiến trên đường đời, Tương lai trong tay ta… và khi mệt mỏi, căng thẳng ông xả hơi  bằng Tô Đông Pha, Sống Đẹp… Có phải tôi đã hơi méo mó mà nghĩ ra mấy chuyện đó không? Và như vậy ta sẽ có một thứ quan điểm phê bình gọi là phê bình bịnh-lý-học chăng?

*

Mơ ước lớn nhất của đời ông bây giờ có lẽ là được thấy cảnh thanh bình, con cháu đoàn tụ, rồi lui về  sống với mảnh vườn ở miền quê. Năm kia tôi gửi ông một bài thơ, bài “Đi cho đỡ nhớ” viết từ nỗi xúc động thấy những chuyến xe lửa lại lăn trên đường sắt, dù chỉ mới lăn đến… Biên Hòa, mà mơ một chuyến tàu nam bắc. Ông trả lời:

“(…) Nhưng cháu làm cho tôi thèm đi quá! A, bao giờ Saigon mới được nối với Hà-nội bằng xe lửa đây? Lúc đó tôi sẽ bỏ hết công việc, nhờ cháu làm revision gérénale cho bộ máy của tôi, rồi lên xe lửa thăm non sông Nam Trung Bắc một lần cuối cùng. Sẽ uống dừa Tam Quan, ăn cam xã Đoài, rồi ăn nhãn Hưng Yên, hồng Bạch Hạc, cốm Vòng v.v…”

Rồi cuối năm ngoái, có lẽ đã đợi mãi, hy vọng rồi thất vọng mãi vẫn chưa thấy thanh bình về trên quê hương mà chiến tranh càng ngày càng thêm thảm khốc, ông viết “Bây giờ tôi chỉ mong được nghỉ ở thôn quê thôi. Hai mươi mấy năm viết lách liên tiếp, chưa bao giờ được nghỉ lấy một tháng (…)” Ý muốn này ông đã lập đi lập lại như một điệp khúc từ nhiều năm qua mà không sao thực hiện được. Cứ nghỉ ít lâu ông lại chịu không nổi, phải cầm viết lại. Ông đã nghiện nặng rồi chăng?

Cuộc đời ông quả thực là một tác phẩm lớn. Tôi ước mong trong tuổi già ông sẽ viết hồi ký, kể lại đời mình cho bọn trẻ chúng tôi đọc như André Maurois viết “Portrait d’un ami qui s’appelait moi” vậy. Tôi là độc giả của ông từ ngày còn là một học trò đệ thất, lại được quen biết ông hơn 15 năm nay, nghĩ lại, nếu trong thời thơ ấu không được đọc những sách đó của ông, không được gặp ông, có lẽ tôi đã khác ; nên tuy không được may mắn học với ông ngày nào, từ lâu tôi vẫn xem ông là một vị thầy của mình, hơn thế, một người thân. Tôi đâu có cần phải nói cám ơn ông!

 

ĐỖ HỒNG NGỌC

___________

(*) Lời B.K. – Những tác phẩm của tác giả mang tên Đỗ Hồng Ngọc là: Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò (1972 – tái bản 1974), Viết cho các bà mẹ sanh con đầu lòng (1975), những thi phẩm mang tên Đỗ Nghê là: Tình người (1967), thơ Đỗ Nghê(1974)

(1) Một loại “thuốc giả” chỉ có tác dụng tâm lý, dùng để thí nghiệm.

 

Thư gởi bạn xa xôi (9.2018)

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi

Một chuyến đi hụt… về Lagi, Mũi Né

Không định viết lá thư này nhưng chung quy cũng tại bài thơ có mấy câu bí hiểm khiến bạn thắc mắc nên đành “giải trình” thôi.

Bài thơ “trời ơi” nó như vầy:

Sáng nay dậy sớm

Chuẩn bị lên đường

Sực nhớ

Quên!

(ĐHN)

“Quên” là quên chuyến đi đã bị “cencel” rồi vậy mà sao cứ vấn vương trong bụng. Tu hành bấy lâu mà sao tệ quá bạn ơi. Gởi cho mấy bạn trong “gánh hát” thì có bạn kêu trời ơi, già cả lẩm cẩm đến vậy sao?

Lỗi tại mình. Đáng lẽ bài thơ “rất hay” này chỉ nên chia sẻ trong nhóm dự định đi Lagi-Mũi Né một chuyến rồi giờ chót không đi được vì một lý do bất khả kháng, ai dè gởi nhầm cho mấy bạn xa xôi…

Số là T,D về có mấy hôm, đã cùng nhau sắp xếp từ cả tháng trước một chuyến đi Lagi Mũi Né với mấy bạn “gánh hát” mình ở đây, giờ chót người bận người bệnh, thế là bỏ cuộc. Phải cancel khách sạn, xe cộ các thứ. Mình là tourguide nên đã lên “đường dây” rất kỹ, sắp xếp đâu đó sẵn sàng…

Dù sao cũng nên ghi lại “đường dây” ở đây, biết đâu có dịp nào rồi lại đi khi có bạn xa về. Dĩ nhiên mình thiết kế một tour rất “nhà quê” để bù cho bạn bè có khi quên cả lỗ chân trâu, bờ cỏ dại, chiếc thúng chai, đồi cát bỏng…

Phải khởi hành sớm. Đi cao tốc đến Long Thành, lên quốc lộ 51 (đi Vũng Tàu), quẹo trái vào xã Tóc Tiên, ghé thăm Thiền viện Viên Không của thầy Viên Minh. Con đường quanh co len chân núi Dinh, lát đá thô rất đẹp, thỉnh thoảng có ao bông súng. Những ngôi tịnh xá mọc rải rác, len lỏi giữa rừng cây thưa. Có thì giờ thì leo dốc, đến một hồ nước ngọt trên lưng chừng đồi.

Rời thiền viện, đi ngang qua cánh đồng cỏ có những bầy cừu trắng rất dễ thương.  Mấy bạn cưỡi ngựa giữ cừu làm nhớ cảnh “thả ngựa chăn dê” thuở nào xưa.

Đi theo quốc lộ 52, qua Bưng Riềng, vượt khu rừng Nguyên sinh xưa từng có voi, cọp… thong dong qua lại. Ghé ăn sáng, cafe ở quán Vên Vên nhiều cây cao bóng cả, suối róc rách, gặp Tr chủ nhân ngồi thiền mòn cục đá bên bờ suối…

Rồi dọc theo đường biển vùng Hồ Tràm, Suối Nước Nóng Bình Châu, Láng Găng, Rừng Khỉ, đi ngang Tân Thắng (Phò Trì, vùng tản cư xưa quen thuộc lúc nhỏ của mình). Cách Lagi 7km có biển Cam Bình, khu du lịch nhộn nhịp hiện nay, có nhiều món hải sản tươi ngon và giá rẻ nên đông khách. Ở đó, nếu có thì giờ, đi xe bò dạo biển, đến Cocobeach tham quan.

Đi xe bò ở bãi biển Cam Bình LaGi

Về Lagi thì phải ghé qua nhà mình một chút. Năm xưa, Lữ Kiều, Lữ Quỳnh đã từng ghé, ngủ lại vài đêm. Nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo thì tạt ngang chỉ kịp ghé uống trái dừa xiêm ngọt lịm hơn mười năm trước. Ca sĩ Thu Vàng vừa rồi, trước khi “ra đi” cũng đã có dịp ghé lại một lần cùng với TTM-TH, LKT-KQ. Dĩ nhiên, phải tạt qua Đập Đá Dựng để biết tại sao đá lại dựng. Ngồi đó, nhấm nháp cafe và nghe mình kể chuyện hồi nhỏ tắm truồng cùng bè bạn trên dòng sông này vậy.

Căn nhà tuềnh toàng xưa có giàn bông giấy ở Lagi của ĐHN

Từ đó, có thể đi ngang Bàu Giòi về Dinh Thầy Thím hoặc đi dọc biển, ngang khu vực Nước Nhỉ, nơi có Giếng Nguồn Chung xưa của nhóm hướng đạo Lagi (giờ chẳng còn dấu vết!). Ghé Dốc Trâu. Ôi vô số là thuyến thúng. Trước kia gọi là thúng chai. Nay sơn xanh đỏ coi cũng ngộ. Xa xa là Hòn Bà.

Dốc Trâu (Bàu Giòi) LaGi.
Xa xa trên biển là Hòn Bà.

Ở Dốc Trâu ăn cơm trưa cũng tốt. Nếu không, ghé qua Ngãnh, có quán cơm quen. Gần đó là ngôi mộ của nhà văn Nguiễn Ngu Í, ông cậu mình, gốc Tam Tân (nay là Tân hải) ở đây. Resort Mõm Đá Chim, có những gọp đá cũng khá đẹp. Vùng này là quê ngoại của mình mà!

Có thể ghé nhà xưa của ngoại, giờ con cháu toàn trồng thanh long, phá hết cả vườn trầu cau, dừa chuối, bưởi cam… xinh đẹp ngày xưa, lấp cả giếng nước thiệt là quá uổng. Không xa là núi Tà Cú với chùa Linh sơn Trường thọ tự, nổi tiếng với tượng Phật nằm dài 49m.

Từ đó, đi về hướng Kê Gà, ngôi Hải đăng xưa nhất, cao nhất vùng nam Trung bộ này. Trước đây có thể đi thuyền thúng ra thăm, leo lên tận nóc được. Rồi đi dọc biển qua vùng Đá Nhảy. Đá cứ chồm chồm lên khá lạ lùng!

Đá Nhảy (Kê Gà, Lagi)

Đến Phan Thiết rồi đó. Nhớ ăn bánh căn, nhớ ăn chè Mộng Cầm, nhớ món trà lipton tự pha ở một quán nước ven biển với cam, chanh, quất, xí muội, táo tàu, cam thảo khá lạ, và rất ngon không thấy đâu có.

Bánh căn nghèo mà rất ngon Phan Thiết!

Đường về Mũi Né giờ đã rất tốt, vượt những rặng đồi cao, lũng sâu, từ đó, nhìn thấy cả một vùng Rạng, Mũi Né xưa, vũng an bình cho thuyền bè núp gió, nay đầy nhưng resorts khu nghỉ dưỡng nổi tiếng.

Từ Mũi Né sẽ đi thăm Bàu Trắng, Bàu Sen. Sẽ ghé quán cơm NC, nhìn những chiếc lá bàng thủng nắng… Sẽ thấy cảnh hoang sơ của biển, của đồi, của thảo nguyên mênh mông. Sẽ thấy đảo Rùa bơ vơ…

Trên đường về lại Saigon, thì nên đi theo Quốc lộ 1 để ghé thăm núi Chứa Chan, ghé chùa Lan Nhã ở Suối Tre Long Khánh, có thì giờ nữa thì nằm võng uống nước dừa ở hồ Suối Tre…

Một chuyến đi lang thang như vậy mà chỉ để thấy núi, thấy rừng, thấy biển, thấy sông, thấy suối, thấy hồ… vậy thôi sao?

Chỉ vậy thôi vậy.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

Thư đi tin lại: vài bìa sách cũ gởi anh Hai Trầu

By 3 Comments

 

Thư đi tin lại

Vài bìa sách cũ gởi anh Hai Trầu

30.9.2018

Anh Hai Trầu ơi,

Tôi xin mạn phép anh “trích đoạn” lá thư văn nghệ đầy tình cảm của anh gởi “hồi âm Thư gởi bạn xa xôi” của tôi để đưa lên dohongngoc.com chia sẻ cùng bạn bè nhé. Nhiều chuyện hơi riêng tư tụi mình, tôi xin phép anh lược bớt như chuyện đi thăm mộ Thầy Nguyễn Hiến Lê, chuyện anh tìm về địa chỉ bán sách ngày xưa của chị HT… một chiều mưa Saigon tầm tả.

Tôi thấy anh có hỏi các tác phẩm đã in của tôi, thật tình đến nay khá là nhiều, có khi quên cả tựa, quên cả năm xuất bản… Tựu trung gồm 3 nhóm: 1) Thơ văn; 2) Y học phổ cập; 3) Phật học. Thôi thì cũng ráng lục tìm gởi anh cho vui.

Sẵn dịp kèm thêm ít thông tin “cập nhật” trong Một Chút Tôi nữa đây nhé. Để làm kỷ niệm.

Thân mến,

ĐHN

……………………………………………………………………………..

30.9.2018

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc thân mến,

Cảm ơn Bác sĩ giới thiệu thư hồi âm vừa rồi. Vâng, mình có thể bỏ bớt vài chỗ cho gọn vì người già thường hay kể chuyện lòng vòng, kể hoài hổng hết Bác sĩ ơi! Rồi tới một lúc, như trong Già Sao Cho Sướng, bác sĩ có nói người già sẽ tới thời kỳ bị lú lẫn nữa…

hai trầu

……………………………………………………………………………

1.10.2018

Kính chào Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc,

Tôi vừa tóm lược lại, bổ túc thêm vài cuốn bác sĩ còn bỏ sót  như “Có Một Con Mọt Sách”, “Chuyện trò về Nếp Sống An Lạc” và sắp lại theo thứ tự thời gian xuất bản và gởi lại Bác sĩ để tiện dụng.

Với 50 cuốn sách như vừa lược kết , trong đó có nhiều cuốn tái bản rất nhiều kỳ, như cuốn  Nghĩ Từ Trái Tim viết về Tâm Kinh Bát Nhã (2003) đã tái bản đến lần thứ 14 (hôm tôi thấy ở nhà sách Nguyễn Huệ), và cuốn “Viết Cho Các Bà Mẹ Sinh Con Đầu Lòng” – tái bản hàng năm từ 1974 đến nay- là biết bao tâm huyết và công sức mà Bác sĩ đã để vào chẳng những là công trình nghiên cứu, tìm tòi của Bác sĩ qua 50/60 năm kinh nghiệm trong nghề, trong đời sống chính mình mà còn là những bài học rất cần yếu cho hết thảy bạn đọc đã từng đọc và sẽ đọc sách của Bác sĩ sau này nữa.

(…).

Thân mến,

 

Hai Trầu

 

TÁC PHẨM CỦA BÁC SĨ ĐỖ HỒNG NGỌC

(Lương Thư Trung ghi nhận, 2018)

 

Thơ:

1/ Tình Người (1967)

2/ Thơ Đỗ Nghê (1973)

3/ Giữa hoàng hôn xưa (1993)

4/ Vòng quanh (1997)

5/ Thư cho bé sơ sinh & những bài thơ khác (2010)

6/ Thơ Ngắn Đỗ Nghê (2017)

 

 

Tạp văn, Tùy bút:

 

1/ Gió heo may đã về (1997)

2/ Già ơi…Chào bạn! (1999)

3/ Những người trẻ lạ lùng (2001)

4/ Thầy thuốc & Bệnh nhân (2001)

5/ Như ngàn thang thuốc bổ (2001)

6/ Cành mai sân trước (tuyển tập, 2003)

7/ Thư gởi người bận rộn (2005)

8/ Khi người ta lớn (2007)

9/ Như thị (2007)

10/ Chẳng cũng khoái ru?(2008)

11/ Nhớ đến một người (2011)

12/ Thư gởi người bận rộn 2 (2011)

13/ Ăn vóc học hay (2011)

14/ Ghi chép lang thang (2014)

15/ Già sao cho sướng? (2015)

16/ Có một con mọt sách (2015)

17/ Một hôm gặp lại (2016)

18/ Chuyện trò với Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về Nếp Sống An Lạc (2016)

 

Phật Học:

 

1/ Nghĩ từ trái tim (về Tâm Kinh Bát Nhã, 2003)

2/ Gươm báu trao tay (về kinh Kim Cang, 2008)

3/ Handing down precious sword (bản dịch tiếng Anh, 2015)

4/ Thấp thoáng lời Kinh (2012)

5/ Thiền và Sức khỏe (2013)

6/ Ngàn cánh sen xanh biếc (về kinh Pháp Hoa, 2014)

7/ Cõi Phật đâu xa (về kinh Duy Ma Cật, 2016)

8/ Thoảng Hương Sen (2018)

 

Y học phổ cập:

 

1/ Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò (1972)

2/ Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng (1974)

3/ Chăm sóc Trẻ từ sơ sinh đến 3 tuổi (1978)

4/ Những bệnh nguy hiểm thường gặp ở trẻ em (1980)

5/ Săn sóc Trẻ bệnh (1980)

6 /Làm sao để bé được khỏe mạnh và sáng dạ?(1985)

7/ Săn sóc con em nơi xa thầy thuốc (1986)

8/ Nuôi con (1988)

9/ Nói chuyện sức khỏe với tuổi mới lớn (1989)

10/ Bệnh ở tuổi hoc trò (1990)

11/ Sức khỏe trẻ em (1991)

12/ Viết cho Tuổi mới lớn (1995)

13/ Câu chuyện Sức khỏe (1996)

14/ Với tuổi mười lăm (1997)

15/ Bỗng nhiên mà họ lớn (2000)

16/ Bác sĩ và những câu hỏi của tuổi mới lớn (2003)

17/ Tuổi mới lớn (tuyển tập, 2005)

18/ Khi người ta lớn (2011)

 

Ghi chú (1.10.2018):

Anh Hai Trầu ơi,

Cảm ơn anh Hai đã chịu khó ngồi tập hợp và sắp xếp lại giùm các tựa sách của tôi theo thứ tự thời gian cho dễ tìm chớ tôi lâu nay bỏ bê tùm lum, “có mới nới cũ” anh ơi! Sẵn dịp này, tôi tìm lại được một ít cuốn xưa xưa và chụp hình bìa gởi anh coi chơi đây, như một kỷ niệm.

Chuyện vui là thời “xa xưa” đó, như cuốn  Những bệnh nguy hiểm thường gặp ở trẻ em (1980); Săn sóc Trẻ bệnh (1980)…  mỗi lần KHPT in cả 80.000 cuốn, giá 7đ/cuốn. Tái bản khá nhiều lần, có lẽ đến nửa triệu bản anh à! Còn cuốn Làm sao để bé được khỏe mạnh và sáng dạ?(1985) Nxb in lần đầu đã 55.200 cuốn, giá 25đ/cuốn,tái bản mấy đợt. Cuốn Bệnh ở tuổi hoc trò (1990) mỗi lần in cả 10.100 cuốn, giá 60đ/cuốn!

Thời bây giờ thì in vài ba ngàn là quý rồi! Sách tôi được các Nhà xuất bản gọi là “long seller”, có nghĩa là bán… dài dài, thỉnh thoảng mới có một cuốn “best seller” như Gió heo may đã về, Nghĩ từ trái tim… anh à! Nếu mà tác quyền “ngon lành” thì mình khá rồi!

Thôi, người già mình nói chuyện xưa, vui thôi vậy.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

By Leave a Comment

 

Hồi âm “Thư gởi bạn xa xôi” của Bs Đỗ Hồng Ngọc.

Hai Trầu Lương Thư Trung

 

Kính chào Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc,

 

Hôm qua, tình cờ tôi vào trang nhà của Bác sĩ (www.dohongngoc.com), thật vui và cảm động đọc được “Thư gởi bạn xa xôi” ngày 09 tháng 09 năm 2018 với tựa đề “Gặp Hai Trầu ở Đường Sách Sài Gòn.”

Không vui sao được, với mấy ngàn cây số về qua Sài Gòn lại được Bác sĩ bỏ chút thời giờ  quí báu ngồi nhâm nhi ly cà phê nóng với người nhà quê già mà nghe rất ấm lòng biết chừng nào! Nhớ buổi sáng hôm ấy, tôi thấy Bác sĩ vừa uống cà phê, vừa trò chuyện mà cũng vừa ghi ghi chép chép nữa… Tôi nghĩ chắc Bác sĩ có buổi thuyết trình về một đề tài nơi ngôi chùa nào đó mà Bác sĩ có nói là khoảng 11:30 trưa, sẽ có một cái hẹn. Nhưng nay đọc “Thư gởi bạn xa xôi” vừa rồi mới biết Bác sĩ ghi chú vài nét chính cho lá thư.

Dường như, nếu không lầm, tôi nghĩ cách làm việc của Bác sĩ rất nguyên tắc; tức là dù nói hay viết bất cứ đề tài nào, Bác sĩ đều có một dàn bài tổng quát, rồi sau đó cứ khai triển rất rộng thêm những chi tiết cần có hầu làm cho nội dung câu chuyện được rõ ràng và đầy đủ thêm mà không bị lạc đề hay thiếu sót hoặc dư thừa. Qua các tác phẩm của Bác sĩ tôi thấy thấp thoáng cách trình bày như vừa kể hoặc qua các buổi mạn đàm về Phật pháp nơi các thiền viện, tôi cũng thường thấy trên tay Bác sĩ lúc nào cũng có cây viết và những biểu đồ lúc Bác sĩ thuyết trình.

Một nét nữa mà tôi nhận ra là cái cách Bác sĩ nói hay viết, Bác sĩ rất chú tâm đến việc dùng chữ. Dù nói về một đề tài mang tính cao siêu như nói về Phật pháp, hoặc nói về cái nét rất gần trong đời sống thường ngày như cách thở, cách ăn chay, cách uống nước thôi mà chữ dùng trong các trường hợp ấy cũng là một sự chọn lựa không phải lúc nào cũng dễ dàng. Ở những trang sách của Bác sĩ không có những thai đố như người ta hay gặp những năm thập niên 50-60 hoặc những danh từ triết học mà hồi mấy năm 1960-1970 lúc tôi còn đi học thường hay nghe các giáo sư dạy môn triết học thường dùng… càng làm mình rối trí như tơ vò!

Tôi xin dẫn ra đây một thí dụ rất gần và rất thực, như trong cuốn “Nếp Sống An Lạc”, Bác sĩ viết: “ Có một lời khuyên tốt nhất về việc mình nên sống như thế nào là: Hãy sống ở đây và bây giờ. Điều đó không có nghĩa là mình tìm một cái lạc thú khơi khơi nhưng mà nếu mình biết sống ở đây và bây giờ thì mình bớt căng thẳng đi và có thể có được an lạc, hạnh phúc. Một người sống vì tương lai, vì dĩ vãng thì xem như là chẳng sống chút nào cả bởi vì tương lai thì chưa tới mà dĩ vãng thì đã qua rồi. Vậy thì tốt nhất là sống cho hiện tại.” (trang 78, Nếp Sống An Lạc). Qua đó, theo tôi đây là quan niệm của Bác sĩ chính là một quan niệm rất “hiện sinh” mà gần gũi, không cầu kỳ, cao siêu…!

Thú thật, gặp lại Bác sĩ ở “Đường Sách Sài Gòn”, dù không bao lâu, vì thời giờ bây giờ dường như qua quá mau, nhưng tôi muốn hỏi Bác sĩ nhiều việc, mà không kịp hỏi. Chẳng hạn như tôi có thưa với Bác sĩ sao trong kinh Pháp Hoa, người ta không dùng chữ “Chươn” mà lại dùng chữ “Phẩm” chẳng hạn? Hoặc, có câu hỏi khác như khi nào thì Bác sĩ thực sự “an lạc”, thực sự “hanh phúc”? Nhớ có lần, dịp Tết Nguyên Đán, Bác sĩ  có kể lúc từ Đà Lạt xuống Đơn Dương, bác sĩ đang đi ngoài trời lạnh, rồi bước vào một tiệm cà phê vùng cao nguyên này, nhiệt độ trong tiệm ấm hơn và bác sĩ bảo rằng gặp được hơi ấm giữa lúc mình đang bị lạnh là một hạnh phúc rồi vậy! Theo đó, hạnh phúc hay an lạc là do chính nơi lòng mình, không ở đâu xa. Phải thế không bác sĩ?

Nhớ hôm đó, tôi có hỏi thăm về chị TV, như trong “Thư gởi bạn xa xôi” vừa rồi bác sĩ có nhắc. Tôi chợt dưng nhớ lại hồi năm ngoái, khi vợ chồng tôi ghé thăm Bác sĩ ở hồ sen Kỳ Hòa, trên lối đi dưới tàn phượng vĩ cổ thụ, có một cái lều nhỏ ven đường, Bác sĩ có nhắc nơi chiếc lều ấy, có lần ca sĩ TV đã hát bài “Bông hồng cho Mẹ” rất cảm động.

Tôi bùi ngùi khi Bác sĩ cho biết chị ấy giờ không còn đứng hát nơi quán gió lều trăng thuở nào nữa rồi! Và tôi thốt lên với Bác sĩ, như một tiếng than: “Thiệt là quá uổng!”

Tối hôm ấy, tôi quá giang xe mấy đứa cháu về quê. Dù cố mở mắt nhưng xe chạy phon-phon trong đêm tối, tôi chẳng thấy được gì ngoài những cánh đồng tối om om bên tiếng xe chạy rào rào trong gió lạnh. Vậy mà xe về tới nhà dưới quê Tân Bình (Lấp Vò) của tôi đâu cũng vào lúc 02:00 sáng đã nghe văng vẳng trong xóm tiếng gà gáy hiệp nhứt bắt đầu…

Bận về tôi với đứa cháu chạy xuống làng Vĩnh Thạnh (Lấp Vò) ghé tìm ngôi mộ Thầy Nguyễn Hiến Lê, cách nay ba bốn năm đọc báo trên mạng nghe nói mộ phần của Thầy tọa lạc nơi ngôi chùa Phước Ân Tự nằm nơi là Vĩnh Thạnh này mà tự bấy lâu nay tôi chưa có dịp ghé chùa Phước Ân Tự lần nào.

Hôm tôi ghé lại thì có một ni sư trọng tuổi, khoảng trên tám mươi, bà bước đi phải có cây gậy trên tay, ra tiếp và tôi có hỏi thăm phần mộ của thầy Nguyễn Hiến Lê và được bà cho biết mộ phần của Thầy hồi trước nằm dưới chỗ trũng, cỏ mọc um tùm rồi sau này được bồi đấp và nâng lên cao như hiện nay.

Tôi lại hỏi thêm, con cháu của Thầy Cô có ai lui tới thăm viếng thường không? Vị ni cô cho biết, thỉnh thoảng con cháu trên Long Xuyên có về cúng bái, còn con cháu ở ngoại quốc thì chưa thấy. Tôi lại hỏi thêm, ở chùa có biết thầy Nguyễn Hiến Lê là ai không? Ni cô cho biết lúc mới đầu hổng biết nhưng mấy năm trước có người miền ngoài, và trên Sài Gòn xuống tìm mới biết Thầy là nhà văn viết sách. Tôi lại hỏi ở chùa có một tủ sách nào hoặc có một kệ chưng bày quyển sách nào của Thầy không? Ni cô nói không có.

(…)

Nhớ trong “Thư gởi bạn xa xôi: Chuyến về Cà Mau và Đồng Tháp” ( Tuesday, March 21, 2017), Bác sĩ có viết một câu làm tôi rất cảm động: “Đường từ Cao Lãnh đi Tam Nông còn gặp những căn nhà cũ kỹ bên bờ đê còn sót lại những cây cầu dịu dàng dễ thương lắm. Nhưng cầu khỉ thì không còn thấy đâu nữa! Có lẽ sau này chỉ cón thấy cầu khi ở nhà Bảo tàng (mua vé vào coi) hoặc vài khu du lịch Đất phương nam. Nhớ anh Hai Trầu quá!”

Chẳng những bây giờ tôi thấy cầu khỉ hổng còn mà xuồng ghe cũng hết chỗ dùng rồi Bác sĩ ơi! Hồi đời trước nhà nào cũng có ít nhứt là một chiếc xuồng, có nhà còn có ba bốn chiếc nữa vậy mà có khi cần chuyên chở đi lại xuồng vẫn thiếu. Nay thì đi đâu người ta cứ đi bằng xe gắn máy, hổng còn ai đi xuồng nữa rồi! Năm thuở mười thì Bác sĩ mới gặp được một chiếc xuồng bơi trong kinh rạch như xuồng mua ve chai lông vịt chẳng hạn, còn thường thì xuồng cứ nằm lăn lóc trên bờ, bên con đường tráng nhựa, hoặc nằm úp mặt trên hai cái nề ngắn nơi một góc vườn hiu quạnh mà nghe tủi phận mình nay hổng còn là thời của mình nữa rồi!!!

photo: Hai Trầu LTT

Thưa Bác sĩ, loay hoay rồi ngày cũng qua ngày, tôi lại phải theo xe đò về lại Sài Gòn. Hôm ấy, trời Sài Gòn mưa ướt quá mạng! Tôi có gọi điện thoại cho Bác sĩ hay nhưng vì mưa nên hổng gặp lại được.

Dịp này tôi cũng ghé qua nhà sách Nguyễn Huệ nằm trên đường Nguyễn Huệ, rất vui gặp được kệ sách của Bác sĩ nằm ngay lối vào, rất hấp dẫn. Tôi đếm thử, ở kệ sách này có khoảng trên 40 tựa sách của Bác sĩ đã xuất bản.

Hai Trầu Lương Thư Trung giữa Nhà sách Nguyễn Huệ Saigon (9.2018)

Tôi nay là một người nhà quê già hơi bộn-bộn rồi, mà còn thêm nhiều chứng bịnh khác nữa như mau quên, mắt mờ, tai điếc nặng nên tôi hy vọng Bác sĩ hổng chán là tôi mừng lắm rồi! Phải vậy hông Bác sĩ?

Thân mến,

Hai Trầu

(Houston, ngày 25 tháng 9 năm 2018)

 

https://www.dohongngoc.com/web/goc-nhin-nhan-dinh/13464/

Một bức thư của Kiều Minh Mạnh từ Đơn Dương

By 1 Comment

 

ĐA TẠ BÁC SĨ ĐỖ HỒNG NGỌC TẶNG SÁCH THOẢNG HƯƠNG SEN

Kiều Minh Mạnh

(Đơn Dương, Lâm Đồng)

 

hình: Kiều Minh Mạnh

Cứ mỗi lúc nghĩ đến Thiền và Phật, tôi lại nhớ đến một câu chuyện kể về bác sĩ Daisetz Teitaro Suzuki, đọc một lần rồi nhớ mãi: Năm 1964, Suzuki đến Honolulu dự Nghị hội Triết gia Đông Tây lần thứ tư. Các quan chức hàng không đã được lưu ý trước rằng một triết gia Nhật lỗi lạc, người đã trên 90 tuổi, sẽ đến trong một chuyến bay. Tưởng là sẽ đón một ông già lụ khụ, các nhân viên hàng không đã đặt ngay tại chân cầu thang máy bay một chiếc xe lăn. Nhìn thấy sự ưu đãi chu đáo dành cho mình, ông liền ngồi vào xe lăn để được đẩy vào phòng khách như một người… bất lực, dù ông chưa hề bất lực, vẫn đi đứng đàng hoàng trên đôi chân của mình. Hành động ân cần, tử tế, độ lượng của một bậc Thiền sư khiến bao triết gia đông tây đều kính phục tâm Tùy Hỷ của ông.

Bác sĩ Suzuki là một bậc đại tôn sư lại là người của thiên niên kỷ trước, người bình dân chỉ có thể kính nhi viễn chi đối với ông và tư tưởng của ông. Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc ở mình thì khác, có duyên thì ai cũng có thể gặp mặt ngoài đời, còn sách của ông thì có ở mọi hiệu sách, ai cũng đọc được và học được. Học ở ông Đạo làm người, học cách chăm sóc sức khỏe cho bản thân và người thân, học Phật, học Thiền, học…viết văn, làm thơ nữa!

Tôi “gặp” bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc nhiều năm trước, khi đọc những giải đáp thuộc lĩnh vực y học, sức khỏe và tâm lý học khi ông cùng với nhà văn Nguyễn Nhật Ánh “Gỡ rối tơ lòng thòng” trên các báo Thanh Niên, Tuổi Trẻ… Rồi đọc sách ông dạy làm mẹ… Rồi phát hiện ra ngôi nhà tinh thần của ông giữa cõi Ta bà, theo ông lõm bõm Học Phật. Có lần tham gia bình luận dưới một bài giảng của ông, nói rằng cũng học cách ông chia sẻ, tập thở, tập thiền. Mà, cái tâm chẳng thể định được, cứ nhắm mắt hít thở một hồi là ý nghĩ đã bay tới cơ quan, tới những công việc cần phải làm và đủ thứ, đành phải phì cười mà bỏ cuộc. Không ngờ nhận được email hồi âm của Bác sĩ: “…Phì cười là tốt lắm!”. Một vị học giả như ông mà vẫn dành thời gian để đọc, trả lời thư và giải đáp những thắc mắc của rất nhiều người trên nhiều lĩnh vực, tôi nghĩ ông đúng là một vị Bác sĩ của tha nhân, thật giàu đức nhẫn nại, ân cần, tử tế, bao dung, rộng lượng. Bao dung là bởi có lần, đọc thấy ông nói đang bị gút hành hạ. Mặc kệ ông là Thầy thuốc, lại còn dạy cho người ta cách chữa bệnh, tôi nhớ đã email cho ông với một mớ lời khuyên bác sĩ phải biết tự chăm sóc cho bản thân. Gửi thư xong rồi mỉm cười. Cũng biết người nhận thư đọc thư cũng sẽ chỉ mỉm cười. Bởi một thân là Dược Vương, lại không khác một Đại Nhạo Thuyết, ông thừa thấu trong thư là lòng quan tâm trắc ẩn. Gặp người khác là nóng mặt rồi đây: có biết ta đây là ai không mà bày đặt “lên lớp”. Thỉnh thoảng gặp dịp nào đó lại gửi đến ông lời thăm hỏi dành cho một vị trưởng bối. Cuối tháng 8 vừa rồi, email chúc mừng sinh nhật của Bác sĩ, than vãn vài câu. Thế là được ông nhờ người gửi tặng cho cuốn sách của ông vừa xuất bản: “Thoảng Hương Sen”. Một tuần sau nhận được sách. Cũng phải giải thích vì sao lại có sự chậm trễ này, khi người chuyển sách đã gửi bằng phương tiện chuyển phát nhanh từ Đà Lạt. Cậu bưu tá gọi điện ngay khi có bưu phẩm, nhưng người nhận đang ở xa, vậy là cậu cứ mang trong túi thư suốt cả tuần, đến khi điện thoại cậu mới mang đến nhà. Rồi đó, nâng niu bưu phẩm nhận được, ngắm nghía chữ viết trên bao thư, chưa vội mở ra đã thấy… thoảng hương sen.

Tôi đọc thấy một chữ Đức và một chữ Chân Thành trong suốt 30 bài viết ngắn tập hợp trong cuốn sách Thoảng Hương Sen của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Chữ Đức toát ra từ một người nói và thực hành, cả đời đã tu tập rồi mang sự hiểu biết và tri ngộ của mình mà giác tha. Mỗi đoản văn chứa cả cái Tâm chân thành của người viết dành cho tri âm, những người đang muốn học Phật, muốn tiếp cận với Thiền. Dường như ông không định áp đặt cái biết của mình cho người đọc. Giọng văn tự sự, giản dị như tự mình nói với mình. Ta đọc, ta quan sát, ta thấy vậy và nó là như vậy đó. Còn ai thấy khác thì nó cũng là vậy đó thôi. “Nhạn quá trường không. Ảnh trầm hàn thủy. Nhạn vô di tích chi ý. Thủy vô lưu ảnh chi tâm.” (Thiên Y Nghĩa Hoài). Giữa chốn hồng trần trôi trôi, gió thổi không ngừng. Ai nhìn thấy được xa trước mắt người đó “đắc đạo” vậy.

Đến chùa trong những dịp lễ, chúng ta thấy đông đảo Phật tử. Nhiều người đến để cầu cho tâm an, người đến cầu tài cầu lộc cầu phúc đức cứ như những thứ ấy từ trên trời cao giáng xuống vậy, há miệng mà chờ sung. Có vị tỳ kheo lại bày cho Phật tử mỗi đêm trước điện Phật, cứ quỳ và tụng niệm thật to pháp danh hằng hà sa số Phật, đến nỗi đêm nào cũng khan cả tiếng. Tìm đường đến với Như Lai mà khó vậy sao? Chi bằng, có người đã đốt đuốc tìm thấy đường đi, ta cứ tin người mà đi theo vậy. Lấy Đạo Bồ-tát mà giúp chúng sinh cùng giải thoát, Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc như vị Bồ-tát Đại Nhạo Thuyết cứ không ngừng đem những hiểu biết của mình mà gieo duyên lành ra khắp chốn nhân gian vậy. Ai có duyên thì gặp!

Đơn Dương 22.9.2018

(KMM)

 

 

Chút duyên với Elena Pucillo Trương

By Leave a Comment

 

Quán Văn Số 58 ra mắt 9h sáng ngày 23.9.2018 tại Cafe Lọ Lem 345 Nguyễn Trọng Tuyển như thường lệ nhưng lần này đặc biệt giới thiệu Chân dung văn học của Elena Pucillo Trương, cô dâu Ý xứ Bình Định của Trương Văn Dân.

Bài dưới đây là vài nét chấm phá “Elena” dưới cái nhìn của ĐHN, đồng thời giới thiệu một bài thơ ĐHN mà Elena đã dịch sang tiếng Ý cùng một bài viết rất cảm động của Elena “Thư viết cho Mẹ”…

 

Chút duyên với Elena Pucillo Trương

Đỗ Hồng Ngọc

Trong nhóm bạn văn chen chúc ở cái “Chuồng cu” chật chội là Tòa soạn Quán Văn của Nguyên Minh, thấy bóng một mái tóc vàng óng, một nụ cười rạng rỡ, một chút ồn ào vui nhộn… thì không ai khác đó chính là Elena giữa mọi người. Gọi Elena cho gọn, mặc dù khi viết văn thì tên cô đầy đủ là Elena Pucillo Truong. Và, cũng phải nói thêm, với tôi, không có Trương thì không có Elena và không có Elena thì không có Trương. Nhà văn Elena cứ viết tiếng Ý của cô, Trương Văn Dân “không cần đọc” cũng biết cô viết gì, và bản dịch của anh thật bóng bảy, trau chuốt, cứ tưởng như Elena viết bằng tiếng Việt! Cô dâu người Ý của xứ Bình Định, khăn gói theo chồng, nhà văn Trương Văn Dân về Việt Nam, hòa mình rất nhanh với quê hương xứ Việt, với bạn bè văn chương xứ Việt của chồng và nhanh chóng học tiếng Việt, đến nay cô nói tiếng Việt đã khá sõi rồi…

Một lần từ Bình Định vào, cô nói với tôi: Tụi em có mang “mắm ruột” vào cho anh đây!… Tôi nghĩ cô phát âm sai nên đính chánh: Mắm Ruốc chứ, sao lại “mắm ruột”! Nhưng tôi bé cái lầm. Đó là thứ mắm làm bằng ruột cá của xứ Bình Định, khác với xứ Phan Thiết của tôi chỉ có mắm ruốc!

Rồi khi tôi đăng bài thơ Loài người thật vui trên www.dohongngoc.com thì mấy ngày sau đã có bài dịch sang tiếng Ý của cặp “song thủ hỗ bác” Elena-Trương. Ít lâu sau đó, tôi viết bài thơ Rùng Mình thì Elena kêu lên: Tụi em vừa dịch vừa rùng mình đó anh ơi! Quả thật, hai bạn trẻ Trương Văn Dân và Elena đã vừa dịch bài Rùng Mình vừa rùng mình thiệt!

Gọi là “bạn trẻ” vì có lần hai bạn lật trang cuối tờ Tạp chí Bán nguyệt san văn học nghệ thuật Ý Thức 1971 ra khoe với tôi: Đây nè, hồi mấy anh làm tờ báo này thì Trương Văn Dân là một độc giả trẻ… đã có tên trên mục “Trả lời bạn đọc” nè!

Gần đây, đọc bài Elena viết về Nguyên Minh rất vui. Cô có con mắt tinh đời, nhận xét sâu sắc, tinh tế về người đàn anh có tuổi này, những phút im ắng, trầm ngâm đắm mình trong dĩ vãng vời xa và những lúc sôi nổi nhiệt tình như vừa trẻ lại khi nhắc đến văn chương, báo chí, với niềm đam mê mãnh liệt, “bỏ quên cả người yêu” trên đường hẹn hò. Thú vị, cô nhắc chuyện Nguyên Minh đi Pháp, đi Roma về kiệt sức đến nỗi chị Lan, người vợ hiền cao quý của anh đã phải hầm hai con chim bồ câu cho ăn anh mới tỉnh lại. Đọc xong tôi cứ cười tủm tỉm: sao tới hai con?

Đỗ Hồng Ngọc.

(Saigon 8.2018)  

……………………………………………………………………………………….

 

RÙNG MÌNH…

                                Tùng địa dũng xuất
                                              (Pháp Hoa)

Người rùng mình hỏi vì sao động đất sóng thần cứ triền miên
hết ngày này sang ngày khác?
vì sao núi lửa cứ phun trào?
vì sao băng tan vì sao bão táp…?
vì sao trẻ con người già bị cuốn trôi bị thiêu đốt
thành phố tan hoang cửa nhà đổ nát như món đồ chơi
của một đứa trẻ đang giận dữ
vì sao và vì sao?…

 

Nhưng hãy lắng nghe
Dù trong giây lát

 

Trái đất cũng đang rùng mình tự hỏi vì sao
những ngọn núi cứ triền miên đổ sập?
vì sao những dòng sông nghẽn tắt?
vì sao những mủi đao cứ ngày đêm xoáy sâu vào lòng đất?
vì sao chim rừng cá biển không chốn nương thân
vì sao cổ thụ mầm xanh bị tận diệt
vì sao lúa bắp phải cấy ghép gen người?…
vì sao và vì sao?

 

Ta nương tựa vào nhau.
Nay có vẻ đã không còn cần nhau nữa!
Đất rùng mình phận đất…
Người rùng mình phận người…

 

Đỗ Hồng Ngọc
(2011)

 

 

BRIVIDI !

Rabbrividendo, l’Uomo chiede :
Perche’i terremoti e gli tsunami
Continuano ad arrivare un giorno dopo l’altro?

Perche’ i vulcani continuano ad eruttare?
Perche’ i ghiacciai si sciolgono, i tifoni distruggono?
Perche’ i bambini e i vecchi vengono trascinati e inceneriti?
Le case crollano e le citta’ sono distrutte come fossero i giocattoli
di un bambino arrabbiato.
E perche’, perche’..???

Ed ora ascolta
Solo un istante……

Rabbrividendo anche la Terra chiede:
Perche’ le montagne continuano a crollare ?
Perche’ i fiumi vengono bloccati?
Perche’ si continua a perforare il fondo della terra?
Perche’ gli uccelli delle foreste, i pesci del mare non hanno un posto dove stare?
Perche’ gli alberi secolari vengono sradicati?
Perche’ il riso, il granoturco vengono modificati geneticamente?

E perche’, perche’ ?

Una volta ci si appoggiava uno all’altro
Sembra che ora non abbiamo più bisogno l’uno dell’altro
La Terra rabbrividisce
L’Uomo rabbrividisce
Ognuno per proprio conto.

Đỗ Hồng Ngọc
(2011)
( Bản dịch tiếng Ý của Trương Văn Dân & Elena Pucillo Truong)

……………………………………………………………

 

 Elena Pucillo Truong

Thư viết cho mẹ.

(Nguyên tác : lettera alla madre)

Bản dịch của Trương Văn Dân

Mẹ thương  yêu,

Con thường nghĩ về mẹ nhưng trước đây con chưa viết được gì cho mẹ. Con muốn kể cho mẹ nghe rất nhiều điều, tất cả những gì đã xảy ra với con, về cuộc đời mà con đang sống, dù đôi khi con có cảm giác là mẹ đã biết tất cả rồi. Mẹ luôn có một thứ giác quan thứ sáu, một thứ trực giác bén nhạy để linh cảm về những điều sắp sửa xảy ra. Chỉ tiếc là những linh cảm ấy không giúp mẹ tránh khỏi những khổ đau. Và trong đời, mẹ đã đau khổ biết bao!

Ngay từ lúc còn bé, một cơn sưng màng não đột phát trong vài giờ đã cướp đi người em gái, và sau đó, vì quá đau đớn bà ngoại cũng ra đi.

Kể từ ngày đó mẹ luôn luôn mang theo cái bóp đầm trong đó có hai bức hình đen trắng.

Từ nhiều năm nay trong chiếc ví của con cũng có bức hình trắng đen của mẹ: khuôn mặt mẹ thật đẹp nằm giữa những lọn tóc gợn sóng, hai mắt to màu đen và nụ cười chớm nở trên môi. Lúc đó mẹ chỉ vừa 19 tuổi, trước khi lập gia đình với người yêu và cũng là mối tình đầu và duy nhất của mình. Suốt một đời mẹ chỉ muốn tận tình chăm sóc chồng, thế mà sau ngày cưới chẳng bao lâu, người chồng đã bắt đầu làm khổ mẹ. Niềm an ủi duy nhất của mẹ chính là những đứa con : anh trai và con, đứa con gái mà mẹ muốn giữ, chống lại ước muốn của chồng. Tám năm sau lần sinh nở đầu tiên, chính mẹ đã quyết liệt chống đối để con có thể tiếp tục lớn lên trong bụng mẹ. Thật là khó khăn vì ba muốn mẹ phải phá thai để khỏi bị ràng buộc, nhưng mẹ nhất định không. Mẹ muốn giữ con, và biết chắc là sẽ sinh con gái. Mẹ đã  nhiều lần kể lại cho con nghe là ba đã giận dữ như thế nào: Nếu phải có con, ba chỉ muốn tất cả đều phải là trai!

Thế nhưng, rất nhiều năm về sau, chính ba đã lớn tiếng tuyên bố là người duy nhất mà ba có thể trông cậy và tin tưởng là con, đứa con gái của ba mà trước đây ông muốn bỏ đi !

Thỉnh thoảng con cũng có nghĩ về ba, nhưng trong những giấc mơ, con chỉ mơ thấy mẹ.

Trong những giấc mơ ấy con luôn luôn mơ thấy ngôi nhà mình từng sống. Dường như có lần con từ trường đại học trở về và thấy mẹ đang ngồi cạnh cửa sổ, đôi mắt kính xệ xuống sống mũi, cuí đầu cặm cụi khâu lại ống quần hay kết lại viền khăn trải bàn bị đứt chỉ. Những lần khác con nhìn thấy mẹ đang làm nước sốt cho món mì đút lò. Bao nhiêu lần con đã phụ mẹ để nấu những món mà gia đình thích, thường là ngày chủ nhật vì những ngày khác ba đi làm còn mẹ cũng đi dạy nên có ít thời gian. Nhắc lại, con như nghe trên đầu lưỡi của mình mùi vị thơm ngon của thứ nước sốt rất đặc biệt đó.

Trong các giấc mơ khác con cũng nhìn thấy mẹ, mà là những lúc thật buồn, thật đau khổ, rồi con thức giấc như vừa tỉnh một cơn ác mộng và lòng sầu đau khôn tả. Phải cần vài giây sau con mới định thần được rồi lòng chợt thấy vui vì con được ở  gần bên mẹ. Dù chỉ trong một giấc mơ.

Mẹ ơi, trong những ngày cuối, chao ôi, con thấy mẹ dịu ngọt và mỏng mảnh làm sao! Con biết không phải mẹ khóc vì mình sẽ lìa bỏ cõi đời mà khóc cho những đứa con mà mẹ phải rời xa. Đó không phải là  ý muốn của mẹ, mà là do cái khối u tàn nhẫn đang lớn dần bên trong và  từng ngày cướp đi sức sống.

Sau khi mẹ mất, con luôn giữ những tấm hình của mẹ, lần này là hình màu, trong ảnh mẹ tươi cười và hình như không có nhiều lo âu. Có lẽ chỉ có một chút  màu đen nơi vành mắt là dấu vết của nỗi buồn vì cô độc. Mẹ quá cô độc, nhưng có lẽ tất cả mấy mẹ con mình đều cô độc. Cho đến tận bây giờ con vẫn còn nhớ cái cảm giác bị ruồng bỏ, bị bỏ rơi. Suốt buổi tối cả nhà ngồi quây quần quanh chiếc bàn cơm đã dọn sẵn, im lặng đợi chờ. Nhưng  ba con đã không về trong đêm đó. Và sau đó thì không bao giờ về nữa.

Con không bao giờ muốn nghĩ về những ngày tháng ấy. Ngược lại, con muốn nghĩ rằng giờ này mẹ đang bình an, không còn đau đớn và cuối cùng thanh thản ở một cõi giới khác.

Bây giờ thì con xin báo cho mẹ biết là trong những ngày tới, mẹ sẽ có một cuộc gặp gỡ quan trọng. Đến gặp mẹ là một người đàn bà mà mẹ đã từng gặp rất nhiều năm trước: mẹ của chồng con. Con tin  chắc rằng hai người sẽ trở thành bạn, sẽ kể cho nhau nghe nhiều rất chuyện, về những cuộc đời ở mãi tận phía bên kia trái đất. Bà ấy hay cười và thích nói đùa. Đây là điều mà con đang tưởng tượng: hai người ngồi bên nhau như thể là hai người bạn lâu năm, vui đùa, cười nói. Mẹ chồng của con sẽ nói về Việt Nam, sẽ giải thích về lễ Vu Lan, một ngày lễ Phật Giáo rất đặc biệt dành cho các bà mẹ vì họ giữ một vai trò quan trọng trong gia đình cũng như ngoài xã hội.

Ngày lễ đó cũng là một cơ hội để các con có thể nói lên tình yêu thương và báo đáp lòng hiếu thảo với mẹ, người đã chịu đựng biết  bao đau đớn để sinh con, nuôi dưỡng và dạy dỗ chúng  nên người. Bao nhiêu khó khăn thường nhật mà người mẹ phải vượt qua, kiên nhẫn, hy sinh và xem nhẹ những đớn đau hiện tại  để nuôi hy vọng về một tương lai tốt đẹp.

Mẹ biết không? Sau khi mẹ mất, hằng năm vào lễ Vu Lan con thường đi đến chùa để thắp nhang và  cầu nguyện. Lần nào trước cửa thiền con cũng được chào đón bởi các em học sinh, để gây quỹ giúp chùa hay để làm từ thiện, họ gắn lên áo quan khách những chiếc bông hồng làm bằng vải hay bằng giấy lụa:  Bông hồng màu đỏ tượng trưng cho những ai còn mẹ và màu trắng cho những ai có mẹ đã qua đời. Nhờ màu của những hoa hồng trên áo nên mọi người dễ dàng nhận biết ai là  kẻ may mắn còn mẹ để chúc mừng, ai là người không còn mẹ để chia buồn với họ.

Ngày hôm đó con có bỏ  một ít tiền vào chiếc hộp giấy mà các em mang theo và yêu cầu họ gắn lên áo mình một bông hồng màu trắng và một bông hồng màu đỏ. Cô bé học trò, đã ngạc nhiên khi nhìn thấy một người ngoại quốc đi chùa, nói chút ít tiếng việt, và lại có yêu cầu khác thường nên hơi bối rối. Con vội giải thích với cô ta rằng chiếc hoa hồng màu trắng là cho mẹ ruột của cô, còn hoa hồng màu đỏ là dành cho mẹ của chồng, mà con xem là bà mẹ thứ hai. Ý nghĩ này đến với con thật tự nhiên, vì bà mẹ chồng gầy gò nhưng tính cách rất mạnh mẽ kia luôn quan tâm đến con; Còn đứa con dâu ngoại quốc, có dáng vẻ bên ngoài có lẽ rất khác với những gì bà chờ đợi, nhưng luôn dành cho bà một tình thương và lòng kính mến như chính là con gái. Kính mến và yêu thương thật sự, đến nỗi con thường tránh chữ mẹ chồng ( vì những ý nghĩa mà thông thường người ta hay đem ra chế diễu); Có khi con xem gọi thế là một sự xúc phạm. Mẹ. Là mẹ, thế thôi.

Con không thể nào quên được là sau ngày mẹ mất, người mẹ thứ hai của con đã đem hình của mẹ đặt lên bàn thờ của gia đình và in ra nhiều tấm để gởi đến rất nhiều chùa để cầu nguyện. Đối với con, đó là một  cử chỉ  thân thương có nhiều ý nghĩa mà không lời lẽ nào nói lên được. Mẹ biết không, cho đến hôm nay trong các chùa từ Sài Gòn đến tận miền quê xa như Tây Sơn, Bình Định, mỗi lần tụng kinh các sư thầy đều có cầu nguyện cho mẹ.

xx

Bây giờ thì mẹ và mẹ của chồng con đang ở bên nhau và  ý nghĩ là cả hai đều bình yên đã cho con rất nhiều an ủi. Con sẽ luôn nghĩ đến hai người mẹ và mùa Vu Lan này, giữa các nghi thức cúng kiến, con muốn được đốt một chiếc điện thoại di động bằng giấy theo truyền thống của người Việt Nam để có thể nghe được giọng nói thân thương của mẹ.

Và bắt đầu từ nay, các em bé sẽ gắn lên trên ngực áo của con hai bông hồng trắng.

Con ôm hôn mẹ, thật mạnh.

Con gái của mẹ

Sài gòn 4-2015

 

Elena Pucillo Truong cùng các bạn ở “Chuồng cu” Tòa soạn Quán Văn.

 

 

Gặp Hai Trầu ở Đường Sách

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi

Gặp Hai Trầu ở Đường Sách Saigon

“Hai Trầu” là bút danh của Lương Thư Trung, một “độc giả” mà cũng là một “tác giả” rất dễ thương với nhiều tác phẩm miệt vườn Nam bộ mà mới nhất lại là cuốn nhận định văn học “Người đọc và Người viết” lý thú – mà nhà phê bình Trần Doãn Nho đã nhận xét (mình nhớ đại khái) rằng Hai Trầu “người đọc” này như một người câu cá thả phất phơ cái phao trên mặt nước mà bên dưới là một lưỡi câu nhọn hoắc… chớ chẳng chơi!

Sáng sớm Hai Trầu phone gọi mình cafe, đi đâu cũng được và mình đề nghị ra Đường Sách, chắc chắn ở đó Hai trầu sẽ được đắm chìm với sách. Anh nói anh về vội, thậm chí chưa cho Phạm Văn Nhàn – người bạn thân thiết gần gũi – biết, dù hôm qua mới gặp nhau. Rồi anh kêu chụp cái hình “hai đứa mình” gởi PVN coi cho giựt mình chơi! Nhàn kêu trời, “cái ông Huyện này trốn đi chơi, chẳng cho ai hay cả!”. Cái ‘xóm’ của Hai Trầu có nhưng người hàng xóm mà anh rất quý mến: Phạm Văn Nhàn, Tô Thẩm Huy, Cái Trọng Ty, và cả nhà thơ Tô Thùy Yên…

 

Hai Trầu Lương Thư Trung và Đỗ Hồng Ngọc (Đường Sách Saigon, 7.9.2018)

Hai Trầu lắc lắc cái máy hình nhỏ xíu trong tay. Đi mấy ngàn cây số mới chụp được cái hình chớ chơi đâu. Anh nói. Rồi nhờ mấy bạn trẻ chung quanh bấm cho mấy cái. Lúc này già quá mạng, hay quên, không biết tại sao.  chắc cũng giống máy vi tính, điện thoại thông minh hết bộ nhớ. Mình nói hình như ta có thể mua thêm bộ nhớ trên đám mây (iCloud) gì đó để mở rộng sức chứa. Cả hai chả ai rành những thứ hiện đại này… nói chuyện trớt quớt. Rồi bỗng nhiên anh gật gù “gặp người hợp thì nói chuyện hoài không thấy chán… “. Chắc anh muốn nói bọn mình cùng lứa, cùng quê mùa với nhau. Dĩ nhiên rồi.

Anh bỗng hỏi thăm Thu Vàng. Mình nói Thu Vàng qua Mỹ ở luôn rồi. “Uổng quá há!” anh kêu lên. Mình giựt mình sao lại “uổng”? Anh nói TV hát hay mà ở đây mình không còn được nghe nữa! Rồi giải thích thêm như về đây mà không gặp được bác sĩ (thỉnh thoảng anh gọi mình là bác sĩ) để đi cafe như vầy thì tôi cũng sẽ thấy uổng hết sức! Nghe cười, thấy cười là an lạc liền! Ôi trời, cái anh Hai này. Hèn chi mà ảnh mê “từ cái mái nhà cái thềm nhà, khóm cây ngọn cỏ, cái gì cũng làm cho tôi quyến luyến khác thường” (Quốc văn Giáo khoa thư)… Mai đi Châu Đốc, Tân Châu, Long Xuyên… về thăm nhà tôi, nhà bà xã, bà con…

Anh nói Nguyệt Mai dễ thương nha bác sĩ. Cuốn thơ NKD do cô sửa morasse giùm cho đó! Thơ NKD mỉa mai, cười cợt nhưng mà cười hiền à! Lúc này bác sĩ hay đi chùa cũng là dịp để gặp những người hiền đó. Mình gật.

Rồi cùng nói chuyện tai điếc, mắt mờ, chuyện trí nhớ giảm sút, chuyện những bạn bè chung quanh…

Mình gởi tặng anh cuốn Già sao cho sướng. Gởi mấy cuốn Thơ Ngắn Đỗ Nghê cho Phạm Văn Nhàn, Tô Thẩm Huy…

Rồi hẹn hôm khác. Hai Trầu tuổi Ngọ, nhỏ hơn mình vài tuổi bạn ơi.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

(Cn 9.9.2018)

 

 

Vài câu chuyện với bạn trẻ…

By 4 Comments

 

Vài câu chuyện với bạn trẻ…

Lời Ngỏ: Một hôm, nhạc sĩ Dương Thụ “chủ xị” Cafe Thứ bảy phone nhờ tôi dành một buổi sáng Chủ nhật (12.8.2018) đến trò chuyện với các bạn trẻ ở một quán Café đường NKKN, quán Cafe Thứ bảy dành riêng cho giới trẻ, đề tài: Khởi Nghiệp!

Tôi kêu Trời! Tôi mà “khởi nghiệp” cái gì ông ơi! “Khởi nghiệp” là chuyện mở mang làm ăn, kinh doanh làm giàu… chớ sao lại mời tôi. Tôi thì chỉ nói về “Thiểu dục, Tri túc”, “Từ bi hỷ xả”… mà! Ông nhầm rồi ông ơi! Nhưng Dương Thụ bảo không, “khởi nghiệp” ở Chương trình này là kể cho các bạn trẻ nghe những bước đầu đi vào nghề nghiệp của mình, những kinh nghiệm thành công thất bại để chia sẻ cùng các bạn trẻ đang loay hoay tìm kiếm. Chương trình này đã mời Tiến sĩ Bùi Trân Phượng, nguyên hiệu trưởng Đại học Hoa Sen, nói về “nghiệp” làm giáo dục của bà buổi đầu tiên và sau đó, buổi thứ hai nhạc sĩ Dương Thụ nói về cái “nghiệp” âm nhạc… Kỳ này BTC muốn các bạn trẻ được nghe Bs Đỗ Hồng Ngọc nói về con đường học Y, hành Y của mình để có thêm kinh nghiệm về lối sống, sức khỏe…

Vậy thì tôi “OK”. Tôi cũng muốn được nghe tâm tình của các bạn trẻ, tôi cũng muốn học từ các em, cách nghĩ, cách làm hiện nay của thời đại các em, thời đại 4.0, và vì tôi cũng biết Nhật bản đang đi vào Thời đại 5.0, trong đó Giáo dục “con người” là yếu tố hàng đầu…

Và, nvquyen đã dựa trên tư liệu livestream của BTC và clip của Bs Trương Trọng Hoàng để hình thành youtube dưới đây. Xin trân trọng cảm ơn tất cả.

Buổi trò chuyện khá là sôi nổi. Hơi dài.

Cứ tùy nghi. Tùy hỷ. Lai rai vậy nhé.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

NQC: Sài gòn chiều nay không có mưa

By Leave a Comment

 

Sài gòn chiều nay không có mưa

 

Sài gòn Mưa Đường Sách 8.2018 (ảnh: Do Hong Ngoc)

Nghe nói chiều qua Sài gòn mưa to
Hôm nay tôi vô, Sài gòn nắng nóng làm không muốn ra đường…

Hàng me lô xô. Xe cộ lô nhô
Căn nhà vắng bóng bạn bè, con cái…
Bức tranh họa sĩ Đinh Cường tặng nhà mới San Jose nay con mang về treo trên phòng khách,
Tịch mịch và tĩnh không
Nhớ mông lung
Rót một ly rượu. nghe lòng lắng…

Thêm một ngày qua với mưa và nắng…

Đêm qua tôi ngủ mơ
Một giấc mơ hiền…
Tôi thấy mình bay trong một cõi thần tiên
Có mây màu hồng cuộn dâng như sóng
Nhưng tôi không muốn bay, tôi muốn xuống
Nhưng dưới kia núi đá chập chùng
Lại có những người nhìn tôi nhăm nhe như thách thức
Tôi muốn xuống, muốn xuống dưới kia
Nhưng chẳng có đường…
Tôi hồi hộp nhắm mắt định nhảy

Và, tôi thức dậy
Giấc mơ hiền thoắt hóa giấc mơ hung
Tim tôi đập mạnh. Đêm đã quá nửa chừng…

Đêm đã trôi quá nửa chừng nên khó dỗ lại giấc bình yên
Với đại cuốn sách đầu giường
Lại là cuốn tuyển tập truyện ngắn của Bình Nguyên Lộc
Mở đại ra. Gặp câu chuyện cô gái mù hái cau. Câu chuyện tôi đã đọc và khóc từ thời thơ ấu trong nguyệt san Hương Quê xưa…

Cô bé trèo cau mưu sinh, cô bé mù
Em phải nhảy tự cành cây cau này sang cành cây cau khác
Phải chính xác, chính xác
Chỉ một lần em bắt hụt tà cau là có tiếng một người rơi tự trên cao…
Tôi đã khóc, ngày ấy còn nhỏ lắm…

Tôi bỗng rùng mình
Mình có leo quá cao trên một cành cao
Trèo lên làm chi cái cõi thần tiên có mây hồng làm thành sóng
Rồi làm sao mà xuống!…

May chỉ là một giấc mơ!

Chiều nay Sài gòn vắng lặng trong tôi
Không có bạn bè hét hô. Mặt đỏ rần rần. nói câu triết lý
Không có khách khứa mời mọc. nói chuyện làm ăn
Không có những người anh, người em đã ngộ. vi vu giữa cõi vô thường
Không có câu ca và giọng hát tiếng đàn…
Tôi chỉ có tôi. Một ly rượu chát
Ly rượu đơn côi và bức tranh tuyệt vời người họa sĩ đã qua đời. tặng…

Họa sĩ thả hồn trên rộn ràng màu sắc
Anh lớn lao. Vẽ gì. Nói gì. Tôi không hiểu!..

Rồi tôi vẫn ngồi lại với tôi, một mình

Sài gòn chiều nay không có mưa!…

Nguyễn Quang Chơn
Sài gòn, 05.9.2018

Kính tặng anh ĐH Ngọc, ĐT Chinh, chị T. Nhung

Từ một lá thư kỷ niệm…

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi,

Từ một lá thư kỷ niệm…

 

Bạn còn nhớ chị Minh Quân chớ phải không? Bà chị nhà văn tánh tình thiệt dễ thương, bụng dạ thẳng như ruột ngựa, nhớ không? Thiệt là tình cờ, mình vừa nhận được một email của Đèn Biển (Võ Quang)- người không xa lạ với Nguyệt Mai- kể về “một lá thư kỷ niệm” do anh Nguyễn Hữu Thuần, thư ký tòa soạn báo Tuổi Hoa năm xưa gởi Đèn Biển, vậy rồi Đèn Biển bỗng trở thành cái “cầu nối” giúp mình gặp lại mấy người con chị Minh Quân, trong đó bé út Minh Vĩnh hôm nào còn bế trên tay Mẹ mà nay đã đọc… Gió heo may đã về, Già ơi chào bạn! Minh Vĩnh viết: “thật là như giấc mơ”…

Xin phép Đèn Biển, Minh Vĩnh… cho anh Ngọc, cậu Ngọc được chia sẻ chút riêng tư nơi đây với những người bạn xa xưa của mình vậy. Chẳng qua đó cũng là một thứ bệnh của tuổi già thôi!

  • Nhà văn Minh Quân tên thật là Công Tằng Tôn Nữ Bích Lợi (1928-2009) còn có các bút danh khác là: Lan Vinh, Bửu Lợi…Bài thơ đầu tiên của chị đăng trên tuần báo Dân Chủ vào năm 1951. Truyện ngắn, thơ, bút ký rải rác ở Nhân Loại, Thần Chung, Nữ Lưu, Tuổi Hoa, Phổ Thông, Phụ Nữ Việt Nam, Văn Nghệ TP, Người Lao Động, Kiến Thức Ngày Nay… (theo Internet).

 

Nhà văn Minh Quân và các con. Bé út Minh Vĩnh còn bế trên tay.

Chị nổi tiếng với Những ngày cạn sữa (Giải thưởng Văn bút 1964-1965),

(internet)

(internet)

và nhiều tác phẩm khác như Khi ông cậu quý bị đắm tàu, Trên đường tìm ngọc, Lưới trời, Lữ quán giết người, Máu đào nước lã, Ngục thất giữa rừng già, Những ngày xanh, Vượt đêm dài, Mưa sa mạc, Theo chân thần tượng, Về thăm thầy cũ…

……………………………………………………………………

Đèn Biển gởi Đỗ Hồng Ngọc:

24.8.2018

Em chào anh Ngọc,

Anh khỏe không anh. Nhân hôm kia em có đăng một bài viết về bác Minh Quân, anh Hà Tĩnh (Nguyễn Hữu Thuần), thư ký tòa soạn Tuổi Hoa xưa có vào “còm” kèm theo một lá thư kỷ niệm. Em thấy thư có mấy chi tiết thú vị, trong đó có nhắc đến anh, nên gởi anh hình chụp lá thư, cùng “lời bình” của anh Hà Tĩnh, anh đọc chơi cho biết. Có chuyện này vui: chính nhờ lời giới thiệu cuốn Những Tật Bệnh… trên Tuổi Hoa của anh Hà mà em biết anh, và kiếm mua được cuốn này ở chợ sách Đặng thị Nhu sau 1975. Tiếc là nhỏ cháu mượn đọc rồi quăng đâu mất, nhưng em vẫn còn nhớ sách do La Ngà xuất bản, hình bìa giống bìa Tuổi Ngọc… Chúc anh nhiều sức khỏe!

Lá thư của Nguyễn Hữu Thuần, thư ký tòa soạn Tuổi Hoa:

Nhân Quang Vo (Đèn Biển) nhắc tới tác giả Minh Quân, tôi xin chia sẻ một kỷ niệm – một bút tích của Chị – tôi may mắn còn giữ, được tìm thấy cùng chỗ với mấy bản film tách màu Bìa Tuổi Hoa số Giáng Sinh 229. Thời điểm này chiến sự đang sôi động, tôi chỉ ghé tòa soạn nhận bài vở, thư từ mỗi chiều sau giờ tan sở. Thấy lá thư tôi vội gọi điện cho chị, ngỏ ý nhân tiện muốn được làm quen với BS Đỗ Hồng Ngọc, đang rất nổi trong giới học sinh, sinh viên bấy giờ. Bản thân tôi cũng rất ái mộ cái giọng văn hài hước, nhẹ nhàng mà rất chuyên sâu của ông thầy thuốc trẻ này Chị vui vẻ đồng ý ngay, còn thêm : ” Hay lắm. Ngọc nó dễ thương lắm em ” và hẹn sáng Chủ Nhật chị ghé tòa soạn rồi đi luôn. Tiếc rằng tối thứ 7 đó chúng tôi nhận được lệnh cấm trại 100%, và cuộc hẹn phải bỏ ngõ …

Thủ bút nhà văn Minh Quân
(hình của Nguyễn Hữu Thuần, Tuổi Hoa)

………………………….

Thư ĐHN gởi Đèn Biển (Võ Quang)

“Lúc anh đến chơi nhà chị MQ ở đường Phan Thanh Giản, nay là ĐBP, thì bé Vĩnh cũng còn nhỏ xíu. Lần đó cậu con trai (bé Minh? khoảng 10-12 tuổi) bị đau bụng, nghi Viêm ruột thừa (thời đó gọi Sưng ruột dư), chị MQ sai bé Nguyện, cô con gái thứ hai, xinh như mẹ, đến nhà chở anh đi khám bệnh cho Minh, cô vừa chạy xe vừa hát “Hạ Trắng” của TCS, anh nhớ mãi. Bây giờ các cô, các em đã về đâu cả rồi? Làm sao có buổi nào Đèn Biển về SG tụ họp một bữa cho vui, nhớ mời anh NHT nữa nhé. Anh NHT nay ở đâu, khỏe không?

……………………………………..

Và thư của Minh Vĩnh gởi Đèn Biển:

30.8.2018

“Chao ơi, anh Quang ơi, anh thật là cầu nối tuyệt vời.

Nghe anh nói bs Đỗ Hồng Ngọc vẫn nhớ tụi em làm em mừng quá. Hồi đó tụi em gọi bs là “cậu Ngọc” (mẹ em nhiều “em tinh thần” nên tụi em cũng có nhiều “Cậu”, “Chú” mà không phải bà con ruột thịt)  và rất quý và nể cậu. Cậu là ân nhân của gia đình em, hồi đó mẹ hay “tư vấn” cậu mỗi lần tụi em bệnh và đặc biệt, đúng như cậu kể, mà thật ra là 2 lần lận, cậu đã cứu sống anh Minh em vì định được bệnh khi mà nơi khác chẩn đoán không ra. Một lần là sốt xuất huyết mà y tế phường  không phát hiện ra, đến khi qua giai đoạn nặng, cậu biểu đem ngay vô bệnh viện. Một lần nữa là đau ruột thừa mà bs cũng không biết vì cứ đau âm ỉ, đến lúc gần vỡ…Ở nhà mẹ hay nhắc và khen cậu hoài.

Mấy năm sau này BS quá nổi tiếng, em vẫn “âm thầm” làm fan hâm mộ, mua sách của BS đâu sót quyển nào mà đâu có dịp nào để được gặp, cũng sợ “thấy người sang bắt quàng làm họ”. Em không ngờ cậu vẫn nhớ được nhiều như vậy. Anh Quang ơi, em cũng muốn được gặp lại cậu lắm. (…)

Em cảm ơn “cầu nối” nhiều nhiều.

Em Bé

……………………………………………………………………

Và, Minh Vĩnh viết cho cậu Ngọc:

31.8.2018

Kính thưa cậu Ngọc,

Con là Minh Vĩnh, con Bé (út) của bà Minh Quân. Cậu cho phép con được gọi là cậu như hồi trước nhe!

Vừa rồi, qua anh Quang Võ (Đèn biển), con được biết cậu còn nhớ tụi con và đồng ý cho con trực tiếp liên hệ với cậu qua email. Con mừng lắm.

Thưa cậu,

Chắc cũng như rất nhiều độc giả của cậu, con đã lớn lên với các cuốn sách của cậu, từ lúc ở tuổi teen đọc “Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò”, đến khi lần đầu làm mẹ được mẹ con đưa cuốn “Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng”, khi già đi để tìm đọc “Gió heo may đã về”, “Già ơi…chào bạn”, và đặc biệt là khi bắt đầu thấm triết lý nhà Phật để hiểu được “Nghĩ từ trái tim”, “Thấp thoáng lời kinh”, “Gươm báu trao tay”…

Nhưng con chắc con khác với rất nhiều độc giả âm thầm “ngưỡng mộ” cậu ở chỗ con có lòng biết ơn đặc biệt vì cậu là ân nhân của gia đình con. Mẹ con thường nhắc (mà lúc đó con cũng đủ lớn để nhớ) rằng cậu đã cứu sống anh Minh con hai lần. Một lần khi mới giải phóng, ít ai biết về sốt xuất huyết, cứ đem ra y tế phường, được cho thuốc hạ sốt, đến khi cậu đến và la lên, bắt nhập viện lập tức trong giai đoạn đã đi tiêu ra máu. Một lần nữa là anh Minh bị đau ruột dư mà biểu hiện không quá rõ, chỉ đau âm ỉ, đến khi cậu kêu nhập viện thì đã sắp vỡ…

Đã bao nhiêu năm qua. Con nghĩ là lúc đó mẹ con cũng đã trực tiếp nói lời cảm ơn cậu, nhưng con nghĩ đến lượt tụi con cũng phải nói được lời cảm ơn. Có lẽ cậu đã nhận được rất nhiều những lời cảm ơn, ca ngợi, nhưng tình cảm chân thành thì đâu có bao giờ thiếu chỗ để chứa, cậu nhỉ. Cậu cho phép con, thay mặt cả gia đình con được gửi lời cảm ơn và lòng trân trọng đến cậu, cậu nhé. Con là con của nhà văn nhưng chắc chỉ nhận được gen lặn của mẹ nên không diễn đạt được hết mọi điều và lại nói rất lộn xộn (do con hơi xúc động), nhưng con nghĩ sự chân thành chắc là điều quan trọng hơn, cậu nhỉ.

Anh Đèn biển có nói với con là cậu có hỏi thăm gia đình tụi con ra sao. Chị Quý (lớn nhất nhà) đã đi Canada, anh Minh thì đi Mỹ, Ở VN còn hai chị em: chị Nguyện và con. Con bây giờ cũng đã 55, con đi dạy và mới nghỉ hưu. Con rất mừng khi nghe anh Đèn biển nói có thể bữa nào cậu rảnh, cậu cháu mình, anh Đèn biển có thể hẹn gặp nhau nói chuyện chơi (thật là như giấc mơ!). Con hy vọng sẽ có dịp vui đó.

Con xin tạm dừng thư. Con kính chúc cậu luôn vui khỏe.

Con Minh Vĩnh

………………………………………………………

Tuổi già, hay nhắc chuyện xưa, bạn thông cảm cho vậy nhé.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

Có một cuộc Triển Lãm…

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi,

Có một cuộc triển lãm của một nhóm họa sĩ vào ngày 6.9.2018 này tại Bảo tàng Mỹ thuật Tp HCM, 97 Phó Đức Chính. Rảnh, dắt bầu đoàn thê tử và rủ rê bạn bè đến coi nhe, và có hứng thì “rinh” một bức dài cả chục thước về treo ở nhà nhé.

Hỏi Lê Triều Điển, “chủ xị”, sao gọi là “Chuyển Động”, anh nói đó là thân phận của Phù Sa… và anh đã phải trải ra cả chục thước vẽ vẫn chưa đủ để nói lên một điều gì về dòng Cửu Long thương yêu… Bỗng nhớ người bạn thầy thuốc Ngô Thế Vinh với những tác phẩm Cửu Long cạn dòng; Biển Đông dậy sóng; Cửu Long dòng sông nghẽn mạch…

Họa sĩ-Bác sĩ Thân Trọng Minh, bạn cùng lớp cùng trường hơn nửa thế kỷ trước, một người đa năng: làm thơ, viết kịch, truyện ngắn, tùy bút… từ thuở còn là một học sinh trung học bảo đáng lẽ moa phải học triết chớ không phải học y. Mình hiểu. Và dù vậy anh vẫn là một bác sĩ tim mạch khá nổi tiếng.

Hoàng Khởi Phong, Đỗ Hồng Ngọc… xem tranh tại Phòng mạch TTM (8.2018)

Một hôm, TTM phone gọi đến xem tranh anh sắp mang đi bày triển lãm với Lê Triều Điển và nhóm bạn. Anh bảo đến ngay đi, chỉ có Hoàng Khởi Phong đang chờ đây thôi… Hoàng Khởi Phong không phải ai xa lạ. Từ trước 75, chính anh đã mang tập “Thơ Đỗ Nghê” từ Đà Lạt về cho mình tại bệnh viện Nhi đồng Saigon. Thời đó, một tập thơ ronéo không phép do Thân Trọng Minh, Trần Hữu Lục và bạn bè in ấn từ Đà Lạt mang về Saigon không dễ chút nào! HKP vẫn là người bạn khoái hoạt như xưa, ha hả cả cười, nói ôi thôi đủ thứ chuyện trên đời, bè bạn bốn phương tám hướng…

Mình “phỏng vấn ” nhanh TTM: Tại sao vẽ? Tại viết không được nữa! Rồi bạn nhắc, những cuộc triển lãm trước đây với Đinh Cường, Trịnh Công Sơn, Lê Ký Thương, Trương Thìn, Trần Hoàn… Xưa lắm, những ngày đầu nhờ có Đinh Cường hướng dẫn vẽ… Mình nhớ năm 1982, Đinh Cường có một đợt triển lãm bỏ túi ngay tại phòng mạch của Thân Trọng Minh tại Chợ Lớn. Tranh bán cái vèo sạch trơn giữa thời buổi đầy khó khăn đó. Hôm đó mình cũng kịp ôm một bức nhỏ xíu Đinh Cương vẽ mấy con chim trên gộp đá ở Đèo Cả. Cũng hôm đó, mình viết bài thơ “Suzanne” tặng TTM, khi thấy một bệnh nhân nữ ôm ngực, tái xanh môi, ngồi đợi khám…

Moa vẽ sơn dầu cũng không nổi nữa rồi. Mệt, lâu lắc. Thôi thì vẽ một kiểu khác… sẵn mấy tờ lịch đầy màu sắc, tạo hình ngay trên đó, xong bức tranh như chớp… Thì ra vậy. Nhưng đẹp. Vẽ cái gì? Vẽ cái gì ẩn ức, chất chứa trong lòng… Vẽ xong, như khánh kiệt! Những mặt người và Rắn, những con cá mắt trừng thao láo, những con chim Cú nhìn xuyên đêm…

Nào Cá nào Cú… bên cạnh khay thuốc và dụng cụ y khoa…

Có một bức tranh của TTM đã được Dương Nghiễm Mậu làm sơn mài. Một bức tranh kỷ niệm, dành riêng.

Bức tranh TTM do DNM làm sơn mài.

Mình cười, ái dà, ám ảnh vườn Địa Đàng chăng, toàn Rắn với Rắn. Ai bảo ăn trái cấm rồi sinh sự!

Một lúc, thêm họa sĩ Lê Ký Thương, người bạn thiết của chúng tôi cùng đến. TTM tay không ngừng đốt thuốc lá, nâng ly bia, hào hứng tỏ bày trong chỗ tình thân…

Buổi “duyệt tranh” như vậy đã xong. Có một bức tranh Minh vẽ con mắt đen của chính mình và đầy những con mắt trắng còn lại. Mình bảo: có “Ngũ nhãn”, sao không nhìn?

 

Từ trái: Thân Trọng Minh, Đỗ Hồng Ngọc, Hoàng Khởi Phong, Lê Ký Thương
(Phòng mạch TTM, Saigon 8/2018)

 

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

……………………………………………………………………………

Viết thêm:

Có một bài “thơ” của Đinh Cường gởi Thân Trọng Minh, nhớ những ngày xa xưa ở Đà Lạt và những bạn bè:

 

Bài Rosée 2

Trước khi đi làm chị Nguyệt Mai nhắn
anh có hứng viết mấy hàng về hai phác
thảo chân dung Thân Trọng Minh anh
Đỗ Hồng Ngọc mới gởi. tôi đi bộ qua
Starbucks kêu ly cà phê, cái croissant
(nhớ Nguyễn Quang Chơn cũng ngồi
Starbucks ở Phú Mỹ Hưng, cũng thích
vẽ phác thảo chân dung bạn bè, khi có
chút rượu thì sắc nét hơn)

Trở lại hai chân dung Thân Trọng Minh
Đỗ Hồng Ngọc vẽ. cái thứ nhất lim dim
nét nhìn u hoài một nostalgia. điếu thuốc
chưa tàn. những nét bút dạ đen đan nhau
như tiếng kèn đồng một điệu blues nào.
cái thứ hai nét màu xanh dương tươi vui
hơn. sẽ gởi cho Rosée xem để nhớ lại
môt chàng trai si tình đứng chờ trước
Couvent des Oiseaux khi cô gái 16, 17
tuổi đôi mắt to đen như con nai ngơ ngác…
Những năm Đà Lạt đẹp như mơ. những
mối tình đẹp như mơ. chẳng hạn của
Nguyễn Xuân Hoàng và Vy. của Lộc
và Phi Anh – ôi Lê Uyên Phương với
tiếng hát cùng tiếng đàn thùng chết điếng
đêm khuya đầy sương mù bên kia Domaine
de Marie. hình như Phạm Cao Hoàng
cũng có lần hẹn người yêu đến quán
Lục Huyền Cầm. để mơ cùng tôi nhé
Cúc Hoa giấc mơ Đà lạt thời chưa biết buồn
và làm sao quên được người nhạc sĩ ấy
đã yêu Đà Lạt như cánh vạc bay. như rừng
quỳ vàng dại. còn tuổi nào cho em…
còn tuổi nào cho chúng ta hỡi Minh hỡi Ngọc.
Virginia, Aug 26, 2014
Đinh Cường

Thân Trọng Minh by Đỗ Hồng Ngọc phác thảo 2014.

 

Vu Lan: Bông Hồng Cho Mẹ

By Leave a Comment

Vu Lan: Bông Hồng Cho Mẹ

Đỗ Hồng Ngọc

Mùa Vu lan.  Thật may mắn cho những ai được cài đóa hồng trên ngực áo. Bởi họ còn Mẹ. Tôi thì cài bông trắng. Nhưng điều tôi tin chắc là mẹ tôi đã gặp… bà Ngoại, và vì thế, mẹ đã có thể gài lên ngực một đóa hồng thật tươi từ đó…

Bông hồng cho Mẹ

Con cài bông hoa trắng
Dành cho mẹ đóa hồng
Mẹ nhớ gài lên ngực
Ngoại chờ bên kia sông…

Đỗ Hồng Ngọc
(Vu Lan 2012)

Võ Tá Hân, người nhạc sĩ đã có đến hơn 30 CD nhạc Phật giáo và hằng trăm khúc tình ca nổi tiếng, một hôm tình cờ đọc được bài thơ ngắn ngủn này đã cảm xúc viết nên khúc hát Vu Lan thật thiết tha dành cho những người con… không còn Mẹ.
Và tiếng hát da diết của ca sĩ Thu Vàng thấy trên youtube:

 

 

Rồi Bội Hoàng, từ Cần Thơ đã cảm tác :

Tình yêu còn mãi

Đọc bài thơ mà mắt lệ đoanh tròng
Ai thấu hiểu một tình yêu đã mất
Ai tự hào cài hoa hồng lên ngực
Dù đã qua cái tuổi cổ lai hy!

Con chỉ muốn luôn được cài hoa đỏ
Dù tuổi đời Má đã rất mong manh,
Dù con Má đã con cháu vây quanh,
Vẫn muốn được mỗi ngày chăm sóc Má.

Được bón cơm, được đút cháo, châm trà
Được tắm rửa, được thay quần áo mới
Được ngồi bên nghe những lời Má nói
Mà dậy lên niềm thương cảm riêng tư

Má bỏ con năm Má chín mươi tư
Rời cõi tạm, Má lên đường thanh thản
Con cài hoa cho màu áo Má đỏ
Để Má về gặp Ngoại vui đoàn viên

(Bội Hoàng, 2014)

Nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh từ Santa Ana, mùa Vu Lan 2016 viết trong bài “Ngoại Chờ Bên Kia Sông”:

“Lại đến mùa Vu Lan. Những đóa hồng đỏ hạnh phúc bung nở vành môi vẽ một vòng xum vầy thỏ thẻ Mẹ Ơi. Những đóa hồng trắng ngân đọng nước mắt lung linh đôi bờ xa vắng âm vang tiếng gọi Mẹ Ơi. Trong niềm, vừa hân hoan vừa cảm động, tôi nhớ đến bài thơ về Mẹ mà khi đọc nhịp tim tôi như bị nghẹn,

Con cài bông hoa trắng
Dành cho mẹ đóa hồng
Mẹ nhớ gài lên ngực
Ngoại chờ bên kia sông

(Bông Hồng Cho Mẹ, Đỗ Hồng Ngọc)

Thử xem. Đọc. Nghe. Rồi hít vào một hơi thở sâu, im vắng, thì mình như nghe được tiếng nước mắt đang vỡ ra… Vỡ bung như ngọn sóng xanh lấp lánh biển pha lê. Vỡ tung như ngọn pháo hoa rơi vô vàn sợi ánh sáng trong đêm. Những cái vỡ, không tan mà thăng hoa, phải chăng đó là tận cùng của Đẹp? Như hạt nước mắt này, nó bung bung. Ánh lên bóng của Ngoại đang đứng bên kia sông, bên kia là bên của miên viễn không còn sinh tử? Và Mẹ, Mẹ đang từ cõi chết đi vào cõi sống ấy để lọt vào vòng ôm ấm áp của Ngoại. Mẹ đi từ nụ hồng đỏ nở duyên trùng phùng Ngoại. Ý thơ mầu nhiệm làm sao.

Tôi thấy không nói nên lời được để tả cho chính xác cảm giác của mình về sự mênh mang “ý tại ngôn ngoại” trong sâu thẳm bài thơ này. Về cái rất không nghĩa của Mất Còn. Đến với tôi là ý niệm con đường sinh tử đang xóa đi dưới cảm xúc của đứa con, -là Đỗ Hồng Ngọc đây-, người chiêm nghiệm sống chết thật là như không, đóa hồng trắng người đang đeo là một thực tại, đóa hồng đỏ đang rưng rưng trên áo Mẹ kia, là áo nghĩa của thực. Tất cả đều ở thì đang, không còn hôm qua ngày mai phút tàn giây tới. Sinh mệnh không khởi đi và chấm hết bằng hai đầu tiếng khóc nữa. Là Đây. Là Đang. Một thực tại sống động xóa hết biên giới không gian và thời gian. Hình dung Mẹ, trong hơi thở hắt ra bỗng trong suốt nhẹ nhàng đứng lên, trong ngày hội tưng bừng của Tình Mẫu Tử, cúi nhìn bàn tay đứa con run run cài lên ngực áo mình một đóa hồng đỏ, và Mẹ phất phới đi trong nôn nao cho kịp giờ hẹn với Ngoại. Ôi ta mất mẹ và ôi Mẹ vừa có Ngoại. Vô biên lâng lâng nỗi Còn Mất… Huyễn ảo vô cùng khiến những giây tơ vi tế nhất trong cảm xúc ta bị đánh động.

Ngoại Chờ Bên Kia Sông, tôi viết hoa vì mỗi mỗi chữ của câu thơ này là khởi đề dẫn đến chiêm nghiệm ảo hóa về sinh tử. Và toàn bài thơ là tấm tình trong vắt ban sơ của người con, rất nhỏ, mà cũng đã rất già. Bởi rất nhỏ thì mới yêu thương Mẹ được hồn nhiên như thế. Và phải chăng, rất già mới có thể biến yêu thương ngây thơ thành một tình yêu vượt qua được đau đớn của chia lìa sinh tử, như thế.

Cảm ơn Nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc, cho tôi biết thêm một nhịp đập thương yêu nữa của Hiếu Tử, cho tôi từ bây giờ đã có thể chấp nhận một cách nhẹ nhàng khi nghĩ đến một lúc nào đó phải xa Mẹ. Không phải là một cái xa hẳn rồi, mất hẳn rồi như tôi vẫn thường nghĩ nữa. Trong hạt nước mắt rơi lại thấp thoáng nụ cười, nhìn Mẹ của ta lại cài hoa hồng đỏ về bên Ngoại. Ôi! Cái không nói của Ngoại Chờ Bên Kia Sông đã lấp đầy cảm xúc và ý nghĩ của tôi đến thế!

Và lúc này đây, còn được thấy mẹ ra vào thì hãy thỏ thẻ bên vai mẹ rằng,

… mỗi ngày đi qua đang cài cho con một bông hồng… (thơ Đỗ Trung Quân)

Trong hoan hỷ địa mẫu tử, tôi đọc thầm cho riêng mình, gửi đến các con tôi,

… tận cùng hạt lệ mẹ
là nước mắt con rơi
tận cùng tiếng cười mẹ
là nụ cười con vừa mở
và con ơi
tận cùng hư vô mẹ
sẽ một ánh nhìn theo con. trở lại 

(thơ NTKM)

Thưa có phải cũng có chút gặp gỡ giữa “sẽ một ánh nhìn theo con. trở lại” và “Ngoại Chờ Bên Kia Sông”?

NTKM
Santa Ana, Mùa Vu Lan

mà nhà phê bình Tô Thẩm Huy cảm thán:

“Bài thơ ngắn, vỏn vẹn 20 chữ, mà thâm thúy, ảo diệu vô cùng. Đọc lên điếng cả hồn.

Phải chép lại ra đây.

Con cài bông hoa trắng
Dành cho Mẹ đóa hồng
Mẹ nhớ gài lên ngực,
Ngoại chờ bên kia sông

Rõ ràng Nguyễn Thị Khánh Minh đã cảm bài thơ đến vô cùng, đến “tận cùng của đẹp”, tận cùng của ý nghĩa sinh tử kiếp người, không khởi đầu, không chấm dứt. Thời gian tan biến mất. Thơ tuyệt, mà người cảm thơ cũng quá tuyệt. Thật là may mắn có được người đồng điệu như thế.

Bài phổ nhạc hay, hai giai điệu khác nhau mà hòa hợp, hỗ tương lẫn nhau. Tuy thế, cảm xúc khi đọc bài thơ nó đến ào ạt, như cùng một lúc nó trào dâng, bủa vây tứ phía, làm bàng hoàng, run rẩy khắp cả châu thân. Cảm xúc từ bài nhạc nó đến khoan thai, từ tốn, êm đềm”.

Lê Uyển Văn từ Trà Vinh viết: Bài viết tuyệt vời được khơi nguồn từ bài thơ đẹp. May mắn cho chúng ta được thưởng thức những tuyệt phẩm này. Xin đa tạ!

Còn Trieu Minh (Úc) ghi cảm nhận khi nghe bài hát từ giọng ca Thu Vàng: “ Doc va nghe Nhac, nghe Nghen o nguc, nuoc tu lan tren Ma”.

ton  t thì comment: “Nghe nhức xương, thấm tới tủy”;

chrslam thì ghi: Đã nghe đi nghe lại cả chục lần bài hát này. “…Mẹ nhớ gài lên ngực. Ngoại chờ bên kia sông…” Một cảm giác khó tả. Cám ơn thi sĩ và nhạc sĩ.

Và E-Temple ghi nhận: “ Chỉ có 4 câu ngắn ngủn thôi mà thành lời ca, và hát mãi không muốn dừng.  Con dập đầu lạy Phật, xin Mẹ được vãng sinh ‘ Nam mô Đại Từ Đại Bi A-Di-Đà Phật….’”

Nguyễn Thị Tịnh Thy từ Huế viết trong “Yếu tố bất ngờ trong bài thơ bông hồng cho mẹ”:

“Bông hồng cho Mẹ của bác sĩ – thi sĩ Đỗ Hồng Ngọc là một bài thơ hay về mẹ. Hay đến mức nào? Hay đến mức lặng người, lạnh người… Bài thơ được viết theo thể tứ tuyệt ngũ ngôn, chỉ vẻn vẹn bốn câu, hai mươi chữ nhưng đủ để khiến người đọc có nhiều phức cảm buồn vui, thấu đạt lẽ sinh tử, cảm ngộ điều được mất… để có thể tỉnh thức, an nhiên trước sự nghiệt ngã của quy luật sinh ly tử biệt.

(…)

Viết về cái chết, về nỗi đau tử biệt nhẹ nhàng như thế, nhà thơ đã thấm nhuần triết lý của nhà Phật. “Vô thường”, “sắc không”, “tứ khổ”, “diệt khổ”, “từ ái”… được chất chứa trong từng câu chữ giản dị tưởng chừng như không còn là thơ, không phải là thơ.  Mặc dù bài thơ đậm chất triết lý, nhưng chất triết lý ấy đến một cách đơn giản, không trau chuốt gọt giũa, không cao đàm khoát luận. Mọi cảm xúc, tình cảm trong bài thơ vừa như có, vừa như không; vừa rất nặng, vừa rất nhẹ; vừa hiện thực, vừa kỳ ảo. Tất cả đều tùy thuộc vào cách mà mỗi người cảm nhận về cái chết, về tình mẫu tử, về lẽ tử sinh. Sâu sắc và đa nghĩa như thế, Bông hồng cho Mẹ là cả một chân trời nghệ thuật mà ở đó, mọi đường nét nghệ thuật dường như tan biến trong tình cảm sâu nặng của người con đối với mẹ, để rồi lan tỏa đến người đọc. Khiến cho người đang nằm có thể bước đi, khiến cõi chết trở thành cõi sống, khiến âm dương cách biệt trở nên gần lại, đậm chất nghệ thuật nhưng không thấy dấu hiệu của nghệ thuật…”

(đặc san Liễu Quán, số 12, Vu Lan 2017).

Mùa Vu Lan này, xin gởi bạn đôi dòng về bài thơ Bông Hồng Cho Mẹ như một lời chúc mừng đến bạn, người đã rất sướng vui, tự hào, khi còn được cài một bông hồng đỏ thắm trên ngực áo của mình! “…Rồi một chiều nào đó anh về, nhìn Mẹ yêu, nhìn thật lâu… rồi nói nói với Mẹ rằng… Mẹ ơi, Mẹ ơi, Mẹ có biết hay không?” (Phạm Thế Mỹ).

(Đỗ Hồng Ngọc)

Nguồn: https://tranthinguyetmai.wordpress.com/

Ý NHI: Kỷ Niệm Không Có Mưa

By Leave a Comment

 

 

Ý NHI: Kỷ Niệm Không Có Mưa

Bạt cho tập “Kỷ niệm không có mưa” (trích)

Vũ Thành Sơn

(…) Kỷ niệm không có mưa ghi chép những kỷ niệm cá nhân của nhà thơ Ý Nhi với nhiều văn nghệ sĩ ở hai miền Nam-Bắc trong và sau khi chiến tranh kết thúc. Ở một khía cạnh nào đó, qua trung gian của tác giả, chúng ta được nhìn ngắm, được “tiếp xúc” với những nhà văn, nhà thơ, hoạ sĩ đó trong đời sống thực trần trụi ở nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau và tất nhiên, có cơ hội để làm một sự đối chiếu thú vị giữa con người nghệ sĩ mang tâm tình, khát vọng, băn khoăn, lo toan hằng ngày với những đứa con tinh thần của họ; Có thể nói tuy tác giả tự đóng khung hồi ức của mình như là một triển lãm chân dung dưới góc nhìn cận cảnh “để bày tỏ lòng biết ơn”, Kỷ niệm không có mưa một cách khách quan đã cung cấp không ít tư liệu văn học quý giá, lý thú cho những độc giả yêu thích văn chương và những nhà nghiên cứu văn học, nghệ thuật Việt Nam hiện đại và cũng chính điều đó mới thực sự làm nên căn cước của tác phẩm trong tư cách là một chứng cứ của một giai đoạn lịch sử (…).

Kỷ niệm không có mưa,  tác phẩm phi hư cấu đầu tiên của nhà thơ Ý Nhi, hoàn toàn có thể được đọc như một câu chuyện dài với nhiều nhân vật, mỗi nhân vật một tính cách, một số phận, được kể bằng một giọng thì thầm của một người ngồi hồi tưởng bên khung cửa. Nó đem đến cho chúng ta một Ý Nhi khác trong một chân dung nhìn nghiêng; một Ý Nhi kín đáo, rụt rè trong quan hệ xã hội nhưng tinh tế, sắc sảo trong vai trò một độc giả-nhà thơ. Sự hòa quyện bất phân ly, hoặc đôi khi hoán đổi, giữa hai vị trí ấy được thực hiện xuyên suốt từ đầu đến cuối của câu chuyện cho cảm giác người nghe cùng với người kể như đang cùng tham dự vào đời sống của chính nhân vật, tạo ra một sự sống động hấp dẫn (..).

Dưới góc nhìn đó, Kỷ niệm không có mưa có một giá trị đích thực, bền vững không thể phủ nhận qua việc cung cấp những chi tiết sống thực. Đó là lý do vì sao chúng ta, những độc giả, có thể dễ dàng bị lôi cuốn vào những câu chuyện, những suy nghĩ, cảm nhận hoàn toàn riêng tư và mang đậm tính giai thoại của một nhà thơ vốn tự nhận là “chỉ thích màu đen”, xa lánh đám đông và thường “tìm một góc để ngồi”.

(VTS)

(trích Bạt cho tập “Kỷ niệm không có mưa” của Ý Nhi, NXB Đà Nẵng 2018)

………………………………………………………………………………………..

Ghi Chú: “Kỷ niệm không có mưa” viết về những kỷ niệm rất riêng tư từ cái nhìn của Ý Nhi, một nhà thơ nữ, tinh tế mà sâu sắc, nhẹ nhàng mà trĩu nặng… Nhờ đó ta được “quen biết” khá nhiều những chuyện đời thường của những nhà văn nhà thơ, họa sĩ  ‘tiền bối’ ở cả ba Miền đất nước. Và “bỗng nhiên” có một bài viết về nhóm bạn của nhà thơ ở giữa Saigon hôm nay, qua chuyện của một “người bận rộn”: Đỗ Hồng Ngọc…

 

Người bận rộn

 

1.

Ở Sài Gòn tôi có một số nhóm bạn để thi thoảng gặp nhau, tào lao dăm điều ba chuyện. Nhóm những người bạn học từ cấp 1, cấp 2, nay đã là các bà nội bà ngoại, tuổi  trên dưới bảy mươi, thường khoe ( hay than van) về con, về cháu, bày nhau thuốc thang, tập tành, cùng nhau nhớ lại “những ngày xưa thân ái”*. Nhóm những nhà văn cùng thế hệ, thường bàn chuyện thế sự, nhóm các bạn viết trẻ để nghe họ nói, họ thông tin những gì mình không biết về đời sống văn học, trong và ngoài nước mà mình không có điều kiện cập nhật …Trong số những nhóm của tôi, có một nhóm đặc biệt là nhóm Lê Ký Thương-Kim Quy, Thân Trọng Minh, Đỗ Hồng Ngọc, Tôn Nữ Hỷ Khương, Tôn Nữ Thu Thủy. Đôi khi có thêm Nguyên Minh. Có lần, lại thêm Dương Nghiễm Mậu, Trương Thìn, Sâm Thương, Hồ Văn Thành, Vũ Trọng Quang…

Từ trái: Cao Kim Quy, Lê Ký Thương, Đỗ Hồng Ngọc, Ý Nhi, Nguyên Minh, Dương Nghiễm Mậu (tại nhà Lê Ký Thương)

 

Từ trái: Vũ Trọng Quang, Lê Ký Thương, Thân Trọng Minh, Ý Nhi, Đỗ Hồng Ngọc, Cái Trọng Ty

Tôi không nhớ tôi “gia nhập” nhóm từ bao giờ, theo cách nào. ( Nhiều anh chị ở đây đã quen thân nhau từ  hơn 40 năm trước, khi cùng tham gia nhóm Ý thức- nhóm của những người trẻ tuổi, đam mê Văn Nghệ, với tư tưởng dấn thân tích cực, chống lại văn nghệ sa-lon, viễn mơ thời ấy). Chỉ nhớ, người chăm lo cho nhóm, chịu trách nhiệm thông tin mọi việc như sức khỏe của ai đó, tin vui của ai đó và nhất là thông tin địa điểm, thời gian gặp nhau, là họa sĩ Lê Ký Thương và vợ, Cao Kim Quy-người phụ nữ Huế lịch thiệp, chu đáo, chí tình và cũng rất cởi mở, thoải mái. Thường thì Kim Quy gọi điện thoại hay gửi meo cho mọi người, thông báo một cuộc gặp. Dù đã nhiều tuổi nhưng mọi người trong nhóm đều còn bận bịu một vài công việc nào đó, ngoài việc lo cho gia đình. Thân Trọng Minh có phòng mạch riêng, chuyên khoa Tim mạch và còn dành thời gian cho việc viết văn, vẽ tranh, mở triển lãm (cùng vợ, HS Thanh Hằng hay cùng bạn bè, HS Đinh Cường), Lê Ký Thương lo phần biên tập cho một tạp chí chuyên ngành, lo vẽ bìa, trình bày sách và làm gốm, vẽ tranh, Tôn Nữ Thu Thủy viết truyện, làm thơ, chồng Thủy, nhạc sĩ Hồ Văn Thành vừa sáng tác vừa đi dạy vừa quản lý Đoàn Xiếc của thành phố…Nhưng người bận rộn nhất chắc chắn là Bác sĩ, nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc. Trong các thư mời của Kim Quy thường có lời phân trần: em (hay mọi người) định ngày…mà ngày đó anh Ngọc phải ra Huế nói chuyện hoặc anh Ngọc phải ra mắt sách mới ở nhà sách Phương Nam hay anh Ngọc có cuộc giao lưu với thanh niên tại nhà văn hóa X…Tóm lại, Đỗ Hồng Ngọc là người bận rộn nhất trong số những người bận rộn. Và, vì vậy, cuộc nhóm họp thường phụ thuộc vào lịch của ông. Hình như vắng Đỗ Hồng Ngọc cuộc vui giảm độ vui. Chỉ liếc qua lịch tham gia các hoạt động xã hội của Đỗ Hồng Ngọc trong vòng một tháng ( 9/2013, trên trang Du Tử Lê) cũng đủ để hình dung sự bận rộn của ông:

-7/9: Nói chuyện ở chùa Xá Lợi về Vận dụng tư tưởng Kim Cang Bát Nhã trong cuộc sống

-14/9: Tọa đàm khoa học về Bùi Giáng ở Đại học KHXH&NV

-15/9: Dự ra mắt Tạp chí Quán Văn 16 ( chủ đề sông Seine)

-21/9: Dự Tọa đàm về cuốn Ngàn năm Áo Mũ của Trần Quang Đức

-22/9: Dự lễ trao giải Sách hay

-28/9:Dự lễ tưởng niệm 10 năm ngày mất của nhà thơ Kim Tuấn

 

2.

Nhưng điều”kinh khủng” nằm ở chỗ khác. Đó là những cuốn sách mang tên tác giả Đỗ Hồng Ngọc. Rất nhiều lần, Kim Quy thông báo, trong cuộc gặp sẽ được người này người khác tặng sách mà người thường có sách để tặng chính là Đỗ Hồng Ngọc. Những khi ông không có sách, mọi người như bị hụt hẫng, thấy có chi đó bất thường.

Đỗ Hồng Ngọc có gần 40 đầu sách, trong đó có 15 cuốn Tạp văn, 9 cuốn viết cho tuổi mới lớn, 4 cuốn viết cho các bà mẹ và 5 tập thơ…Thử điểm qua các tựa đề sách của ông để thấy sự phong phú “không chịu nổi” của nó: Tình người( Thơ), Thơ Đỗ Nghê, Giữa hoàng hôn xưa(Thơ), Vòng quanh( Thơ), Gió heo may đã về (Tùy bút), Già ơi, chào bạn (Tùy bút), Thư cho bé sơ sinh và Những bài thơ khác (Thơ ),

Những người trẻ lạ lùng( Tạp văn), Thiền và sức khỏe( Tạp văn),Chẳng cũng khoái ru (Tạp văn), Nghĩ từ trái tim ( viết về Tâm Kinh Bát Nhã), Thư gửi người bận rộn (Tạp văn), Thầy thuốc và bệnh nhân (Tạp văn), Như ngàn thang thuốc bổ (Tạp văn), Cành mai sân trước (Tạp bút), Như thị (Tạp bút), Ăn vóc học hay(Tạp văn), Gươm báu trao tay (Tạp văn)…Ra nhà sách, thấy sách của Đỗ Hồng Ngọc bày nguyên một dãy, bên những tác giả văn học đang hot ! Nhìn và không thể không tự vấn: sao ông bác sĩ nhà thơ này có thể tạo nên một kỳ tích như vậy.

 

Nhẹ nhàng mà thâm trầm, thông tuệ mà giản dị, nghiêm trang mà dí dỏm, bận rộn mà thanh thản.Những phẩm chất này chan hòa trong những vần thơ, những trang văn của ông, tạo nên một phong cách, một đặc sắc Đỗ Hồng Ngọc. Đọc thơ ông thấm sâu ý nghĩa nhân sinh, thấm sâu chất Thiền, thấm sâu cảm xúc tâm linh. Đọc tản văn của ông, lại như nghe thấy dư vị của thơ qua từng dòng chữ, trang viết. Huỳnh Như Phương có lý khi nhận xét:”…chính những tác phẩm bàn về Y học, Thiền học của ông, với chất thơ bàng bạc trong đó, cũng mang đủ những phẩm chất thi ca, cho nên người đọc không còn phân biệt ở ông đâu là nhà thơ, đâu là Thiền giả và đâu là bác sĩ của tuổi thơ” (Lời bạt tập thơ Thư cho bé sơ sinh và những bài thơ khác-NXB Văn Nghệ, 2010 ). Nguyễn Hiến Lê thì cho rằng: “Một bác sĩ mà là một thi sĩ thì luôn làm cho ta ngạc nhiên một cách thú vị “( Tựa Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò-1972). Trong lúc đó, viết tựa cho cuốn sách Ăn vóc Học hay, Mai Sơn nhận xét:”…Nhưng đối với ông y khoa là một ngành học về con người toàn diện, thân tâm bất nhị, tổng hòa các mối quan hệ con người-tự nhiên-văn hóa. Sức khỏe, dưới con mắt ông, luôn gắn với môi trường sinh thái-xã hội. Ông nhìn con người trục trặc không như một cỗ máy bị trục trặc, mà nhìn trong tương quan với môi trường lớn đang có vấn đề và nó tác động bằng những con đường quanh co đến tình trạng sống của một cá thể. Và lúc đó con người/ bệnh tật hiện ra như một hiện hữu bất ổn. Giải pháp của ông là bớt kỹ thuật và thêm nhân văn khi cứu xét một hay nhiều bệnh cảnh. Có thể thấy ông không đổ hết nguyên nhân gây bệnh cho bệnh nhân của ông. Trong viễn tượng đó ông làm chúng ta nhớ đến Karl Jaspers(1883-1969), triết gia-bác sĩ tâm trị người Đức, với tuyên bố:” Tôi bệnh, vậy tôi hiện hữu”…Tôi không nghĩ rằng một bác sĩ chuyên khoa thuần túy có thể có một cái nhìn như vậy, sự thấu hiểu như vậy đối với bệnh tật của con người. Điều đó chỉ có thể có ở Đỗ Hồng Ngọc và những ai có cùng qua điểm sống, quan điểm hành nghề như ông.

Thỉnh thoảng, trước hoặc sau những trang sách của mình, Đỗ Hồng Ngọc có lời dẫn, lời tâm tình với người đọc, hoặc trực tiếp, hoặc qua các bài trả lời phỏng vấn. Đây là  một “kênh” thông tin đáng tin cậy giúp ta hiểu ông hơn, nhìn rõ “dung mạo” của ông hơn. Khi được hỏi về “sứ mạng” của người viết sách tư vấn  cách sống, cách trị bệnh…ông đã thành thực trả lời:”Không. Chẳng có sứ mệnh gì cả…Hàng ngày trông thấy bao nhiêu là trường hợp trẻ con bị bệnh hoạn tử vong oan ức có thể phòng tránh được, vì thế mà tôi thấy cần phải làm gì đó giúp các bà mẹ. Vậy là tôi viết. Khi nhớ lại những sai lầm của mình ở tuổi mới lớn, tôi viết để chia sẻ cùng các em.Rồi khi tuổi già bóng xế, tôi lại viết cho bạn bè cùng lứa. Thực ra, viết, trước hết là cho mình, tự “chữa bệnh” cho mình cái đã, rồi mới dám chia sẻ với người khác. Giống như người xưa tự nếm thuốc rồi mới dám…kê đơn. Không có cái “sứ mệnh” gì ở đây cả, không có sự rao giảng gì ở đây cả, mà chỉ là sự thì thầm nho nhỏ”( Báo Dược và Mỹ phẩm, Bộ Y tế). Vốn e ngại trước những tuyên bố lớn lối, tôi thực sự cảm phục những lời lẽ chân tình, giản dị này. Lạ thay, chính cái sự “không sứ mệnh “ này lại khiến những dòng thơ, những trang văn của ông- những lời “thì thầm nho nhỏ” của ông  có một hấp lực đặc biệt với người đọc. Đỗ Hồng Ngọc có bạn đọc đủ mọi lứa tuổi, đủ các vùng miền trong nước, ngoài nước. Thơ của ông được dịch ra tiếng Anh, được bạn bè phổ nhạc rồi một ngày nào đó họ gửi cho ông, đem cho ông một niềm vui bất ngờ, tràn đầy. Khi được hỏi vì sao ông được độc giả yêu mến nhiều đến thế, Đỗ Hồng Ngọc đáp:” Tôi chỉ viết những gì mình thực sự trải nghiệm. Viết là cách chia sẻ kinh nghiệm chứ không phải từ sách vở mà ra”. Theo ông:”Một người thầy thuốc khi chữa bệnh cho bệnh nhân, nếu chỉ thấy cái thân bệnh mà không thấy cái tâm bệnh, tức là thấy cái “đau” mà không thấy được cái” khổ” của họ thì không thể chữa thành công”( Báo Văn hóa Phật giáo, số 39, Vu lan 2007)

Trong lịch sử văn học thế giới, có nhiều nhà văn vốn là thầy thuốc, nhiều người nổi tiếng  như Lỗ Tấn, như Tsekhov nhưng khi đã viết văn, họ đoạn tuyệt với nghề cũ. Đó là một sự lựa chọn. Đỗ Hồng Ngọc vì muốn chữa được cả cái đau lẫn cái khổ, cái bệnh lẫn cái hoạn mà vừa hành nghề Y vừa làm thơ vừa viết tản văn. Các nhà xuất bản đón chờ tác phẩm của ông, người đọc đón chờ tác phẩm của ông. Giữa lúc sách chỉ được in dăm ba trăm hay một ngàn bản, sách của Đỗ Hồng Ngọc được tái bản nhiều lần, có cuốn cả chục lần, số lượng lên tới hàng vạn bản (Già ơi…chào bạn được dịch sang tiếng Nhật. Người Nhật gọi sách của Đỗ Hồng Ngọc là”long seller”), quả là một hiện tượng có phần lạ lùng nhưng hữu lý. Đỗ Hồng Ngọc từng bảo:”Sẻ chia, ấy chính là hạnh phúc”. Ông đã sẻ chia và đã được đón nhận. Hạnh phúc đã nhân đôi.

 

3.

Có những người viết văn hay nhưng gặp gỡ thì…chán. Lại có những người văn chương “ thường thường bậc trung” nhưng trò chuyện lại hấp dẫn, vui vẻ. Đỗ Hồng Ngọc là một ca khác. Đọc ông rồi gặp ông, có một cảm giác thật dễ chịu khi mọi điều như hòa quyện với nhau. Văn là người , người là văn vậy.

Đỗ Hồng Ngọc nói:” Tôi vốn ít hay cười. Không hút thuốc, không uống rượu”. Tôi chưa thấy ông hút thuốc hay uống rượu nhưng lại thường thấy ông cười, có điều đó chỉ là một nụ cười nhẹ, ít khi bật thành tiếng. Đỗ Hồng Ngọc không tạo sự cách bức. “Người bận rộn”, khi có dịp ngồi bên bạn bè, luôn là người hay chuyện, vui vẻ, thoải mái, dí dỏm. Có lần cả nhóm đến nhà tôi ăn bún ốc, Đỗ Hồng Ngọc rất khoái khi được ăn tráng miệng bằng món kẹo Dồi, đặc sản của miền Bắc. Ông còn chạy ra đầu ngõ, nơi có một lò nướng bánh tráng, mua về mấy chiếc, cùng mọi người bẻ bánh rôm rả. Lần gặp nào ông cũng nhắc tới món bánh tráng dân dã ấy. Đỗ Hồng Ngọc khiến tôi nhớ tới Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch thời ông làm Bộ trưởng Bộ Y tế ở Hà Nội. Mọi người rất khoái khi truyền nhau câu chuyện ông Bộ trưởng Y tế thường ghé hàng bún Ốc, bún Riêu, bánh Cuốn…bày bán ngay trên vỉa hè.

Ngoài những lần ngồi ở quán Du Miên, Đông Hồ, Khúc ban chiều, nhóm có cái thú tụ tập tại nhà Lê Ký Thương-Kim Quy. Món chủ nhà đãi mọi người thường là xôi đậu xanh, khoai lang luộc, bắp luộc, lạc luộc.  Để hỗ trợ, tôi mang thêm món chuối sáp nấu. Ăn khoai, ăn bắp, ăn chuối, uống cà-phê, sữa đậu nành…và tán chuyện. Chuyện gì nhỉ. Thật khó khi phải nhớ lại những câu chuyện vì đề tài của nó thì mênh mông, ý kiến thì phong phú, lúc đồng thuận, khi tranh cãi. Có điều, bao giờ cũng vui, bao giờ cũng có cảm giác được thư giãn bên những người bạn chân tình.

Từ trái: Thân Trọng Minh, Nguyễn Tường Giang, Đỗ Hồng Ngọc, Ý Nhi, Thu Vàng, Thanh Hằng, Nguyệt Mai, Hoàng Quốc Bảo.

Trong một thư điện tử, Kim Quy viết: em thấy ai trong chúng ta cũng có chút suy nghĩ về tuổi tác. Riêng anh Ngọc thì hình như là không. Kim Quy đã đúng. Đỗ Hồng Ngọc, sau cơn bạo bệnh (bị tai biến, phải mổ sọ để đặt ống dẫn lưu), khi trở lại với đời sống, dường đã một lần giác ngộ. ( có lẽ đây chính là cơn bệnh cần cho mỗi con người như nhà văn N.Dumbatze từng nói đến trong tác phẩm nổi tiếng Quy luật của muôn đời). Việc nghiên cứu đạo Phật, nghiên cứu Thiền lại thêm một lần giúp ông có một cái nhìn đời sống có phần vô vi :”…Dù cuộc sống ngỡ là thực này vẫn chỉ là mộng, huyễn, bào ảnh, sương mai”. Cái khoảnh khắc được sống trở nên quý giá hơn, huyền diệu hơn, đáng trân trọng hơn:” Nhưng với tôi, tôi không hề biết mình đã có tuổi, tích tuổi, lúc nào tôi cũng thấy tôi đã già và lúc nào tôi cũng thấy tôi còn trẻ. Tôi là một thầy thuốc, một bác sĩ nhi khoa, đã hành nghề trên 30 năm. Tôi nhớ mình mới khám chữa bệnh cho một chú bé sơ sinh thì chẳng bao lâu đã thấy chú bé đó mang trên tay một chú bé sơ sinh khác là con của chú để nhờ tôi khám chữa bệnh. Thời gian trôi qua lúc nào đó vậy?…”. Đỗ Hồng Ngọc yêu tuổi trẻ của mình, của người. Ông cũng yêu tuổi già của mình, của người: “Già có cái đẹp của già…thấy mình già, như trái chín cây thấy mình đang chín trên cây, ửng đỏ, mềm mại, thơm tho…”, chẳng cũng khoái ru?. Có lẽ, không có nhiều người biết cám ơn cơn đau của mình như Đỗ Hồng Ngọc: Xin cám ơn, cám ơn/ cơn bệnh ngặt nghèo quật ta kịp lúc/ cho ta trở lại với mình/ ta muốn ôm hôn tất cả mọi người/ và ôm hôn ta nữa/ cái đầu trọc lóc bình vôi/ hai lỗ thủng và 18 vết khâu từ ái/ ta ngạc nhiên lắng nghe mình thở/ lắng nghe sự sống cục cựa trong mình…Khi đứng được hai chân như con người/thật vô cùng hạnh phúc/ khi bước đi những bước con người/ khi còn được nghe được nói/ được cầm cây viết vẽ bâng quơ/ được đọc vài trang báo…Những hòn sỏi bỗng có linh hồn/ những lá cây đong đưa lạ lẫm/ tiếng chim và ánh nắng/ như đã lâu rồi ta mới gặp nhau/ như đã lâu rồi ta mới quen nhau…”.

Đỗ Hồng Ngọc và Ý Nhi trong buổi “Ra mắt” tập thơ “Thư cho bé sơ sinh & những bài thơ khác…” của Đỗ Nghê (Đỗ Hồng Ngọc)… với cà phê và khoai, bắp, chuối, đâu phọng, bánh tráng… tại nhà họa sĩ Lê Ký Thương (2010) trong vòng thân thiết với vài mươi bạn bè…

 

Năm 2010, khi sắp sửa in tập thơ Thư cho bé sơ sinh và những bài thơ khác, Đỗ Hồng Ngọc rủ bạn bè góp mặt cho vui, tôi đã viết:”…Thơ Đỗ Hồng Ngọc là thơ của sự chân thành. Từ những bài thơ tình cảm viết cho cha mẹ, vợ con, bạn bè đến những bài thơ thế sự viết về đất nước, quê hương, từ những chuyện đời thường đến những chuyện cao siêu, những câu hỏi không lời đáp…Đọc anh, tôi chưa khi nào có cảm giác ngờ vực. Sau căn bệnh ngặt nghèo, Đỗ Hồng Ngọc đã viết bài thơ rất hay Xin cảm ơn. Tôi nghĩ, những độc giả của anh cũng cần nói lời cảm ơn anh, bởi chắc chắn, anh đã góp phần giúp chúng ta thanh lọc tâm hồn mình, giữa đời sống nhiều bụi bặm này”.

Một lần nữa, tôi muốn được nói lời cám ơn ông.

 

Sài Gòn 9/2014

Ý Nhi.

* Tên một tập thơ của nhà thơ Phạm Hổ

 

 

 

 

Lê Ký Thương: SÀI GÒN-SÁCH

By Leave a Comment

 

Sài Gòn – Sách

Lê Ký Thương

Sài Gòn bây giờ có nhiều nhà sách lớn, luôn luôn đông khách. Sách đủ thể loại, phong phú, đa dạng. Đó là địa chỉ thường đến của những người nhận sách là bạn đồng hành của mình – từ em bé đến người già, người của thành phố hay khách vãng lai, người Việt sống ở nước ngoài về thăm quê hương, người nước ngoài làm việc tại Việt Nam hay chỉ là khách du lịch… Những nhà sách lớn ở trung tâm thành phố còn là nơi dành cho khách dạo chơi một vòng, hưởng chút hơi lạnh cho thư thái tâm hồn khi bị cái nóng ở nhà hay đường phố làm mệt người, khó chịu.

Xưa nay, tôi có thú vui đến nhà sách để nhìn ngắm và chọn mua những quyển sách văn học mới xuất bản mà mình ưa thích được bày bán trang trọng trên kệ. Bắt gặp một quyển sách trình bày đẹp từ bìa đến ruột, nội dung hợp với sở thích của mình, tôi luôn có cảm giác như vừa gặp người bạn tri âm, không thể cầm lòng mà không mời về nhà để hàn huyên tâm sự.

Nhưng cái quyến rũ tôi hơn chính là mùi colophan của những trang sách mới ngày trước. Mỗi lần vào Nhà sách Khai Trí (bây giờ là Nhà sách Sài Gòn 2) hay Nhà sách Liên Châu (bên hông Nhà thờ Đức Bà, đối diện với Bưu Điện Thành phố) chuyên bán loại sách livre de poche, là tôi cầm ngay quyển sách mới đưa trước mũi hít một hơi thật sâu để tận hưởng mùi hương của sách như tận hưởng mùi hương của người tình.

Nhà xuất bản bây giờ thì nhiều và những người làm sách tư nhân hay các Công ty Văn hóa liên kết với nhà xuất bản nhiều gấp bội. Nhưng liệu có mấy nhà xuất bản (nhà nước) – nơi biên tập và cấp giấy phép xuất bản “bảo đảm bằng vàng” được thương hiệu của mình? Thỉnh thoảng báo chí lại phát hiện ra một hai quyển sách trông rất sang và rất đẹp của một nhà xuất bản tầm cỡ nhưng “hồn Trương Ba da hàng thịt”! Sách mà cũng có đồ giả, đồ dỏm như rượu bia, thuốc lá, bột giặt trong nền kinh tế thị trường thì đáng buồn nôn thật!

Trước 1975 ở miền Nam, mỗi lần bước vào hiệu sách, chỉ cần nhìn thấy tên nhà xuất bản như Yểm Yểm Thư Trang, Thanh Tâm, Nam Chi Tùng Thư, Khai Trí, Cảo Thơm, Thời Mới, Tuổi Hoa, Nguyễn Đình Vượng, Lá Bối, An Tiêm, Trình Bầy… là người mua an tâm, không sợ mua lầm hàng kém chất lượng. Mỗi nhà xuất bản đều có mục đích và tôn chỉ hoạt động, không có chuyện vàng thau lẫn lộn.

Theo tôi, hai nhà xuất bản hoạt động mạnh có tiếng vang, gây được nhiều thiện cảm và uy tín nhiều nhất với người đọc, người viết, người dịch là Lá Bối và An Tiêm. Người điều hành hai nhà xuất bản này lại là hai tu sĩ Phật giáo. Những người mê sách nào chẳng có những quyển sách giá trị như: Xứ Trầm hương (Quách Tấn), Sử ký Tư Mã Thiên(Giản Chi và Nguyễn Hiến Lê dịch), Anna Karénnine (Léon Tolstoi – Nguyễn Minh Hoàng dịch), Chiến tranh và Hòa bình (Léon Tolstoi – Nguyễn Hiến Lê dịch) và những tác phẩm khác của các nhà văn như Võ Hồng, Nguyễn Văn Xuân… của nhà Lá Bối. An Tiêm thì xuất bản “sách đời” nhiều hơn, đa số là những kiệt tác văn học nước ngoài với những dịch giả uy tín, như Anh em nhà Karamazov (Dostoievski, Trương Đình Cử dịch), Kim các tự (Yukio Mishima, Đỗ Khánh Hoan dịch), Câu chuyện dòng sông (Hermann Hesse, Phùng Khánh dịch), Người đàn bà trong cồn cát (Kobo Abé, Trùng Dương dịch), Tố Như thi (thơ chữ Hán của Nguyễn Du, Quách Tấn dịch)… và những tác phẩm của Đại sư Suzuki mà nổi tiếng là bộ Thiền Luận (ba tập).

Sách thời đó xếp chữ chì, in typô. Thợ xếp chữ ở các nhà in thường chỉ có trình độ văn hóa cấp 2 bây giờ, học ở trường nửa buổi, học việc nửa buổi, nên những trang bài vỗ bản đầu tiên luôn luôn bị bỏ dòng, nhảy chữ và chi chít lỗi chính tả (morasse), vì thế nhà in nào cũng có “thầy cò” (correcteur). Thầy cò là một nghề được các nhà in trọng vọng. Nhờ vậy sách của nhà xuất bản uy tín hiếm có lỗi chính tả, nếu có thì luôn luôn có bản đính chính kèm theo lời xin lỗi tác giả và bạn đọc. Điều này không những thể hiện tính nghiêm cẩn mà còn là đạo đức của người làm sách.

Nhà in có kiểu chữ đẹp nhất hồi đó là Kim Lai Ấn quán, mà chủ nhân chẳng ai khác chính là cụ Lãng Nhân Phùng Tất Đắc. Bây giờ, tuy rất quen thuộc với những kiểu chữ vi tính, nhưng khi xem lại những quyển sách in ở nhà in này, chẳng hạn như cuốn Giai thoại làng Nho của chính cụ Lãng Nhân, tôi vẫn còn mê kiểu chữ đó.

Một trong những người nổi tiếng làm sách đẹp, sách giá trị ở Sài Gòn trước 1975 là ông Thanh Tuệ, chủ nhà xuất bản An Tiêm. Ông là một “con người chịu chơi” như chàng Alexis Zorba trong lãnh vực làm sách, là người đầu tiên xuất bản tập thơ Mưa nguồn của “trung niên thi sĩ” Bùi Giáng và Đêm nguyệt động của nhà thơ Nguyễn Đức Sơn (Sao Trên Rừng).

Tôi nhớ vào khoảng 1964, khi ông Thanh Tuệ đang trên đường đi đến nhà in chăm sóc tập thơ Đêm nguyệt động thì bị tai nạn xe phải nằm bệnh viện. Sau đó, xuất hiện một mẩu tin trên tạp chí Văn với cái tít thật hay: “Đêm nguyệt động… động thầy Thanh Tuệ”. Nếu ai có cơ duyên đọc tập thơ này sẽ biết thầy Thanh Tuệ “chịu chơi” đến cỡ nào!

Sau 1975 ông Thanh Tuệ hoàn tục và lập gia đình. Năm 1981 ông cùng gia đình sang Pháp định cư, nhưng cái máu mê làm sách đẹp sách hay vẫn không thay đổi được. Đầu năm 1990, sau khi ổn định cuộc sống gia đình, ông làm sách trở lại. Làm sách Việt bên Tây ít người đọc, ông sang Mỹ hợp tác với những người Việt làm sách có uy tín, in và phát hành ngay trên đất Mỹ. Mới đây, trung tuần tháng 8, ông lại sang Mỹ để gặp các thân hữu bàn việc kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Nhà xuất bản An Tiêm, không ngờ bệnh siêu vi gan C tái phát và mất ngay tại bệnh viện bang California. Vĩnh biệt một người tài hoa mê làm sách đẹp!

Tôi đã từng mê sách của An Tiêm. Cách đây hai năm, tôi và vài người bạn có dịp gặp lại ông Thanh Tuệ khi ông về Việt Nam thăm người thân. Gặp nhau, ông chỉ toàn nói chuyện sách đẹp, sách hay. Với ông, việc xuất bản một quyển sách cũng đồng nghĩa với việc tạo ra một tác phẩm mỹ thuật.

Nói đến một quyển sách đẹp, thiết nghĩ phải kể đến tài của người trình bày bìa. Câu thành ngữ “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” có lẽ không thể buộc vào một quyển sách được. Trước 1975, ở Sài Gòn có những họa sĩ trình bày bìa sách nổi tiếng như Đinh Cường, Nguyễn Trung, Hoàng Ngọc Biên, Hồ Thành Đức… Họa sĩ Đinh Cường chuyên trình bày bìa cho các nhà xuất bản Lá Bối và An Tiêm. Họa sĩ Hoàng Ngọc Biên là người đầu tiên ở miền Nam được cử đi học ngành đồ họa ở Mỹ, làm việc ở Trung tâm Học liệu, chuyên trình bày bìa sách của cơ quan này và Nhà xuất bản Trình Bầy. Mỗi họa sĩ đều có style trình bày riêng, nhìn vào bìa sách là ta biết ngay, không lẫn được.

Hơn mười năm qua, công nghệ chế bản và in thâm nhập vào nước ta, cụ thể là Sài Gòn – cái nôi của ngành này – ngày càng hiện đại hơn, nên các phương tiện này đã hỗ trợ cho các ấn phẩm mang tính mỹ thuật cao. So với một quyển sách in bây giờ với một quyển sách in trước “thời mở cửa” khác nhau khá xa. Nhiều tác phẩm, nhất là tác phẩm văn học dịch, được tái bản trông hết  sức “quyền quý cao sang”. Ngẫm ra vẫn “con người đó”, vẫn mang tâm hồn đó, nhưng được “make up” có nghề, có lương tâm, làm tôn vẻ đẹp thì dễ lay động trái tim của đối tượng hơn là “mặc áo vải thô, đi chân đất”.

Nhiều người quan tâm đến sách có tâm trạng băn khoăn chỉ sợ trong thế giới nghe nhìn ngày nay, e rằng sách in một ngày nào đó không còn chỗ đứng. Nhưng tôi không nghĩ mối lo đó sẽ thành sự thực khi mà thế giới vẫn còn có người mê sách in đẹp và những người làm sách đẹp.

Lê Ký Thương
Sài Gòn, 2004

(Nguồn: https:\\tranthinguyetmai.wordpress.com)

 

Từ phải: Lê Ký Thương, Thân Trọng Minh, Đỗ Hồng Ngọc
(Đường Sách Saigon, 2018)