Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

  • Trang chủ
  • Giới thiệu
  • Ghi chép lang thang
  • Nhận bài mới qua email

Nếu không ra ngoài được thì hãy đi… vào trong

11/12/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

 

Nếu không ra ngoài được thì hãy đi… vào trong

THANH HƯƠNG
Báo Lao Động Cuối Tuần
Chủ nhật, 11/12/2022 08:04 (GMT+7)
https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/neu-khong-ra-ngoai-duoc-thi-hay-di-vao-trong-1125524.ldo
***
Trong cuốn sách “Buông”, ngoài những trải nghiệm về chuyện học Phật của bản thân, tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn chia sẻ với độc giả về vai trò của thiền định như là phương tiện rốt ráo giúp mọi người biết “dừng lại”, “thôi đi”, giúp ta nhận ra những “điên đảo mộng tưởng”, để từ đó biết sống cân bằng hơn, có sức khỏe tốt hơn, thảnh thơi và hạnh phúc hơn.
Nếu không ra ngoài được thì hãy đi... vào trong
Tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Ảnh: Nhật vật cung cấp

Trong đời sống thường ngày, chúng ta cũng có thể có những phút “giác ngộ” – đời là vô thường, là bóng câu qua cửa sổ, là bọt bèo, là giấc mộng… Nhưng ta chỉ giật mình “ngộ” một chút rồi quên, rồi “trôi lăn” theo những tham sân si, những quấn quýt chằng chịt vô cùng hấp dẫn không sao thoát nổi.

Một góc nhìn hài hước, độc đáo của Đỗ Hồng Ngọc

Trong bức thư Giáo sư Cao Huy Thuần gửi cho tác giả Đỗ Hồng Ngọc trích ở đầu tác phẩm “Buông” có viết: “Tiên học Phật, hậu học cái gì cũng được…”. Nhận xét hóm hỉnh này đã khái quát tinh thần chung của cả cuốn sách, đó chính là tâm an lạc là điều thiết yếu cần phải có trước tiên, những cái khác tự khắc sẽ đến sau.

Với “Buông”, tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã giải thích ngắn gọn những vấn đề phức tạp bằng cách tiếp cận hài hước, dí dỏm nhưng đem lại cho người đọc nhiều bất ngờ. Điều này thể hiện rõ nhất qua bài thơ viết ngay đầu sách là “Biết rồi còn hỏi!”:

“Tôi ngồi trước tượng Phật

Viết lăng nhăng mỗi ngày

Để khi nào bí thì hỏi 

Phật tủm tỉm cười

Biết rồi còn hỏi!”

Chỉ với 5 câu thơ ngắn gọn, trực tiếp vào thẳng vấn đề, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã có thể gửi gắm một thông điệp rất ý nghĩa là: Câu trả lời đã có sẵn trong mỗi người, không phải ở một đấng tối cao nào. “Viết lăng nhăng” ở đây không phải là xem nhẹ những gì mình viết mà là không đặt nặng những vấn đề bên lề, những kết quả hay hào quang có thể đến từ việc viết. Viết không phải để làm việc. Viết là để vui, cũng như bất cứ hoạt động an dưỡng tinh thần nào khác.

Dung lượng ngắn gọn, truyền tải được nhiều thông điệp ý nghĩa

Cũng trong bài thơ “Biết rồi còn hỏi!” ở ngay khổ tiếp theo, tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn nhìn thấy một vấn đề phổ quát khác vốn là nguyên cớ gây ra cơn phiền muộn cho nhiều người. Với góc nhìn độc đáo, ông nhận ra bài học cuộc đời ở ngay chính tấm biển hiệu mà có lẽ nhiều người qua đường chẳng mấy ai chú ý:

“Sáng ra đường phố

Từng bước như đi dạo

Không thấy nở hoa sen

Ngước mắt nhìn lên

Một tấm biển to chữ đỏ

Đồ ngu cao cấp

Cửa hàng Fashion

Rơi dấu hỏi…” 

Phát hiện này của ông có thể khiến người đọc dễ dàng bật cười nhưng đồng thời cũng nhận ra được thông điệp ngầm ẩn rằng: Vật chất chỉ là chuyện phù du. Tất cả những bài viết còn lại trong “Buông” cũng đều ngắn gọn như thế với tinh thần “ý tại ngôn ngoại” vốn kiệm lời của thiền.

Do đó, dù “Buông” là tập hợp 15 bài viết xen kẽ thơ của tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, nhưng sách tổng cộng chỉ có 141 trang, thích hợp cho cả người bận rộn đọc giữa những khoảng thời gian nhàn rỗi hiếm hoi.

Sách “Buông” do Nhà xuất bản Thế giới và Phương Nam Book liên kết phát hành. Ảnh: Phương Nam Book

Sách “Buông” do Nhà xuất bản Thế giới và Phương Nam Book liên kết phát hành. Ảnh: Phương Nam Book

Cách tiếp cận đa dạng về thiền

Ở tác phẩm “Buông”, tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc cũng có một bài viết ghi lại những suy tư vào thời kỳ dịch bệnh căng thẳng trong năm vừa qua. Trước tình cảnh không thể đi ra ngoài vì giãn cách, ông điềm nhiên nhận thấy có một giải pháp rất đơn giản mà hiệu quả là: “Nếu không ra ngoài được thì hãy đi… vào trong”.

Thoạt tiên, người đọc có thể bật cười nhưng sau đó phải gật gù trước cách ông dùng thiền để giải thích và mở rộng vấn đề. Thông qua đó, ông cho rằng, nếu ta có thể sống với tâm tĩnh lặng thì dù bên ngoài có biến động thế nào, ta vẫn sẽ an nhiên tự tại.

Không chỉ có góc nhìn hóm hỉnh, với nền tảng kiến thức sâu rộng, tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc còn có thể giải thích một vấn đề ông đưa ra bằng nhiều hướng tiếp cận đa dạng, phong phú. Đặc biệt, ông vừa bộc lộ quan điểm bản thân, vừa tổng hợp được cả những quan điểm từ cổ chí kim để giới thiệu đến độc giả.

Ví dụ, trong bài viết “Mùa Cô-vi: Nhắc chuyện Độc cư/ Thiền định/ Kham nhẫn/ Tri túc”, ông vừa trích dẫn bài kệ của Trần Nhân Tông, vừa nêu ra liệu pháp dùng thiền để chữa trị cho căn bệnh thời đại ngày nay là S.A.D (viết tắt của Stress: căng thẳng; Anxiety: lo âu; Depression: trầm cảm). Chính vì vậy, những ý kiến của ông trong mỗi bài viết đều mang tính thuyết phục cao mà đọc vẫn nhẹ nhàng dưới cách diễn đạt hài hước.

Một điểm đặc biệt nữa trong cuốn sách “Buông” chính là những tranh minh họa của họa sĩ Lê Ký Thương. Ông từng có thời gian dài sống ở chùa, ăn chay trường nên vô cùng thấm nhuần tinh thần thiền và Phật giáo. Chính vì vậy, toàn bộ tranh minh họa Lê Ký Thương vẽ cho “Buông” với những đường nét tròn, cách điệu đơn giản, tạo cảm giác thư thái, nhẹ nhõm khi ngắm nhìn đã truyền tải trọn vẹn tinh thần mà tác giả – bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc muốn gửi gắm đến độc giả qua cuốn sách này.

………………………………………………………………………………………

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc sinh năm 1940 tại Phan Thiết, Bình Thuận. Ông tốt nghiệp tiến sĩ y khoa quốc gia, Y khoa Đại học đường Sài Gòn năm 1969. Ông đã xuất bản hơn 30 tác phẩm với nhiều chủ đề như viết cho tuổi mới lớn, viết cho các bà mẹ, tùy bút, tạp văn, thơ… Nhiều tác phẩm của ông được công chúng yêu thích gồm “Già ơi chào bạn”, “Gió heo may đã về”, “Thư gửi người bận rộn”…

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

Clip “Một Nếp sống An lạc” ở chùa Quảng Đức La-Gi 16.10.2022

01/11/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

Rất cảm ơn Nguyễn Văn Quyền đã gởi video clip Buổi Trò chuyện về “Một nếp sống An Lạc: Thở và Thiền, Ăn và Chay” tại Chùa Quảng Đức La-Gi ngày 16.10.2022.

Xin chia sẻ cùng các Cô bác, anh chị em quê nhà và Bạn bè những nơi xa không có dịp tham dự trực tiếp buổi Trò chuyện này. Do hệ thống âm thanh của chùa gặp trở ngại nên cũng có “trục trặc” đôi chút, mong thông cảm.

Một lần nữa, trân trọng cảm ơn Thầy Đức Thành trụ trì Chùa Quảng Đức La-Gi, thầy Minh Chánh chùa Quảng Hạnh và Nhóm Phật tử chùa Khánh An lần đầu theo bác Ngọc về thăm La-Gi quê nhà.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

Cảm nhận của Thầy Đức Thành, trụ trì Chùa Quảng Đức, La-Gi.

TỪ TRÁI TIM ĐẾN TRÁI TIM

Đi qua một đoạn đường dài,
Dừng chân ngoảnh lại, nắng phai ít nhiều.
Tình thương kết nối thương yêu,
Tâm trong tâm ấy, nói điều an vui.

Nhân duyên hội đủ, ngày 21/9/ Nhâm Dần (16/10/2022), chùa Quảng Đức, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận, được kết nối duyên lành, đón tiếp Bác sĩ – nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc (người con La Gi) về thăm chùa, thăm quê hương và chia sẻ với bà con Phật tử về những gì mà Bác sĩ, đi qua…và “truyền lại” cho mọi người: về sức khoẻ y khoa, cười, thở và thiền hành.

Có quý vị “cao niên” như: các nhà nghiên cứu, các nhà thơ, thầy cô giáo và các em nhỏ…

Có thể “đầy đủ” thành phần… lớp đi trước, lớp kế thừa…

Buổi chia sẻ của Bác sĩ , mang lại sự hữu ích mọi người, trong niềm hoan hỷ…chạm nhau từ lúc ban đầu, thân nhau từ lúc buông sầu bi tâm.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, đã tặng cho đời gần 60 đầu sách…. 60 tác phẩm, viết về nhiều lĩnh vực, đề cập nhiều vấn đề khác nhau.

Xin trân trọng cảm ơn Bác sĩ, quý vị trong đoàn, cảm ơn quý vị trí thức, các nhà thơ, nhà văn, nhà giáo… CLB Hướng Đạo, cùng toàn thể quý vị.

Hy vọng, trong thời gian gần nhất, sẽ được đón những tấm lòng của quý vị về ngôi chùa thân thương, mang tính “lịch sử” của Phật giáo nơi này.

Ngưỡng nguyện sự an lạc lan tỏa khắp muôn nơi.

P/s: tổ truyền thông Quảng Đức, xin lưu lại những ân tình… trong niềm hoan hỷ vô biên.

💙🙏💙

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe, Vài đoạn hồi ký

PHAN CHÍNH: MÙA VU LAN VỚI BÔNG HỒNG CHO MẸ !

12/08/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

MÙA VU LAN VỚI BÔNG HỒNG CHO MẸ !

*PHAN CHÍNH

(https://baobinhthuan.com.vn/mua-vu-lan-voi-bong-hong-cho-me-100068.html)

Đây là một buổi họp mặt thân tình, trao đổi về giá trị hiếu đễ, đời người, mà không quá nặng nề với từ ngữ triết luận cao siêu, với tôi hiếm gặp, nhưng thấy lòng nhẹ nhàng và thấu cảm. Đó là cuộc hội ngộ tại Lagi Farmstay (khu du lịch Cam Bình, thị xã La Gi) vào sáng ngày 8/8/2022 – Đơn giản với khu vườn đầy cây xanh, vài căn phòng nghỉ cấu trúc thanh thoát nằm bên chiếc ao đầy sen và cá kiểng… Thế mà “hội trường” từ một quầy bar và các loại băng gỗ, ghế bàn cà phê… được bày biện khá đẹp mắt, đã đông người đến dự từ sớm hơn giờ mời.

Buổi họp mặt “ngẫu hứng” của nhà thơ- bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, là người con của quê hương La Gi kết hợp về thăm quê nhân mùa Vu Lan và gặp gỡ những người thân, những anh em văn nghệ sĩ địa phương. Không những quanh quẩn khu vực trung tâm thị xã mà còn nhiều người từ xã Tân Thuận (Hàm Thuận Nam) là quê mẹ của anh cũng kịp đến. Với khoảng hơn 70 người có mặt trong một không khí thân mật, ấm áp và gần như suốt buổi trao đổi vẫn giữ được cái không gian vừa lắng đọng vừa chân tình. Bs Đỗ HồngNgọc bày tỏ – và đúng với thực tế ở những buổi nói chuyện về Thiền, về học Phật của anh- vẫn giữ cho mình thái độ cởi mở, bình dị, mang tính minh triết dẫu bao nhiêu người cũng đều đáng vui, cũng là chia sẻ…

Dù đề tài Bs. Đỗ Hồng Ngọc nói về “Thiền tập” đối với tuổi “Gió heo may đã về” và kể cả đối tượng bạn trẻ của thập niên 80 thế kỷ 20 quá quen ở báo Mực Tím ngày nào, thật sự là cuộc hội ngộ rất hồn nhiên. Cũng là điều đáng nghe để cảm nhận, bởi ý thức về “thân bệnh” có mối quan hệ với hành động hiếu hạnh, tri ân trong mùa Vu Lan như thế nào. Bs Đỗ Hồng Ngọc, như một thói quen khi ở vai “diễn giả” không bao giờ khệ nệ trang giấy, đề cương, tài liệu… mà có duyên biến hóa, liên hệ rất sinh động các vấn đề. Cái tư chất của một nhà thơ (với bút danh Đỗ Nghê- trước 1975)… luôn được chuyển tải một cách nhẹ nhàng với một phong cách ngôn ngữ đầy ấn tượng, cảm thông.

Dẫn  dắt từ 4 câu thơ “Bông hồng cho Mẹ” của bs. Đỗ Hồng Ngọc viết trong mùa Vu Lan năm 2012- sau một năm ngày mẹ mất. Bs Đỗ Hồng Ngọc đến chùa cũng nhận được một đóa bông màu trắng (dành cho người không còn Mẹ), chợt anh rưng rưng nhớ: “Con cài bông hoa trắng/ Dành cho mẹ đóa hồng/ Mẹ nhớ gài lên ngực/ Ngoại chờ bên kia sông…” vì tin rằng mẹ mình sẽ gặp Ngoại, nên Mẹ phải mang đóa bông hồng. Bởi ý nghĩa Vu Lan- mùa báo hiếu, là sự tưởng nhớ công đức bậc sinh thành và tổ tiên theo truyền thống Phật giáo từ ngàn xưa.

Trong cuộc gặp gỡ này Bs.Đỗ Hồng Ngọc đã ra mắt và ghi tặng mọi người tập sách “Bông hồng cho mẹ & Những cảm nhận học Phật”, gồm 37 bài, dày 270 trang (do Chùa Phật học Xá Lợi ấn tống). Trong đó có nhiều đề tài anh đã từng viết trên nhiều tạp chí về văn hóa Phật giáo.Trên Youtube “bs. do hong ngoc”, anh với tư cách người “học Phật” mang đến nhiều khóa tu, một số tự viện ở thành phố Hồ Chí Minh những câu chuyện về Phật học và đời sống qua lăng kính của nhà khoa học, nhà thơ… Anh kể, sau một cơn bệnh thập tử nhất sinh, vượt qua cuộc đại phẫu sọ não, anh bắt đầu nghiền ngẫm về triết lý sống an nhiên của Phật giáo bằng tâm thế của một người “học Phật”. Anh với kiến thức y học căn bản của một Tiến sĩ y khoa quốc gia của Y khoa Đại học đường Sài Gòn (1969) và trải nghiệm nhiều năm là Giám đốc trung tâm Truyền thông và Giáo dục sức khỏe Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, cho nên anh khéo biểu đạt, biện giải từ tinh thần Thiền định, không theo cách nghĩ là phải ngồi yên một chỗ, buông xả, đến với “Thiền và Thở” mà anh dẫn dắt được người nghe với nhiều thi vị, khi coi đó là cách “điều khiển” sự thở. Anh kể chuyện bác sĩ Nguyễn Khắc Viện, từng tốt nghiệp bác sĩ Nhi khoa ở Pháp năm 1941, do mắc bệnh lao phổi và phải qua bao ngặt nghèo trong cứu chữa, chịu mổ 7 lần và chỉ còn 2/3 lá phổi trái. Các chuyên gia y khoa dự đoán chỉ sống chừng hai năm thôi…Vậy mà bác sĩ Nguyễn Khắc Viện sống dài hơi thêm 50 năm, để lại nhiều công trình nghiên cứu, tác phẩm về y học, tư tưởng sống thanh niên. Có thể coi Bs Nguyễn Khắc Viện là “tiền bối” về phương pháp Thở Bụng mang lại điều kỳ diệu cho những người quan tâm đến sức khỏe sau này. Nhưng với Bs Đỗ Hồng Ngọc đã vừa ứng dụng Thở bụng vừa kết hợp Thiền định một cách khoa học, đơn giản và phù hợp với điều kiện cuộc sống của mỗi người.

Với người La Gi, giới học sinh, sinh viên và lứa tuổi đã trưởng thành rất ngưỡng mộ bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Cha mất sớm, mẹ tảo tần nuôi các con khôn lớn đã in sâu trong tâm hồn anh về một người mẹ bất tử trong đời. Ai cũng coi anh là một tấm gương thời trẻ, ở hoàn cảnh làng quê sau chiến tranh, nghèo khó nhưng đã vươn mình trong học tập và thành đạt. Ngôi trường Phan Bội Châu- Phan Thiết là bước đầu đưa anh kịp vào trường Đai học y khoa Sài Gòn rất sớm. Nhưng điều đáng ngạc nhiên, nể phục ở anh là đến nay, dưới tên Đỗ Hồng Ngọc có trên 50 đầu sách về các lĩnh vực Y học, Thiền học, Phật học và nhiều tập thơ, tập tạp bút văn học thuộc loại “hot” nhất, với một văn phong rất riêng, sắc sảo, trẻ trung…Càng quý anh ở cái tình quê hương, họ tộc luôn thấm đậm, nồng hậu mà trong sáng tác đã đong đầy nỗi nhớ thương. Tôi nhớ mấy câu thơ trong bài “Trên sông khói sóng” của Đỗ Nghê/Đỗ Hồng Ngọc-1971: “Người về Mường Mán về Sông Pha/ Người ra Mũi Né về Đại Nẫm/ Thương giọt chuông chiều Lạc Đạo xa”…Với bác sĩ- nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc luôn nặng tình như thế!

(Phan Chính)

 

 

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe, Vài đoạn hồi ký

Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”

17/07/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc 2 Comments

 

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc chia sẻ kinh nghiệm học Phật đến bạn đọc
Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc chia sẻ kinh nghiệm học Phật đến bạn đọc
GNO – Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc vừa có buổi trò chuyện với người yêu sách nhân dịp giới thiệu tác phẩm mới “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”, vào sáng nay 17-7, tại “Hội quán Các bà mẹ” (Q.1, TP.HCM).

TIN LIÊN QUAN

  • Đọc “Tôi học Phật” của Đỗ Hồng Ngọc
  • BS.Đỗ Hồng Ngọc với “Thư gởi bạn trong mùa Co-vi 19”
  • Tản mạn “Về thu xếp lại” của Đỗ Hồng Ngọc
  • BS.Đỗ Hồng Ngọc: “Đức Phật, bậc Y vương”
Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật” ảnh 1
Trò chuyện với bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc: “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”

Trong buổi gặp gỡ, bạn đọc lắng nghe những chia sẻ thân tình của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về con đường thi ca, nhân duyên với ngành y và cảm nhận ban đầu về Phật học của mình. Ông cũng chia sẻ thêm về những kiến thức cơ bản cho người mới đầu học đạo cũng như kinh nghiệm thực hành trong cuộc sống hàng ngày, giúp thân và tâm an lạc hơn.

Dịp này, mọi người có cơ hội tìm hiểu sâu hơn pháp môn “Thiền và Thở”, cách thức vận dụng nó để phòng, chữa các bệnh lý về thân, giảm các lo âu, stress trong công việc và mang lại an tịnh cho tâm hơn qua sự chia sẻ rất sinh động và thiết thực của vị bác sĩ này.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật” ảnh 2
Tác phẩm “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”

“Thân tâm của mình dường như được làm mới lại, trước đây thấy sự mất mát đó là một nỗi đau nhưng sau khi nghe bác sĩ chia sẻ thì nhận thấy, đôi khi nỗi đau đó là niềm may mắn để mình thể ngộ nhiều điều mới hơn trong cuộc sống bộn bề này”, bạn trẻ Hà Thúy Vi (26 tuổi, quận 8) xúc động khi nghe 4 câu thơ:

Con cài bông hoa trắng

Dành cho mẹ đóa hồng

Mẹ nhớ gài lên ngực

Ngoại chờ bên kia sông…

(Bông hồng cho mẹ – Đỗ Hồng Ngọc)

Tác phẩm “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”, tập hợp 37 bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc trên Phật học Từ Quang tục bản (2012-2022), do Nhà xuất bản Hồng Đức ấn hành. Với Mùa Vu lan: Bông hồng cho mẹ, Thương nhớ đòn roi, Vè thiền tập, Nói thêm về thiền bụng, Luân hồi sanh tử, Quán Thế Âm Bồ-tat,… trong tác phẩm mới này gợi mở sự truyền thông về tình mẫu tử thiêng liêng và nhận thức về giáo lý Phật đà một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu, dễ thực hành.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật” ảnh 3
Niềm hoan hỷ trên khuôn mặt của nhiều người khi tham dự buổi trò chuyện

“Cuốn sách này ra đời nhân dịp Vu Lan sắp về, nó thể hiện nỗi nhớ về mẹ, cũng như cảm nhận về Phật học và một số trải nghiệm của tôi khi thực hành nó”, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc chia sẻ.

Đỗ Hồng Ngọc là tác giả của nhiều tác phẩm đã đi vào lòng người, với giọng văn nhẹ nhàng như lời tự sự, trong đó có nhiều tác phẩm liên quan Phật học đã tái bản nhiều lần, như Nghĩ từ trái tim, Gươm báu trao tay, Thiền và Sức khỏe, Gì đẹp bằng sen?…

Quảng Đạo/Báo Giác Ngộ

 

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Phật học & Đời sống, Thiền và Sức khỏe

Giao lưu với BS Đỗ Hồng Ngọc về “BÔNG HỒNG CHO MẸ & Những Cảm Nhận Học PHẬT”

12/07/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

 

GIẤY MỜI

Mời các bạn đến tham dự buổi Trò Chuyện thân mật này nhé!

do Hội quán Các Bà Mẹ tổ chức, ngày CN 17.7.2022, tại số 7 Nguyễn Thị Minh Khai, từ 8:30-10:30.

Sách do Quỹ Ấn Tống Hoa Sen chùa Phật học Xá Lợi thực hiện. Mỗi bạn tham dự được tặng một cuốn sách với chữ ký của tác giả để kỷ niệm.

Thân mến,

ĐHN

 

blue white halftone modern bright art. Blurred pattern raster effect background. Abstract creative graphic template. Business style.

Filed Under: Gì đẹp bằng sen?, Gươm báu trao tay, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

Thư gởi bạn xa xôi (Lớp An Cư, Chùa Xá Lợi 2022)

28/05/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi 

Lớp An Cư, Chùa Xá Lợi 2022

 

KÝ 1: Chiều 27.5.2022, tại Chùa Phật học Xá Lợi Tp HCM, mình có buổi giảng đầu tiên về “Sức Khỏe và Phật giáo” cho Lớp An Cư kiết hạ (Trường hạ) cho các vị tu sĩ trẻ các nơi về tu học.

Đây đã là năm thứ 6, Thầy Đồng Bổn (Trụ trì) Chùa Xa Lợi mời 3 vị trong Ban Phật học tham gia giảng dạy cho Chương trình này hàng năm, đó là Cư sĩ NNC Trần Đình Sơn với đề tài Lịch Sử, Cư sĩ  Minh Ngọc năm nay về “Khuyến phát Bồ-đề-tâm văn” và Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về đề tài “Sức khỏe và Phật giáo”.

Năm 2019, Nguyễn Văn Quyền đã thực hiện một video-clip các buổi giảng này và vẫn còn thấy xuất hiện trên youtube. Năm ngoái, 2021, thì chương trình phải tạm ngưng vì dịch Covid.

Lớp năm nay có khoảng 20 vị tu sĩ trẻ, có vị từ ở xa về, như Cà Mau, Trà Vinh, Kiên Giang, Darlak, Bình Thuận…

Buổi học đầu tiên này, mình chỉ bàn về “Sức khỏe là gì?” đưa đến định nghĩa về Sức khỏe của WHO (1946): một tình trạng hoàn toàn sảng khoái (well being, bien être) về thể chất (physical), tâm thần (mental) và xã hội (social) chớ không phải chỉ là không có bệnh hay tật; và về mối quan hệ giữa thân và tâm, từ đó, vai trò của Y tế và… Tu sĩ. Đức Phật là một Y vương, Pháp là thuốc (Dược Vương, Dược Thượng…) và Tăng là Y sĩ của… tâm hồn. Bác sĩ chỉ chữa được cái đau, Phật mới chữa được cái khổ! Đời sống hiện nay, bệnh về tâm thần rất nhiều, do Tham Sân Si ngày càng phát triển trong một thế giới có vẻ thừa mứa vật chất mà thiếu hụt về tinh thần, sự an lạc, hạnh phúc trong đời sống. Các bệnh S.A.D là bệnh phổ biến trên toàn thế giới ngày nay. S, viết tắt cùa STRESS (căng thằng); A viết tắt cùa ANXIETY (lo âu và sợ hãi) và D viết tắt của DEPRESSION (trầm cảm), dễ dẫn tới tự tử như ta thỉnh thoảng thấy ở một doanh nhân tỷ phú, một ca sĩ, tài tử trẻ đẹp, giàu có ở Hàn quốc, ở Nhật và cả ở chúng ta gần đây. Ngày nay các bác sĩ, nhà tâm lý trị liệu, các thiền sư… đưa các phương pháp Thiền chánh niệm Midfulness (như MBSR, MBCT) vào chữa trị thấy khả quan.

Mặt khác, có 2 vị Thầy mà ngày nay không ít người dân sợ gặp là… thầy thuốc và thầy tu. Một thầy thì dễ “hù” người ta về cái thân, một thầy thì dễ “hù” người ta về cái tâm… Cho nên không lấy làm lạ khi người ta luôn phải tìm đến “vô úy thí” của Bồ-tát Quán Thế Âm. Nhưng… cẩn thận, nếu tưởng nước cuốn dâng mau mà niệm QTA thì nước sẽ cạn,  lửa cháy rần rần niệm QTA thì lửa sẽ tắt thì càng nguy, lại rơi vào dị đoan mê tin, bởi không biết “nước” trong Kinh nói đó là lòng Tham, “lửa” đó là lòng Sân…

Hiện khoa học sinh học rất tiến bộ. Người ta lấy cái gien phát sáng ở con sứa biển, cấy cho con heo thì con heo… phát sáng! Tưởng tượng hôm nào có con heo nào đó phát sáng ở đâu đó thì… phải biết chuyện gì xảy ra! Trước đây ta từng có nước cá thần, thần y, thần dược… các thứ! Gần đây người ta đã ghép một trái tim heo đã cấy gien cho một bệnh nhân…

Vài hình ảnh gởi bạn:

 

 

 

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc

(còn tiếp)

Filed Under: Gì đẹp bằng sen?, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

Nguyễn Hiền-Đức: Tập tuyển CÀNH MAI SÂN TRƯỚC

31/01/2022 By admin Leave a Comment

 

Thư ngỏ:

Năm 2006, cách đây 16 năm, Nhà xuất bản Văn Hóa Sài Gòn đã in của tôi cuốn Tuyển tập CÀNH MAI SÂN TRƯỚC, Dành Cho Người Có Tuổi. Cuốn sách được tái bản khá nhiều lần, và không ngờ đã “lọt” vào mắt xanh của một người “bạn trẻ” là Nguyễn Hiền-Đức. Anh đã từ 7 năm trước “gò lưng rị mọ” gõ lại từng trang, từng dòng… rồi còn góp nhặt, gom góp nơi này nơi khác những bài viết của tôi cũng như của các tác giả khác trong “khuôn khổ” Dành Cho Người Có Tuổi. Lúc đầu, chắc là anh có ý để dành, lâu lâu đọc lại cho bớt… già, rồi không biết sao hôm nay anh “bung ra” một Tập tuyển (tôi tạm gọi vậy) là cuốn Ebook bạn sắp đọc dưới đây, cũng ngộ, rất đáng quý một tấm lòng.

Năm nay, người “bạn trẻ” Nguyễn Hiền-Đức cũng hãy còn trẻ, mới lên 77 tuổi, bỗng nhiên cảm thấy mình cần chia sẻ với những bạn già chung quanh, ai nấy đều trên dưới 80 đôi điều cảm nhận, gom góp bấy nay của mình… để đọc trong buổi Xuân về, biết đâu có những niềm vui.   

Hãy đọc lời “Tường trình” dưới đây của Nguyễn Hiền-Đức vậy nhé:

(Cảm ơn Phùng Minh Bảo đã giúp chú Ngọc post lên ebook này).

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

(Saigon, 29 Tết, sắp đến Giao Thừa Nhâm Dần, 2022)

*   *   *

Nguyễn Hiền-Đức: 

Theo tôi, Cành Mai Sân Trước là một tuyển tập “hoành tráng” và “bề thế” của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Gọi vậy vì cuốn sách bìa cứng, giấy trắng loại tốt, được trình bày khá đẹp với rất nhiều hình minh họa của chính tác giả và thân hữu, gần 650 trang khổ 14,5 x 20,5cm.

Sau Lời Ngỏ, tác giả chia thành các tập:

Tập 1: Gió Heo May Đã Về,

Tập 2: Già Ơi… Chào Bạn!,

Tập 3: Nghĩ Từ Trái Tim,

Tập 4: Những Người Trẻ Lạ Lùng,

Tập 5: Thầy Thuốc Và Bệnh Nhân;

Tập 6: Như Ngàn Thang Thuốc Bổ (Chuyện cười sưu tập).

Tôi rất thích tuyển tập này, nên cách đây hơn 7 năm, sau khi chọn lọc được nhiều bài từ các cuốn sách/bài của ông như: Cành Mai Sân Trước, Gió Heo May Đã Về, Gìa Ơi… Chào Bạn!, Những Người Trẻ Lạ Lùng, Thư Gởi Người Bận Rộn, Nghĩ Từ Trài Tim, Gươm Báu Trao Tay, Ghi Chép Lang Thang, Nhớ Đến Một Người, Như Thị, Ăn Vóc Học Hay, Thư Cho Bé Sơ Sinh Và Những Bài Thơ Khác… tôi sắp xếp theo ý thích của mình để hình thành Tập tuyển Cành Mai Sân Trước này.

Tập tuyển có 2 phần chính:

Phần I: NHỮNG BÀI CỦA BÁC SĨ ĐỖ HỒNG NGỌC

+ Tôi đưa vào tập tuyển những bài đã in trong sách của BS Đỗ Hồng Ngọc, đó là

13 bài trong Gió Heo May Đã Về,

10 bài trong Già Ơi… Chào Bạn!

6 bài trong Nghĩ Từ Trái Tim

và nhiều bài trong Nhớ Đến Một Người, Ghi Chép Lang Thang và Thư Cho Bé Sơ Sinh & Những Bài Thơ Khác.

+ Chỉ đưa Lời Ngỏ Những Người Trẻ Lạ Lùng vì những bài trong cuốn này tôi đã đưa rải rác ở các Tuyển tập Đỗ Hồng Ngọc.

+ Tôi không đưa một số bài trong Thầy Thuốc và Bệnh Nhân vì đã có ở Tuyển tập Câu Chuyện Sức Khỏe. Tôi cũng không đưa những chuyện cười trong Như Ngàn Thang Thuốc Bổ vì tôi đã có trong các tuyển tập trước.

Ngoài ra, tôi cũng đưa thêm bài liên quan đến nội dung cuốn sách và những cảm nhận ngắn của một số tác giả về BS Đỗ Hồng Ngọc.

Phần II. NHỮNG BÀI LIÊN QUAN CỦA NHIỀU TÁC GIẢ

Theo bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, Cành Mai Sân Trước là một tuyển tập dành cho người có tuổi. Vì vậy, ở phần này tôi đưa nhiều bài viết, bài dịch mà tôi đã cố gắng chọn lọc. Những bài viết này của những danh sĩ, học giả, những văn nghệ sĩ nổi tiếng như Dale Carnegie, Dorothy Carnegie, André Maurois, Lâm Ngữ Đường, David Niven, học giả Nguyễn Hiến Lê, bác sĩ Nguyễn Ý Đức, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và các nhà thơ Bùi Giáng, Tôn Nữ Hỷ Khương, Đỗ Trung Quân. Riêng Thầy Nguyễn Hiến Lê tôi chọn đến 11 bài mà vẫn còn muốn lấy thêm.

Kết hợp với những bài viết dung dị mà sâu sắc, nhỏ nhẹ mà tâm tình, dí dỏm mà từ bi của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc với những bài viết ở phần II Tập tuyển này mong là sẽ mang đến cho những người có tuổi nhiều niềm vui mới, nhiều bông hoa đẹp và những nụ cười tươi.

Tôi xin mượn lời của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc và mấy câu thơ của Bùi Giáng, Tôn Nữ Hỷ Khương để cung kính chúc những người gọi là có tuổi:

– “Thật vậy. Vẫn còn đó, nơi sân trước kia, đêm qua, một cành mai vàng rực rỡ đã nở, báo hiệu một sức sống mãnh liệt vẫn dâng trào… Vậy đó, mùa xuân dù đã phai, cành mai sân trước vẫn nở tươi thắm. Nụ cười vẫn lạc quan, cuộc sống vẫn tích cực, chủ động, và sáng tạo không ngừng nếu những người có tuổi được chuẩn bị trước để hiểu rõ sự đổi thay, để chấp nhận, để điều chỉnh, tưới tẩm những niềm vui cho chính bản thân mình, cùng với sự ý thức giúp đỡ của gia đình và xã hội thì sẽ giúp họ có một cuộc sống đầy chất lượng, nhiều hạnh phúc” (Đỗ Hồng Ngọc).

Xuân khứ bách hoa lạc

Xuân đáo bách hoa khai

Sự trục nhãn tiền quá

Lão tùng đầu thượng lai

Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận

Đình tiền tạc dạ nhất chi mai…

(Mãn Giác thiền sư 1052-1096)

 

Xuân ruỗi trăm hoa rụng

Xuân tới trăm hoa cười

Trước mắt việc đi mãi

Trên đầu già tới rồi

Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết

Đêm qua sân trước một cành mai…

(Ngô Tất Tố dịch)

Mong rằng, nếu tôi lạc đường, thì cung kính mong BS Đỗ Hồng Ngọc “cười trừ” với tấm lòng rộng mở: “Tứ Vô Lượng Tâm” vậy.

…………………………………………………………………………………

Ghi chú: Tập tuyển này tôi đọc, gõ và dàn trang đã lâu lắm rồi. Nay đọc lại thấy cần phải chỉnh sửa nhiều; nhưng thôi hãy cứ giữ nguyên như vậy; xem như kỷ niệm của “Hồi Đó”. Kính mong Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc cười vui và lượng thứ cho những sai sót.

Santa Ana, California

(4 ngày nữa là đến Tết Nguyên Đán, Nhâm Dần rồi).

Kính trình,

Nguyễn Hiền-Đức

 

“CÀNH MAI SÂN TRƯỚC”

TUYỂN TẬP

ĐỖ HỒNG NGỌC

DÀNH CHO NGƯỜI CÓ TUỔI

Do Nguyễn Hiền-Đức sưu tập và trình bày.

Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to DearFlip WordPress Flipbook Plugin Help documentation.

Download tại đây

Filed Under: Ghi chép lang thang, Già ơi....chào bạn, Góc nhìn - nhận định, Lõm bõm học Phật, Phật học & Đời sống, Thiền và Sức khỏe

Cảm nhận về “Từ Huyền Thoại Tới Tâm Kinh” của Nguyên Giác

12/01/2022 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

 

Một vài cảm nhận về Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh

của Nguyên Giác Phan Tấn Hải

 

 

Đỗ Hồng Ngọc

 

Nguyên Giác Phan Tấn Hải sinh năm 1952 tại Saigon, là một nhà báo, nhà văn quen biết trên văn đàn từ hơn 30 năm nay đang sống và làm việc tại Mỹ, nhưng đặc biệt Nguyên Giác viết nhiều về Phật học, bởi đã theo học tại chùa Tây Tạng Bình Dương trong suốt ba năm với bổn sư là Hòa thượng Thích Tịch Chiếu (1912-2016). Nguyên Giác đã xuất bản trên 10 cuốn sách về Phật học như Chú giải về Thiền Đốn Ngộ (2001); Thiền tập (2005); Thiền tông qua bờ kia (2017); Kinh Nhật Tụng sơ thời, Kinh Pháp cú Tây Tạng… và mới nhất là cuốn Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh (Nxb Ananda Viet Foundation, 2021).

Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh tổng hợp các bài viết về Thiền tập tâm đắc của Nguyên Giác, từ chương Bồ Đề Đạt Ma đến… chương Lắng nghe bờ bên kia, Hai phong cách Thiền Chánh Niệm, Chìa khóa vào Thiền… “có tính thực tiễn, thực dụng, giúp độc giả không chỉ nắm bắt căn bản về Phật pháp mà còn có thể thực hành ngay trong đời sống hằng ngày” (Tâm Diệu) với con đường hoàn toàn tự do, tự tại, không theo lối mòn  mà không sợ sai lệch yếu chỉ của Phật. Chùa Tây Tạng Bình dương do Hòa thượng Nhẫn Tế sáng lập vào năm 1928 với tên gọi ban đầu là Bửu Hương Tự, đến năm 1935, khi thiền sư vân du tu học ở Tây Tạng trở về thì được đổi tên thành Tây Tạng Tự tại tỉnh Bình Dương đến nay vẫn là một ngôi chùa danh tiếng về Thiền học ở nước ta.

Với tôi, một người học Phật “lõm bõm”, “thấp thoáng” thì những cuốn sách viết về Phật học của Nguyên Giác Phan Tấn Hải giúp tôi rất nhiều bởi cách nghiên cứu của ông là dựa trên kinh sách, trích dẫn từ Trường bộ Kinh, Trung Bộ Kinh, Tương Ưng Bộ kinh, Tăng Chi bộ kinh v.v…, với những chọn lọc so sánh đối chiếu các nghiên cứu của các vị Thầy đáng tin cậy ở trong cũng như ngoài nước.

Không chỉ thế, đọc Từ Huyền Thoại tới Tâm Kinh ta biết thêm Nguyễn Du vốn là nhà sư Chí Hiên (Từ Nhà sư Chí Hiên tới Nhà thơ Nguyễn Du), rồi về Tuệ Trung Thượng Sỹ mà với “tâm không”, mỗi ngày đọc lại mỗi thấy cái mới (tr 119); rồi ta có thể mở rộng tầm nhìn với những bài dịch từ “Chìa khóa vào thiền” của Horada Roshi, “Hai phong cách Thiền Chánh niệm” của Bodhi, “Đại thủ ấn của Tipola”…  Cũng vậy, giữa mùa Covid không thể không học “Hộ trì sáu phương”, “Đối trị dịch bệnh”…

Bất ngờ là những bài thơ ở cuối sách “Thêm một ngày, học vô cùng” “ Lắng Nghe Hơi Thở” “Hoa Bay khắp trời”…

Thật là một cuốn sách về Phật học thú vị, vừa khoa học, vừa văn chương với lối viết trong sáng, chú giải cẩn thận, tham khảo đầy đủ của một Cư sĩ vừa là nhà báo, nhà văn và một thiền giả…

Có những trường hợp cùng một câu kinh Pali mà các vị đại sư sử dụng những từ ngữ khác nhau thì Nguyên Giác đã trích dẫn, so sánh, đối chiếu và chú giải rất kỹ, đưa ra ý kiến riêng của mình để giúp làm sáng tỏ, như bản dịch một bài kệ của Bhante Vadaro, Thanissaro Bhikkhu, Khantipalo… Điều này rất quý cho người đọc, giúp mở rộng cách thấy và cách biết, khi ứng dụng vào thực hành, tự thể nghiệm theo nguyên tắc “… không nắm giữ một giáo thuyết nào…”. (tr 31) của tinh thần Thiền tông. Krishnamurti cũng từng nói: “Chân lý là mảnh đất không có đường vào”!

Ta hiểu được vì sao các Thiền sư trong khi dạy đạo, có lúc chẻ tượng Phật làm củi để sưởi ấm (tr 31) hay như Sư phụ Tịch Chiếu dạy đệ tử: “Không có pháp nào để tu hết” (Tu hành cái mốc gì!), nghĩa là phải buông bỏ tất cả, không bám chấp một pháp nào!

Tác giả luôn giữ một thái độ trung lập và khiêm tốn, bởi vì Phật pháp mênh mông, học lấy một nhúm lá trong tay Phật ở rừng Samsapa đã là không thể, còn nói gì đến cả một khu rừng mênh mông phía sau kia.

Nguyên Giác thường mở đầu các bài viết với sự cẩn trọng: “ Bài viết này sẽ khảo sát Vô Tướng Tam Muội, một pháp môn ít được chú ý hiện nay… Bài viết phần lớn sẽ dựa vào kinh luận vì bản thân người viết không có thẩm quyền nào”(tr 51).

“Bài này phân tích một số khái niệm nhà Phật về Niết Bàn, nhưng không đi sâu vào tranh luận bộ phái¸ chỉ để tìm các phương tiện khả dụng thích nghi cho Thiền tập. Người viết không có thẩm quyền nào; sai sót nếu có xin được sám hối cùng Tam Bảo” (tr 75).

Không đi sâu vào lý thuyết, không tranh luận bộ phái, tác giả chỉ muốn giúp người đọc những gì thực tiễn, thực hành trong Thiền tập, “con đường không có con đường” tự tu, tự chứng, giữa một thời đại tràn ngập thông tin trên không gian mạng.

Kinh Lăng Nghiêm viết: Thanh tịnh bổn nhiên/ Tùy chúng sanh tâm/ Chu biến pháp giới/ Tòng nghiệp phát hiện! Chiếc lá mùa thu rơi trên mặt hồ là nỗi ai hoài của chàng thi sĩ, nhưng là nỗi mừng vui của con kiến đang trôi lạc giữa dòng… Tôi có lần trích mấy câu thơ của Thầy Tuệ Sỹ: Ta hỏi kiến nơi nào cõi tịnh/ Ngoài hư không có dấu chim bay…? Ta có thể trả lời nhà thơ: Có chứ, chắc chắn ngoài hư không có dấu chim bay. Với kỹ thuật multimedia bây giờ, người ta có thể thu hình không khó. Có điều… dấu chim bay đó không để lại một vết gì trên mặt hồ tĩnh lặng. Cũng như bóng người đẹp đi qua gương, gương không buồn giữ một dấu vết! Còn hỏi kiến nơi nào cõi tịnh ư? Phải là kiến mới biết. Như con cá của Trang Tử: anh không phải là cá sao biết cá không vui?

Với tôi, chương Vô tướng tam muội (tr 51) có lẽ là một pháp… đáng nghiền ngẫm để thực hành nhất. Lục tổ Huệ Năng bảo pháp “đốn ngộ” của Ngài lấy Vô niệm làm tông, Vô tướng làm thể và Vô trụ làm gốc. “Đốn” để ngộ thì có thể rất nhanh thôi nhưng Lục tổ cũng đã phải mất 15 năm để “Tiệm” tu mới thành tựu!

Đúc Phật dạy giải thoát có nhiều cửa, không phải chỉ có một. Nhưng có một cửa… phổ biến phải nhớ trong Thiền tông là “không hề có một pháp nào để làm” bởi vì “không có một chỗ nào trong tâm để bấu víu” (tr 51).

Kinh Trường A Hàm nói có nhiều pháp… dẫn tới Niết Bàn (bản dịch của Tuệ Sỹ)

Thế nào là một pháp dẫn tới Niết bàn? Thường tinh cần tu niệm xứ về thân.

Thế nào là hai pháp dẫn tới Niết Bàn? Chỉ và Quán.

Thế nào là ba pháp dẫn tới Niết Bàn? Là Không, Vô tướng, Vô nguyện (Vô tác).

v.v…

Cứ tùy căn cơ mà chọn! Với tôi, một thầy thuốc, thì Thường tinh cần tu niệm xứ về thân là… tốt nhất. Không có thân (sắc) thì thọ, tưởng, hành, thức biết dính vào đâu để mà sinh sự cho sự sinh? “Vô thân hữu hà hoạn?” Lão Tử cũng nói vậy. Trong đồ hình Mạn Đà La thì… thân (sắc) nằm ở trung tâm, Đại Nhựt Như Lai (Vajrocana).

Con đường Thiền có lẽ là con đường… ngắn nhất, chỉ thẳng vào… “thân” đó thôi (Thường tinh cần tu niệm xứ về thân), từ đó mà thấy “Tâm bất sinh”.

Viết về Phật pháp, về Thiền tông, nhưng Nguyên Giác không viết một chiều, luôn đặt ra những câu hỏi của một… nhà báo. Thí dụ bài về Bồ Đề Đạt Ma, ông gọi là “một khuôn mặt ẩn nhiều huyền thoại”, và mời gọi độc giả đặt nghi vấn. Đó là một thái độ khoa học cần thiết, nhờ đó, tránh đi những màu sắc mê tín. Tổ thứ 27 có phải là một Ni sư? Lúc viên tịch Ni sư bay lên trời, hóa thành lửa thiêu rụi, mưa xá lợi rơi xuống cho đệ tử. Tổ 28 Bồ Đề Đạt Ma 9 năm diện bích là sao? Sống đến 150 tuổi. Lúc viên tịch thì trở về Ấn Độ, chỉ mang theo một chiếc dép…

Những huyền thoại đó thú vị quá chớ. Nhưng cốt lõi của câu chuyện này lại nằm ở chỗ cuộc đối thoại ngắn ngủi giữa Lương Vũ Đế và Bồ Đề Đạt Ma:

Thế nào là thánh đế nghĩa thứ nhất?

Rỗng rang không thánh.

Đối diện với Trẫm là ai?

Không biết.

 

Chỉ chừng ấy là đủ! Không thánh không đế gì cả! Chỉ Rỗng Rang. Rỗng Rang là Không (sunyata, emptiness).

Còn trả lời “Không biết” là vì đã Vô ngã, Vô tướng còn biết sao được?

 

Hễ nhìn thấy nội xứ và ngoại xứ rỗng rang không tánh thì là giải thoát. Đức Phật dạy: “Hỡi Mogharaja, hãy luôn tỉnh thức và nhìn thế giới này như rỗng rang, với cái nhìn về tự ngã đã bứng gốc, người đó sẽ vượt qua sự chết. Thần Chết không thể thấy người đã nhìn thấy thế giới này như thế” (tr 19).

“Không biết” theo tôi là cái biết trước khi có “sự can thiệp” (chen vào) của ngã tướng, nhân tướng, chúng sanh tướng, thọ giả tướng, nghĩa là cái biết khi chưa bị méo mó. Tôi vẫn nghĩ Bát Nhã Prajna gồm Pra + Jna: Pra là trước. Jna là biết. Prajna (Bát Nhã) là một cái biết hồn nhiên, trong sáng, trước khi bị lệch lạc. Vì… “tri kiến lập tri tức vô minh bổn!”, khi đã có ‘thành kiến’ chen vào rồi thì không có cách chi thay đổi được nữa!  Vì thế mà pháp giới ta đang sống cứ luôn quần quật, loanh quanh, đấu đá, chém giết, chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh… không ngớt, tưởng là Trời “hành” mà thiệt ra do tư tưởng, do hành vi lối sống của con người.

Có cách nào để nhận ra tánh Không trong các pháp? Đức Phật dạy rằng, nhận ra Pháp Duyên Khởi chính là tương ưng với Không. Và hãy tùy thuận duyên khởi: Cái này có nên cái kia có, cái này khởi nên cái kia khởi (tr 55).

Thiền là con đường tiếp cận gần gũi và trực tiếp nhất. Giác ngộ chỉ là một phát kiến đột khởi trong cõi tâm vô niệm, vô tâm, một thứ “đốn”. Nhưng ngộ rồi thì phải Tu, phải Chứng. Bởi có Chánh trí (Thánh trí) Bát Nhã rồi thì mới mong “thấy biết’ như thật, thấy cái đang là, biết cái thấy chỉ là cái thấy, cái nghe chỉ là cái nghe, nghĩa là đã “thấy Tánh”. Thành Phật hay chưa thì chưa biết nhưng đã thoát được cái “tự tánh” giả do biến kế sở chấp và y tha khởi để đi đến viên thành thật, là cái thấy của Bát Nhã, từ đó mà có thể “chiếu kiến ngũ uẩn giai Không”.

Thiền không phải là tréo chân, nín thở, bù đầu với công án mà thiền là toàn bộ Thân Khẩu Ý, là mọi hoạt động đi đứng nằm ngồi trong đời sống bình thường nhưng tâm  rỗng rang, vô niệm, như Phật hoàng Trần Nhân Tông bảo: Cư trần lạc đạo thả tùy duyên/ Đối cảnh vô tâm mạc vấn thiền…

Kinh EA (bản dịch Tuệ Sỹ, Đức Thắng):

Hết thảy các hành đều rỗng lặng, cái sanh và cái diệt đều như huyễn hóa, không chơn thật. Cho nên Tỳ kheo hãy ở trong hơi thở ra vào, tư duy về tưởng chết để thoát khỏi sanh già bệnh chết, buồn rầu, khổ não. (tr 57).

Lục tổ Huệ Năng trong Pháp Bảo Đàn Kinh cũng dạy: Các cõi Phật đều đồng như hư không, diệu tánh con người vốn Không, chẳng có một pháp nào có thể đắc, tự tánh chơn không cũng như thế. Dứt niệm lự phân biệt. Tâm vắng lặng mà thường chiếu, chiếu mà thường lặng (tr 59).

***

Trí bất đắc hữu vô

Nhi hưng đại bi tâm.

(Lăng Già)

 

(ĐHN, Saigon 10.01.2022)

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

THIỀN và TRÍ THỨC

31/12/2021 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

THIỀN và TRÍ THỨC

Ghi chú: Một số bạn trẻ – đặc biệt trong giới trí thức- gần đây quan tâm nhiều tới lãnh vực thiền, đã gởi tôi nhiều câu hỏi. Tôi xin post lại bài viết này (đã cập nhật) để gởi đến các bạn, momg giải đáp được phần nào…  

Thân mến.

Đỗ Hồng Ngọc.

 

(internet)

 

Một hôm, nhạc sĩ Dương Thụ mời tôi đến Cà phê Thứ 7 của anh trò chuyện một bữa cho vui. Được thôi. Tôi vẫn thỉnh thoảng đến chỗ anh để uống cà phê và nghe chuyện trò mà.  Đề tài gì? Thiền và sức khỏe. Vấn đề đang rất được giới trí thức quan tâm. Căn phòng nhỏ xíu, nhưng trang nhã, ấm cúng. Một chỗ chơi nhạc thính phòng, họp mặt bạn bè kiểu salon thế kỷ 18- chỉ thiếu một nữ bá tước- để chuyện trò thân mật, cách biệt với ồn ào nhộn nhịp ngoài kia.

Đã thấy có các nhà văn, nhà báo, nhà giáo, học giả, nhà vật lý, kiến trúc sư, luật gia… và khá nhiều bạn trẻ. Cũng như mọi lần, câu hỏi đặt ra là vì sao bệnh viện mở ra ngày càng nhiều mà lúc nào cũng “quá tải”? Vì sao con người bây giờ tiện nghi dồi dào mà đau ốm triền miên? Vì sao bệnh nhiễm gia tăng trở lại và bệnh do hành vi lối sống ngày một phát triển trong khi khoa học y học tiến như vũ bão? Rõ ràng sức khỏe không phải là chuyện của y tế. Y tế chỉ làm mỗi việc “cứu tế về y khoa” khi ta đau ốm quặt quẹo. Sức khỏe lại là chuyện của mỗi người, của mọi người. Khi melamine ở trong sữa, kích thích tố sinh dục ở trong thịt, thuốc trừ sâu ở trong rau… thì bác sĩ làm sao? Khi bụi khói đầy đường, tiếng ồn đinh tai nhức óc thì bác sĩ làm sao? Tại sao nhiều diễn viên tài tử giàu có xinh đẹp bỗng một hôm thắt cổ hoặc uống thuốc độc tự tử? Tại sau lâu lâu một tỷ phú đại gia nhảy lầu? Thì ra đời sống càng tiện nghi, nhu cầu vật chất càng được thỏa mãn thì con người càng xa lạ với tự nhiên, với chính mình. Stress chính là nguyên nhân sâu xa của 60-90% bệnh lý đưa người ta đến bác sĩ. Mà bác sĩ thì chữa được cái đau chứ không chữa được cái khổ, chữa được cái bệnh, chứ không chữa được cái hoạn.  Cho nên cứ xà quần như vậy. Có cách nào không?

Có. Thiền. Thiền có thể góp phần giải quyết căn cơ. Thiền giúp ta biết “dừng lại”. Thôi đi! Thiền giúp ta nhận ra những “điên đảo mộng tưởng”. Nhưng thiền là gì? Cách nào? Hãy bắt đầu từ việc đơn giản nhất mà cốt lõi nhất. Đó là Thở. Thở bụng. Ô hay, thở phải bằng ngực chớ, phổi nằm ở ngực kia mà? Phổi nằm ở ngực, nhưng thở nằm ở bụng. Cứ nhìn một em bé đang ngủ say mà coi? Cứ nhìn một người bình thường đang ngủ yên mà coi? Chỉ có cái bụng là phình lên xẹp xuống, còn cái ngực thì… im re. Thật vậy, khi cái ngực mà khò khè, mà cò cử thì nó đã bị bệnh rồi, đã suyễn hoặc viêm phổi tắt nghẽn mạn tính rồi. Nói khác đi, cách thở sinh lý, thở thiên nhiên, thở bình thường chính là… thở bụng. Người khỏe thì luôn thở bụng nên thở bụng làm cho ta khỏe. Chỉ có vậy. “Bí quyết” nằm ở chỗ đơn giản nhất đó. Các phương pháp khí công, dưỡng sinh, yoga, thiền… đều bắt đầu bằng tập thở bụng. Tại sao phải tập? Bởi không biết tự lúc nào con người lại xa rời cái nguồn gốc tự nhiên của mình, bày ra trò thở ngực, cũng như thay vì ăn những thức ăn lành mạnh sẵn có trong thiên nhiên thì con người chế biến đủ kiểu cho nó hư đi. Do vậy, thở phải được rèn tập trở lại.

Về sinh lý, cơ hô hấp chính của ta là cơ hoành, vắt ngang giữa bụng và ngực chớ không phải cơ gian sườn hay cơ cổ. Khi các cơ gian sườn, cơ cổ mà ráng sức phì phò thì đã bệnh rồi. Phương pháp đơn giản, không tốn kém này hiện nay ngày càng được phổ biến ở các Trung tâm y khoa lớn trên thế giới đễ chữa stress, căn nguyên các bệnh dịch không lây như tim mạch, huyết áp, tiểu đường,  gout…

Nhưng, thiền không dừng ở đó. Sau thở bụng, bước tiếp theo là “dõi theo” và “suy tưởng” về cái hơi thở đó. Nó vào nó ra nó lên nó xuống nó phồng nó xẹp ra sao. “Dõi theo” khác với “theo dõi”. Theo dõi mệt lắm! Dõi theo thì ung dung hơn. Cứ thả cho nó sao thì sao, chỉ cần dõi theo và ghi nhận, không bình luận, không phê phán. Trí thức vốn hay bình luận, hay phê phán… nên trí thức thường thất bại trong thiền. Một người hàng thịt buông dao thành Phật. Trí thức còn lâu! Nhưng trí thức lại có cái hay của nó. Nó không dễ tin. Nó ngờ. Nhưng, đại nghi thì đại ngộ. Càng nghi càng ngộ. Hai ngàn sáu trăm năm trước, một nhà minh triết – Đức Phật- bảo đừng vội tin tôi, cứ đến nếm thử đi rồi biết. Đến và nếm thử. Đến là thực hành. Làm đi, đừng nói nữa. Vụ này nói không được, “bất khả thuyết”! Nếm là cảm nhận. Phải tự mình thể nghiệm để riêng mình cảm nhận, không thể nhờ ai khác. Thở mà cũng phải nhờ người khác thở giùm hay sao? Tôi ngạc nhiên thấy các ông thầy dạy “thở” bắt người ta làm theo ý mình. Làm theo sao được! Mỗi người có cái sinh lý, thể chất, tâm lý riêng của mình chứ. Nắm lấy nguyên tắc thôi, rồi thực hành theo kiểu của mình. Bắt chước người khác, “tẩu hỏa nhập ma” như chơi! Họa sĩ Hoàng Lập Ngôn thuở sinh thời có lần nói với tôi là ông đi máy bay từ Hà Nội vào Saigon chỉ thở 60 lần là tới nơi, nghĩa là mỗi hơi thở của ông dài 2 phút. Máy bay bay 2 giờ, ông thở 60 lần. Còn ta, bắt chước ông sao được. Ông có cái sinh lý của ông, lại rèn tập từ thuở nhỏ.

Cái hay thứ hai của trí thức là “suy tưởng”. Thiền cần suy tưởng. Không phải suy tưởng bàn mưu tính kế để tranh bá đồ vương, gồm thâu lục quốc, nhất thống giang hồ, muôn năm trường trị gì đâu!  Trước hết là suy tưởng về cái hơi thở đang vào đang ra kia! Nó ở đâu ra? Tại sao phải thở? Tưởng nó là của ta mà chẳng phải của ta. Tưởng nó ở trong ta mà hóa ra ở ngoài ta. Tưởng ta điều khiển nó mà thật ra nó cóc cần ta. Lợi ích bất ngờ là sự dõi theo và suy tưởng đó ai dè  giúp ta cắt đứt dòng “tâm viên ý mã” linh tinh khác, gom thân tâm ta về một mối là hơi thở của chính mình, ở đây và bây giờ, dứt bặt những âu lo phiền muộn. Nói khác đi, nó làm ta được “thảnh thơi”, nó giải stress, nghĩa là mang lại sức khỏe, an lạc, hạnh phúc.
Thiền có thể làm ta được thảnh thơi, giải stress, mang lại sức khỏe, an lạc, hạnh phúc ư? Tin được không? Có cơ sở khoa học nào không? Người trí thức sẽ hỏi. Đâu dễ tin. Và câu trả lời là có. It ra là về mặt sinh học. Thở chẳng phải trước hết là chuyện sinh học ư? Ta cần lấy Oxy từ bầu khí quyên đưa vào phổi, rồi máu mang Oxy đó đến từng tế bào trong cơ thể để tạo ra nặng lương cho sự sinh tồn và hoạt động của ta. Một người chạy đua 100m phải nín thở để chạy, đến nơi anh ta thở hào hển vì phải trả “nợ Oxy” đã vay mượn trong lúc nín thở. Cơ thể ta lúc nào cũng ở trong tình trạng căng cứng để hoạt động. Các cơ bắp luôn luôn co duỗi để giữ cho ta có một tư thế theo ý muốn. Sự căng cứng cơ bắp (tonus musculaire) đó tiêu thụ khoảng 40% năng lượng. Nếu có cách nào làm giảm sự căng cứng cơ ta sẽ tích lũy năng lượng đáng kể, cơ thể nhờ đó mà đỡ vất vả, sảng khoái hơn. Riêng não bộ tuy chỉ chiếm có 2% thể trọng mà tiêu tốn đến 25-30% năng lượng. Nếu có cách nào đó làm cho não bộ được nghỉ ngơi, tích lũy thêm một khối năng lượng đáng kể nữa, các tế bào nhờ đó mà đỡ vất vả, sảng khoái hơn! Sự sảng khoái đó trong thiền gọi là “thiền duyệt”. Câu hỏi đặt ra là tại sao não bộ lại xài phí tiêu hoang năng lượng nhiều đến vậy? Thì ra não lúc nào cũng ở trong trạng thái “điên cái đầu”, lúc nào cũng nghĩ ngợi lung tung, tâm viên ý mã! Trí thức- hoạt động trí não nhiều- càng dễ bãi hoãi, kiệt sức, quên trước quên sau, đến bác sĩ, bác sĩ chẩn đoán “Mệt mỏi kinh niên không rõ nguyên nhân” hay “Rối loạn thần kinh thực vật…”  nghĩa là bí!… Những lúc say mê làm việc trí thức thường quên thở để sau đó lại hào hển thở, trả nợ Oxy. Thiền vừa làm giãn cơ, vừa làm lắng dịu các hoạt động lăng xăng của não, nhờ đó mà giúp cơ thể thảnh thơi, an lạc. Hoạt động thể chất sau đó sẽ bền bỉ hơn, suy tưởng sau đó sẽ tập trung hơn, sáng suốt hơn.

Trong lúc tập trung dõi theo hơi thở như thế, những câu hỏi sẽ gợi lên: Tại sao ta cần Oxy (O2) – khí thải của cây xanh- trong khi cây xanh cần Carbonic (CO2) – khí thải của ta? Có sinh vật nào sống mà không cần Oxy không?…  Câu trả lời sẽ liên quan đến khí quyển, đến môi trường, đến cây xanh, đến sinh vật hiếm khí, vi khuẩn sống trong núi lửa, trong băng tuyết… Rồi nhìn ra mênh mông, thấy không chỉ một vũ trụ (universe) mà là đa vũ trụ (multiverse), tam thiên đại thiên thế giới, với trùng trùng duyên khởi … từ đó, có hôm nào nhận ra thực tướng vô tướng, cái mà bây giờ người ta gọi là “Theory of Everything”… hay như Stephen W. Hawking giật mình nhận ra cái The Grand Design, “vô sở tùng lai diệc vô sở khứ”. Thiệt ngộ, chỉ với C, H và O quấn quít lấy nhau, khi cần ngọt ngào thì ta có đường, khi cần chua chát thì ta có giấm, khi cần đắng cay lại có chút rượu mềm môi?

Khi bản đồ gen người được thiết lập, các nhà sinh học giật mình thấy cái cây cổ thụ ngoài sân chứa đến 70% gen người, ai dám bảo không có chuyện “thạch nữ giá bồ lang”? Cái cọng cải non xanh kia có đến 26% gen người, rồi ruồi giấm, chuột bọ… Chuột có đến 97,5% gen người nên mới có đám cưới chuột, mới có “chuột kêu chút chít trong rương / anh đi cho khéo đụng giường mẹ hay”! Ễnh ương, tắc kè, thằn lằn, rắn mối… con nào cũng phì phò xì xụp, cũng phình phình xẹp xẹp cái bụng đó thôi…

Thiền còn giúp ta thấy sinh trụ dị diệt, thấy mỗi hơi thở là một kiếp người. Bé sơ sinh hít mạnh hơi vào thì cụ già thở hắt hơi ra. Giữa hai lần thở đó là những làn sóng lăn tăn, dài ngắn. Đừng tìm kiếm thần thông phép lạ. Thần thông phép lạ đầy rẫy quanh ta.

Nhưng thiền không dừng lại ở đó. Nó mở ra những khoảng mênh mông “bất khả tư nghì”!

***

 

Buổi trò chuyện chuyển sang phần hỏi đáp. Chỉ xin ghi lại vài câu.

  1. Kiếm hiệp nói “đưa hơi xuống huyệt đan điền” là sao?

Đó chính là cách thở bụng. Khi hít vào, đẩy cơ hoành xuống càng sâu càng tốt, xuống tận huyệt “đan điền”. Huyệt đan điền nằm dưới rún ba lóng tay, khoảng 4cm. Đan là thuốc, điền là ruộng. Đan điền nghĩa là ruộng thuốc. “Linh đan diệu dược”. Người xưa coi thở bụng là phương pháp luyện công tốt nhất, được sử dụng trong võ thuật và phép tu tiên để trường sinh bất lão. Thực ra cơ hoành chỉ di chuyển được khoảng 7 cm thôi, chưa quá rún, cũng đã đưa vào hơn 1,5 lít không khí rồi. Nhưng, cần để ý, ráng sức thở sâu quá sẽ dễ bị “tẩu hỏa nhập ma”. Thất bại trong thiền thường là do lòng tham, ham muốn quá, muốn cho mau “thành đạt” mà!

2) Dùng ý dẫn khí đến những nơi mình muốn có được không? Chẳng hạn đến tận ngón tay, ngón chân, các khớp đang đau nhức? 

Được chớ. Ý dẫn các pháp mà! Về sinh học, hệ thống mao mạch dài đến 100.000 km (hai vòng rưỡi xích đạo quả đất chớ ít gì!) dẫn khí đến tận từng tế bào trong cơ thể con người. Mỗi tế bào thực chất là một… sinh vật, chúng hấp thu Oxy để tạo năng lượng. Dùng ý dẫn khí là một cách nói, nhấn mạnh khả năng đưa khí lưu chuyển toàn thân, đến từng tế bào nhờ hệ thống mao mạch này.

3) Tôi học theo cách thở âm và thở dương? Thở dương là đưa hơi qua mũi, theo nhâm mạch xuống đan điền, hậu môn, rồi nhíu hậu môn lại; thở âm là đưa hơi lên đỉnh đầu, theo đốc mạch đến hậu môn, nhíu hậu môn lại… để chữa trị các trạng thái rối loạn âm dương của thân tâm đúng không?

Đúng. Bí quyết nằm ở chỗ “nhíu hậu môn”. Những thứ khác thực chất vẫn là thở bụng, thở sâu. Khi vỏ não tập trung vào điều này thì không thể cùng lúc tập trung vào điều khác. Hai người sắp đánh nhau mà nghe nhà cháy sợ quá bỏ chạy quên đánh nhau. Cái “sợ” đã thay chỗ cho cái “giận” ở vỏ não. Một người ở trạng thái buồn bã (âm) hay trạng thái kích động (dương) mà biết tập trung vào hơi thở sâu, tập trung vào chuyện “nhíu hậu môn”  thì “công tắc” đã chuyển sang hướng khác ở vỏ não…

(www.dohongngoc.com 2010)

 

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Gươm báu trao tay, Thiền và Sức khỏe

Nói thêm về Phương pháp Thở Bụng

01/11/2021 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

 

Nói thêm về Phương pháp Thở Bụng

Ghi chú:  Một bạn trẻ vừa có thư hỏi trong Thiền tập có phải thở bụng không? Có chứ. Vì thở bụng là cách thở sinh lý tự nhiên mà. Không chỉ con người mà con ếch, con cóc, thằn lằn, rắn mối… gì cũng thở bằng bụng cả. Do đó, trong Thiền tập cũng phải thở bụng chứ. Lúc đầu dõi theo từng nhịp thở vào thở ra, thậm chí đếm… (chánh niệm), khi đã điều hòa thì không còn cần dõi theo hơi thở nữa, mà bắt đầu “quán sát”; ở giai đoạn thiền sâu hơn thì không còn cảm nhận có hơi thở nữa…   (ĐHN)

 

Nói thêm về Phương pháp Thở Bụng

(Abdominal -or diaphragmatic- breathing)

Nguyễn Khắc Viện là một bác sĩ, sinh năm 1913 tại Hà Tĩnh, học Đại học Y khoa Hà Nội rồi sang Pháp tiếp tục học, tốt nghiệp bác sĩ Nhi khoa năm 1941. Năm 1942, ông bị lao phồi nặng, điều trị ở bệnh viện Saint Hilaire du Touvet, Grenoble. Thời đó bệnh lao chưa có thuốc chữa như bây giờ. Từ năm 1943 đến năm 1948 ông phải chịu mổ 7 lần, cắt bỏ 8 cái xương sườn, cắt bỏ toàn bộ lá phổi bên phải và một phần ba lá phổi bên trái.  Các bác sĩ Pháp bảo ông chỉ có thể sống chừng hai năm nữa thôi. Trong thời gian nằm chờ chết, ông đã tìm ra một phương pháp… thở để tự chữa bệnh cho mình, và kết quả là ông đã sống đến tuổi 84 mới chết (1997), nghĩa là sống thêm được 50 năm nữa, họat động tích cực, năng nổ trong nhiều lãnh vực! Chuyện khó tin nhưng có thật!

Tôi may mắn được quen biết  ông trong nhiều năm. Với tôi, ông vừa là đồng nghiệp, là đàn anh mà cũng là người thầy.  Ông là bác sĩ đồng thời là một nhà văn, nhà báo, nhà hoạt động xã hội rất nhiệt tâm.  Ông là cố vấn của bộ môn Tâm lý-Xã hội học do tôi phụ trách tại Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng cán bộ Y tế Thành phố (nay là Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch) ngay từ hồi mới thành lập (1989).  Ông thường trao đổi với tôi điều này điều khác, về công việc viết lách, giảng dạy, và nhiều lần về phương pháp thở dưỡng sinh của ông. Trao đổi không chỉ về cơ thể học, sinh lý học mà cả về tâm lý học, đạo học.  Có lần ông mở áo cho tôi xem mấy vết mổ vẫn chưa hoàn toàn liền lạc trên ngực ông. Tôi phục ông ốm nhom ốm nhách mà làm việc thật dẻo dai, bền bĩ, gần như không biết mệt mỏi. Trong lúc nhiều người giảng bài, nói chuyện, hội họp, làm việc… thấy uể oải, hụt hơi, thì một người chỉ còn hai phần ba lá phổi, chỉ còn gần một nửa “dung tích sống” như ông lại vẫn ung dung, thư thái. Ong cười “tiết lộ” với tôi, những buổi hội họp dông dài, vô bổ, ông chỉ ngồi… thở bụng, nhờ vậy mà ông không bị stress, không bị mệt.  Ông nói sau này khi ông mất đi, điều quan trọng ông để lại không phải là những tác phẩm văn học, triết học này nọ mà chính là bài vè dạy thở chỉ với 12 câu của ông. Trước kia tôi cũng chỉ nghe để mà nghe chớ chẳng thực hành. Cho đến khi tôi bị cơn tai biến nặng (1997),  phải nằm viện dài ngay, lúc đó tôi mới thử đem ra áp dụng. Quả có điều kỳ diệu! Nó làm cho tôi thảnh thơi hơn, ít  nhọc mệt hơn và sức khỏe tốt hơn.  Trong thời gian dưỡng bệnh, các bạn đồng nghiệp thương tình, cho rất nhiều thuốc nhưng tôi chỉ chọn một vài món thực sự cần thiết còn thì chỉ… dùng phương pháp thở bụng để tự chữa bệnh cho mình! Phương pháp thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện thực ra không phải là cái gì hoàn toàn mới. Nó chỉ là một sự tổng hợp của khí công, thiền, yoga, tài chí, dưỡng sinh…  của Đông phương từ ngàn xưa, được nhìn bằng sinh lý học hô hấp hiện đại của một người thầy thuốc.

Dưới đây là bài vè 12 câu dạy thở của bác sĩ Nguyễn Khắc Viện:

Thót bụng thở ra
Phình bụng thở vào
Hai vai bất động
Chân tay thả lỏng
Êm chậm sâu đều
Tập trung theo dõi
Luồng ra luồng vào
Bình thường qua mũi
Khi gấp qua mồm
Đứng ngồi hay nằm
Ở đâu cũng được
Lúc nào cũng được!

Nhiều độc giả viết thư, gởi email, điện thọai hỏi thêm về Phương pháp Thở Bụng này. Có người bảo sau 2 tháng “tập luyện” đã  thấy có kết quả tốt, dễ ăn, dễ ngủ, bớt căng thẳng và sảng khoái hơn, sức khỏe có tốt hơn, ít bệnh vặt hơn; có người hỏi cụ thể phải tập ngày mấy lần, mỗi lần mấy phút; có người hỏi phải ngồi ở tư thế nào v.v..  Một độc giả ở tận Hà Tiên, nói nhờ đã thử tập thở 2 tháng nay thấy khỏe hơn, nhưng sao mỗi lần tập chừng nửa giờ thì thấy choáng váng, tê rần, phải nghỉ 5 phút mới hết…

 

Trước hết cần nhớ rằng thở là chuyện bình thường. Ai cũng phải thở, lúc nào cũng phải thở và ở đâu cũng phải thở, nên đâu có cần phải có giờ giấc, tư thế nọ kia? Thực ra, thở bụng là cách thở sinh lý, tự nhiên nhất, trời sinh ra đã vậy rồi, không cần phải tập luyện gì cả!

Cứ quan sát  một bé đang ngủ ngon lành thì biết: Nó thở đều đều, nhẹ nhàng, và… thở bằng cái bụng! Chỉ có cái bụng nó là phình lên xẹp xuống thôi. Thở bụng là cách thở tự nhiên  không chỉ của người mà của…mọi loài. Thử quan sát con thằn lằn, con cắc kè., con ễnh ương… thì biết. Nó thở bằng bụng. Chỉ có cái bụng nó là phình ra xẹp vào đều đều thôi. Ấy là do cơ hoành (hoành cách mô) là cơ chính của hệ hô hấp. Chỉ cần cơ hoành nhích lên nhích xuống chút xíu là đã đủ cung cấp khí cho cơ thể rồi. Khi mệt, cần nhiều oxy hơn thì cơ hoành sẽ “thụt” mạnh hơn, nhanh hơn thế thôi. Tóm lại, nhớ rằng thở bụng là thở theo sinh lý, tự nhiên, không cần phải “tập luyện” vất vả gì cả, không cần phải giờ giấc, tư thế gì cả! “Ở đâu cũng đựơc/ Lúc nào cũng đựơc” là vậy.

Thứ hai là không nên ráng sức, gắng sức. Chỉ cần chuyên cần, kiên nhẫn để tạo thành thói quen tốt thế thôi. Ráng sức, muốn cho mau thành công thì sẽ dẫn đến … thất bại vì choáng váng, chóng mặt, tê rần… Tại sao vậy? Tại vì đã ráng sức, cố ép, thì sẽ gây rối lọan sự điều hoà tự nhiên của cơ thể. Cho nên người “ham” quá, ráng “luyện công” quá, dễ bị “tẩu hỏa nhập ma”! Ta thở bụng là để có sức khỏe, không phải để luyện nội công, để trở thành “chưởng môn” của một phái võ nào đâu! Người có tuổi, người bệnh mạn tính càng không nên ráng.  Nhưng phải kiên trì,  như đã nói, phải chừng sáu tháng mới quen, mới thấy hiệu quả. Nếu đang chữa bệnh nào đó ( tăng huyết áp, tiểu đừơng…) thì vẫn phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.. Thở bụng cũng như ăn uống, vận động đúng cách sẽ giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn.

Thứ ba, nếu luôn nhớ mình đang thở, thì theo dõi luồng hơi thở ra, hơi thở vào sẽ rất tốt. Chưa quen thì đặt bàn tay lên bụng, thấy bàn tay mình nhích lên nhích xuống theo từng nhịp thở là đựọc. Lâu nay ta thở một cách phản xạ, vô thức, nếu ta thở mà có ý thức, biết mình đang thở, dõi theo nó thì sẽ giúp ta… quên các thứ chuyện lăng xăng bên ngoài, giúp tâm ta được tĩnh lặng. Tâm mà lăng xăng, dao động, nhiều ưu phiền, giận dữ… sẽ tiêu hao rất nhiều năng lượng, làm ta kiệt sức, “thở không ra hơi”!

Câu “êm, chậm, sâu, đều” trong bài vè chưa cần phải tập. Còn lâu mới “êm chậm sâu đều” được! Cứ thở tự nhiên, vì không phải “luyện công” mà! Có người hỏi nên thở bằng mũi hay bằng miệng, vì có người khuyên phải hít vào bằng mũi, thở ra bằng miệng? Mũi dùng để thở. Không khí qua mũi sẽ được sưởi ấm, bụi bậm… sẽ bị lông mũi chặn lại. Do vậy nên thở bằng mũi tốt hơn, trừ phi quá mệt (leo leo cầu thang, chạy bộ…) hoặc bệnh, hoặc luyện khí công…

«Thót bụng thở ra» được nói đến đầu tiên vì thở ra quan trọng hơn ta tưởng. Thở ra giúp làm sạch các hốc phổi, đáy phổi, nơi khí dơ dễ đọng lại. Đặc biệt, với những người bị suyễn, bị bệnh phổi tắt nghẽn mạn tính (COPD) càng cần tập luyện thì thở ra.

Khi thai nhi còn trong bụng mẹ, hai lá phổi là một khối đặc, im lìm, không hoạt động, như chiếc dù xếp chặt trên lưng vận động viên. Khi người nhảy dù tung mình ra khỏi phi cơ thì dù mới tự động bung ra, bọc gió. Đứa bé “tung mình” ra khỏi lòng mẹ, hai lá phổi cũng bung ra như vậy do không khí tự động lùa vào, đó chính là hơi thở vào đầu tiên. Tiếng khóc chào đời lúc đó chính là hơi thở ra đầu tiên của bé chứng tỏ hệ hô hấp đã được “lắp đặt” xong, đã khởi động tốt…

Sự hô hấp thực chất xảy ra trên từng tế bào của cơ thể chớ không phải ở hai lá phổi. Phổi chỉ là một cái máy bơm, bơm khí vào-ra, “phình xẹp” vậy thôi. Để cho cái máy bơm đó làm việc tốt thì cần biết một chút về “cơ chế” của nó. Lồng ngực là cái xy-lanh (cylindre), còn pít-tông (piston) chính là cơ hoành – một bắp cơ lớn, nằm vắt ngang giữa bụng và ngực. Khi cơ hoành thụt lên thụt xuống (như cái bễ lò rèn) thì khí được hút vào đẩy ra ở phổi. Cơ hoành nhích lên nhích xuống 1cm đã hút hoặc đẩy được 250ml không khí. Cơ hoành có khả năng nhích lên xuống đến 7cm! Tóm lại, chính cơ hoành ở bụng mới là cơ hô hấp chính, đảm trách hơn 80% sự thông khí (Các cơ hô hấp khác chỉ chịu tránh nhiệm 20%). Do đó, thở bụng là cách thở sinh lý nhất, tự nhiên nhất!

Bác sĩ Dean Ornish, tác giả cuốn sách nổi tiếng Program for Reversing Heart Disease (Chương trình phục hồi bệnh tim) hướng dẫn cách thở bụng đơn giản, dễ làm: đặt một bàn tay lên bụng, khi thở vào thở ra, ta thấy bàn tay mình nhích lên nhích xuống nhịp nhàng là được.

Ngày nay, ở phương Tây, rất nhiều trung tâm dạy thiền, khí công, yoga… để chữa bệnh cũng chủ yếu là dạy cách thở bụng. Các phương pháp trị liệu nổi tiếng của các bác sĩ như Dean Ornish, Deepak Chopra v.v… căn bản cũng không ngoài cách… thở bụng, phối hợp với dinh dưỡng, vận động thể lực.

Phương pháp thở bụng (Abdominal -or diaphragmatic- breathing) không chỉ giúp để chữa một số bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa… mà còn làm cho tâm được an, giảm stress trong cuộc sống hiện tại. Phải luyện tập chừng sáu tháng trở lên mới thành thói quen và thấy hiệu quả.

BS Đỗ Hồng Ngọc.

………………………………………………..

Đọc thêm: AI CÓ THỂ THỞ GIÙM AI?

Ai có thể thở giùm ai?

Filed Under: Gươm báu trao tay, Hỏi đáp, Thiền và Sức khỏe

ĐHN: Nhân đọc sách Tổng Quan Về Nghiệp của thầy Tuệ Sỹ

25/10/2021 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

 

Ngoài Hư Không Có Dấu Chim Bay?

Đỗ Hồng Ngọc

(Nhân đọc sách Tổng Quan Về Nghiệp của thầy Tuệ Sỹ) (i)

Có hay không có Nghiệp? Có hay không có Tự ngã? Có hay không có Thời gian? Có hay không có một Linh hồn? Thật là những câu hỏi choáng váng đặt ra trong cuốn sách “Tổng Quan Về Nghiệp” của Thầy Tuệ Sỹ do Hội Đồng Hoằng Pháp xuất bản năm 2021.

Nghiệp, là kinh nghiệm được tích lũy và tồn tại trong nhiều đời sống. Không có thời gian, không có ký ức thì lấy đâu cho nghiệp vận hành, tạo tác, lưu trữ, lưu xuất, dị thục, nhân quả? (ii)

Có thực không có nhiều đời sống? Một đời trước và đời sau – những đời sau- để cho ký ức gợi lại, nhân quả. Bằng chứng đâu?

Nhưng, nếu hỏi tôi tin không? Tôi tin. Tại sao tin? Không biết! Phải chăng, thỉnh thoảng ta gặp một người nào đó thấy như đã từng hẹn nhau từ muôn kiếp trước, hay một nơi chốn thấy như về mái nhà xưa?

Ký ức được lưu trữ ở đâu để tạo thành Nghiệp?

Khoa học não bộ trả lời: ở hippocampus (hồi hải mã) trong não, cùng với thể viền, lưu giữ ký ức, chịu trách nhiệm cả cảm xúc lẫn hành vi, nhờ nhu nhuyến của các synapse (điểm tiếp hợp thần kinh).  Thế nhưng, khi thân này tan rã, hippocampus và toàn bộ thể viền của não bộ cũng không còn, ký ức được tàng trữ trong thân vật lý này cũng biến mất theo. Phải chăng “ngoài cơ chế vật lý của ký ức, còn có sự tham gia của một yếu tố phi vật chất, không nhất thiết là ý thức, để lấy đó làm cơ sở tiếp cận đến vấn đề nghiệp tích lũy, cho đến trong đời sau được xử lý để cho quả dị thục của nó”?

Có Tự ngã không?

Đức Phật dạy: Có nghiệp được tạo tác, có quả dị thục được lãnh thọ, nhưng không có người tạo tác, không có người lãnh thọ. Phật giáo không cho có cái gọi là Tự ngã, tiểu ngã, đại ngã, linh hồn, nhưng tin có “Nghiệp mang theo” để “trả quả”. Cái gì mang Nghiệp theo? Thần thức tái sinh, luân hồi?

Nhà khoa học bảo: “Có design nhưng không có designer”. Não bộ là một hệ thống được phân bố rất cao trong đó nhiều chức năng xuất hiện đồng thời và không có điều phối viên.

Không có designer, không có điều phối viên? Nhưng sao chim bồ câu thì cứ bay ngàn dặm về đưa thư, cá hồi cứ bốn năm lại quay về chốn cũ để sinh đẻ rồi chết? Ngày nay, sinh vật từ hạt đậu đến chuột bọ, khỉ vượn… cũng được can thiệp vào gène để tạo ra những “dị thục” những “quả” bất ngờ, gọi là transgenic.

“Je pense, donc je suis – Tôi tư duy, nên tôi tồn tại” (Descartes). Vậy tôi không tư duy, thì không… có tôi? Phải chăng “vô niệm” thì vô ngã?

Ta cũng có thể nói đơn giản hơn: “Tôi thở, vậy có tôi”. Nghĩa là nếu tôi không thở thì không có tôi. Nhưng cái thời tôi còn trong bụng mẹ, tôi cũng không thở mà vẫn có tôi đó thôi. Từ đó, suy ra rằng cái thời tôi… hết thở, ngừng thở, thì tôi vẫn còn đó chứ, sao không?  Tôi lúc đó cũng lại ở trong bào thai Mẹ (bào thai Như Lai) chứ? Tôi mới phải mang nghiệp theo để trả quả chứ? “Thường, Lạc, Ngã, Tịnh” ở đây chứ không chỉ Vô thường, Khổ, Vô ngã, Bất tịnh…

Rồi có cái gọi là Thời gian để cho Nghiệp vận hành không? Tính thể của thời gian là gì? Thời gian được tri giác bằng giác quan nào?

Câu trả lời là chính ta đã tạo ra thời gian cho mình. Thành ngữ kālaṃ karoti, “nó tạo tác thời gian”, nghĩa là nó chết. Thời gian được biết đến từ tri giác về sự sinh thành và hủy diệt của một đời người. Thời kinh nói: “Thời gian đến, chúng sinh chín muồi; thời gian đi, chúng sinh bị hối thúc. Đây là tri giác về thời gian theo chu kỳ sống chết của sinh loại”. Tri giác về thời gian cũng là tri giác về sự chết. Kāla cũng được hiểu là do gốc động từ kal (kalayati) thúc giục, hối thúc, thường trực, sự chết đang hối thúc ta.

Tồn tại trong quá khứ và vị lai là những thực thể vi tế, ẩn áo, không phải tri giác thường nghiệm mà có thể bắt nắm được.

Nhưng với “Thuyết Tương Đối Rộng” ngày nay, ta biết thời gian sẽ chảy chậm trong con tàu vũ trụ chạy nhanh. Với một vận tốc nào đó thời gian đứng lại. Cho nên Từ Thức lạc động Thiên thai là chuyện có thực.

Có một sự gọi là Luân hồi không để nghiệp vận hành? Câu trả lời là có một “nguyên lý tồn tại” mà không phải hồn jīva hay ātman. Nguyên lý đó nói: có nghiệp, có dị thục của nghiệp, nhưng không có tác giả và thọ giả. Đây là một nguyên lý cực kỳ nghịch lý.

Nhưng may thay, các nhà Duy thức chứng minh được sự tồn tại của thức a-lại-da, hy vọng giải quyết được vấn đề nghiệp-dị thục và chủ thể luân hồi.

“Trong kinh Tăng nhất của Thuyết nhất hữu bộ cũng mật ý nói đến thức này với tên gọi là a-lại-da. Kinh nói: “yêu a-lại-da, vui a-lại-da, mừng a-lại-da, thích a-lại-da.”.

Trong bài “Ký Ức và Nghiệp” của Thầy Tuệ Sỹ ở sách “Tổng Quan Về Nghiệp” này nêu ra những câu hỏi có thể làm ta chới với mà lại cảm thấy vui, mừng, yêu, thích. Vì chính trong ta đôi khi cũng gợi lên những câu hỏi như vậy mà không dám trả lời. May thay có Thầy Tuệ Sỹ, à không, có nhà thơ Tuệ Sỹ hóa giải giùm, bởi như Thầy đã nói trong sách nói trên, chỉ có “Thơ dẫn kinh nghiệm vượt ra ngoài kinh nghiệm”.

Ta hỏi kiến nơi nào Cõi Tịnh,
Ngoài hư không có dấu chim bay?
Từ tiếng gọi màu đen đất khổ,
Thắp tâm tư thay ánh mặt trời. (iii)

—

(i)  Tuệ Sỹ: Tổng Quan Về Nghiệp. Hội Đồng Hoằng Pháp xuất bản qua mạng Amazon, 2021.

(ii)  Chú thích: Tất cả các câu in nghiêng (italic) trong bài này là những câu trích từ sách “Tổng Quan Về Nghiệp”.

(iii)Tuệ Sỹ: bài thơ Phương Nào Cõi Tịnh, trong tập thơ Giấc Mơ Trường Sơn. Hương Tích Phật Việt, 2020. Trích trong bài viết của thầy Tuệ Sỹ “Nhân đọc tác phẩm ‘Cõi Phật Đâu Xa’ của Đỗ Hồng Ngọc.”

*****

* Đọc thêm các nhận xét khác về sách này của HT. Thích Như Điển, GS. Cao Huy Thuần, GS. Trần Kiêm Đoàn, nhà văn Vĩnh Hảo: https://phatviet.info/gioi-thieu-sach-tong-quan-ve-nghiep-tue-sy/

* Độc giả có thể đặt mua sách trực tiếp trên mạng toàn cầu Amazon qua link này: https://pgvn.org/pg_2503na. Sách cũng sẽ được Hương Tích xuất bản tại Việt Nam nay mai.

…………………………………………

Nguồn: https://tranthinguyetmai.wordpress.com/2021/10/25/ngoai-hu-khong-co-dau-chim-bay/

Filed Under: Gì đẹp bằng sen?, Góc nhìn - nhận định, Thiền và Sức khỏe

Các buổi chia sẻ ở chùa Quang Minh, Melbourne

24/02/2020 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

Các buổi chia sẻ ở chùa Quang Minh, Melbourne

(3.2019)

Đỗ Hồng Ngọc

 

Chùa Quang Minh “đặt hàng” tôi 2 đề tài cho 2 buổi trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, bởi biết tôi là một thầy thuốc và lâu nay học Phật: 1) Sức khỏe thân và tâm; 2)Thiền quán, Hơi thở và Ăn chay.

Tôi nhắc lại định nghĩa Sức khỏe của WHO (1946): “SK là một tình trạng hoàn toàn sảng khoái (well-being) về thể chất, tâm thần và xã hội chớ không phải chỉ là không có bệnh hay tật”. Rất nhiều người chúng ta vẫn quen nghĩ  không có bệnh hay tật là có sức khỏe rồi!

Thân với tâm không tách rời nhau. Thân tâm nhất như. Ngày nay, cần chú ý vấn đề sức khỏe tâm thần. Đời sống ngày càng cạnh tranh, đầy lo âu, đầy căng thẳng, dẫn tới bất an… Bác sĩ  lo chữa cái Đau, ít quan tâm cái Khổ. Phật giáo góp phần chữa cái Khổ, nâng cao sức khỏe cho mỗi người để đạt đến sự An lạc thân tâm. Các thứ bệnh phổ biến hiện nay không thể chữa bằng thuốc: S.A.D (Stress, Anxiety, Depression) mà phải tìm đến Thiền để chữa trị (MBSR, MBCT…) như một liệu pháp hiệu quả hơn.

Chia sẻ về kinh nghiệm học Phật, tôi nhắc 3 điều: 1) Nắm vững các thuật ngữ (terminology). Thí dụ: Khổ là gì? Giải thoát sanh tử là gì? Chúng sanh là gì? Diệt độ chúng sanh là gì? Luân hồi sanh tử là gì? Niết bàn là gì?… Có nắm được các thuật ngữ, các từ “chuyên môn” này thì mới đọc hiểu và thực hành được các kinh sách. 2) Hiểu các ẩn dụ, ẩn nghĩa. Tại sao “niệm” Quan Thế Âm Bồ-tát thì vào lửa lửa tắt, vào nước nước cạn? Lửa ở đây là sự sân hận, nước ở đây là lòng tham lam… Bồ tát Dược Vương tại sao “đốt” cháy hết thân mình rồi còn đốt cả hai cánh tay? Đây là trong Thiền định, “đốt thân” để đạt đến Vô ngã, đốt hai cánh tay để đạt đến Vô phân biệt… Hiểu vậy sẽ không còn chỗ cho Dị đoan mê tín. 3) Quan trọng nhất là phải thực hành. “Đến để mà thấy”. Không lý thuyết suông. Tu là hành. “Quay về nương tựa chính mình”. Tự chứng, tự nội.

Buổi thứ hai, về Thiền quán, Hơi thở và Ăn chay. Tôi chỉ dám chia sẻ kinh nghiệm cá nhân trong thực hành Thiền Anapanasati (An ban thủ ý, Quán niệm hơi thở, Nhập tức xuất tức niệm) theo kinh Tứ Niệm Xứ mà Phật đã dạy ” Đây là con đường độc nhất dẫn tới thanh tịnh cho chúng sanh, diệt trừ khổ ưu, thành tựu chánh trí, chứng đắc Niết bàn”.

Câu hỏi đặt ra là Tại sao thở? Thở để làm gì? Thở cách nào? Tại sao chọn Hơi thở để “niệm” và “quán sát”? Trong hơi thở, ta thấy được đời người, thấy sự sinh diệt, thấy vô thường, vô ngã, duyên sinh… Tóm lại, sẽ học được nhiều đó. Từ thiền chỉ (samatha), thiền quán (vipassana), đến chánh định (samadhi) cũng đều có thể từ Anapanasati.

Trên thực hành, đi từng bước: 1) Thở bụng (abdominal breathing, diaphragmatic breathing) 2) Chánh niệm hơi thở, 3) Quán niệm hơi thở.

Về Ăn chay, câu hỏi đặr ra là Tại sao ăn? Ăn để làm gì? Ăn cách nào?… Chay là gì? Ngoài 4 nhóm thức ăn ta đã biết là Glucid, Protid, Lipid, Minerals cùng các vitamins… (Phật giáo gọi chung là “đoàn thực” để nuôi thân), còn có “Xúc thực”, “Tư niệm thực” và Thức thực”… những món ăn của Tâm mà nếu không để ý trong thời đại fake news này, ta sẽ khổ đau dài dài…

(2019)

 

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

Hoàng Quốc Bảo & Đỗ Hồng Ngọc với: “CÓ KHÔNG”.

22/12/2019 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

CÓ KHÔNG

Hoàng Quốc Bảo & Đỗ Hồng Ngọc

Vài ghi chú:

Nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo, hiệu Không Hư, tác giả của các tập nhạc nổi tiếng Tịnh Tâm Khúc (2004), Khúc Vô Thanh (2014) với nhiều bàì hát quen thuộc như Hồ Như, Tháng ngày gió xóa, Mưa trên thành phố cũ, Lên non quẫy mộng… qua các giọng ca quen thuộc của Hà Thanh, Kim Tước, Mai Hương, Vũ Khanh…

Hoàng Quốc Bảo, từ năm 2009 đã phổ nhạc bài thơ Mũi Né của Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê), rồi anh tự hát, thu vào đĩa gởi tặng tác giả thơ, nhưng mãi đến năm 2015, với giọng ca Thu Vàng, rồi Thúy Vy Trần Kiêm (em ca sĩ Hà Thanh) thực hiện một clip nhạc rất đẹp trên Internet mới được nhiều bạn bè chia sẻ, nhất là vào những ngày sắp Tết, mời bạn thử nghe lại nhé:

Em có về thăm Mũi Né xưa

Con đường sỏi đá vẫn quanh co

Hoàng hôn sóng vổ bên trời biếc

Sóng vổ trong hồn ta ngẩn ngơ…

……

Mùa ơi, gió bấc nhớ không ngờ

Năm nay người có về ăn Tết

Có ngậm ngùi nghe chút ấu thơ?…

(Đỗ Nghê, 1970)

 

https://www.youtube.com/watch?v=y3O9__pVexA

 

Năm 2005, Hoàng Quốc Bảo… xuống tóc, trở thành Tỳ khưu Đăng Châu, trú tại thiền viện Đại Đăng LA.

Năm 2017, khi in tập Thơ Ngắn Đỗ Nghê, tôi viết tặng Hoàng Quốc Bảo một bài thơ  ngắn: CÓ KHÔNG. Bài thơ rất ngắn, như để dành riêng cho người bạn của mình, nhưng thực ra cũng để chia sẻ cùng các bạn đang hành thiền Quán niệm hơi thở (Anapanasati).

Hoàng Quốc Bảo đã viết ngay thành một ca khúc: CÓ KHÔNG

Đỗ Hồng Ngọc & Hoàng Quốc Bảo (Đường Sách Saigon 11.2019, ảnh Thân Trọng Minh)

Mới đây, anh gởi tôi mp3 bài hát được Diệu Nhân (một ca sĩ không chuyên) đã thể hiện, theo anh là thành công với một bài không dễ hát, dù chỉ với tiếng guitar đệm tài tử…

Và nvquyen đã làm thành clip này. Mời bạn thử nghe.

 

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc

(22.12.2019)

 

 

 

 

 

 

Filed Under: Góc nhìn - nhận định, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe

Thư gởi bạn xa xôi: Loanh quanh Đà Lạt

18/12/2019 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi (12.2019)

Loanh quanh Đà Lạt

Phải đợi bạn nhắc đến vài ba lần mới chịu ngồi vào bàn viết lá thư này đây. Lý do: nói về Đà Lạt bây giờ nhiều người ngán ngẩm quá rồi! Đà Lạt không còn như xưa nữa. Đô thị hóa. Bê tông hóa. Cao tầng hóa… Và khắp nơi chỉ thấy… quán ăn quán uống dày đặc… Kẹt xe, bụi khói không thua thành phố náo nhiệt nào.

Cho nên bạn kêu mình đi tìm giùm cô bạn gái 17 tuổi của bạn nửa thế kỷ trước biết hát thành phố nào, vừa đi đã mỏi, đường quanh co quyện gốc thông già (*) thì chịu. Cũng như còn lâu mới thấy có người đứng bên bờ giậu… lòng như khăn mới thêu (**) thì chịu… Bởi ai còn xài khăn thêu nữa đâu! Chỉ toàn khăn giấy. Xong rồi vứt cho lẹ.

Nhưng bạn ơi, Đà Lạt vẫn còn… chút Đà Lạt nếu chịu khó loanh quanh như mình tháng rồi đó bạn ạ! Gởi bạn vài tấm hình coi chơi thôi nghe.

Tới Phi Nôm, cách Dalat hơn 30 vây số mình quẹo phải vào Dran, thăm một trang trại, để rồi thấy còn chút đàlạt xưa:

 

Dalat Milk (ảnh Do Hong Ngoc)

 

Dalat Milk (ảnh ĐHN)

(ảnh ĐHN)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rồi đi ngược lên phía Suối Vàng, cách Dalat chừng ba chục cây số, vẫn còn những vùng giữ được nét hoang sơ mà mình rất thích, chẳng hạn Làng Cù Lần, dành cho những người cù-lần như mình vậy, ở đó có thể gặp chàng nhạc sĩ “núi rừng” rất dễ thương:

 

Một chú ngựa mới sanh được bốn tháng tuổi… (ảnh ĐHN)

 

Làng Cù Lần (ảnh ĐHN)

 

Rồi đi về phía Tây Nam hơn chục cây số, có đoạn đường dã quỳ tuyệt đẹp, thiên hạ xúm xít chụp hình bất kể xe cộ qua lại? Ở đó, có một quán cafe vườn cũng ngồ ngộ:

 

 

 

 

 

Dĩ nhiên không quên đến thăm nhóm bạn Hoa Sen của nhạc sĩ Nguyễn Đức Vinh và bạn bè để nghe hát nhạc Thiền bên tách trà nõn tôm nóng hổi trong một khung cảnh rất riêng:

 

Nguyễn Đức Vinh (Thuần Nhiên) và ĐHN

 

 

 

 

 

 

 

Nhóm bạn Hoa Sen và Đỗ Hồng Ngọc (Đalat 11.2019, ảnh Tâm Nhiên)

 

Nói về Đà Lạt chút chút vậy thôi nhé,

Hẹn thư sau,

Đỗ Hồng Ngọc. 

……………………..

(*) Thành phố buồn (Lam Phương)

(**) Có một dòng sông đã qua đời (Trịnh Công Sơn)

Filed Under: Ghi chép lang thang, Thiền và Sức khỏe, Vài đoạn hồi ký

Nhạc và giọng ca Hoàng Quốc Bảo: “CÓ KHÔNG”

26/10/2018 By Bac Si Do Hong Ngoc Leave a Comment

CÓ KHÔNG

Thơ Đỗ Hồng Ngọc – Nhạc và giọng hát: Hoàng Quốc Bảo

Nhac sĩ Hoàng Quốc Bảo tức Tỳ kheo Đăng Châu vừa phổ nhạc bài thơ “Có Không” trong tập Thơ Ngắn Đỗ Nghê và gởi về tặng tôi với Thân Trọng Minh. Đã vậy còn thiết kế một trang nhạc rất đẹp và tự mình hát với giọng khào khào của một Thiền sư rất dễ thương.

“Chắt ra cho hết/ Giọt hơi cuối cùng/ Thả mình như lá/ Rơi vào hư không/ Tràn vào khắp nẽo/ Đất trời mênh mông/ Nhẹ như không có/ Có mà như không…” (ĐHN).

Mấy dòng ngắn ngủi vậy. Phổ nhạc đã khó, hát còn khó hơn.

Chỉ nên nghe trong tĩnh lặng, chánh niệm, tĩnh giác…

Cảm ơn Tỳ kheo Đăng Châu, cảm ơn nhạc sĩ Hoàng Quốc Bảo.

Và, xin chia sẻ cùng các bạn,

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

Hoang-Quoc-Bao-Do-Hong-Ngoc-Co-Khong

Hoang Quoc Bao- Do Hong Ngoc (Co Khong)

(Dạng PDF, gồm 4 trang. Vui lòng nhấn vào mũi tên bên trái và phóng to thu nhỏ bằng dấu cộng hoặc trừ để xem rõ).

Nghe nhạc:

https://www.dohongngoc.com/web/storage/2018/10/Hoang-Quoc-Bao-pho-tho-Do-Nghe.mp3

Filed Under: Ghi chép lang thang, Nghĩ từ trái tim, Thiền và Sức khỏe, Vài đoạn hồi ký

  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to page 3
  • Interim pages omitted …
  • Go to page 5
  • Go to Next Page »

Thư đi Tin lại

  • Lịch “Trò chuyện, giao lưu…”
  • Lại đính chính: “SAIGON BÂY GIỜ”
  • ĐÍNH CHÍNH: BSNGOC không phải là BS ĐỖ HỒNG NGỌC
  • Đính chính: BS NGỌC không phải là Bs Đỗ Hồng Ngọc
  • bsngoc đã lên tiếng đính chính
  • Thư cảm ơn và Đính chính về FACEBOOK Bác sĩ NGỌC
  • ĐÍNH CHÍNH: Bài viết "TÀN NHẪN" không phải của Bs Đỗ Hồng Ngọc

PHẬT HỌC & ĐỜI SỐNG

Hội quán Các Bà Mẹ: Giao lưu với Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về cuốn “Bông Hồng Cho Mẹ & Những Cảm Nhận Học Phật”

Dương Mình Trí: cảm nghĩ nhân đọc “Bông hồng cho Mẹ & Những cảm nhận học Phật”

Đỗ Hồng Ngọc với “Bông hồng cho mẹ và những cảm nhận học Phật”

Kỳ 3 Lớp An Cư Chùa Xá Lợi, 2022

Bài đọc thêm: DƯỢC TÍNH TRONG TÂM…

Hiểu thêm về “giả dược” (Placebo)!

Nguyễn Hiền-Đức: Tập tuyển CÀNH MAI SÂN TRƯỚC

Minh Lê: Học Phật qua thơ Đỗ Hồng Ngọc

TẠP GHI (Lõm bõm… Kỳ 4b)

Tạp Ghi (lõm bõm… kỳ 4): Mười Hạnh Phổ Hiền

Xem thêm >>

Chuyên mục

  • Một chút tôi
    • Một chút tiểu sử
    • Ghi chép lang thang
    • Các bài trả lời phỏng vấn
    • Vài đoạn hồi ký
  • Thư đi tin lại
  • “.com”… 2 năm nhìn lại!
  • Góc nhìn – nhận định
  • Ở nơi xa thầy thuốc
    • Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng
    • Săn sóc con em ở nơi xa thầy thuốc
    • Nuôi con
    • Thầy thuốc và bệnh nhân
    • Hỏi đáp
  • Tuổi mới lớn
    • Viết cho tuổi mới lớn
    • Bỗng nhiên mà họ lớn
    • Bác sĩ và những câu hỏi thường gặp của tuổi mới lớn
    • Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò
    • Hỏi-đáp
  • Tuổi-hườm hườm
    • Gío heo may đã về ….
    • Già ơi….chào bạn
    • Chẳng cũng khoái ru?
    • Những người trẻ lạ lùng
    • Thư gởi người bận rộn
  • Lõm bõm học Phật
    • Nghĩ từ trái tim
    • Gươm báu trao tay
    • Thiền và Sức khỏe
    • Gì đẹp bằng sen?
  • Thư cho bé sơ sinh và các bài thơ khác
  • Đọc sách
  • Nghiên cứu khoa học, giảng dạy

Bài viết mới nhất!

  • Đọc thơ Khánh Minh: tháng năm là mộng đang đi
  • Mấy ngày Tết
  • Nguyên Giác: Mẹ dạy con ngồi như núi
  • Đọc “IM LẶNG, như lời chia tay” của Cao Huy Thuần
  • Thích Phước An: GIÓ BẤC CUỐI NĂM

Bài viết theo tháng

Ý kiến bạn đọc!

  • Bac Si Do Hong Ngoc trong Đọc thơ Khánh Minh: tháng năm là mộng đang đi
  • Hai Lấp Vò trong Đọc thơ Khánh Minh: tháng năm là mộng đang đi
  • đỗ xuân đạm trong Song Thao: GIÀ KHÚ ĐẾ
  • Bac Si Do Hong Ngoc trong Làm sao biết cha mẹ đã… già?
  • Độc giả trong Làm sao biết cha mẹ đã… già?
  • Bac Si Do Hong Ngoc trong Bản nhạc Mũi Né
  • Thạch trong Bản nhạc Mũi Né
  • Bac Si Do Hong Ngoc trong “ÁO XƯA DÙ NHÀU…”
  • Bac Si Do Hong Ngoc trong PHĐS: Buổi học cuối năm (16.1.2021).
  • PN trong PHĐS: Buổi học cuối năm (16.1.2021).

Cùng một tác giả

  • 0
  • 1
  • 1
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6

Thống kê

Nhà tài trợ

biệt thự vũng tàu
biệt thự vũng tàu cho thuê | biệt thự vũng tàu cho thuê theo ngày giá rẻ | cho thuê biệt thự vũng tàu có hồ bơi
© 2009 - 2016 Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc. Phát triển & Hỗ trợ kỹ thuật bởi SGC.
Trích dịch nội dung để dùng trong nghiên cứu, học tập hay dùng cho cá nhân đều được tự do nhưng cần phải chú thích rõ nguồn tài liệu và đối với các trích dịch với mục đích khác, cần phải liên lạc với tác giả.
  • Một chút tôi
    ?
    • Một chút tiểu sử
    • Ghi chép lang thang
    • Các bài trả lời phỏng vấn
    • Vài đoạn hồi ký
  • Thư đi tin lại
  • “.com”… 2 năm nhìn lại!
  • Góc nhìn – nhận định
  • Ở nơi xa thầy thuốc
    ?
    • Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng
    • Săn sóc con em ở nơi xa thầy thuốc
    • Nuôi con
    • Thầy thuốc và bệnh nhân
    • Hỏi đáp
  • Tuổi mới lớn
    ?
    • Viết cho tuổi mới lớn
    • Bỗng nhiên mà họ lớn
    • Bác sĩ và những câu hỏi thường gặp của tuổi mới lớn
    • Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò
    • Hỏi-đáp
  • Tuổi-hườm hườm
    ?
    • Gío heo may đã về ….
    • Già ơi….chào bạn
    • Chẳng cũng khoái ru?
    • Những người trẻ lạ lùng
    • Thư gởi người bận rộn
  • Lõm bõm học Phật
    ?
    • Nghĩ từ trái tim
    • Gươm báu trao tay
    • Thiền và Sức khỏe
    • Gì đẹp bằng sen?
  • Thư cho bé sơ sinh và các bài thơ khác
  • Đọc sách
  • Nghiên cứu khoa học, giảng dạy
  • Nhận bài mới qua email