Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

“Cân bằng cuộc sống” cách nào?

By 1 Comment

 

 

“Cân bằng cuộc sống” cách nào?

Đỗ Hồng Ngọc

(Tạp chí Văn hóa Phật Giáo, số 312, Ngày 1.1.2019)

 

(Internet)

 

“Cuộc sống” bây giờ rất lạ. Hồi xưa còn có ngày và đêm, còn có làm việc 8 tiếng ở cơ quan , sở làm, còn lại là thì giờ “của mình” để “tùy nghi”. Xưa hơn nữa – thời con trâu đi trước cái cày theo sau- thì người “trai cày” dậy sớm, ăn no rồi vác cày dẫn trâu ra ruộng, hết buổi cày, phe phẩy quạt mo quay về hoặc ngủ thẳng cẳng dưới bóng mát cây đa…!

Bây giờ thì hết. Không thể vậy nữa. Điện thoại thông minh sẵn sàng réo gọi bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu. Không có sáng trưa chiều tối gì cả. Không có ở nhà ở sở gì cả. Không có nghỉ hè nghỉ lễ gì cả. Thế giới trong lòng tay. Tin thiệt tin giả hằm bà lằng. Đó là thời kỳ “Siêu hiện đại” (Metamodernism) khi đã có cái smatphone, cái laptop bên cạnh. Đêm là ngày. Quán càphê, quán nhậu là chỗ làm việc. Bãi biển là văn phòng… Thế là đầu tắt mặt tối. Thế là đỏ mặt tía tai. Thế là bầm gan tím ruột…

Có dịp qua Nhật, thấy người ta làm việc trối chết. Vợ ở nhà mà thấy chồng về sớm trước 11 giờ đêm tức là chồng kém, phải làm thêm job đến sau 11 giờ mới tốt. Thỉnh thoảng nghe ở Nhật, ở Hàn có một diễn viên xinh đẹp, ca sĩ nổi tiếng, rất giàu có, bỗng nhiên tự vẫn chết chẳng biết vì sao.

Bây giờ không còn là thời của “Buồn nôn” (La Nausée, Jean Paul Sartre) sáng vác ô đi tối vác về nữa, mà quay cuồng, mà chóng mặt, là thời của hậu-hậu hiện đại, siêu hiện đại rồi. Đó là thời của chuyển động không ngừng, của xáo trộn, của nháo nhào (oscillation), giữa giễu nhại và trân trọng, giữa ngây thơ và uyên bác, giữa lạc quan và hoài nghi, giữa mẫu mực và phá cách…, có thể gọi là thời của “đảo điên mộng tưởng”, đưa đến những bệnh thời đại như SAD (stress căng thẳng, anxiety lo âu sợ hãi và depression trầm cảm). Cho nên ta không lạ khi ngày càng có nhiều người rời phố thị tìm về những vùng hoang vắng, sống nơi không wifi, không điện, không máy tính. Cũng không lạ khi du khách nước ngoài đến Hội An chỉ thích cưỡi trâu, đội nón lá, vác cày ra ruộng và phe phẩy quạt mo “nắm xôi bờm cười”!

Gần đây những từ mới như workaholic, nghiện, say mê công việc, workmaniac, điên vì công việc, một dạng tâm thần ngày càng nhiều. Những người mắc chứng này dễ dẫn đến tự tử. Họ có rất nhiều tiền nhưng sẵn sàng tìm cái chết để giải thoát. Từ karoshi ở Nhật – chết khi đang làm việc – đã trở nên phổ biến. Hằng năm có cả chục ngàn ca như vậy.

Tôi vẫn thường nhận được những câu hỏi nhờ tư vấn, nói chỗ làm lương thì cao mà căng thẳng quá, chắc là phải đi tìm chỗ khác, không thể sống như vậy được nữa vì không tìm thấy  niềm vui trong cuộc sống, không có thời gian cho bản thân, cho bạn bè, gia đình; áp lực công việc, áp lực deadline, đối tác… Có người nói thấy đầu óc như đang ở trên mây, không nhớ điều gì cả, trí óc quên đủ thứ và cuộc sống của họ bây giờ nó lôi thôi lắm, như Alzheimer dù tuổi hãy còn rất trẻ!

Lâu nay ta cứ nghĩ mình không có bệnh là mình khỏe nhưng điều đó là sai. Sức khỏe là tình trạng hoàn toàn sảng khoái (well-being) về cả ba mặt thể chất, tâm thần và xã hội chớ không chỉ là không có bệnh hay tật. Nhiều khi ta trông thấy một người có thể chất rất chuẩn, đẹp trai, cao ráo nhưng anh ta có thể đang mắc bệnh tâm thần. Sức khỏe về mặt xã hội càng quan trọng: kẹt xe, ngập nước sao khỏe được. Các mối quan hệ xã hội, môi trường sống không an toàn, không an ninh, sao khỏe được.

Khi nghĩ rằng sức khỏe là chuyện của y tế là sai. Y tế chỉ có nghĩa “cứu tế về y khoa”, giúp đỡ những lúc ta ốm đau, bệnh hoạn còn sức khỏe là chuyện khác, sức khỏe là chuyện của mình. Có người nói rất đúng: “bác sĩ tốt nhất là chính mình”.

Một công ty quan tâm đến sức khỏe nhân viên không chỉ mở một phòng y tế, chờ khi nhân viên đau ốm thì vào cấp cứu, thuốc men. Trường học cũng vậy. Nhiều trường học hãnh diện  có một phòng y tế trang bị thuốc men đầy đủ, có bác sĩ cho học sinh mỗi khi đau ốm hay tai nạn, nhưng rất thiếu sót. Bởi sức khỏe của học sinh chủ yếu là tâm sinh lý tuổi mới lớn, tuổi dậy thì, nên vấn đề của y tế học đường là tham vấn sức khỏe, giải quyết xung đột… Ngày nay nhiều trường đã tổ chức các lớp thiền, yoga cho học sinh. Anh quốc còn có chương trình đưa Thiền chánh niệm vào trường học: Mindfulness in School Project (MiSP) có hiệu quả tốt.

 

Internet

Internet

 

Phương pháp đơn giản để “Cân bằng cuộc sống” (Work-Life Balance) là vẽ một biểu đồ phân tích tình trạng sinh hoạt của mình để thấy chỗ nào đang bị lệch lạc như về công việc, tài chánh, học tập, giải trí, gia đình, bạn bè… Theo dõi biểu đồ đó từng thời gian, có thể thấy mình đang bị lệch về hướng nào, cần điều chỉnh ra sao.

Có một vài phương pháp cụ thể hơn để giải stress, ví dụ như  yoga, thiền quán, thở bụng… Phương pháp thở bụng (Diaphragmatic breathing hay Abdominal breathing) đơn giản mà hiệu quả. Các bác sĩ nổi tiếng hiện nay như Dean Ornish hay Deepak Chopra (Mỹ) đang phát triển phương pháp này để chữa bệnh. Họ nghiên cứu trên hai nhóm bệnh nhân tim mạch, một nhóm uống thuốc bình thường, nhóm còn lại kết hợp thêm thở bụng thì thấy rõ ràng nhóm có thở bụng đạt kết quả tốt hơn (thống kê y học).

Gần đây Tây phương nghiên cứu nhiều về thiền, ứng dụng thiền vào cuộc sống. Họ mời các nhà sư Tây Tạng tham gia, dùng nhiều kỹ thuật đo đạc hoạt động của não bộ như EEG, fMRI, PET… để xem xét coi có sự chuyển biến trong não bộ thế nào trong lúc hành thiền và đã phát hiện ra nhiều điều lý thú rồi ứng dụng để chữa nhiều bệnh trong đó có bệnh tâm thần, mất ngủ, nghiện, tim mạch… Các phương pháp tâm lý trị liệu như MBSR (Midfulness-Based Stress Reduction) hay MBCT (Midfulness-Based Cognitive Therapy) chủ yếu cũng dựa trên thiền Chánh niệm để giải quyết vấn đề stress, trầm cảm thường gặp trong đời sống hiện đại.

Ta biết khi stress kéo dài thì tuyến Pituitary ở não sẽ không tiết hormone tăng trưởng nên những trẻ bị căng thẳng quá trong học tập sẽ không lớn nổi. Stress làm Tuyến tụy tiết ra Glucagon làm giảm Insulin gây tiểu đường. Tuyến sinh dục cũng không phát triển được, không tiết DHEA bình thường. Đó là lý do tại sao đời sống tình dục ngày càng có vẻ yếu đi, yếu đến nỗi người ta phải dùng thuốc cường dương các thứ …

Một dấu hiệu quan trọng của stress nữa là giảm sút trí nhớ, luôn do dự, khó tập trung, suy nghĩ không logic, phán đoán sai, chỉ thấy mặt tiêu cực, mất định hướng, hoang mang, sợ hãi… hoặc buồn rầu, cô đơn, tâm tính bất thường…

Những dấu hiệu của stress về thể chất như nhức đầu, đau lưng, đau cột sống cổ… Đi bác sĩ đau đâu chích đó, hoặc can thiệp bằng mổ xẻ cũng không dứt hẳn. Vì gốc bệnh là do stress hoặc do tư thế ngồi làm việc, phải điều chỉnh.

Cần có một chế độ để nghỉ ngơi hợp lý. Nghỉ và ngơi là hai từ khác nhau. Ngơi là ngưng, ngưng hẳn. Nhiều khi nghỉ mà không ngơi. Cho nên, cần có nghỉ và ngơi thực sự. Chương trình đưa Thiền chánh niệm vào trường học (MiSP) nói trên có đề ra một công thức khá hay, mà tôi gọi là “Lá Bùa”, có thể dán bất cứ ở đâu để nhắc nhở mình. Đó là (.b).

Chấm (.) có nghĩa là Ngưng, Thôi, Dừng lại. Còn (b) là breath (thở chánh niệm) và hiện diện “ở đây và bây giờ”. Thực hiện được đã là rất tốt.

Nên tìm kiếm niềm vui trong những việc sáng tạo: học múa, học nhảy, ca hát, vẽ vời… Cũng nên có một vài “nghề” tay trái. Nghề “tay trái” nhiều khi mang đến nhiều hạnh phúc cho ta hơn là nghề “tay mặt”, dù ai cũng biết nhất nghệ tinh nhất thân vinh.

Giao tiếp rất quan trọng trong đời sống. Giao tiếp giữa người với người mà thành công sẽ tạo một môi trường lành mạnh cho sự phát triển cảm xúc và trí tuệ. Có 3 nguyên tắc chính: tôn trọng, chân thành và thấu cảm. Trong Bồ-tát thập hạnh, hạnh thứ 6 là “Thiện hiện”, đây chính là sự thấu cảm; hạnh thứ 8 là Tôn trọng và hạnh thứ 10 là chân thực. Nếu thực hành được ba hạnh này thì giao tiếp chắc chắn thành công.

 

 

Để có cuộc sống an lạc, tự tại, thì ta phải “từ bi” với mình, đừng cao vọng đòi hỏi xa xôi quá để bị hút vào, bị cuốn đi. Nhưng như vậy không có nghĩa là không phấn đấu để trở thành người hoàn thiện hơn. Trong thời đại người ta nói nhiều đến Siêu hiện đại như hiện nay, càng thấy rõ lời Phật dạy từ 2600 năm trước: vô thường, khổ, vô ngã… Phải vượt qua ái dục, chấp trước, phải “ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm”…, “viễn ly điên đảo mộng tưởng” thì mới có được cuộc sống an lạc, hạnh phúc./.

(ĐHN)

thơ Trần Vấn Lệ: Nguyên Đán (tây!)

By Leave a Comment

 

 

Nguyên Đán

Ngày Đầu Năm / Nguyên Đán, trời nắng và trong xanh.  Một nụ hoa Bình Minh nở chan hòa muôn hướng. Nhiều tiếng chim hót sớm chào mừng khắp thế gian…Kìa ai đó hân hoan, áo dài vàng qua ngõ…Gió phất phơ tà lụa…người thơm như bài thơ…

Ngày Đầu Năm ngày mơ / người chúc người hạnh phúc / thấy mọi nơi mọi lúc / thấy ở từng miệng cười / nghe ở từng khóe môi / câu tình ca muôn thuở…như Mạ ru em nhỏ…như Ba nói tâm tình…như ca dao ta- mình / như tình yêu bất tận!

Ôi chao ngày Nguyên Đán…tôi là đứa học trò / đang nghe lời Thầy Cô / làm bài luận Năm Mới.  Cõi đời có thay đổi nhưng cõi lòng thuỷ chung!  Yêu quá mái ngói hồng / mây bềnh bồng trên ngói / khung cửa sổ nắng rọi.  Yêu quá, biết gì không?  Thưa đó, những tiếng lòng / thời tuổi xanh êm ái…giống như dòng nước chảy / quanh bờ lau lách sương…

Yêu có nghĩa là Thương!
Thương thì không hề Ghét!
Ai biểu em mắt biếc cho trời trong nắng xanh?
Ai biểu em yêu anh…hôn không chỉ một miếng!

Giữa mùa Xuân én liệng, áo dài ai gió bay…

Trần Vấn Lệ

(01.01.2019)

……………………………………………………………..

 

Hai Trầu: Đọc lại “Nếp Sống An Lạc” của Bs ĐHN

By Leave a Comment

 

Đọc lại “NẾP SỐNG AN LẠC”

của Bs ĐỖ HỒNG NGỌC

 

Thế là thêm một lần nữa năm lại sắp hết, có nghĩa là người thì cũ nhưng tuổi đời lại sắp thêm một tuổi mới nữa rồi! Làm sao mà có một “nếp sống an lạc” được đây! Thôi thì, chi bằng nói dong nói dài, hổng gì hơn là tôi thử ngồi xuống đọc lại tác phẩm “Nếp Sống An Lạc” của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc xem sao!

Tôi thường nghe trong dân gian hay nói “an bần lạc đạo”, hoặc “an cư lạc nghiệp”, tức là hai cặp thành ngữ ấy đều có mấy chữ “an lạc” đi kèm. An bần lạc đạo, thường được hiểu một cách nôm na là yên phận nghèo mà vui với lẽ trời hoặc chịu phận nghèo mà vui vẻ để mà sống, không oán người cũng như không trách trời. Nguyễn Công Trứ trong bài Hàn Nho Phong Vị Phú có câu:

“Cùng con cháu thuở nói năng chuyện cũ,

Dường ngâm câu lạc đạo vong bần;

Gặp anh em khi bàn bạc sự đời,

Lại đọc chữ vi nhân bất phú.”

Còn an cư lạc nghiệp là thời thái bình ai nấy đều ở yên chỗ ở của mình và vui với nghề nghiệp của mình như trong thơ xưa có câu:

“Thời thịnh trị an cư lạc nghiệp,

Khắp muôn nhà đều hát khúc hoan ca.”

Ngoài ra, mỗi lần chuẩn bị bước sang một năm mới, người ta cũng thường gởi lời chúc cho bạn bè thân thiết lời cầu chúc “Thân tâm thường an lạc”, như vậy với ý nghĩa gì? Thật tình ra, tôi đôi lúc cũng hiểu mấy chữ “Thân tâm thường an lạc” hay nói gọn là “Thân tâm an lạc” một cách lờ mờ lắm! Đại khái là con người có hai phần, một là thể xác, thuộc về thân thể, vật chất; hai là tinh thần gồm cái tâm và cái tình cảm của mình. Hai chữ thân và tâm ấy nó ở cùng trong một con người, không tách rời được! Vậy thì muốn được an lạc thì phải làm sao? Có phải cùng một lúc mình làm cho cái thân vui, đồng thời cũng làm cho cái tâm vui nữa không?

Vậy, xin mời bạn thử theo Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, qua tác phẩm Nếp Sống An Lạc, để coi cuộc đời này có gì vui! Sách “Nếp Sống An Lạc” (với cái tựa sách đầy đủ là “Trò chuyện với Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc về nếp sống an lạc”, đây là một tập tài liệu tập họp các bà nói chuyện của tác giả như trong lời tựa: “Mấy năm gần đây, tôi thường được mời nói chuyện về “Một nếp sống An lạc” ở nơi này nơi khác. Có khi ở một ngôi chùa, có khi ở một trung tâm mục vụ, có khi ở một hội quán, câu lạc bộ doanh nhân, một nhóm bạn trẻ, hoặc cùng các bậc trí thức…”(NSAL, trang 7)

Nhìn một cách tổng quát, tác giả nhắc cho bạn đọc đến bốn lượt hai chữ “hạnh phúc”; như vậy, dù muốn dù không, hai chữ “hạnh phúc” cũng có thể là một trong những yếu tố đầu tiên và cuối cùng mà tác giả muốn bàn trong các chủ đề trọng yếu của cuốn sách, giúp cho mỗi người trong chúng ta có thể sống với một nếp sống an lạc sao cho hạnh phúc. Chẳng hạn, ngay ở chương đầu: “Một nếp sống hạnh phúc”, trước tiên người đọc sẽ rất thú vị khi gặp ngay sự phân biệt của tác giả khá chi tiết thế nào là nếp sống và không hẹp hòi gì, tác giả minh định liền:

“Khi tôi nói “một nếp sống” cũng có nghĩa là chúng ta có thể có rất nhiều nếp sống hạnh phúc khác nhau: có người chọn “nếp” này, người chọn “nếp” kia, không chắc nếp sống của người này là đúng hơn của người kia đâu.” (NSAL, trang 11)

Chính vì nếp sống hay cách sống mỗi người khác nhau như vậy nên hạnh phúc cũng vậy, mỗi người quan niệm hạnh phúc rất khác nhau. Và tác giả cũng nêu ra nhận định:

“Mỗi người hiểu hạnh phúc theo một cách riêng: Có người nghĩ hạnh phúc tức là làm được một cái gì đó thành công, có người thì nói chỉ cần tôi hơn người hàng xóm là tôi hạnh phúc rồi… Như vậy có rất nhiều thứ để người ta nhận định hạnh phúc là như thế nào. Cho nên nói về đề tài hạnh phúc là rất khó, mà tôi nói về một nếp sống hạnh phúc thì còn khó hơn nữa.” (NSAL, trang 14)

 Trong đề mục này, tác giả dẫn ra bài ca dao:

“Tháng Giêng ăn Tết ở nhà,

Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè,

Tháng Tư đong đâu nấu chè,

Ăn Tết Đoan Ngọ trở về tháng Năm,

Tháng Sáu buôn nhãn bán trăm,

Tháng Bảy ngày rằm xóa tội vong nhân,

Tháng Tám chơi đèn kéo quân…”

Rồi tác giả nhận định: “Tức là cả năm chỉ thấy… vui chơi không! Vậy không phải “hạnh phúc” là gì! Rồi làm ruộng thì người xưa làm một mùa thôi nhưng cũng ăn đủ cả năm rồi, thành ra họ rất thảnh thơi, vui thú.” (NSAL, trang 14)

Vâng, về điểm này, tôi với tư cách là một người đọc nhà quê già, có một thời khá lâu tôi chứng kiến những năm còn làm lúa sạ, lúa mùa với mỗi năm chỉ làm một mùa lúa duy nhứt ở miệt Mặc Cần Dưng (Long Xuyên), tôi biết rất rõ bà con nông dân tay lắm chân bùn nhưng nhà nào cũng lúa đầy bồ, vui lắm! Đó là chưa kể tới mùa mưa bắt cá lên đồng; tới mùa nước lên giăng câu, giăng lưới; tới mùa nước gần giựt bắt chim lượm trứng trên cánh đồng lúa trổ đòng-đòng; tới mùa cá ra sông, cá dại, ôi thôi, cá tôm biết làm gì cho hết cá, hết tôm nổi đầy mặt nước và còn nhiều thú vui vơi mùa màng những ngày xa xưa ấy nữa; nên về điểm này tôi hoàn toàn đồng ý với tác giả là:“… làm ruộng thì người xưa làm một mùa thôi nhưng cũng ăn đủ cả năm rồi, thành ra họ rất thảnh thơi, vui thú.”

Để xác nhận người xưa “thảnh thơi, vui thú” hơn người nay, tác giả viết:

“Còn bây giờ chúng ta sống “hùng hục”, chúng ta làm đầu tắt mặt tối, từ sáng đến chiều, làm từ ngày này qua ngày khác, hết việc ở cơ quan, ở công ty rồi mang một đống việc về nhà làm tiếp. Cho nên dù bây giờ chúng ta có phương tiện dồi dào hơn, nhà cửa sang trọng hơn nhưng dường như lại thiếu hạnh phúc hơn người xưa.” (NSAL, trang 15)

Thưa vâng, về điểm này, tôi xin ghi thêm ở đây, chẳng phải chỉ đời sống ở thành thị như tác giả vừa lược kể thì sự bận rộn vốn phải chạy theo thời là như vậy đã đành; còn ở nông thôn, nơi mà ngày nay người nông dân phải làm ruộng mỗi năm lên tới ba mùa; hết mùa Đông Xuân, qua mùa Hè Thu, hết mùa Hè Thu lại sang tới mùa lúa lỡ kế tiếp nữa…

Do vậy, con người chạy theo thời không được nghỉ ngơi gì thì đã đành, mà đất đai cũng không được nghỉ ngơi để nhận lại phù sa cho mùa mới; mà làm gì có phù sa cho đất mầu mỡ khi người ta khôn lanh quá mức cứ lấy sức người đắp đập ngăn nước bốn mùa không cho nước lên đồng để tận dụng sức đất, chẳng những đất thì khô cằn, cá tôm cũng không có nước lấy gì mà sinh sôi nẩy nở để mà sống, cho chí đến cua ốc, cái loài sinh vật gần gũi với nhà nông nơi đồng ruộng cũng hổng có luôn nữa mà kết quả nhận lại được gì nếu không muốn nói là ngày nay ở nhà quê làm ruộng mỗi năm ba mùa, mỗi mùa ba tháng, mỗi tháng ba mươi ngày vậy mà rồi hổng có nhà nào có được một hột lúa để ví bồ, để dành ăn, chứ đừng nói gì lúa trăm, lúa thiên như hồi sáu bảy chục năm trước làm ruộng mỗi năm chỉ có một mùa mà lúa bồ, lúa lẫm! Rồi chắc bạn sẽ đặt câu hỏi: Sao lại có hiện tượng lạ như vậy được? Thưa bạn, có chứ!

Vì ngày nay người ta văn minh dữ lắm! Họ chế ra máy cắt, máy gặt, máy suốt lúa chung vô một cái máy thôi, hổng có kêu công cắt, công gặt gì ráo trọi! Thế là tới lúc lúa chín thì hẹn máy tới rồi chuẩn bị bao bị giao cho chủ máy họ cắt, họ suốt lúa và hứng lúa hột vô bao luôn; xong đâu đấy họ chở lúa ra tận bờ kinh và chủ ruộng ra bờ kinh có ghe mua lúa chờ sẵn và cứ cân lúa tươi lúa ướt mà tính tiền. Tiện lắm! Còn lúa đâu mà vô bồ vô lẫm gì nữa! Tiền bỏ túi chưa nóng bàn tay thì lại ma-róc trả tiền mua phân còn thiếu chịu, trả tiền máy cắt máy gặt vừa rồi, trả tiền thuốc sâu, phân bón mua chịu mấy tháng trước, trả tiền cày, tiền bừa, tiền trục, tiền trang đất cho bằng vân… vân…, trăm thứ tiền…, rồi lại vùi đầu lo làm mùa mới tiếp theo! Làm sao có thì giờ đâu mà nghỉ ngơi, an lạc, hạnh phúc?!?

Hồi đời xưa, một khoảng đất có tên là Đông Pha, nằm về phía đông của Hoàng Châu, Tô Đông Pha làm ruộng ở đó và ông có làm tám bài thơ thuật sự  tại đây dể tả cảnh sinh hoạt thường ngày của mình, trong đó có bài thơ thứ V, ông có nhắc về việc làm ruộng:

“Lương nông tích địa lực

Hạnh thử thập niên hoang

Tang giá vị cập thành

Nhất mạch thử khả vọng…”

 Tuệ Sỹ dịch:

 “Nhà nông giỏi thì biết tiếc sức đất.

Đất này nhờ mười năm bỏ hoang

Dâu đỏ dâu đen chưa đến lúc lớn,

có thể mong được một mùa lúa mạch…”

Vâng làm ruộng mà không cho đất nghỉ, không “biết tiếc sức đất”, chẳng khác nào mình tự mang cái nghèo đeo lên cổ mình vậy!

Thưa bạn,

Thêm nữa, tôi cũng để ý thấy về việc sanh nở trong chương “Cân bằng cuộc sống”, tác giả vào đề một cách nhẹ nhàng nhưng vẫn gây cho người đọc theo dõi câu chuyện khá hồi hộp, vì vấn đề “cân bằng cuộc sống” nó liên hệ rất mật thiết đến hạnh phúc, đến an lạc chứ hổng chỉ là sống sao cũng được, cân bằng hay không cân bằng gì cũng được:

“Bây giờ có vẻ cuộc sống của chúng ta ngày càng thiếu cân bằng, thiếu cân bằng thì cuộc sống sẽ không hạnh phúc, không an lạc được.”(NSAL, trang 83)

Và tác giả có kể một câu chuyện thực tế để làm thí dụ về sự thiếu cân bằng cuộc sống, đó là việc sanh nở hồi đời trước và việc sanh đẻ ngày nay không còn giống nhau nữa:

 “Năm 1986, khi tôi tới xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè thực hiện chương trình Chăm Sóc Sức Khỏe Ban Đầu (Primary Health Care) cùng với các đồng nghiệp của Sở Y Tế thành phố thì Hiệp Phước còn là một xã cù lao rất nghèo, chưa có công nghiệp hóa như bây giờ, lúc đó còn nhà quê lắm, phải đi xuồng qua sông chớ không có cầu như bây giờ. Ở đó bệnh sốt rét rất nhiều, rồi suy dinh dưỡng các thứ và nhất là tỉ lệ sanh đẻ rất cao. Sông nước chằng chịt, chưa có cầu đi lại nên nhiều khi người ta đẻ rớt trên thuyền. Hỏi người ta tại sao để bị sốt rét nhiều thì họ nói là họ có thói quen ngủ mùng nếp; ngủ mùng nếp có nghĩa là nhậu rượu đế vào rồi say nằm ở trần cứ thế mà ngủ nên muỗi đốt họ và gây bệnh sốt rét. Tỉ lệ phát triển dân số vùng này rất cao, hỏi tại sao thì họ trả lời là : “Tại vì ở đây không có cái gì vui hết chỉ có đẻ là vui thôi, cứ nhậu rồi đẻ…”(NSAL, trang 84).

Vậng, thưa bạn, cứ như cái lệ, chỗ nào càng buồn buồn, càng vắng vẻ thì chỗ đó dân số tăng lên. Chẳng hạn, đâu có khác gì chỗ xã Hiệp Phước ở Nhà Bè mà bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc nêu lên là dân số đông, mà dưới các làng quê miền Tây dưới chỗ tôi ở, hồi đời xưa cho chí đến mấy năm thập niên 1980-1990, bà con dưới quê còn thói quen sanh con nhiều lắm! Cặp vợ chồng nào cũng có tối thiểu năm ba đứa con; còn trước đó nữa, tức những năm 1940-1960, có nhiều cặp vợ chồng có tới bảy tám đứa con, có khi có cả chục đứa nữa; hết út mười, rồi đẻ thêm vai đứa nữa đặt tên Út Mười Một, Út Mười Hai cho đủ chục có đầu! Gia đình nào cũng đông rần-rần, rồ-rộ; gia đình nào cháu con cũng xôm tụ, vui lắm! Có khi, vô măm cơm phải nấu cơm bằng nồi gang, loại nồi số 10, hoặc số 12, sắp nhỏ ăn mới đủ!

Mất hào của đặng hào con cũng quý nhưng hơi chật vật vì phải lo miếng ăn, lo quần áo, lo nhà cửa cho có chỗ cho con cái ăn ở, vậy là chắc chưa an lạc được; nhưng nói như tác giả kể thì nhiều cặp vợ chồng muốn có con mà hổng có được, cứ làm vợ chồng son hoài, cũng chưa chắc là được an lạc, được hạnh phúc:

“Bây giờ tôi thấy nhiều người đẻ không được, vô sinh, đi thụ tinh nhân tạo rất là khổ; còn ngày xưa thì người ta sinh đẻ dễ dàng, thậm chí người ta còn bảo là con trai con gái đừng ngồi gần nhau, đừng nắm tay nhau, chỉ cần ngồi chung chiếu thôi là đã có bầu rồi.”(NSAL, trang 85).

Có lẽ ngày nay, nhiều người trẻ nghe bác sĩ nói hoặc đọc thấy như vậy chắc có là sẽ ngạc nhiên lắm; nhưng ở thế hệ của tôi, hồi sáu bảy chục năm về trước, tôi cũng tin như vậy và hổng dám nắm tay ai và cũng hổng dám ngồi gần ai!

Cân bằng cuộc sống mà tác giả nhấn mạnh trong Nếp Sống An Lạc, không chỉ cân bằng việc sanh sản, mà còn nhiều khía cạnh khác nữa. Đây là một vấn đề cấp thiết và khó vì cuộc sống theo phân tích của tác giả là bao gồm nhiều khía cạnh, nhưt là thời đại văn minh tiến bộ về kỹ thuật tân tiến của khoa học computer ngày nay, nó dễ gây ra nhiều hậu quả không phải ai cũng dễ nhận ra và tránh khỏi. Chẳng hạn dễ bị căng thẳng đầu óc, vợ chồng ít có thời giờ dành cho nhau vì mạnh ai nấy đi làm đầu tắt mặt tối suốt ngày này qua ngày khác; tình cảm giữa người này với người khác nói là thân nhưng lại rất hời hợt, và nếu không muốn nói là đôi khi rất mất lịch sự theo cái nhìn của người già. Chẳng hạn, nói là rủ nhau ra uống cà phê nhưng những người bạn ngồi chung bàn chẳng ai nói với ai lời nào mà cứ chăm chú theo dõi cái điện thoại cầm tay coi ai gởi tin nhắn, hoặc ai gởi email, etc… mà hổng để ý gì đến người bạn ngồi bên cạnh mình có khi khá lâu mới được gặp lại nhau! Tác giả than với trang sách nhưng mà người đọc già nhà quê như tôi nghe ra cũng thấy rất đau lòng:

“Trái đất còn như một hòn bi thôi, rất gần gũi. Mình gửi email, bấm một cái là ở bên kia nửa vòng trái đất bạn mình nhận được trong vòng chưa tới một giây. Mình thấy như vậy là hạnh phúc nhưng nó cũng có mặt trái. Phương tiện kỹ thuật có vẻ như giúp mình gần nhau nhưng thiệt ra thì xa nhau hơn; chẳng hạn như cả nhóm bạn ngồi bên nhau, nhưng mỗi người một cái máy di động, vui cười trò chuyện với một người khác ở phương trời nào đó…” (NSAL, trang 87)

Ở chỗ khác trong chương “Cân bằng cuộc sống” với giọng văn như một người bạn, mà cũng là một vì thầy thuốc, tác giả từ từ hỏi và kể lại rất ân cần, mà tôi nghĩ anh bạn nào được tác giả hỏi như vậy chắc là vừa ngại ngùng vừa e thẹn dữ lắm, nếu nghe được lời khuyên của tác giả:

“Tôi thấy có nhiều bạn trẻ mời tôi đi ăn trưa mà mỗi người rút trong túi ra một cái hộp có 6-7 món thuốc để uống một cách tự nhiên, thành phản xạ. Tôi hỏi uống thuốc gì vậy thì các bạn kêu là uống thuốc bổ, tôi mới hỏi uống làm gì vậy, mình đâu có thiếu đâu mà uống, mình phải thiếu thì mới cần bổ chứ, đàng này thấy người ta uống mình cũng uống, vừa tốn tiền vừa vô ích.”(NSAL, trang 106)

Ở chương “Có một con đường hạnh phúc”, tác giả mở đầu:

“Đây là lần đầu tiên tôi đến đây, cũng là lần đầu tiên tôi nhận được một lúc hai bó hoa, thường thường có một bó; thành ra đó là một điều rất đặc biệt, rõ ràng là không cần đi tìm hạnh phúc đâu nữa, đây là một niềm hạnh phúc rồi.”(NSAL, trang 117)

Biết rằng, muốn định nghĩa thế nào là hạnh phúc rất là khó, tác giả đã vào đề một cách vừa trực diện mà cũng vừa mở ra một ý niệm rất bao quát về hai chữ “hạnh phúc”; theo đó, người nhận là tác giả đã nhận ra mình nhận được một lần được tặng hai bó hoa là “một niềm hạnh phúc rồi”, và ngược lại, những người tặng hoa cho diễn giả khi được diễn giả nói lên như thế, họ có biết rằng họ cũng hạnh phúc lắm không?

Sở dĩ, tôi có suy nghĩ ấy vì rằng, đôi lúc có người mang tặng cho người khác một món quà đơn sơ nào đó, hoặc một vật nào đó mà họ để hết tấm lòng của họ vào món quà ấy mà người nhận lại vô tình hờ hững không nhận ra tấm lòng của anh bạn mình, thì dĩ nhiên người tặng quà chắc cũng kém vui; mà đã gọi là kém vui thì làm sao mà hạnh phúc cho được! Phải vậy hông? Do vậy mà hạnh phúc là một hiện tượng tương tác, cộng hưởng giữa người này với người khác trong cuộc sống; chứ một mình mình thôi thì khó có hạnh phúc lắm!

Trở lại trong chương này, như tác giả mở đầu với đề nghị “Chúng ta nói chuyện hai chiều chứ không phải một mình tôi nói”, với những câu hỏi của người nghe và câu trả lời của diễn giả; gồm cả thảy sáu khách mời đặt câu hỏi và tác giả là diễn giả giải đáp những câu hỏi bao quanh vấn đề hai chữ “hạnh phúc” một cách rành mạch, lôi cuốn, hấp dẫn…

Đỗ Hồng Ngọc và Hai Trầu tại Hồ Kỳ Hòa, Saigon 2017.

Hồi năm ngoái, tháng 6 năm 2017, tôi đã đọc tác phẩm Nếp Sống An Lạc của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc dịp lần đầu tiên ghé thăm anh ở hồ sen Kỳ Hòa (Sài Gòn) anh có nhã ý ký tặng; nay sau hơn một năm, vào những ngày cuối năm 2018, tôi ngồi đọc lại và ghi vội mấy hàng này với một tâm cảm rất vui và hạnh phúc khi nhớ lại lần gặp tác giả lần đầu ấy, mặc dù không có thời giờ nhiều mà trời lại cứ mưa nữa, những chiếc lá sen trên mặt hồ hứng đầy những giọt nước mưa long lanh trong vắt, mà gốc phượng già xa xa bên kia bờ hồ đứng lặng trong mưa là những hình ảnh mà tôi cho là đẹp và hạnh phúc giữa một khung cảnh thân ái với tác giả và gần gũi giữa Sài Gòn. Không biết nói gì hơn là tôi xin chân thành đa tạ Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, tác giả Nếp Sống An Lạc, đã thân ái tặng cho tôi những giây phút vô cùng an lạc và hạnh phúc ở những ngày tuổi già của tôi từ hồi năm ngoái tơi nay rồi vậy!

 

Hai Trầu

Houston, ngày 28 tháng 12 năm 2018

 

 

Thư gởi bạn xa xôi: Tháng 12, Đà Lạt

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi:

Tháng 12, Đà Lạt 

Không định có thư này, nhưng cũng tại Nguyễn Quang Chơn ở Đà Nẵng lang thang Đà Lạt phone hỏi anh đang ở đâu vậy, tụi em tới uống café nhé. Ối trời. Mình ở Saigon, hắn ở Dalat kia mà. Thì ra tại cái hình này:

 

Cà phê một mình ở sân vườn Cadasa. Khu biệt thư cổ trên đường Trần Hưng Đạo, Dalat.

Gởi hình này cho NQC từ mấy ngày trước, sao bây giờ mới tới?

Lần nào lên Dalat mình cũng ghé đây làm một ly cafe, tĩnh lặng hơn ở Thanh Thủy hay Thủy Tạ bây giờ. Không gian rộng vắng, còn chút thiên nhiên, cây cao bóng cả, hoa cỏ loanh quanh…

Năm ngoái đi Dalat đúng Noel, kẹt cứng xe cộ. Năm nay đi sớm. Nghe mưa cả tuần, may sao, nắng đẹp. Thời tiết Dalat. Kệ nó.

Lần này, có GS Nguyễn Thế Hùng, “ông chủ” Cadasa, khu biệt thự cổ mời ghé chơi nên mình được dịp sống vài hôm ở đây. Nghe Hùng kể lại những buổi đầu đầy khó khăn để giữ lại được khu biệt thự cổ hàng trăm năm này- rất đặc trưng Dalat. Ở đây mà biến thành cao ốc thì không còn gì Dalat nữa. Như những đồi thông ngày càng trọc. Các tòa nhà cao tầng vút lên. Nhiều khách về Dalat bây giờ phải đi vùng sâu vùng xa, tìm chút thiên nhiên ngày nào.

 

Góc biệt thư… có chút “hoa vàng trên cỏ xanh” (NNA).

Còn chút “hoa vàng trên cỏ xanh” đây thôi. Hoa cúc dại đó. “Chỉ còn anh và em/ Là của mùa thu cũ” (Xuân Quỳnh). Và những cây thông cổ thụ…

Mình rất dị ứng thấy bây giờ nhiều nơi người ta chặt bỏ những cây cổ thụ không thương tiếc và trồng vào đó những cây cau kiểng mập ú hoặc ốm nhom loe hoe vài cành lá nghèo nàn…

Dĩ nhiên đi Dalat không thể không ghé quán Chè Hé. Chè ở đây ngon tuyệt. Chè thưng, chè đậu xanh, đậu đen, thập cẩm, chè bắp… gì cũng ngon. Chủ nhân có lẽ là hai vợ chồng trẻ dễ thương, vui vẻ. Gọi chè “hé” vì xưa cửa chỉ dám hé hé, đủ cho một người chen vào, nay có vẻ mở hơi rộng rồi đó. Nay mai lên cao ốc, cửa kiếng sáng choang thì hết “hé” nhé.

 

Mình vốn ‘hảo ngọt”, lần nào cũng làm một lúc hai ba chén luôn! Đừng cười nhé.

 

Và dĩ nhiên lên Dalat không thể không tìm Bánh Căn. Bánh Căn Dalat, Phan Rang, Phan Thiết gì cũng là món ăn nhà quê, quê nghèo, chỉ là bột gạo nướng trên than hồng, với khuôn đổ bằng đất sét… Khi bánh căn cải biên thành bánh khọt đầy dầu mỡ, hoặc đổ bánh trên mảnh nhôm, dùng lò gaz hoặc thêm trứng thêm tôm, mực, thịt… các thứ thì không còn là bánh căn nguyên chất nữa. Ở Phan Thiết… quê mình, cái ngon của bánh căn là nhờ nước mắm. Phải biết “đâm” nước mắm hoặc “giã” nước mắm. Đâm, giã như vậy, ớt mới tươm mật ra, chớ ớt sắc không sao bì được. Rồi phải có tỏi, có đường, có chanh… rồi tỷ lệ nước pha với nước mắm phải đúng mực. Mặn quá, lạt quá đều không ngon. Trời lạnh, ngồi quanh bếp than hồng, đợi bánh nướng thơm lừng, chan với nước mắm hoặc cá kho ngon tuyệt…

Bánh căn Dalat có vẻ đang phục hồi. Khi mình kéo ghế ngồi cạnh bếp than hồng, đã thấy có mấy cặp bạn trẻ chờ đợi. Có một “bí quyết” mà bánh căn Dalat chưa biết thì phải, nên bánh ở đây bên ngoài thì cháy mà bên trong thì nhão. Bí quyết đó ở Phan Thiết là bột… phải trộn với “cơm nguội” lúc xay. Cơm nguội sẽ làm cho bột cứng, dòn, ngon. Thử xem.

 

Gà nướng, cơm lam, chuối Laba…

 

 

 

Chịu khó một chút, ra khỏi Dalat chừng 15km, trên đường đi Suối Vàng có những quán gà nướng, cơm lam, rau rừng… cũng ngộ.

Mình thường chọn cái quán bên cạnh thác nước. Hôm nay vắng khách. May quá.

 

 

 

Lần này về Dalat, tình cờ cùng có cặp Lê Ký Thương- Kim Quy,  Thân Trọng Minh – Thanh Hằng. Nhóm bạn trong “gánh hát” không thể không tìm một cái quán nào đó: đó là bữa cơm trưa ở LH, quán của người bạn, anh Phan Thái và chị Cúc, những người của Dalat xưa:

 

Chị Cúc LH chụp tấm hình kỷ niệm với nhóm bạn cũ.

Và buổi café sân vườn cùng nhắc những bạn bè chốn xa:

 

 

Mình không quên ghé “Thân Trọng điền trang” để thăm và chụp vài tấm hình kỷ niệm vì nghe bạn nói đã bán rồi, bàn giao nay mai. Nơi đây, nhiều bạn bè đã đến, nào Đinh Cường, Bửu Ý, nào Nguyên Minh, Lữ Quỳnh, Lê Ký Thương, Đỗ Hồng Ngọc, Khuất Đẩu, Huyền Chiêu… Đã đến lúc “về thu xếp lại” rồi đó thôi.

Thì cũng như Lagi, căn nhà tuềnh toàng của Đỗ Hồng Ngọc, nơi đã từng nhiều bạn bè ghé qua, Thân Trọng Minh-Thanh Hằng, Lữ Quỳnh – Kim Nhung, Hoàng Quốc Bảo, Thu Vàng, LKThương- KimQuy… nhóm bạn Y dược ở T4G… rồi cũng đã sang tay.

 

Đôi bạn bùi ngùi nhắc vài chục năm trước, nơi đây đã chụp ảnh sương mù…

 

Mình cũng đã ghé thăm Gia đình Hoa Sen, nhóm bạn “văn nghệ” Phật giáo của Thuần Nhiên, Thảo Nhiên, Huệ Nhiên, Như nhiên, Hồn Nhiên, Thanh thản nhiên… Và có một buổi trao đổi về Thiền, và ký tặng sách Thoàng Hương Sen.

Hội ngộ với Gia đình Hoa Sen tại nhà nhạc sĩ Thuần Nhiên Nguyễn Đức Vinh Dalat, 9.12.2018

 

ĐHN ký tặng sách Thoảng Hương Sen (ảnh: Thảo Nhiên, Dalat 9.12.2018)

 

 

 

 

 

Đỗ Hồng Ngọc và Lê Ký Thương (ảnh Thảo Nhiên)

 

Bữa cơm tối của GS Nguyễn Thế Hùng và Cô Thanh Tâm Cadasa mời vợ chồng ĐHN giống như : “Kỷ niệm 50 năm ngày cưới” của bọn mình vậy đó.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Chúc các bạn một mùa Giáng Sinh vui vẻ và một Năm Mới an lạc, hạnh phúc.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc,

(26.12.2018)

NQC: Lang thang cuối năm…

By Leave a Comment

 

Lang thang cuối năm…

 

by Huyền Chiêu

 

Nguyễn Quang Chơn

Cuối năm. Sắp Noel rồi. Trời cứ rả rích buồn. Thôi vác ba-lô đi đâu đó cho vui…. Tâm chọn Nha Trang và Đà Lạt. Nha Trang mưa lai rai, vẫn ồn ào với bọn khách tàu khách nga…, thôi thì đi Ninh Hòa thăm anh chị Khuất Đẩu – Huyền Chiêu, rồi đi Dốc Lết thăm người cháu kêu bằng cậu, nay đã là sư cô, sư bà, trụ trì một chùa to đùng ở đây!…

Tìm nhà “song kiếm hợp bích” Đẩu Chiêu là một kỳ công. Đã ghé anh chị một lần nhưng không còn lưu đường, lưu số. Vội nhắn tin, rồi phone cho anh Đỗ Hồng Ngọc hỏi thăm. Sư thầy cũng không nhớ, chỉ bảo gần một cây cầu. Thôi anh, “một cây cầu!” như một “thiền án”, làm sao em “ngộ” được, lỡ cứ đi tìm, gặp cây cầu sông Hàn thì chết! Rồi không biết ảnh lục đâu ra một số điện thoại bàn và email ngay thông tin (rất là 4.0)…. mà gọi hoài chẳng ai bắt máy. Thôi thì cứ đi….

Nửa đường, vận dụng trí nhớ, nhớ ra đường Trần Quý Cáp. Rồi nhớ lần lần đến số 181, không phải, hỏi dần. “Qui langue a, à Rome va”. Rồi cũng tìm đến đúng nhà. Ok, chắc chắn vĩnh viễn không bao giờ quên nữa!…

Anh chị đang ở nhà. Khỏe, vui. Anh Khuất Đẩu thần sắc tốt hơn nhiều so với lần gặp hai năm về trước. Hàn huyên một chút rồi cùng nhau đi Dốc Lết. Chùa của cô tên là Huệ Hà. Tên cũng đẹp mà chùa cũng đẹp. Cô thật giỏi, một mình vừa tìm ngân sách, vừa thiết kế, chỉ đạo thi công. Vừa đi chọn từng nghệ nhân, tạc tượng, đúc chuông, trong 3 năm đã xong chùa…

 

Chùa Huệ Hà của Sư cô Minh Lạc, Dốc Lết

 

Đại hồng chung của chùa tiếng ngân diệu vợi. Âm thanh tuyệt vời. Vang xa và ngân dài, u u như tiếng sóng, gần hai phút mới ngưng. Đặc biệt, trên chuông có khắc đúc một bài ký của thầy Tuệ Sỹ, và trong chánh điện, cũng có hai dòng lạc khoản chữ Hán của thầy khắc trên hai câu đối trang trọng. Chúng tôi thắp hương đảnh lễ, tiếng chuông chùa ngân nga, nghe hồn mang mang, thanh thoát…

Cô mời một bữa cơm trưa. Đạm bạc mà ngon lạ lùng. Chén trà đậm, ly cà phê thơm. Một chiếc ghế ngả lưng. Anh Khuất Đẩu lim dim khói thuốc. Chị Huyền Chiêu nghe cô kể chuyện đạo tràng, chuyện xây chùa, cũng lắm nhiêu khê. Tu, cũng phải lắm thiện duyên và một tâm thức vững vàng…

A Di Đà Phật. Chúng tôi ra về trong quyến luyến. Anh chị Khuất Đẩu hẹn một ngày sẽ trở lại với chùa. Đưa anh chị vô nhà và chúng tôi trở lại cõi đời thường. Nhưng thấy tâm nhẹ hơn, lòng vui hơn. Nắng hửng lên một chút rồi lại nặng hạt mưa cuối mùa đông, se se lạnh…

Mai, tạm biệt Nha Trang, chúng tôi đi Đà Lạt. Xin cám ơn anh ĐHN, anh chị KĐ, HC và sư cô Minh Lạc!…

(NQC, Đà Nẵng)

Tái ngộ Gia đình Hoa Sen Đà Lạt

By 1 Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi,

Tái ngộ Gia đình Hoa Sen Đà Lạt

 

Lần này gặp nhau ở nhà nhạc sĩ Thuần Nhiên (Nguyễn Đức Vinh). Có gần 20 bạn tham dự. Thuần Nhiên mình đã gặp từ Noel năm ngoái cùng Gia đình Hoa sen ở Thảo Nhiên Các trong buổi trà đạo với âm nhạc Phật giáo do chính anh sáng tác. Cũng chính Thuần Nhiên, đêm Noel 2017 đó đã phổ nhạc bài thơ mình viết cho La Ngà trong tập Thơ Ngắn Đỗ Nghê – Giỗ Một Dòng Sông- thành bài SÔNG ƠI CỨ CHẢY rất cảm động, đã do Ngọc Vân, Thu Vàng, Narada… hát, cùng với lời Anh của Nguyên Giác Phan Tấn Hải.

Mình gởi bạn vài tấm hình coi cho biết buổi Họp mặt lần này, vào ngày CN 9/12/2018 vừa qua vậy nhé:

 

Một buổi họp mặt thân mật và ấm cúng giữa Gia đình Hoa Sen Đà Lạt với Đỗ Hồng Ngọc, ngày CN 9.12.2018 tại nhà nhạc sĩ Nguyễn Đức Vinh.

 

“Dàn nhạc” ngoài Thuần Nhiên còn có Bác Phu và Phạm Gia Cẩn. Bác Phu “chuyện trị” Mandoline, hòa cùng 2 guitar. Ca sĩ thì có Huệ Nhiên và Thắng, cùng cả nhóm Hoa Sen.

 

 

 

Bác Phu đang thử dây đàn, Huệ Nhiên rót nước mời mọi người, Thắng (áo xanh) có giọng ténor trầm ấm và Duy Việt (Thanh thản nhiên) với bộ râu dài rất đẹp.

 

Phi Hùng Tôn Thất “cameraman” cùng Sơn-Tài không rời nhau nửa bước (Sơn nói vậy). Hình thờ là nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang (Du ca), anh ruột của nhạc sĩ Thuần Nhiên Nguyễn Đức Vinh.

 

Trước khi vào buổi ca hát nhạc Phật giáo của Gia đình Hoa Sen, các bạn đề nghị Bs Đỗ Hồng Ngọc nói thêm cụ thể về Thở bụng, Thiền “Quán niệm Hơi thở” dưới góc độ Khoa học y học.

 

 

 

 

Sau đó là phần ký tên tặng cuốn “Thoảng Hương Sen”…

 

Sau phần “trà đạo” và ca hát những bài tự sáng tác của nhóm Hoa Sen (kể cả bài “Sông Ơi Cứ Chảy”), các bạn chụp hình lưu niệm.

 

Ba “bô lão” gồm Duy Việt, Đỗ Hồng Ngọc và “bác Phu” chụp chung tấm hình kỷ niệm. Duy Việt cùng tuổi với ĐHN, còn bác Phu lớn hơn một tuổi, gầy ốm nhưng anh rất khỏe…

 

Đến hơn 5 giờ mình phải vội đi ngay vì có một cái hẹn khác, không thể ở lại để ăn bữa cà-ri chay, mừng sinh nhựt của một thành viên cùng các bạn. Hẹn một dịp khác vậy nhé.

 

Hôm đó nhóm mình còn có Lê Ký Thương (bìa trái) và Kim Quy kịp đến cùng dự với Gia đình Hoa Sen.

 

Vắn tắt, hẹn thự sau.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

………………………………………………………………………..

Mời nghe giọng ca Thu Vàng với bài SÔNG ƠI CỨ CHẢY, thơ Đỗ Hồng Ngọc, nhạc Thuần Nhiên Nguyễn Đức Vinh.

 

thơ Trần Vấn Lệ: Nhặt Nắng

By 1 Comment

 

Nhặt Nắng

Sau một đêm mưa, nắng trở mình, cảm ơn lắm nhé Nắng Bình Minh!  Kìa ai nhặt nắng trong vườn đó / có thấy trong vườn bướm lượn quanh?

Có thấy lòng ai như cũng nắng, choàng vai em ấm được không em…Mình đi đi tới Bồng Lai nhé, chỗ nhạc thơ reo rất não nùng…

Là bởi đêm qua buồn quá buồn, nhạc từ thiên cổ nối mưa tuôn, thơ từ thiên cổ ngâm chưa mục…Sông suối vừa vang tiếng của nguồn!

Em nhặt nắng đi.  Anh cũng nhặt.  Hạt nào là ngọc của riêng em…Hạt nào là bụi mưa còn ướt / mình nhặt hong chờ nắng rực lên…

Mình sẽ đi về Thế Kỷ Mơ…Mình sẽ đi về Xưa Rất Xưa…Áo em gió động màu trăng nhạt / óng ánh tình yêu mỗi sợi tơ…

Và em bung lụa cho anh ngắm / cả dải giang sơn nắng dịu dàng…Một buổi bình minh vào kỷ niệm…ngàn năm ghi ở sách muôn trang!

Sau một đêm mưa, nắng trở mình, bàn tay em hứng cả âm thanh – tiếng con chim hót trên nhành liễu, tiếng của hoa vàng, của bướm xanh…

Nhặt nắng đi em, mình nhặt nắng!  Bà ba mấy túi áo đầy chưa?  Anh yêu Đất Nước mình chi lạ…mà một em thôi!  Thật bất ngờ…

Trần Vấn Lệ

“Về thu xếp lại” tập I: Biết Ơn Mình

By 3 Comments

 

“Về thu xếp lại” tập I:

Biết Ơn Mình

Ghi chú:

minh họa: Đỗ Trung Quân

Như đã có lời thưa trước, nay sắp bước vào tuổi tám mươi, tôi thấy đã đến lúc nên “về thu xếp lại” vì mọi thứ đều có vẻ như “vội vàng thêm” (về thu xếp lại/ ngày trong nếp ngày/ vội vàng thêm những lúc yêu người… TCS) bèn tập hợp một số bài viết trên Trang nhà www.dohongngoc.com này (cũng là 10 năm của Trang nhà), với tập I: Biết Ơn Mình để gởi tới bạn bè như một Kỷ niệm.

Những bài gom góp nơi đây là những bài viết đã post trên Trang nhà (một số đã in rải rác trong sách) được các bạn tìm đọc, chia sẻ nhiều trên mạng, nay gởi bạn để nhâm nhi những khi nhàn rỗi. Đây chỉ là “bản thảo viết tay” dưới dạng PDF để đọc, chia sẻ, không in ấn nhé.

 

minh họa: Đỗ Trung Quân

 

Cảm ơn Phùng Minh Bảo và các bạn trẻ đã giúp chú Ngọc thực hiện bản PDF.

Một số hình ảnh minh họa trong bản này là của Đỗ Hồng Ngọc, Đỗ Trung Quân và vài hình có nguồn từ Internet. Xin cảm ơn tất cả.

Thân mến,

BS Đỗ Hồng Ngọc.

(Saigon, 12.12.2018)

Ve thu xep lai (Biet On Minh) PDF

Chú ý: Cuối mỗi trang, phía trái, có mũi tên trắng, bấm vào đó để xem tiếp trên PDF nhé.

 

 

Đọc thơ bạn thơ: “Sương khói trăm năm” của Võ Tấn Khanh

By Leave a Comment

 

“Sương khói trăm năm”

Thơ Võ Tấn Khanh (2007)

Ghi chú: Có lần nhà văn Võ Hồng ở Nha Trang, trong một bức thư viết tay gởi tôi trên giấy pelure mỏng tanh nói: đọc lại mình, “moa” thấy văn thì ngộ, còn thơ thì ngượng!

Đọc thơ mình thấy ngượng? Võ Hồng giải thích cái gì mà anh anh em em, giấu không nổi nỗi lòng mình! Văn thì còn đổ tại bị vì bởi “hư cấu”!

Có một thời, các nhà thơ thường ký bút danh “rất nữ”, để được ưu tiên vì các ông Chủ bút rất galant. Cái thời thật dễ thương đó chứ. Võ Tấn Khanh ký Tôn Nữ Hoài My, rất Huế…

Năm 2007, anh gom góp một số bài thơ để in thành một tập kỷ niệm, chia sẻ chốn bè bạn thân quen, và kêu tôi viết cho anh cái Tựa. Ừ thì viết.

Người già hay nói chuyện xưa mà!

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

…………………………………

Lắm nỗi không đành!

viết cho Sương khói trăm năm

Thơ Võ Tấn Khanh, 2007

 

Thơ Võ Tấn Khanh như vậy. Không màu mè, hình thức. Chỉ là một thứ tiếng lòng thổn thức, trong lúc lỡ “ngậm ngùi ngợi than” mà thành cung điệu. Có người nói thơ anh “hiền” quá. Mà không hiền quá sao được, anh vốn đã vậy, vốn là vậy.

Gần bốn mươi năm trước có một nhà thơ nữ mang cái tên rất Huế là Tôn Nữ Hoài My có những bài thơ tình trên báo chí lúc đó khiến nhiều bậc mày râu khá ngẩn ngơ. Một hôm, nhà thơ “hiện nguyên hình” thành một trang “nam tử hán”, chính là Võ Tấn Khanh, chàng thư sinh hiền lành, nho nhã, có nét cười hồn hậu, giọng nói nhẹ nhàng như nước sông Phan Rang những mùa nắng cháy. Phải, chỉ những mùa nắng cháy không thôi, chứ mùa mưa lũ thì dòng sông lại trở nên ầm ào dữ dội, đôi lúc tràn bờ. Và, Tôn Nữ Hoài My dạo đó, Võ Tấn Khanh sau này đã có những bài thơ! Nàng thơ đã “hình hiện” cách nào đó, qua một cô My nào đó, quả thật đã làm cho người ta hoài nhớ khôn nguôi:

Tôi nào biết chim xa rừng nẻo lạ

Và trái hồng chín rụng xuống thiên thu

(Hoài My)

Lứa tuổi chúng tôi ai cũng thấm một câu ca dao từ thuở nhỏ: Chim xa rừng còn thương cây nhớ cội/ Người xa người tội lắm người ơi! Võ Tấn Khanh không kêu tội lắm người ơi, anh chỉ kêu “rụng xuống thiên thu”. Cái gì rụng? Trái hồng. Thứ trái cấm của mối tình đầu đã lỡ.

Lạ, cái mối tình học trò đó. Khi người ta lớn lên, tưởng đã quên, đã nguôi. Nhưng không. Nó vẫn quẩn quanh, quẩn quýt đâu đó, thấm vào cây lá, vào núi thẳm sông sâu:

Cây nhớ lá đã đôi lần khóc gọi

Đường nhớ chân từng lớp cuội rang sầu

Chim nhớ bạn quẩn quanh từng cánh mỏi

Tôi nhớ người như núi thẳm sông sâu

(Hoài My, khi về lại)

Hình như cái xứ Phan Rang đó, cái xứ mà như người ta thường gọi là “gió như phang” mà “nắng như rang” đó có cái gì rất lạ, như sắc lại, keo lại trong tâm hồn những con người đã sống và lớn lên từ đó. Như những vết gạch khắn vào nhau của những tầng tháp cổ.

Xuống một chút thì biển. Lên một chút thì rừng. Thung lũng với những ngôi tháp ngàn năm phì phò hơi thở nóng, những mái chùa cong vút ôm lấy vầng trăng xưa, những cánh đồng nho nhỏ xanh mượt mạ tươi non và những cánh cò trắng phất phơ lặng lẽ hình như đã nuôi dưỡng những tâm hồn mộc mạc mà sâu lắng, chơn chất mà đắm say. Cây cỏ cứ quắt queo lại, củ hạt cứ quắt queo lại không ngờ nhờ đó mà đậm đặc hơn, nồng thắm hơn, ngọt bùi hơn. Hương tỏi, hương ổi, hương cau… ở Phan Rang đều rất lạ. Và rồi, những rặng nho, tầng tầng lớp lớp làm cho người ta dễ ngậm ngùi “cùng trông lại mà cùng chẳng thấy”…

Khanh viết về quê hương mình, về người mẹ tảo tần của mình thật đằm thắm thiết tha:

Nắng trưa rang cháy vườn cây

… … …

Bước xiêu khập khiễng mổ gà

Mắt leo lét chậm nhử, mồ hôi tan

(Đời mẹ)

Tôi thích chữ leo lét.. Mắt leo lét. Như một ngọn đèn khô. Hình ảnh sống động của bà mẹ quê miền gió cát bạt ngàn này. Và tôi cũng thích chữ chậm nhử, chậm ghèn. Ít ai đưa vào thơ những hình ảnh như thế. Nhưng với tôi, có lẽ méo mó nghề nghiệp một chút, nó lại rất thơ, nhất là khi viết về người mẹ. Bước chân xiêu vẹo, khập khiễng, còng lưng, nhấp nhô giữa trưa nắng cháy rang người, mắt leo lét, chậm nhử, để kiếm lấy trái bắp trái cà về nuôi con. Khanh như khắc mà không vẽ.

Cũng vậy, dòng sông Phan Rang hiền hòa, mùa nắng phơi trần những bãi cát cho trẻ con vọc phá, mùa mưa ập xuống những cơn lũ, cuốn phăng những mái nghèo ven sông là những hình ảnh đậm sâu trong thơ anh:

Ôi, Phan Rang đã nuôi ta từ tấm bé

Với dòng sông, bãi cát, con đường

(Khúc ly hương)

Rất thường đó thôi. Chẳng có chút gì là cầu kỳ, là thơ mộng! Vài nét bâng quơ. Nhưng phải là những người đã từng phen vọc cát ở lòng sông những ngày nắng hạ, những người đã từng quen lang thang trên những con đường nhỏ rợp bóng me, với tấm lòng hớn hở thênh thang tuổi xuân thì mới nghe hết được những điều giấu nhẹm bên trong.

Tôi đặc biệt thích bài thơ viết về ngôi trường cũ, “Duy Tân, ngày trở lại” của Khanh:

Mỗi bước run theo mỗi ngập ngừng

Từng viên đá cuội cũng rưng rưng

… … …

Còn ai nữa? Còn ai nữa bên song cửa lớp? Còn ai nữa rộn rã buổi trưa hè? Bởi “bầy chim sáo cũ không về nữa”. Thế nhưng không phải vậy. Bầy chim sáo thì không còn mà hơi hướm thì vẫn còn. Những vật vô tri vẫn luôn có một linh hồn.

Vẫn ghế bàn thơm hơi hướm nhau

Bàn tay vụng dại cánh thơ đầu…

Cũng có lúc nỗi đời trăn trở, vất vả, anh cũng muốn tính toan như bao người:

Cũng muốn như người reo thích chí.

Lọc lừa trăn trở bán lương tri

 

Nhưng rồi:

Nghiêng cốc chưa khô lòng đã cạn

Nghêu ngao lời đục rót canh chầy

Vầng trăng vàng những hồn xưa sáng

Có rủ nhau về vui tối nay?

(Độc ẩm)

Khi biết gần gũi “những hồn xưa sáng” thì khó mà người ta tính toan, đo đếm. “Một đời lận đận đo rồi đếm/ Mỏi gối người đi đứng lại ngồi” (Bùi Giáng).

Tới một cái tuổi nào đó, bỗng nhiên người ta ngộ ra nhiều điều:

Dẫu biết trăm năm là sợi khói

Nhưng lòng ta còn lắm nỗi không đành…

Chính cái “lắm nỗi không đành” đó làm ra thơ Khanh.

Võ Tấn Khanh làm thơ tự nhiên như hơi thở của dòng sông, của cánh đồng, lúc yên ả, lúc ầm ào, cứ tự nhiên tràn ra “như không thôi đi được” vậy. Tôi, người bạn anh gần bốn chục năm qua, một hôm bạn gởi cho tập bản thảo, bảo viết đôi lời. Viết cho bạn mình sao khỏi chủ quan? Thôi thì cứ chủ quan vậy.

Đỗ Hồng Ngọc.

…………………………………………

(Cảm ơn Đèn Biển đã gõ Word từ những trang sách! ĐHN)

Lời Ngỏ: “Về Thu Xếp Lại” tập I: BIẾT ƠN MÌNH

By 2 Comments

 

“Về thu xếp lại” tập I:

BIẾT ƠN MÌNH

Lời ngỏ

“về thu xếp lại/

 ngày trong nếp ngày/

 vội vàng thêm những lúc yêu người…”

(Trịnh Công Sơn)

 

Mới thôi. Mới thôi mà đã 10 năm. Trang web www.dohongngoc.com.

Nhớ mới hôm nào hai bạn trẻ Phùng Minh Bảo và Lê Thị Thùy Linh bế đứa con còn nhỏ xíu trên tay đến thăm, nói các em là độc giả của “Chú Ngọc” từ hồi Mực Tím muốn giúp chú làm một trang web tập hợp các bài viết của chú để lưu trữ và chia sẻ cùng mọi người.

Ừ, thì làm. Cho vui mà. Về hưu cũng nên bày ra cái gì đó cho bận rộn chút chứ phải không? Làm trang web chắc cũng như trồng kiểng, tưới cây, nuôi gà, quét sân… vậy chớ gì. Lúc đầu mỗi mỗi đều phải nhờ các em … rồi lần mò cũng tự làm được. Vui vì có nhiều bạn bè khắp nơi chia sẻ, bình luận, hỏi đáp… cho đầu óc bớt cằn khô.

 

Mười năm. Giao diện của trang Web dohongngoc.com do các bạn trẻ làm giúp cho vẫn không thay đổi. Có lúc, các em muốn làm mới, cho “bắt mắt” hơn, cho “tươi mát” hơn, nhưng tôi ngăn: Cứ để vậy! (ĐHN)

 

Phùng Minh Bảo bày tỏ: “Tôi biết Bác Sĩ Đỗ Hồng Ngọc (BS ĐHN) đã hơn 20 năm, cái biết của tôi cũng là cái biết giống như hàng vạn bạn trẻ độc giả báo Mực Tím – Khăn Quàng Đỏ với Mục “Phòng mạch MỰC TÍM “ của Bs ĐHN, với nhiều câu hỏi về các vấn đề của tuổi mới lớn và các câu trả lời rất dí dỏm, hấp dẫn và khoa học, tôi đã rất khâm phục phong cách viết văn và kiến thức của ông, mong ước được gặp ông trực tiếp vào một ngày nào đó.
Khoảng 3/2009, tôi mạnh dạn đến gặp ông tại Trung Tâm Truyền Thông – Giáo dục sức khỏe TP.HCM vào đúng lúc Bs ĐHN sắp nghỉ hưu. Ngay ngày gặp mặt đầu tiên, tôi biết, tôi có thể giúp ông tiếp tục cống hiến trí tuệ cho xã hội, giúp ông tiếp tục gửi thông điệp mang tình thương tới cho bạn bè, học trò, bạn đọc mọi lứa tuổi, ở khắp mọi nơi trên thế giới từ chính ngôi nhà của ông, vào lúc phù hợp nhất của ông bằng phương thức mà tôi làm tốt nhất: máy tính, Internet va website. Tôi đề nghị thiết lập một website mang tên ông: www.dohongngoc.com/web/ và hơi ngạc nhiên một chút vì ông đã lớn tuổi rồi mà những việc này cũng dễ tiếp thu, ông đồng ý ngay… Lúc đầu chúng tôi phải giúp, nhưng về sau tự ông viết và post lên, tự chỉnh sửa lấy…”.

Vậy mà đến nay đã hơn triệu lượt người truy cập, hơn hai triệu trang được đọc, cả chục ngàn comments và nhiều bài viết bỗng thấy được chia sẻ trên mạng, lòng vòng một lúc lại quay về với “khổ chủ”. Chẳng cũng khoái ru?

Cái già “gia tốc” không ngờ. Đã đến lúc “về thu xếp lại / ngày trong nếp ngày / vội vàng thêm những lúc yêu người…” như người nhạc sĩ họ Trịnh nói rồi đó! Đã đến lúc vội vàng thêm rồi đó. Nên thử gom góp mươi bài được bạn bè chia sẻ nhiều trên mạng làm tập I, coi như “bản thảo viết tay”,  gởi tới bạn bè làm một món quà kỷ niệm, một lời cảm ơn chân thành. Phùng Minh Bảo lại tự nguyện làm một cái gì đó như ebook hay pdf  để mọi người có thể đọc trên điện thoại, iPad, kindle, máy tính… các thứ gì gì đó của thời đại ‘thông minh” này. Dĩ nhiên, đọc, chia sẻ thì tùy hỷ, nhưng không được in ấn – All rights reserved. Tác giả giữ bản quyền. 

Từ website dohongngoc.com, “Về thu xếp lại” dự kiến sẽ thực hiện khoảng 10 tập “bản thảo viết tay” nho nhỏ như vậy, và  sau này, có dịp thì sẽ “ấn tống” hoặc xuất bản cho vui:

1) Biết ơn mình

2) Lõm bõm học Phật

3) Những người muôn năm cũ

4) Từ “Thư cho bé sơ sinh” đến “Bông hồng cho Mẹ”

5) Đọc thơ bạn thơ

6) Ghi chép lang thang

7) Viết để mà viết

8) Dạy để học…

9) Đọc để học…

10) Bác sĩ mà cũng bệnh…

 

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc

(Saigon, tháng 11.2018)

 

 

Thư gởi bạn xa xôi 11.2018

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi 11.2018

Ghi chép lai rai…

Ghi chép lai rai là để cho đỡ quên đó thôi. Hồi này mau quên quá. Nhiều khi gặp người bạn quen lắm, tay bắt mặt mừng, mà xin lỗi, tên gì quên rồi bạn ơi? Bạn cười xòa. Tui cũng vậy.

Đó là một trong những dấu hiệu “nhạy cảm” của tuổi già!. Các rãnh trí nhớ ở vỏ não như… mòn rồi, giống đĩa hát mấy vòng hồi xưa, cứ nhảy cà lăm, cà giựt, phải thay kim mới hoặc nhắc lên bỏ qua rãnh khác! Trí nhớ giờ cũng vậy. Nhảy ra “rãnh khác” một lúc thì sẽ nhớ lại. Thôi kệ

Thứ bảy 10.11, Nguyệt Mai mới ở Mỹ về thăm mẹ già, hẹn cả nhóm gặp nhau ở Đường Sách, cafe và nói chuyện vòng quanh thế giới… nhưng Lữ Kiều cứ phone hỏi có phải hẹn ngày 14.11 không vậy? Thiệt là mệt.

Ngày Tb 10.11 này cũng là ngày có buổi ra mắt sách và giao lưu giữa tác giả, độc giả cũng rất thú vị ở Đường Sách- của Elena và Trương Văn Dân. Bọn mình cứ phải chạy qua… rồi chạy lại.

Gởi bạn vài tấm hình coi cho biết cái “không khí” vậy nhé.

Ra mắt “Vàng trên biển đá đen” của Elena và “Milano-Saigon đang về hay sang?” của Trương Văn Dân, song kiếm hợp bích. (ảnh NVD)

Phải nói đây là một hoạt động khá thành công của Đường Sách Tp.HCM. Tuy là “ông đi qua bà đi lại” có vẻ nhốn nháo nhưng nhờ vậy nó tạo nên một không khí rất… “Sài-gòn đẹp lắm Sài-gòn ơi Sài-gòn ơi…!”.

Cặp “song kiếm hợp bích’ này rất dễ thương. Không ai còn nhớ hai bạn từ bên Ý về nữa. Lâu lâu họ có việc phải chạy về Ý thăm gia đình chút xíu rồi vội chạy về Saigon, Bình Định, rồi đi khắp Việt Nam, đến nỗi không ai còn nhớ Elena là cô gái bên bờ sông Pô nữa. Phải khen “chàng Trương” ở đây, dạy vợ thiệt là khéo, biết ăn mắm ruột, bánh ít lá gai, mặc áo dài, phe phẩy quạt giấy, hát dân ca tài tử Nam bộ không thua ai, kể cả Võ Đông Sơ- Bạch Thu Hà. Còn dân ca 3 miền cũng biết tuốt. Nói tiếng Việt còn hơi khó nghe một chút nhưng ra chợ, không ai dám bán mắc, nói thách giá với Elena.

Từ trái: “yểu điệu thục nữ” Elena Pucillo Truong, cùng với Đỗ Hồng Ngọc, Quách Mạnh Kha, Nguyên Cẩn (Đường Sách SG 10.11.2018)

Có thể nói chưa bao giờ mình nghĩ Elena Pucillo Truong là một người… nước ngoài. Có 3 chuyện đáng nhớ, với mình: một lần cô từ Bình Định vào kêu anh Ngọc ơi, tụi em mang mắm ruột vào cho anh nè, ngon lắm. Mình chỉnh ngay: Mắm ruốc chớ gì mắm ruột! Nhưng trời ạ, mình lầm to. Mắm làm bằng ruột cá, nhất là ruột cá ngừ là món mắm ngon nhất xứ Bình Định, mình cứ tưởng mắm ruốc xứ Phan Thiết của mình! Chuyện đi dự đám cưới ở Bình Định quê chồng, phụ nữ ai ai cũng mặc áo đầm, váy, jupe rất hiện đại, chỉ có mình Elena diện áo dài tới dự. Cô nổi bật giữa đám đông hôm đó. Cô nói: mặc áo dài thấy mình giống một Bà hoàng! (lời kể của Tịnh Thy). Rồi hôm đi cùng đoàn Quán Văn về Bến Tre, lúc nghe diễn mục ca tài tử Nam bộ, Elena hát theo ngon lành các điệu tài tử, kể cả Võ Đông Sơ- Bạch Thu Hà…

Trương Văn Dân thì khác. Không xa lạ gì với bọn mình. Du học ở Ý từ 1971 về ngành Hóa và công nghệ Dược nhưng anh có máu… văn chương từ thuở nhỏ, dù gốc… võ Bình Định. Còn nhớ khi bán nguyệt san Văn học nghệ thuật Ý Thức của Nguyên Minh và nhóm bạn ra mắt ở Saigon 1971 thì TVD đã liên hệ bài vở, mặc dù chỉ ở mục… Hộp Thư bạn đọc. Mấy chục năm sau, anh đã là một trong những “trụ cột” sát cánh cùng Quán Văn. Anh nổi tiếng với Bàn tay nhỏ dưới mưa, Hành trang ngày trở lại… và nổi tiếng hơn với tài dịch thuật các bài viết của Elena. Những buổi sinh hoạt của Quán Văn hình như không thể thiếu TVD và Elena, một “cặp bài trùng”, “song thủ hỗ bác”, mỗi lần xuất hiện như mang đầy những niềm vui.

Một hôm TVD phone bảo nhờ anh Ngọc khi nào có cảm hứng, phác thảo cho Dân một cái chân dung bằng bút sắt như đã từng vẽ kiểu “trời ơi” cho Lữ Kiều, Khuất Đẩu… để làm cái gì đó cho vui… Được thôi. Mình nói. Vì không phải họa sĩ… thứ thiệt nên lâu lắm mình mới có được cảm hứng về TVD và nguệch ngoặc mấy nét cho anh cái “chân dung” như vầy:

Trương Văn Dân
(vẽ bởi Đỗ Hồng Ngọc, 2018)

TVD kêu trời: sao anh không vẽ bằng bút sắt. Em thích cách vẽ bằng bút sắt của anh hơn! Mình cũng kêu trời, anh có biết bút sắt, bút bi, bút chì, bút mực… gì gì đâu! Khi có hứng thì đụng gì nguệch ngoặc đó. Nhớ TVD là nhớ đôi lông mày Tây Sơn, ông tướng, còn cái miệng thì hơi… ngạo nghễ của thời @… TVD cười ha hả. Hiểu rồi. Hiểu rồi. “@ lương sơn bạc hả anh”!

Hôm ra mắt sách ở Đường Sách Saigon, TVD trao tặng mình cuốn sách mới của anh: MILANO SAIGON đang về hay sang? Thật cảm động vì cái tình của “kẻ ở người đi”, “chân bước đi mặt còn ngoãnh lại, từ cái mái nhà, cái thềm nhà, khóm cây ngọn cỏ, cái gì cũng làm cho tôi quyến luyến khác thường…” (QVGKT). Cho nên không lạ với “Hành trang ngày trở lại”, rồi “đang về hay sang?”… và cô dâu Elena bây giờ.

Anh ghi lời tặng:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“về để gặp người trị đau

sang để gặp người chữa khổ

về hay sang cũng chỉ

để gặp anh: BS Đỗ Hồng Ngọc – quý mến.” TVD.

Vậy đó, cặp “song ca hoàn hảo” Trương Văn Dân – Elena sáng ngày Thứ bảy 10.11.2018 giữa Đường Sách Sài-gòn ngày nắng ấm, với 2 cuốn sách mới: Vàng trên biển đá đen và MILANO SAIGON đang về hay sang?

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

Hai Trầu đọc lại “Già Sao Cho Sướng?” của ĐHN.

By Leave a Comment

 

Hai Trầu đọc lại “Già Sao Cho Sướng?” của Đỗ Hồng Ngọc

(THỬ ĐỐI CHIẾU VÀI SỰ THẬT NGOÀI ĐỜI VỚI VÀI CHƯƠNG SÁCH “GIÀ SAO CHO SƯỚNG”…)

Hai Trầu Lương Thư Trung,

Hai Trầu Lương Thư Trung, Đường Sách Saigon 9.2018

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã sáng tác, biên soạn và cho xuất bản từ năm 1967 đến nay (2018) được khoảng 50 tác phẩm. Quyển “Già Sao Cho Sướng”  (nguyên tên sách là “Già Sao Cho Sướng? Để Có Một Tuổi Già Hạnh Phúc”)  là một trong số những tác phẩm ấy. Nay tôi ở cái tuổi mà nhiều người gọi là người gìa, tôi thử  đem sự thật ngoài đời của mình để đối chiếu với những điều tác giả ghi trong vài chương sách ấy coi có điểm nào trùng giống với mình không, nghĩa là mình có già thiệt không?

 

Tuổi già! Khi nào thì người ta nhận mình là già? Nhớ cách nay gần 50 năm, một lần về Tân Châu (Châu Đốc) thăm gia đình, gặp một bác gái lớn tuổi, hơi lẫn và dịp ấy có người cháu của bác nói:

“Con thấy Cô không có già!”

Bác ấy trả lời:

“Tôi không biết sao gọi là già?”

 

Sổ dĩ tôi nhớ là vì câu trả lời quá hay và nó mang chút nhân sinh quan của bác về thế nào là tuổi già! Và rồi nó theo tôi trong suốt 50 năm qua, nhứt là mỗi lần nhớ lại có ai đó gọi mình già! Nhưng khi nào thì gọi là tuổi già? Quả đôi lúc chính mình không biết mình già, như trong sách “Già Sao Cho Sướng”, tác giả viết:

 

“Kinh nghiệm riêng tôi thì thực ra chẳng bao giờ biết mình đã già cả! Bạn bè cùng lứa mình già thì có chứ mình thì không! Cho đến một hôm gặp người bạn cũ kể chuyện nửa thế kỷ trước đã từng đi câu cá, đi hái chùm ruột trộm… ở quê nhà với mình, rồi đột nhiên cười lỏn lẻn bảo bây giờ em đã là… bà cố thì mình mới giật mình đánh thót! Mới vài năm trước đây, ở tuổi 72, khi được mời đi nói chuyện đây đó, tôi tự giới thiệu tuổi mình, thính giả vỗ tay rào rào và nói trẻ quá, tưởng mới 60 thôi chứ. Khoái chí, năm rồi, tôi tự giới thiệu mình 74, ai nấy im re! Thì ra có một cái “cột mốc”! (…) Vậy thì có cái già đó.” (GSCS, trang 13)

Theo đó, với riêng tác giả, sự “im re” của cử tọa đánh dấu ở tuổi 74 là tác giả bắt đầu già.

Nhớ lại hồi cách nay khoảng 50 năm, ở quê tôi, vào những năm cuối thập niên 1960 và đầu thập niên 1970, trên năm chục tuổi được xếp vào tuổi gọi là già và được nể trọng như các bậc trưởng thượng.

Rồi tôi nhớ lại trong sách Tô Đông Pha của học giả Nguyễn Hiến Lê, lúc Tô Đông Pha nhận lệnh bị dày ra đảo  Hải Nam, cụ Nguyễn viết:

“Khi nhận được lệnh, Đông Pha đã sáu chục tuổi (…) Tử Do tiễn anh tới bờ biển. Đêm đó hai anh em nằm trong thuyền ngâm thơ. Đông Pha giao cho em một bức thư gởi cho bạn thân là Vương Củng: “Tôi già rồi mà nay bị đày tới một miền man rợ. Không còn hi vọng gì sống mà về quê hương được nữa.”

 

Do vậy mình có thể suy ra hồi đời Tô Đông Pha, lúc ông sáu chục tuổi, ông nhận là mình đã già rồi! Và đặc biết ở đây, người già trên đảo Hải Nam, hồi xa xưa ấy, dù khí hậu rất khắc nghiệt, vậy mà họ sống rất thọ: “Nhưng rồi thấy trên đảo có những ông già bà cả thọ tám chín chục tuổi, trăm tuổi, ông bắt đầu hiểu rằng thuật sống chỉ là thuật thích ứng với hoàn cảnh. Trong một bức thư gửi cho bạn, ông viết:

“Con kỳ nhông có thể sống trong cát bỏng được, trứng tằm vùi dưới tuyết mà không hư; các nông dân vô học không biết gì về các bí mật của hóa công, cứ theo bản năng mà thích ứng với thời tiết như con kỳ nhông và trứng tằm, thở cái khí nóng ra mà hít cái khí mát vào, nhờ vậy mà thọ. Tránh mọi sự phí sức, thuật sống chỉ có vậy.”

Điều này cũng có thể hiểu như  bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã khuyên người già nên sống “ở đây và bây giờ” trong chương  “Sống Trong Hiện Tại” : “Sống trong hiện tại chính là cách sống tốt nhất của người già vậy.”(GSCS, trang 43)

Nhơn nhắc Tô Đông Pha về tuổi già, cũng xin nhắc trang sách của thầy Tuệ Sỹ:

“Đông Pha tiên sinh có tài làm ra vàng, có thể lấp được sông, nhưng không thể làm cho tóc của mình đừng bạc trắng.”

Điều ấy, cho ta thấy tuổi già không từ một ai và dường như mỗi đời người, ai ai cũng phải đến hồi mình nhận ra mình đã già bởi vậy mà cổ nhân mới có câu:

“Ai ôi trẻ mãi ru mà,

Càng so sánh lắm càng già mất duyên.”

(Ca dao)

Tới một lúc già thiệt thì :

“Phận già cơm hẩm rau dưa,

Già quen việc nặng già ưa nâu sồng.”

(Ca dao)

Nhưng khi nào thì già thiệt? Trong những buổi ngồi uống cà phê với nhau, đa phần là những người quen biết đều xê xích nhau vài ba tuổi; có người quen năm nay 83 tuổi, mỗi khi anh muốn nói ai già, anh thường ví: “Giống như ông già 80!” Mới đây bên Hòa Lan có một người đàn ông năm nay 69 tuổi, ông cảm thấy mình còn rất trẻ, mới như 49 tuổi, nên ông làm đơn xin tòa án cho đổi năm sinh.

Tóm lại, qua vài con số vừa nêu, có thể nói mỗi người có riêng cái mức gọi là tuổi già của mình, và hổng nhất thiết phải thực là già thì mới già, cứ vui lúc nào thì nhận ra mình già vào lúc ấy.

 

Trở lại với Già Sao Cho Sướng của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, với tư cách một người đọc nhà quê già như tôi, tôi thấy các chương sách của tác giả rất khế hợp với tuổi già của tôi vô cùng. Là một người cùng thời, nhỏ hơn tác giả một vài tuổi nhưng có lẽ vì mình không biết và cũng không lưu ý cho lắm, hoặc vô tình mà mình hổng trăn trở gì với tuổi già của mình đã âm thầm lặng lẽ gõ cữa tới nhà mình tự hồi nào mà mình đâu có hay biết gì đâu! Tuy nhiên, với 35 chương trong sách, thì có nhiều chương đối chiếu lại, tôi thấy đã có trải qua như các lời trình bày và căn dặn của tác giả.

 

Chẳng hạn như chương “Kế Hoạch Già”, thú thật tôi đâu có kế hoạch gì đâu, mà chỉ sống phất phơ, thản nhiên và bình thường thôi, không biết sắp đặt gì trước gì sao hết ráo; trong khi đó qua kinh nghiệm của mình và qua tiếp xúc với bệnh nhân trong tư cách là một bác sĩ và tiếp xúc với bạn tu học trong tư cách là một diễn giả về đời sống tu học theo ý nghĩa cao đẹp của đạo Phật, tác giả đã có duyên được tiếp xúc với nhiều giới tu hiền nên cách dẫn giải rất giản dị mà rõ ràng, dễ hiểu về những nhu cầu của người già, mà ai đọc qua cũng có thể áp dụng được như:

–          Nhu cầu sinh học.

–          Nhu cầu an toàn.

–          Nhu cầu tình cảm.

–          Nhu cầu tự khẳng định.

–          Nhu cầu tâm linh.

 

Rồi chương “Chất Lượng Cuộc Sống”, tác giả viết:

“Già không phải là bệnh nhưng già thì dễ mắc bệnh. Mà mắc nhiều thứ bệnh một lúc! Mọi thứ có vẻ như đã sẵn sàng… rệu rã nên việc chăm sóc càng khó khăn hơn. Có một khẩu hiệu : “Bác sĩ tốt nhất là chính mình!” Bởi vì lệ thuộc vào thầy thuốc triền miên thì chất lượng cuộc sống không thể nào cao được! “Tự tại” vẫn luôn là niềm hạnh phúc!”

(GSCS, trang 33)

Về chương này, tôi có anh bạn năm nay cũng tròm trèm ở tuổi 80 và ảnh lúc nào cũng cảm thấy trong người có rất nhiều bệnh. Nào máu cao, rồi cao mỡ, thường hay hảo-hảo mệt, ảnh hay đi chùa lễ Phật và đọc kinh sám hối, nhứt là sợ chết. Thật tình ra anh ấy không có bệnh gì nhiều qua các thử nghiệm và nhận xét của bác sĩ gia đình mà chỉ do là ảnh hay tưởng tượng.

Ở chương “Để Có Hạnh Phúc Tuổi Già”, tác giả tóm lược tuổi già thường có hạnh phúc khi:

–          Chấp nhận mình. Hiểu luật vô thường/ Từ bi với mình. Đừng so sánh mình với người này người kia rồi suy bì, ganh tị.

–          Gần gũi những người trẻ … dễ thương.

–          Có ký ưc tốt về tuổi thơ và tuổi thanh niên của mình.

–          Được sắp xếp cuộc sống riêng theo ý mình, không bị áp đặt.

–          Được xã hội và gia đình chấp nhận, tôn trọng.

Năm tiêu chuẩn vừa kể, tôi thấy tiêu chuẩn thứ nhứt là quan trong nhứt vì mình phải biết mình già là mình sướng nhứt. Mỗi người sinh ra và lớn lên trong mỗi hoàn cảnh khác nhau, rồi trải qua những đoạn đời cũng khác nhau, nên không ai có thể giống ai trong đời sống như nhau; vì thế mình biết chấp nhận mình đã đành, mà mình còn nên rộng lượng và thông cảm với người khác cũng cùng lứa tuổi với mình mà không giống như mình nữa!

Rồi ở chương “Thiền “Quán Niệm Hơi Thở”, tác giả viết:

Thở bụng, đã là tốt. Thở bụng mà biết “quán niệm hơi thở” còn tốt hơn, vì đó chính là “thiền”. Vừa “thiền chỉ” (samatha), vừa “thiền quán” (vipassana). “Quán” là quan sát một cách sâu sắc, còn “niệm” là nhớ, nghĩ  về.” (GSCS, trang 99)

 

Nhắc đến hai chương này, tôi nhớ “Hồi ở Hàng Châu, Tô Đông Pha đã đêm đêm tập thở, nằm yên không nhúc nhích để chế ngự thể chất rồi chế ngự tinh thần. Bây giờ ở Hoàng Châu, ông luyện lại phép dưỡng sinh và cả phép trường sinh nữa.”

(…)

“Đông Pha cũng tập tham thiền, rồi tập nằm, ngồi theo những tư thế qui định để vận động khí huyết, kiểm soát sự hô hấp, tới cái mức mỗi hô hấp kéo dài được “một trăm hai mươi lần mạch nhảy”, nghĩa là khoảng hai phút. Ông lại rán luyện cho trí óc gạt hết các ý nghĩ tạp đi, tập trung vào một ý, rồi lần lần càng bớt suy nghĩ càng tốt, rốt cuộc tới trạng thái hoàn toàn tĩnh, không nghĩ ngợi gì cả. Ông thấy nhờ vậy, tâm hồn ông thật nhẹ nhàng, sảng khoái, và viết thư chỉ cho bạn bè kinh nghiệm của mình.” 

 

Rồi hồi bị đày ra Hải Nam: “Mùa thu dông tố nhiều, thuyền ở lục địa không ra, nên ông vẫn có lúc đói: hai cha con bó gối nhìn nhau trong căn nhà lạnh và rỗng, “y như nhà tu hành khổ hạnh” vậy. Có lần ông nhớ những con ếch, con rắn ở dưới ruộng hay trong hang thường ngóc cổ lên để đớp ánh nắng ban mai. Đói qua, ông bắt chước chúng, ngồi ở trước cửa, há miệng ra hớp ánh nắng, một lát thấy bớt đói, mừng quá, ghi vào nhật ký: “Giản dị như vậy mà sao người ta không biết mà thực hành? Có lẽ tại muốn vậy thì phải có đức tự chủ mà ít ai tự chủ được. Gạo ở Đam Châu này đắt quá, cha con tôi phải dùng thuật ăn nắng. Ngày 14 tháng 4 năm 1099.” 

Phải chăng Tô Đông Pha bắt chước rắn, ếch trong cách “ăn nắng” cũng là một cách thở, mà ít ai để ý và áp dụng.

Ghi lại điều này, thấy điều rất quan trọng là từ thời rất xa xôi, người xưa đã biết tập thở và tập thiền quán rồi và cũng có ý ghi chép lại để truyền bá.

Ở chương “Lãng Tai Đâu Chỉ Mình Ta”, tác giả viết:

 

“Hơn một phần ba số người bị lãng tai từ tuổi 65 trở lên. Vậy ta có lãng tai một chút thì cũng là chuyện bình thường thôi! Đâu phải chỉ mình ta. Mà lãng tai một chút cũng hay chớ. Khỏi phải nghe những lời nói xấu mình! Cái gì thích nghe thì nghe, không thì thôi.”

(…)

Kinh nghiệm là nếu bị lãng tai, đừng buồn! Ai biểu … già chi! Già thì nó vậy. Đâu phải chỉ mình ta. Tai kém mắt kém, cái gì cũng kém. Già mà tai thính, mắt tinh hoài thì ai chịu cho nổi!” (GSCS, trang 132)

Đọc mấy lời này tôi thấy sướng quá, bởi vì tôi không biết tôi bị điếc từ hồi năm nào, nhưng có lẽ cũng hơi lâu rồi. Vâng, tôi đâu có biết buồn ai! Chẳng những vậy mà tôi có nhiều cái vui nhờ bị điếc. Chẳng hạn như tôi nghe anh em ngồi uống cà phê chung lịch sự giới thiệu với người lạ là anh này hơi lãng tai. Tôi đính chánh liền, hổng phải lãng tai đâu mà là điếc, và lại điếc hơi khá nặng, nhứt là lổ tai bên trái điếc tới trên 99% và lổ tai bên mặt còn nghe được chút chút, đâu cũng điếc khoảng 70%.

Rồi có anh em lại nghi ngờ tôi giả điếc, và các anh nói Hai Trầu điếc nhưng nói lén ổng là ổng biết hết như bài ca trù “Cách Giả Điếc” của cụ Nguyễn Khuyến mà tôi thấy trong Văn Đàn Bảo Giám:

 

Cách Giả Điếc

(Bỡn ông Dương Khuê)

Trong thiên hạ có anh giả điếc
Khéo ngơ ngơ ngác ngác ngỡ là ngây

Chẳng ai ngờ sáng tai họ điếc tai cầy

Lối điếc ấy sau này em muốn học

Toạ trung đàm tiếu nhân như mộc

Dạ bán phan viên nhĩ tự hầu

Khi vườn sau khi ao trước khi điếu thuốc khi miếng trầu
khi trà chuyên năm bảy chén khi Kiều lẩy một đôi câu
Sáng một chốc lâu lâu rồi lại điếc
Điếc như thế ai không muốn điếc
Lối điếc anh dễ bắt chước ru mà
Hỏi anh anh cứ ậm à”

(Đặc biệt, bản in trong Văn Đàn Bảo Giám không có bỏ dấu chấm, phết.).

Hai Trầu… giả điếc! Kiểm tra lại pin máy điếc mất mấy lần! Anh còn cho nghe thử máy điếc nó ù ù khó chịu ra sao!

Nói thế cũng hơi oan cho tôi! Đôi lúc tôi có mang máy nghe, nhưng có khi các anh nói nhỏ mình hổng nghe rõ hoặc máy nghe hết pin, nên cũng như không. Bởi vậy Bác sĩ Đỗ Hồng có nhắc:”Nếu các cụ có mang máy nghe, phải chắc chắn là máy đã mở, còn pin, đang hoạt động tốt.” (GSCS, trang 134). Rồi tác giả còn dặn:” Nếu cần, nhờ người nhà, người chăm sóc các cụ “phiên dịch” giùm vì họ đã quen.” (GSCS, trang 135).

Ngoài ra, tôi có cái vui nữa là do bị điếc, nên tôi gởi email thông báo cho tất cả anh em quen biết là tôi bị điếc nên nghe điện thoại rất khó, nên bạn bè hổng ai muốn gọi cho tôi hết vì các anh ấy nghĩ và truyền tin cho nhau Hai Trầu nó bị điếc rồi!

Chương “Lú Lẫn Tuổi Già (Alzheimer), tác giả viết: “ Bắt đầu bằng sự sa sút trí nhớ, có khi cho là tại lão hóa, tại trầm cảm, vì những dấu hiệu lúc đầu mơ hồ nhưng dần dần rõ thêm theo thời gian: Triệu chứng chánh là thay đổi tâm trạng, thay đổi hành vi, mất khả năng ngôn ngữ, mất trí nhớ trầm trọng và suy giảm các giác quan.”(GSCS, trang 141)

Tôi thấy tôi dường như có vài triệu chứng ấy. Tôi ưa quên: bỏ gì quên nấy. Chẳng hạn đi ra xe quên chìa khóa, kiếng mang trên mắt cứ đi tìm hoài; hoặc giả hai cái máy nghe mang ở hai lỗ tai lại đi kiếm trong túi áo… Bà chị thứ Ba tôi bị lẫn gần vài ba  năm nay. Những chuyện gì mới chỉ hổng nhớ. Cứ lập đi lập lại hoài một câu hỏi nhưng có điều những chuyện cũ cách nay rất lâu, có tới sáu bảy chục năm thì chỉ nhớ. Do vậy,  Bác sĩ có nhắc: “Tránh đi lạc, nên có người trông chừng, nên cho mang bảng tên ghi địa chỉ, điện thoại v.v…”(GSCS, trang 144). Tôi thấy lời dặn này rất cần vì hổng biết lúc nào bệnh nặng thêm và có khi hổng biết đường về nhà!

Chương “Từ Bi Với Mình”, sau khi nhắc qua sự kết hợp của trên hai trăm cái xương lớn nhỏ ráp nối với nhau để thành một khung xương của cơ thể con người; rồi trái tim của con người nữa cứ co bóp hoài không ngừng nghỉ; rồi tới mạch máu của mỗi người, nhứt là người già mạch máu cứng lại nên huyết áp tăng cao; rồi tới buồng phổi nơi con người trao đổi không khí để sống, tác giả kết:“Tóm lại, thương cái bộ xương của mình một chút, thương quả tim mình, buồng phổi mình, dạ dày mình một chút… Tóm lại hãy từ bi với mình một chút.” (GSCS, trang 120)

Những lời khuyên này rất thiết thực mà, cách nào đó, nó còn hợp với lời khuyên của André Maurois trong Thư Ngỏ Gởi Tuổi Đôi Mươi, ông cũng khuyên: “Chúng ta đừng nên tàn ác với chính mình”.

Chương “Thú Cưng” và chương “Rèn Tập Não Bộ”, cả hai chương này tác giả khuyên người già nên có cái gì đó để vui chơi cho tâm hồn được thư thới như nuôi vật cưng trong nhà và rèn luyện bộ não mà hai điều trong năm điều tác giả căn dặn tôi mê là “kích thích thần kinh” và “tâm linh” như “từ bi hỷ xã”.

Về hai chương này, ở ngoài đời tôi có thực hiện được phần nào lời căn dặn của tác giả. Thay vì nuôi thú cưng, tôi lại nuôi rong và nuôi cá, rong đuôi chồn và cá he, cá sặt, rất rẻ. Nuôi cá he, cá sặt để vui chơi mà cũng để nhớ Má nữa!

Ngoài ra, trong vườn dù sân sau nhà không rộng lắm nhưng tôi thích trồng nhiều loại cây quen, nhứt là cam quít bưởi, mận, khế, xoài, những loại cây ở quê mình ưa trồng, trái nhiều lắm. Rồi tôi cũng trồng nhiều loại rau như rau càng cua, rau ngò om, quế, rau thơm vân vân… Tuổi già nghe cây trái vào mùa làm tâm hồn mình cũng vui lây với thiên nhiên trời đất.

 

 

Qua một vài đối chiếu với một vài chương sách trong tác phẩm “Già Sao Cho Sướng” của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, tôi thấy mình gặt hái được rất nhiều điều bổ ích, một phần vì tác giả quá già giặn kinh nghiệm trong nghề nghiệp một lương y của mình, một phần tác giả đi đây đi đó nhiều, nhứt là lại có tính tình bình dân, lúc nào cũng nhớ về thời còn nhỏ chạy giặc tản cư nơi vùng quê Lagi ăn muối vùi, nên lời văn như một lời tâm tình hơn là chỉ dạy mà lại có lòng “từ bi hỷ xả” nữa, nên văn rất hiền và thân mật. Nay tôi hơi già bộn rồi, nhưng đọc sách “Già Sao Cho Sướng” của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, tôi thấy vui quá là vui…

 

Hai Trầu

Houston, ngày 14 tháng 11 năm 2018.

 

 

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh “về Miền Tây” (tiếp theo)

By 1 Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “Về Miền Tây” (tt)

Đỗ Hồng Ngọc

Đến Châu Đốc thì đã quá tối. Mình và Châu Văn Thuận, Lê Ký Thương ở chung một phòng khá tệ, đầy mùi thuốc lá… Hai bạn mình cũng nòi tình hay nhớ nhà, cứ lúc lúc lại ra ngồi chỗ vắng. Làm gì vậy? Nhớ nhà! Thì ra “nhớ nhà châm điếu thuốc”… mà còn chịu không nổi mùi thuốc lá trong phòng do khách trước để dành lại.

Dầu vậy, sáng sớm, mình và LKT ra ngồi cafe ngoài đường với nhà thơ Vũ Trọng Quang. Có một chiếc xe vua trờ đến. Thì đi.

Lụm cụm cả rồi! Vũ Trọng Quang trẻ nhất, tự xưng mình tuy là Vũ Trọng Quang mà “không quan trọng” đỡ giùm hai bạn già lên xe…

Xe vua dư sức chở 4 người, nên khi 3 anh em ổn định xong, người bạn đạp xe một vòng Châu Đốc… ra tận công viên, phố chợ… cho Quang mua được tờ báo sáng theo thói quen của chàng!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nắng lên, buổi ăn sáng ở bờ sông Hậu êm ả, nước về mênh mông, cả đoàn ghé vào thắp nhang đền Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh rồi qua Châu Giang, thăm vùng người Chăm …

Trong lúc mọi người mua sắm quà lưu niệm thì mình tìm chụp vài hình ảnh đời sống, con người…

Châu Giang, Châu Đốc 18.10.2018 (photo: Do Hong Ngoc)

Đoàn bắt đầu đi thăm Trà Sư, rừng tràm nổi tiếng mùa nước nổi, trên đường đi Tịnh Biên.

 

mùa nước nổi (photo ĐHN)

 

“mệnh mông rừng tràm” (LNV), và lục bình cám cũng mênh mông không kém ở Trà Sư (photo Do Hong Ngoc).

thuyền nhỏ chèo tay len lỏi giữa rừng tràm và… những ổ chim (photo ĐHN)

 

 

 

 

 

 

 

 

Chiều tối đó, đoàn quay về Cần Thơ. Đã hẹn các bạn Cần Thơ lúc 17g mà đến 19g30 mới đến nơi! Đường xa vời vợi. Mưa mênh mông.

LKT bỗng lên cơn đau, xe dằn xóc chịu hổng nổi, lạnh toát, nôn mửa… làm mình và TTM một phen vất vả, đành phải ngủ lại Cần Thơ đêm đó, trong khi đoàn Quán Văn giao lưu với Hội văn nghệ Cần Thơ xong thì về thẳng Trà Vinh lúc nửa đêm. Sáng hôm sau nghe nói đoàn đã đi thăm Ao Bà Om, chùa Âng, chùa Hang.

Sau một đêm ‘thuốc thang” với sự trợ giúp của vợ chồng Bác sĩ Trần Văn Tốt – bạn cùng khóa với mình và TTM sống ở Cần Thơ – LKT ngủ thẳng một giấc sâu, sáng khỏe hẳn. Anh em lại ra bến Ninh Kiều chụp tấm hình kỷ niệm, nhắc chuyện xưa của chàng thiệt vui.

Bến Ninh Kiều sau cơn mưa đêm. Bên kia là Cồn Ấu. Trần Hoài Thư có nhớ gì không bạn ơi? Khi thương trái ấu cũng tròn…

Trước khu mộ Cụ Nguyễn Đình Chiểu.

Nhóm mình bắt kịp đoàn ở Trà Vinh rồi cùng về Bến Tre. Chương trình sẽ viếng mộ cụ Nguyễn Đình Chiểu, Phan Thanh Giản và Võ Trường Toản nhưng rốt cuộc chỉ thăm được mộ Nguyễn Đình Chiểu vì xe không vào được đường cấm tải trọng. Tuy vậy, TTM cũng hướng dẫn Ban Mai và Tịnh Thy, Thanh Hằng đi xe ôm vào tận nơi. Một kỷ niệm đáng nhớ ở Bến Tre là người học trò cũ của Ngọc Anh (vợ nhà văn Nguyên Cẩn) nay là một người “ăn nên làm ra” ở Bến Tre nhớ ơn thầy cô đã làm một bữa tiệc khoản đãi cả đoàn chu đáo. Lại có buổi giao lưu văn nghệ thân tình, ấm áp. Thời buổi này có một trường hợp học trò xưa còn nhớ ơn thầy cô cũng đã là quý hiếm, cảm động.

 

Rồi hôm sau, đoàn tham quan các khu thủ công làm kẹo dừa Bến Tre, nghe đàn ca Tài Tử rồi đi thuyền nhỏ trên rạch dừa nước để ra thuyền lớn, đưa mọi người đi thăm cả 4 cù lao Long, Lân, Quy, Phụng, chỗ của ông Đạo Dừa.

Trên đường về, qua cầu Rạch Miễu, ghé thăm nhà lưu niệm Sơn Nam.

Một chuyến đi đọng nhiều kỷ niệm đẹp. Anh chị em Quán Văn ngày càng hiểu nhau, thương quý nhau, gắn bó nhau hơn. Phải nói cảm ơn BTC, cảm ơn Mỹ Lệ, Nguyễn Đình An, Đoàn Văn Khánh cùng “già làng” Nguyên Minh đã tổ chức rất thành công.

Buổi sáng hôm sau (22.10.2018) mọi người chia tay nhau tại Đường Sách cũng là một kỷ niệm khó quên.

Với chúng tôi, những người bạn thiết của một thời Ý Thức, nay đều đã U80 cũng thấy mình trẻ lại qua chuyến đi này. Chỉ tiếc đoàn không ghé thăm nhà cũ vườn xưa của nhà văn Trang thế Hy.

Buổi chia tay bùi ngui ở Đường Sách Tp HCM sáng sớm ngày 22.10.2018 để rồi người về Huế, người về Đà Nẵng, Quy Nhơn… Hình như họ đều hẹn nhau tái ngộ một ngày nào đó không xa.

 

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “về miền Tây”

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “về miền Tây”

Đỗ Hồng Ngọc

Buổi họp mặt bạn bè kỷ niệm Sinh nhật Quán Văn lên 7 (ngày 16.10.2018), đồng thời cũng là Sinh nhật của bán nguyệt san văn học nghệ thuật Ý Thức, ra đời cách đây 47 năm. Số Quán Văn 59 này giới thiệu một khuôn mặt văn học miền Tây là Trịnh Bửu Hoài ở Châu Đốc, vì thế ngày hôm sau, 17.10. 2018 bạn bè đã làm một chuyến Tây du, “về Long Xuyên Châu Đốc…” cùng Trịnh Bửu Hoài, không chỉ thăm bạn bè văn nghệ mà còn thăm vùng đất phương Nam mùa nước nổi xứ của Núi Sam, của rừng tràm Trà Sư, của Bà Chúa Xứ rồi còn ghé qua Cần Thơ, Trà Vinh, Bến Tre…

Không chỉ anh chị em Quán Văn mà còn có cả anh em Ý Thức, chuyến này chỉ có 5 bạn già có mặt, vắng những Lữ Quỳnh, Trần Hoài Thư… Dù sao thì cũng có Nguyên Minh, người chèo đò cho cả hai tờ báo văn nghệ này, có Thân Trọng Minh (Lữ Kiều), Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê), Châu Văn Thuận, Lê Ký Thương, năm anh em của “mùa thu cũ”, của “gió heo may”…

từ trái: Châu Văn Thuận, Nguyên Minh, Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê), Thân Trọng Minh (Lữ Kiều), Lê Ký Thương (cafe Vườn Hồng, Bến Tre 20.10.2018)

Chuyến đi khá đông, gần 50 người, toàn là những bạn bè và cộng tác viên thân thiết của Quán Văn, từ Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Phan Thiết, Vũng Tàu… và Saigon. Đa số là những người “bạn trẻ”, những cây viết sung sức, rất hòa đồng, dễ thương. Phải nói thêm có “lạc” một người từ phương xa là Nguyễn Minh Nữu, từ Mỹ về, rất vui nhộn, hoạt bát, một MC bất ngờ!

Ghé qua Sadec cho mọi người thăm nhà “Người Tình” Huỳnh Thủy Lê một chút. Mình và mấy người bạn tạt qua thăm Kiến An Cung, ngôi chùa cổ gần đó. Không có nhiều thì giờ nên không ghé thăm chùa Kim Huê và thăm nhà ông Tư Khánh, nhân vật gắn bó với “Bột Bích Chi” nổi tiếng một thời, vừa qua đời.

Qua phà Vàm Cống thì đã vào Long Xuyên. Tưởng kỳ này được đi cầu mới bắc ngang sông Hậu, nhưng nghe nói cầu đang sửa, đành chờ kẹt phà cả tiếng đồng hồ!  Đến Long Xuyên rồi đây. Mới mấy năm mà xa lạ quá. Đường phố rộng rải, sầm uất, nhộn nhịp rồi. Mọi người ăn bún mắm đặc sản. Mình chỉ ăn cơm với cá linh rang mùa nước nổi… và dự định làm một chuyện riêng: thăm ngôi nhà cũ Nguyễn Hiến Lê. Cả đoàn chuẩn bị buổi giao lưu giữa anh chị em Quán Văn và bạn bè văn nghê An Giang Châu Đốc, còn nhóm mình tách riêng một lúc. Không ngờ mới nêu ý kiến đi thăm nhà cũ NHL với TTM, LKT, CVT (nhóm Ý Thức) thì đã được sự đồng tình của Hoàng Kim Oanh (Đại học Saigon); Nguyễn Thị Tịnh Thy (Đại học Sư phạm Huế); Ban Mai (Đại học Quy Nhơn) và cả nhà văn Hiếu Tân (Vũng Tàu), họa sĩ Thanh Hằng, và Pham Thành Hiền (An Giang)…

trước phòng làm việc của học giả Nguyễn Hiến Lê, 92 Tôn Đức Thắng, Long Xuyên.

 

Đỗ Hồng Ngọc thắp nén nhang và đặt cuốn sách vừa tái bản “Nguyễn Hiến Lê, con người và tác phẩm” của một nhóm tác giả gồm Trần văn Chánh, Đỗ Hồng Ngọc, Lê Anh Dũng, Nguyễn Duy Chính, Nguyễn Chấn Hùng… lên bàn thờ ông.

 

Các bạn dành một phút tưởng niệm NHL. Các cô giáo Kim Oanh, Tịnh Thy, Ban Mai… đều nói từ tuổi thơ đã đọc, đã học nhiều từ NHL nên hôm nay như được đến thăm người thầy cũ của mình, với nếp sống giản đơn, thanh bạch, để lại đời nhiều bài học đáng quý trọng.(hình TTM).

Sau đó nhóm bạn kịp thời về dự buổi giao lưu tại một quán cafe sân vườn rất đẹp ở Long Xuyên. Cảm động vì các bạn trẻ trong Hội văn học nghệ thuật An Giang nói về người đàn anh, người thầy đi trước của mình: nhà văn Trịnh Bửu Hoài. Dịp này nhiều bài thơ, bài hát, vọng cổ đã được trình bày rất hay. Trong đoàn Quán Văn có Elena, người Ý, vợ nhà văn Trương Văn Dân tiếng Việt chưa rành mà điệu ca cổ nào cũng thuộc! Đáng khen TVD!

 

Kim Oanh nói đôi lời về việc vừa ghé thăm nhà cũ NHL. Phạm Thành Hiền cho biết ở Long Xuyên cũng đã có con đường mang tên Nguyễn Hiến Lê. (còn tiếp).