Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc

Hai Trầu đọc lại “Già Sao Cho Sướng?” của ĐHN.

By Leave a Comment

 

Hai Trầu đọc lại “Già Sao Cho Sướng?” của Đỗ Hồng Ngọc

(THỬ ĐỐI CHIẾU VÀI SỰ THẬT NGOÀI ĐỜI VỚI VÀI CHƯƠNG SÁCH “GIÀ SAO CHO SƯỚNG”…)

Hai Trầu Lương Thư Trung,

Hai Trầu Lương Thư Trung, Đường Sách Saigon 9.2018

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã sáng tác, biên soạn và cho xuất bản từ năm 1967 đến nay (2018) được khoảng 50 tác phẩm. Quyển “Già Sao Cho Sướng”  (nguyên tên sách là “Già Sao Cho Sướng? Để Có Một Tuổi Già Hạnh Phúc”)  là một trong số những tác phẩm ấy. Nay tôi ở cái tuổi mà nhiều người gọi là người gìa, tôi thử  đem sự thật ngoài đời của mình để đối chiếu với những điều tác giả ghi trong vài chương sách ấy coi có điểm nào trùng giống với mình không, nghĩa là mình có già thiệt không?

 

Tuổi già! Khi nào thì người ta nhận mình là già? Nhớ cách nay gần 50 năm, một lần về Tân Châu (Châu Đốc) thăm gia đình, gặp một bác gái lớn tuổi, hơi lẫn và dịp ấy có người cháu của bác nói:

“Con thấy Cô không có già!”

Bác ấy trả lời:

“Tôi không biết sao gọi là già?”

 

Sổ dĩ tôi nhớ là vì câu trả lời quá hay và nó mang chút nhân sinh quan của bác về thế nào là tuổi già! Và rồi nó theo tôi trong suốt 50 năm qua, nhứt là mỗi lần nhớ lại có ai đó gọi mình già! Nhưng khi nào thì gọi là tuổi già? Quả đôi lúc chính mình không biết mình già, như trong sách “Già Sao Cho Sướng”, tác giả viết:

 

“Kinh nghiệm riêng tôi thì thực ra chẳng bao giờ biết mình đã già cả! Bạn bè cùng lứa mình già thì có chứ mình thì không! Cho đến một hôm gặp người bạn cũ kể chuyện nửa thế kỷ trước đã từng đi câu cá, đi hái chùm ruột trộm… ở quê nhà với mình, rồi đột nhiên cười lỏn lẻn bảo bây giờ em đã là… bà cố thì mình mới giật mình đánh thót! Mới vài năm trước đây, ở tuổi 72, khi được mời đi nói chuyện đây đó, tôi tự giới thiệu tuổi mình, thính giả vỗ tay rào rào và nói trẻ quá, tưởng mới 60 thôi chứ. Khoái chí, năm rồi, tôi tự giới thiệu mình 74, ai nấy im re! Thì ra có một cái “cột mốc”! (…) Vậy thì có cái già đó.” (GSCS, trang 13)

Theo đó, với riêng tác giả, sự “im re” của cử tọa đánh dấu ở tuổi 74 là tác giả bắt đầu già.

Nhớ lại hồi cách nay khoảng 50 năm, ở quê tôi, vào những năm cuối thập niên 1960 và đầu thập niên 1970, trên năm chục tuổi được xếp vào tuổi gọi là già và được nể trọng như các bậc trưởng thượng.

Rồi tôi nhớ lại trong sách Tô Đông Pha của học giả Nguyễn Hiến Lê, lúc Tô Đông Pha nhận lệnh bị dày ra đảo  Hải Nam, cụ Nguyễn viết:

“Khi nhận được lệnh, Đông Pha đã sáu chục tuổi (…) Tử Do tiễn anh tới bờ biển. Đêm đó hai anh em nằm trong thuyền ngâm thơ. Đông Pha giao cho em một bức thư gởi cho bạn thân là Vương Củng: “Tôi già rồi mà nay bị đày tới một miền man rợ. Không còn hi vọng gì sống mà về quê hương được nữa.”

 

Do vậy mình có thể suy ra hồi đời Tô Đông Pha, lúc ông sáu chục tuổi, ông nhận là mình đã già rồi! Và đặc biết ở đây, người già trên đảo Hải Nam, hồi xa xưa ấy, dù khí hậu rất khắc nghiệt, vậy mà họ sống rất thọ: “Nhưng rồi thấy trên đảo có những ông già bà cả thọ tám chín chục tuổi, trăm tuổi, ông bắt đầu hiểu rằng thuật sống chỉ là thuật thích ứng với hoàn cảnh. Trong một bức thư gửi cho bạn, ông viết:

“Con kỳ nhông có thể sống trong cát bỏng được, trứng tằm vùi dưới tuyết mà không hư; các nông dân vô học không biết gì về các bí mật của hóa công, cứ theo bản năng mà thích ứng với thời tiết như con kỳ nhông và trứng tằm, thở cái khí nóng ra mà hít cái khí mát vào, nhờ vậy mà thọ. Tránh mọi sự phí sức, thuật sống chỉ có vậy.”

Điều này cũng có thể hiểu như  bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc đã khuyên người già nên sống “ở đây và bây giờ” trong chương  “Sống Trong Hiện Tại” : “Sống trong hiện tại chính là cách sống tốt nhất của người già vậy.”(GSCS, trang 43)

Nhơn nhắc Tô Đông Pha về tuổi già, cũng xin nhắc trang sách của thầy Tuệ Sỹ:

“Đông Pha tiên sinh có tài làm ra vàng, có thể lấp được sông, nhưng không thể làm cho tóc của mình đừng bạc trắng.”

Điều ấy, cho ta thấy tuổi già không từ một ai và dường như mỗi đời người, ai ai cũng phải đến hồi mình nhận ra mình đã già bởi vậy mà cổ nhân mới có câu:

“Ai ôi trẻ mãi ru mà,

Càng so sánh lắm càng già mất duyên.”

(Ca dao)

Tới một lúc già thiệt thì :

“Phận già cơm hẩm rau dưa,

Già quen việc nặng già ưa nâu sồng.”

(Ca dao)

Nhưng khi nào thì già thiệt? Trong những buổi ngồi uống cà phê với nhau, đa phần là những người quen biết đều xê xích nhau vài ba tuổi; có người quen năm nay 83 tuổi, mỗi khi anh muốn nói ai già, anh thường ví: “Giống như ông già 80!” Mới đây bên Hòa Lan có một người đàn ông năm nay 69 tuổi, ông cảm thấy mình còn rất trẻ, mới như 49 tuổi, nên ông làm đơn xin tòa án cho đổi năm sinh.

Tóm lại, qua vài con số vừa nêu, có thể nói mỗi người có riêng cái mức gọi là tuổi già của mình, và hổng nhất thiết phải thực là già thì mới già, cứ vui lúc nào thì nhận ra mình già vào lúc ấy.

 

Trở lại với Già Sao Cho Sướng của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, với tư cách một người đọc nhà quê già như tôi, tôi thấy các chương sách của tác giả rất khế hợp với tuổi già của tôi vô cùng. Là một người cùng thời, nhỏ hơn tác giả một vài tuổi nhưng có lẽ vì mình không biết và cũng không lưu ý cho lắm, hoặc vô tình mà mình hổng trăn trở gì với tuổi già của mình đã âm thầm lặng lẽ gõ cữa tới nhà mình tự hồi nào mà mình đâu có hay biết gì đâu! Tuy nhiên, với 35 chương trong sách, thì có nhiều chương đối chiếu lại, tôi thấy đã có trải qua như các lời trình bày và căn dặn của tác giả.

 

Chẳng hạn như chương “Kế Hoạch Già”, thú thật tôi đâu có kế hoạch gì đâu, mà chỉ sống phất phơ, thản nhiên và bình thường thôi, không biết sắp đặt gì trước gì sao hết ráo; trong khi đó qua kinh nghiệm của mình và qua tiếp xúc với bệnh nhân trong tư cách là một bác sĩ và tiếp xúc với bạn tu học trong tư cách là một diễn giả về đời sống tu học theo ý nghĩa cao đẹp của đạo Phật, tác giả đã có duyên được tiếp xúc với nhiều giới tu hiền nên cách dẫn giải rất giản dị mà rõ ràng, dễ hiểu về những nhu cầu của người già, mà ai đọc qua cũng có thể áp dụng được như:

–          Nhu cầu sinh học.

–          Nhu cầu an toàn.

–          Nhu cầu tình cảm.

–          Nhu cầu tự khẳng định.

–          Nhu cầu tâm linh.

 

Rồi chương “Chất Lượng Cuộc Sống”, tác giả viết:

“Già không phải là bệnh nhưng già thì dễ mắc bệnh. Mà mắc nhiều thứ bệnh một lúc! Mọi thứ có vẻ như đã sẵn sàng… rệu rã nên việc chăm sóc càng khó khăn hơn. Có một khẩu hiệu : “Bác sĩ tốt nhất là chính mình!” Bởi vì lệ thuộc vào thầy thuốc triền miên thì chất lượng cuộc sống không thể nào cao được! “Tự tại” vẫn luôn là niềm hạnh phúc!”

(GSCS, trang 33)

Về chương này, tôi có anh bạn năm nay cũng tròm trèm ở tuổi 80 và ảnh lúc nào cũng cảm thấy trong người có rất nhiều bệnh. Nào máu cao, rồi cao mỡ, thường hay hảo-hảo mệt, ảnh hay đi chùa lễ Phật và đọc kinh sám hối, nhứt là sợ chết. Thật tình ra anh ấy không có bệnh gì nhiều qua các thử nghiệm và nhận xét của bác sĩ gia đình mà chỉ do là ảnh hay tưởng tượng.

Ở chương “Để Có Hạnh Phúc Tuổi Già”, tác giả tóm lược tuổi già thường có hạnh phúc khi:

–          Chấp nhận mình. Hiểu luật vô thường/ Từ bi với mình. Đừng so sánh mình với người này người kia rồi suy bì, ganh tị.

–          Gần gũi những người trẻ … dễ thương.

–          Có ký ưc tốt về tuổi thơ và tuổi thanh niên của mình.

–          Được sắp xếp cuộc sống riêng theo ý mình, không bị áp đặt.

–          Được xã hội và gia đình chấp nhận, tôn trọng.

Năm tiêu chuẩn vừa kể, tôi thấy tiêu chuẩn thứ nhứt là quan trong nhứt vì mình phải biết mình già là mình sướng nhứt. Mỗi người sinh ra và lớn lên trong mỗi hoàn cảnh khác nhau, rồi trải qua những đoạn đời cũng khác nhau, nên không ai có thể giống ai trong đời sống như nhau; vì thế mình biết chấp nhận mình đã đành, mà mình còn nên rộng lượng và thông cảm với người khác cũng cùng lứa tuổi với mình mà không giống như mình nữa!

Rồi ở chương “Thiền “Quán Niệm Hơi Thở”, tác giả viết:

Thở bụng, đã là tốt. Thở bụng mà biết “quán niệm hơi thở” còn tốt hơn, vì đó chính là “thiền”. Vừa “thiền chỉ” (samatha), vừa “thiền quán” (vipassana). “Quán” là quan sát một cách sâu sắc, còn “niệm” là nhớ, nghĩ  về.” (GSCS, trang 99)

 

Nhắc đến hai chương này, tôi nhớ “Hồi ở Hàng Châu, Tô Đông Pha đã đêm đêm tập thở, nằm yên không nhúc nhích để chế ngự thể chất rồi chế ngự tinh thần. Bây giờ ở Hoàng Châu, ông luyện lại phép dưỡng sinh và cả phép trường sinh nữa.”

(…)

“Đông Pha cũng tập tham thiền, rồi tập nằm, ngồi theo những tư thế qui định để vận động khí huyết, kiểm soát sự hô hấp, tới cái mức mỗi hô hấp kéo dài được “một trăm hai mươi lần mạch nhảy”, nghĩa là khoảng hai phút. Ông lại rán luyện cho trí óc gạt hết các ý nghĩ tạp đi, tập trung vào một ý, rồi lần lần càng bớt suy nghĩ càng tốt, rốt cuộc tới trạng thái hoàn toàn tĩnh, không nghĩ ngợi gì cả. Ông thấy nhờ vậy, tâm hồn ông thật nhẹ nhàng, sảng khoái, và viết thư chỉ cho bạn bè kinh nghiệm của mình.” 

 

Rồi hồi bị đày ra Hải Nam: “Mùa thu dông tố nhiều, thuyền ở lục địa không ra, nên ông vẫn có lúc đói: hai cha con bó gối nhìn nhau trong căn nhà lạnh và rỗng, “y như nhà tu hành khổ hạnh” vậy. Có lần ông nhớ những con ếch, con rắn ở dưới ruộng hay trong hang thường ngóc cổ lên để đớp ánh nắng ban mai. Đói qua, ông bắt chước chúng, ngồi ở trước cửa, há miệng ra hớp ánh nắng, một lát thấy bớt đói, mừng quá, ghi vào nhật ký: “Giản dị như vậy mà sao người ta không biết mà thực hành? Có lẽ tại muốn vậy thì phải có đức tự chủ mà ít ai tự chủ được. Gạo ở Đam Châu này đắt quá, cha con tôi phải dùng thuật ăn nắng. Ngày 14 tháng 4 năm 1099.” 

Phải chăng Tô Đông Pha bắt chước rắn, ếch trong cách “ăn nắng” cũng là một cách thở, mà ít ai để ý và áp dụng.

Ghi lại điều này, thấy điều rất quan trọng là từ thời rất xa xôi, người xưa đã biết tập thở và tập thiền quán rồi và cũng có ý ghi chép lại để truyền bá.

Ở chương “Lãng Tai Đâu Chỉ Mình Ta”, tác giả viết:

 

“Hơn một phần ba số người bị lãng tai từ tuổi 65 trở lên. Vậy ta có lãng tai một chút thì cũng là chuyện bình thường thôi! Đâu phải chỉ mình ta. Mà lãng tai một chút cũng hay chớ. Khỏi phải nghe những lời nói xấu mình! Cái gì thích nghe thì nghe, không thì thôi.”

(…)

Kinh nghiệm là nếu bị lãng tai, đừng buồn! Ai biểu … già chi! Già thì nó vậy. Đâu phải chỉ mình ta. Tai kém mắt kém, cái gì cũng kém. Già mà tai thính, mắt tinh hoài thì ai chịu cho nổi!” (GSCS, trang 132)

Đọc mấy lời này tôi thấy sướng quá, bởi vì tôi không biết tôi bị điếc từ hồi năm nào, nhưng có lẽ cũng hơi lâu rồi. Vâng, tôi đâu có biết buồn ai! Chẳng những vậy mà tôi có nhiều cái vui nhờ bị điếc. Chẳng hạn như tôi nghe anh em ngồi uống cà phê chung lịch sự giới thiệu với người lạ là anh này hơi lãng tai. Tôi đính chánh liền, hổng phải lãng tai đâu mà là điếc, và lại điếc hơi khá nặng, nhứt là lổ tai bên trái điếc tới trên 99% và lổ tai bên mặt còn nghe được chút chút, đâu cũng điếc khoảng 70%.

Rồi có anh em lại nghi ngờ tôi giả điếc, và các anh nói Hai Trầu điếc nhưng nói lén ổng là ổng biết hết như bài ca trù “Cách Giả Điếc” của cụ Nguyễn Khuyến mà tôi thấy trong Văn Đàn Bảo Giám:

 

Cách Giả Điếc

(Bỡn ông Dương Khuê)

Trong thiên hạ có anh giả điếc
Khéo ngơ ngơ ngác ngác ngỡ là ngây

Chẳng ai ngờ sáng tai họ điếc tai cầy

Lối điếc ấy sau này em muốn học

Toạ trung đàm tiếu nhân như mộc

Dạ bán phan viên nhĩ tự hầu

Khi vườn sau khi ao trước khi điếu thuốc khi miếng trầu
khi trà chuyên năm bảy chén khi Kiều lẩy một đôi câu
Sáng một chốc lâu lâu rồi lại điếc
Điếc như thế ai không muốn điếc
Lối điếc anh dễ bắt chước ru mà
Hỏi anh anh cứ ậm à”

(Đặc biệt, bản in trong Văn Đàn Bảo Giám không có bỏ dấu chấm, phết.).

Hai Trầu… giả điếc! Kiểm tra lại pin máy điếc mất mấy lần! Anh còn cho nghe thử máy điếc nó ù ù khó chịu ra sao!

Nói thế cũng hơi oan cho tôi! Đôi lúc tôi có mang máy nghe, nhưng có khi các anh nói nhỏ mình hổng nghe rõ hoặc máy nghe hết pin, nên cũng như không. Bởi vậy Bác sĩ Đỗ Hồng có nhắc:”Nếu các cụ có mang máy nghe, phải chắc chắn là máy đã mở, còn pin, đang hoạt động tốt.” (GSCS, trang 134). Rồi tác giả còn dặn:” Nếu cần, nhờ người nhà, người chăm sóc các cụ “phiên dịch” giùm vì họ đã quen.” (GSCS, trang 135).

Ngoài ra, tôi có cái vui nữa là do bị điếc, nên tôi gởi email thông báo cho tất cả anh em quen biết là tôi bị điếc nên nghe điện thoại rất khó, nên bạn bè hổng ai muốn gọi cho tôi hết vì các anh ấy nghĩ và truyền tin cho nhau Hai Trầu nó bị điếc rồi!

Chương “Lú Lẫn Tuổi Già (Alzheimer), tác giả viết: “ Bắt đầu bằng sự sa sút trí nhớ, có khi cho là tại lão hóa, tại trầm cảm, vì những dấu hiệu lúc đầu mơ hồ nhưng dần dần rõ thêm theo thời gian: Triệu chứng chánh là thay đổi tâm trạng, thay đổi hành vi, mất khả năng ngôn ngữ, mất trí nhớ trầm trọng và suy giảm các giác quan.”(GSCS, trang 141)

Tôi thấy tôi dường như có vài triệu chứng ấy. Tôi ưa quên: bỏ gì quên nấy. Chẳng hạn đi ra xe quên chìa khóa, kiếng mang trên mắt cứ đi tìm hoài; hoặc giả hai cái máy nghe mang ở hai lỗ tai lại đi kiếm trong túi áo… Bà chị thứ Ba tôi bị lẫn gần vài ba  năm nay. Những chuyện gì mới chỉ hổng nhớ. Cứ lập đi lập lại hoài một câu hỏi nhưng có điều những chuyện cũ cách nay rất lâu, có tới sáu bảy chục năm thì chỉ nhớ. Do vậy,  Bác sĩ có nhắc: “Tránh đi lạc, nên có người trông chừng, nên cho mang bảng tên ghi địa chỉ, điện thoại v.v…”(GSCS, trang 144). Tôi thấy lời dặn này rất cần vì hổng biết lúc nào bệnh nặng thêm và có khi hổng biết đường về nhà!

Chương “Từ Bi Với Mình”, sau khi nhắc qua sự kết hợp của trên hai trăm cái xương lớn nhỏ ráp nối với nhau để thành một khung xương của cơ thể con người; rồi trái tim của con người nữa cứ co bóp hoài không ngừng nghỉ; rồi tới mạch máu của mỗi người, nhứt là người già mạch máu cứng lại nên huyết áp tăng cao; rồi tới buồng phổi nơi con người trao đổi không khí để sống, tác giả kết:“Tóm lại, thương cái bộ xương của mình một chút, thương quả tim mình, buồng phổi mình, dạ dày mình một chút… Tóm lại hãy từ bi với mình một chút.” (GSCS, trang 120)

Những lời khuyên này rất thiết thực mà, cách nào đó, nó còn hợp với lời khuyên của André Maurois trong Thư Ngỏ Gởi Tuổi Đôi Mươi, ông cũng khuyên: “Chúng ta đừng nên tàn ác với chính mình”.

Chương “Thú Cưng” và chương “Rèn Tập Não Bộ”, cả hai chương này tác giả khuyên người già nên có cái gì đó để vui chơi cho tâm hồn được thư thới như nuôi vật cưng trong nhà và rèn luyện bộ não mà hai điều trong năm điều tác giả căn dặn tôi mê là “kích thích thần kinh” và “tâm linh” như “từ bi hỷ xã”.

Về hai chương này, ở ngoài đời tôi có thực hiện được phần nào lời căn dặn của tác giả. Thay vì nuôi thú cưng, tôi lại nuôi rong và nuôi cá, rong đuôi chồn và cá he, cá sặt, rất rẻ. Nuôi cá he, cá sặt để vui chơi mà cũng để nhớ Má nữa!

Ngoài ra, trong vườn dù sân sau nhà không rộng lắm nhưng tôi thích trồng nhiều loại cây quen, nhứt là cam quít bưởi, mận, khế, xoài, những loại cây ở quê mình ưa trồng, trái nhiều lắm. Rồi tôi cũng trồng nhiều loại rau như rau càng cua, rau ngò om, quế, rau thơm vân vân… Tuổi già nghe cây trái vào mùa làm tâm hồn mình cũng vui lây với thiên nhiên trời đất.

 

 

Qua một vài đối chiếu với một vài chương sách trong tác phẩm “Già Sao Cho Sướng” của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, tôi thấy mình gặt hái được rất nhiều điều bổ ích, một phần vì tác giả quá già giặn kinh nghiệm trong nghề nghiệp một lương y của mình, một phần tác giả đi đây đi đó nhiều, nhứt là lại có tính tình bình dân, lúc nào cũng nhớ về thời còn nhỏ chạy giặc tản cư nơi vùng quê Lagi ăn muối vùi, nên lời văn như một lời tâm tình hơn là chỉ dạy mà lại có lòng “từ bi hỷ xả” nữa, nên văn rất hiền và thân mật. Nay tôi hơi già bộn rồi, nhưng đọc sách “Già Sao Cho Sướng” của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc, tôi thấy vui quá là vui…

 

Hai Trầu

Houston, ngày 14 tháng 11 năm 2018.

 

 

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh “về Miền Tây” (tiếp theo)

By 1 Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “Về Miền Tây” (tt)

Đỗ Hồng Ngọc

Đến Châu Đốc thì đã quá tối. Mình và Châu Văn Thuận, Lê Ký Thương ở chung một phòng khá tệ, đầy mùi thuốc lá… Hai bạn mình cũng nòi tình hay nhớ nhà, cứ lúc lúc lại ra ngồi chỗ vắng. Làm gì vậy? Nhớ nhà! Thì ra “nhớ nhà châm điếu thuốc”… mà còn chịu không nổi mùi thuốc lá trong phòng do khách trước để dành lại.

Dầu vậy, sáng sớm, mình và LKT ra ngồi cafe ngoài đường với nhà thơ Vũ Trọng Quang. Có một chiếc xe vua trờ đến. Thì đi.

Lụm cụm cả rồi! Vũ Trọng Quang trẻ nhất, tự xưng mình tuy là Vũ Trọng Quang mà “không quan trọng” đỡ giùm hai bạn già lên xe…

Xe vua dư sức chở 4 người, nên khi 3 anh em ổn định xong, người bạn đạp xe một vòng Châu Đốc… ra tận công viên, phố chợ… cho Quang mua được tờ báo sáng theo thói quen của chàng!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nắng lên, buổi ăn sáng ở bờ sông Hậu êm ả, nước về mênh mông, cả đoàn ghé vào thắp nhang đền Lễ Thành Hầu Nguyễn Hữu Cảnh rồi qua Châu Giang, thăm vùng người Chăm …

Trong lúc mọi người mua sắm quà lưu niệm thì mình tìm chụp vài hình ảnh đời sống, con người…

Châu Giang, Châu Đốc 18.10.2018 (photo: Do Hong Ngoc)

Đoàn bắt đầu đi thăm Trà Sư, rừng tràm nổi tiếng mùa nước nổi, trên đường đi Tịnh Biên.

 

mùa nước nổi (photo ĐHN)

 

“mệnh mông rừng tràm” (LNV), và lục bình cám cũng mênh mông không kém ở Trà Sư (photo Do Hong Ngoc).

thuyền nhỏ chèo tay len lỏi giữa rừng tràm và… những ổ chim (photo ĐHN)

 

 

 

 

 

 

 

 

Chiều tối đó, đoàn quay về Cần Thơ. Đã hẹn các bạn Cần Thơ lúc 17g mà đến 19g30 mới đến nơi! Đường xa vời vợi. Mưa mênh mông.

LKT bỗng lên cơn đau, xe dằn xóc chịu hổng nổi, lạnh toát, nôn mửa… làm mình và TTM một phen vất vả, đành phải ngủ lại Cần Thơ đêm đó, trong khi đoàn Quán Văn giao lưu với Hội văn nghệ Cần Thơ xong thì về thẳng Trà Vinh lúc nửa đêm. Sáng hôm sau nghe nói đoàn đã đi thăm Ao Bà Om, chùa Âng, chùa Hang.

Sau một đêm ‘thuốc thang” với sự trợ giúp của vợ chồng Bác sĩ Trần Văn Tốt – bạn cùng khóa với mình và TTM sống ở Cần Thơ – LKT ngủ thẳng một giấc sâu, sáng khỏe hẳn. Anh em lại ra bến Ninh Kiều chụp tấm hình kỷ niệm, nhắc chuyện xưa của chàng thiệt vui.

Bến Ninh Kiều sau cơn mưa đêm. Bên kia là Cồn Ấu. Trần Hoài Thư có nhớ gì không bạn ơi? Khi thương trái ấu cũng tròn…

Trước khu mộ Cụ Nguyễn Đình Chiểu.

Nhóm mình bắt kịp đoàn ở Trà Vinh rồi cùng về Bến Tre. Chương trình sẽ viếng mộ cụ Nguyễn Đình Chiểu, Phan Thanh Giản và Võ Trường Toản nhưng rốt cuộc chỉ thăm được mộ Nguyễn Đình Chiểu vì xe không vào được đường cấm tải trọng. Tuy vậy, TTM cũng hướng dẫn Ban Mai và Tịnh Thy, Thanh Hằng đi xe ôm vào tận nơi. Một kỷ niệm đáng nhớ ở Bến Tre là người học trò cũ của Ngọc Anh (vợ nhà văn Nguyên Cẩn) nay là một người “ăn nên làm ra” ở Bến Tre nhớ ơn thầy cô đã làm một bữa tiệc khoản đãi cả đoàn chu đáo. Lại có buổi giao lưu văn nghệ thân tình, ấm áp. Thời buổi này có một trường hợp học trò xưa còn nhớ ơn thầy cô cũng đã là quý hiếm, cảm động.

 

Rồi hôm sau, đoàn tham quan các khu thủ công làm kẹo dừa Bến Tre, nghe đàn ca Tài Tử rồi đi thuyền nhỏ trên rạch dừa nước để ra thuyền lớn, đưa mọi người đi thăm cả 4 cù lao Long, Lân, Quy, Phụng, chỗ của ông Đạo Dừa.

Trên đường về, qua cầu Rạch Miễu, ghé thăm nhà lưu niệm Sơn Nam.

Một chuyến đi đọng nhiều kỷ niệm đẹp. Anh chị em Quán Văn ngày càng hiểu nhau, thương quý nhau, gắn bó nhau hơn. Phải nói cảm ơn BTC, cảm ơn Mỹ Lệ, Nguyễn Đình An, Đoàn Văn Khánh cùng “già làng” Nguyên Minh đã tổ chức rất thành công.

Buổi sáng hôm sau (22.10.2018) mọi người chia tay nhau tại Đường Sách cũng là một kỷ niệm khó quên.

Với chúng tôi, những người bạn thiết của một thời Ý Thức, nay đều đã U80 cũng thấy mình trẻ lại qua chuyến đi này. Chỉ tiếc đoàn không ghé thăm nhà cũ vườn xưa của nhà văn Trang thế Hy.

Buổi chia tay bùi ngui ở Đường Sách Tp HCM sáng sớm ngày 22.10.2018 để rồi người về Huế, người về Đà Nẵng, Quy Nhơn… Hình như họ đều hẹn nhau tái ngộ một ngày nào đó không xa.

 

Đỗ Hồng Ngọc.

 

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “về miền Tây”

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi: Vài hình ảnh chuyến “về miền Tây”

Đỗ Hồng Ngọc

Buổi họp mặt bạn bè kỷ niệm Sinh nhật Quán Văn lên 7 (ngày 16.10.2018), đồng thời cũng là Sinh nhật của bán nguyệt san văn học nghệ thuật Ý Thức, ra đời cách đây 47 năm. Số Quán Văn 59 này giới thiệu một khuôn mặt văn học miền Tây là Trịnh Bửu Hoài ở Châu Đốc, vì thế ngày hôm sau, 17.10. 2018 bạn bè đã làm một chuyến Tây du, “về Long Xuyên Châu Đốc…” cùng Trịnh Bửu Hoài, không chỉ thăm bạn bè văn nghệ mà còn thăm vùng đất phương Nam mùa nước nổi xứ của Núi Sam, của rừng tràm Trà Sư, của Bà Chúa Xứ rồi còn ghé qua Cần Thơ, Trà Vinh, Bến Tre…

Không chỉ anh chị em Quán Văn mà còn có cả anh em Ý Thức, chuyến này chỉ có 5 bạn già có mặt, vắng những Lữ Quỳnh, Trần Hoài Thư… Dù sao thì cũng có Nguyên Minh, người chèo đò cho cả hai tờ báo văn nghệ này, có Thân Trọng Minh (Lữ Kiều), Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê), Châu Văn Thuận, Lê Ký Thương, năm anh em của “mùa thu cũ”, của “gió heo may”…

từ trái: Châu Văn Thuận, Nguyên Minh, Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê), Thân Trọng Minh (Lữ Kiều), Lê Ký Thương (cafe Vườn Hồng, Bến Tre 20.10.2018)

Chuyến đi khá đông, gần 50 người, toàn là những bạn bè và cộng tác viên thân thiết của Quán Văn, từ Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Phan Thiết, Vũng Tàu… và Saigon. Đa số là những người “bạn trẻ”, những cây viết sung sức, rất hòa đồng, dễ thương. Phải nói thêm có “lạc” một người từ phương xa là Nguyễn Minh Nữu, từ Mỹ về, rất vui nhộn, hoạt bát, một MC bất ngờ!

Ghé qua Sadec cho mọi người thăm nhà “Người Tình” Huỳnh Thủy Lê một chút. Mình và mấy người bạn tạt qua thăm Kiến An Cung, ngôi chùa cổ gần đó. Không có nhiều thì giờ nên không ghé thăm chùa Kim Huê và thăm nhà ông Tư Khánh, nhân vật gắn bó với “Bột Bích Chi” nổi tiếng một thời, vừa qua đời.

Qua phà Vàm Cống thì đã vào Long Xuyên. Tưởng kỳ này được đi cầu mới bắc ngang sông Hậu, nhưng nghe nói cầu đang sửa, đành chờ kẹt phà cả tiếng đồng hồ!  Đến Long Xuyên rồi đây. Mới mấy năm mà xa lạ quá. Đường phố rộng rải, sầm uất, nhộn nhịp rồi. Mọi người ăn bún mắm đặc sản. Mình chỉ ăn cơm với cá linh rang mùa nước nổi… và dự định làm một chuyện riêng: thăm ngôi nhà cũ Nguyễn Hiến Lê. Cả đoàn chuẩn bị buổi giao lưu giữa anh chị em Quán Văn và bạn bè văn nghê An Giang Châu Đốc, còn nhóm mình tách riêng một lúc. Không ngờ mới nêu ý kiến đi thăm nhà cũ NHL với TTM, LKT, CVT (nhóm Ý Thức) thì đã được sự đồng tình của Hoàng Kim Oanh (Đại học Saigon); Nguyễn Thị Tịnh Thy (Đại học Sư phạm Huế); Ban Mai (Đại học Quy Nhơn) và cả nhà văn Hiếu Tân (Vũng Tàu), họa sĩ Thanh Hằng, và Pham Thành Hiền (An Giang)…

trước phòng làm việc của học giả Nguyễn Hiến Lê, 92 Tôn Đức Thắng, Long Xuyên.

 

Đỗ Hồng Ngọc thắp nén nhang và đặt cuốn sách vừa tái bản “Nguyễn Hiến Lê, con người và tác phẩm” của một nhóm tác giả gồm Trần văn Chánh, Đỗ Hồng Ngọc, Lê Anh Dũng, Nguyễn Duy Chính, Nguyễn Chấn Hùng… lên bàn thờ ông.

 

Các bạn dành một phút tưởng niệm NHL. Các cô giáo Kim Oanh, Tịnh Thy, Ban Mai… đều nói từ tuổi thơ đã đọc, đã học nhiều từ NHL nên hôm nay như được đến thăm người thầy cũ của mình, với nếp sống giản đơn, thanh bạch, để lại đời nhiều bài học đáng quý trọng.(hình TTM).

Sau đó nhóm bạn kịp thời về dự buổi giao lưu tại một quán cafe sân vườn rất đẹp ở Long Xuyên. Cảm động vì các bạn trẻ trong Hội văn học nghệ thuật An Giang nói về người đàn anh, người thầy đi trước của mình: nhà văn Trịnh Bửu Hoài. Dịp này nhiều bài thơ, bài hát, vọng cổ đã được trình bày rất hay. Trong đoàn Quán Văn có Elena, người Ý, vợ nhà văn Trương Văn Dân tiếng Việt chưa rành mà điệu ca cổ nào cũng thuộc! Đáng khen TVD!

 

Kim Oanh nói đôi lời về việc vừa ghé thăm nhà cũ NHL. Phạm Thành Hiền cho biết ở Long Xuyên cũng đã có con đường mang tên Nguyễn Hiến Lê. (còn tiếp).

 

 

 

 

 

 

 

Vài hình ảnh “Sinh nhật” Ý THỨC và QUÁN VĂN

By Leave a Comment

 

Vài hình ảnh “Sinh nhật” Ý THỨC và QUÁN VĂN

Đỗ Hồng Ngọc ghi

Sáng nay 16.10.2018 Quán Văn số 59 tổ chức Sinh Nhật lần thứ 7 khá rôm rả tại một Quán Cafe trên đường Lam Sơn, Bình Thạnh. Dịp này cũng là số báo đặc biệt giới thiệu Nhà văn Trịnh Bửu Hoài, cũng như để chuẩn bị chuyến đi Miền Tây nhân “Mùa Nước Nổi” của nhóm Quán Văn. Rất đông bạn bè đã đến “chung vui”.

Dịp này, Quán Văn cũng đồng thời tổ chức Sinh Nhật cho Ý Thức, bán nguyệt san Văn học nghệ thuật đã có mặt trên văn đàn Saigon 47 năm về trước. Hai tờ báo cách nhau 40 năm và cùng có chung một “tay chèo” là Nguyên Minh.

Ý Thức của 47 năm trước sáng nay hiện diện chỉ có (từ trái) Nguyên Minh, Lữ Kiều Thân Trọng Minh, Châu Văn Thuận, Đỗ Nghê Đỗ Hồng Ngọc. Lê Ký Thương bận không đến. Anh em không quên nhắc Lữ Quỳnh, Trần Hoài Thư… nơi xa xôi. Thậm chí còn nhắc 20.10 này sẽ khui rượu mừng Sn Lữ Quỳnh nữa đó!

 

Các thân hữu và cộng tác viên của Quán Văn từ Huế, Đà Nẵng, Bình Thuận, Vũng Tàu, An Giang… về tham dự đông vui. Nguyễn Minh Nữu từ xa xôi cũng kịp về để tham gia làm MC với Hoàng Kim Oanh và Đoàn Văn Khánh… tạo nên một không khí sôi đông với lời ca tiếng hát giọng ngâm…

 

NQC: Sài gòn chiều nay không có mưa

By Leave a Comment

 

Sài gòn chiều nay không có mưa

 

Sài gòn Mưa Đường Sách 8.2018 (ảnh: Do Hong Ngoc)

Nghe nói chiều qua Sài gòn mưa to
Hôm nay tôi vô, Sài gòn nắng nóng làm không muốn ra đường…

Hàng me lô xô. Xe cộ lô nhô
Căn nhà vắng bóng bạn bè, con cái…
Bức tranh họa sĩ Đinh Cường tặng nhà mới San Jose nay con mang về treo trên phòng khách,
Tịch mịch và tĩnh không
Nhớ mông lung
Rót một ly rượu. nghe lòng lắng…

Thêm một ngày qua với mưa và nắng…

Đêm qua tôi ngủ mơ
Một giấc mơ hiền…
Tôi thấy mình bay trong một cõi thần tiên
Có mây màu hồng cuộn dâng như sóng
Nhưng tôi không muốn bay, tôi muốn xuống
Nhưng dưới kia núi đá chập chùng
Lại có những người nhìn tôi nhăm nhe như thách thức
Tôi muốn xuống, muốn xuống dưới kia
Nhưng chẳng có đường…
Tôi hồi hộp nhắm mắt định nhảy

Và, tôi thức dậy
Giấc mơ hiền thoắt hóa giấc mơ hung
Tim tôi đập mạnh. Đêm đã quá nửa chừng…

Đêm đã trôi quá nửa chừng nên khó dỗ lại giấc bình yên
Với đại cuốn sách đầu giường
Lại là cuốn tuyển tập truyện ngắn của Bình Nguyên Lộc
Mở đại ra. Gặp câu chuyện cô gái mù hái cau. Câu chuyện tôi đã đọc và khóc từ thời thơ ấu trong nguyệt san Hương Quê xưa…

Cô bé trèo cau mưu sinh, cô bé mù
Em phải nhảy tự cành cây cau này sang cành cây cau khác
Phải chính xác, chính xác
Chỉ một lần em bắt hụt tà cau là có tiếng một người rơi tự trên cao…
Tôi đã khóc, ngày ấy còn nhỏ lắm…

Tôi bỗng rùng mình
Mình có leo quá cao trên một cành cao
Trèo lên làm chi cái cõi thần tiên có mây hồng làm thành sóng
Rồi làm sao mà xuống!…

May chỉ là một giấc mơ!

Chiều nay Sài gòn vắng lặng trong tôi
Không có bạn bè hét hô. Mặt đỏ rần rần. nói câu triết lý
Không có khách khứa mời mọc. nói chuyện làm ăn
Không có những người anh, người em đã ngộ. vi vu giữa cõi vô thường
Không có câu ca và giọng hát tiếng đàn…
Tôi chỉ có tôi. Một ly rượu chát
Ly rượu đơn côi và bức tranh tuyệt vời người họa sĩ đã qua đời. tặng…

Họa sĩ thả hồn trên rộn ràng màu sắc
Anh lớn lao. Vẽ gì. Nói gì. Tôi không hiểu!..

Rồi tôi vẫn ngồi lại với tôi, một mình

Sài gòn chiều nay không có mưa!…

Nguyễn Quang Chơn
Sài gòn, 05.9.2018

Kính tặng anh ĐH Ngọc, ĐT Chinh, chị T. Nhung

Nguyễn Quang Chơn: GIẤC MƠ

By Leave a Comment

 

 

Giấc mơ

 

“Đố ai nằm ngủ không mơ, biết em nằm ngủ hay mơ, …, nửa đêm anh đến, đứng chờ ngoài hiên…” (PD). Đúng vậy, ai ngủ mà chẳng có mơ. Nhiều người bảo rằng, ngủ không mơ là ngủ sâu, ngủ khoẻ. Ngủ hay mơ là ngủ chập chờn, ngủ yếu!… Riêng tôi, bây giờ, tôi thích những cơn mơ trong giấc ngủ…

Hồi nhỏ tôi hay gặp ác mộng. Khi thì bị bóng đè thở không nỗi, nhìn thấy ba mẹ ngồi bên cạnh, nói cười đó, mà không kêu cứu được, sợ lắm! Khi thì thấy bị kẻ xấu rượt đuổi chạy thất kinh!… làm giấc ngủ chập chờn, sợ hãi…

Bây giờ thì ngược lại, trong giấc ngủ tôi hay thường thấy những người thân, những chuyện lành. Vì vậy, khi ngủ có mơ làm tôi vui và ngủ sâu. Có thức giấc nửa chừng cũng ngủ lại được ngay để chờ giấc mơ khác đến!…

Tuần trước tôi mơ thấy gặp mấy người anh tôi kính trọng, Bửu Ý, Đỗ Hồng Ngọc, Nguyễn Đức Sơn…Sáng ra nhớ lại giấc mơ, cũng một chút tâm linh, gọi anh Bửu Ý. Anh bắt máy với giọng sang sảng vui. Hỏi anh khoẻ không? Hỏi anh còn uống được không? Anh bảo khoẻ. Trưa ăn cơm uống một chai bia. Chiều một ly rượu vang. Tôi mừng và hẹn anh một hôm nào đó chạy ra Huế thăm và…nhậu…

Gọi anh Ngọc, anh bảo sức khoẻ tàm tạm. Lâu quá không gặp nhau. Anh vẫn nhớ Đà nẵng. Tôi bảo vậy sẽ mời anh ra Đà nẵng một chuyến chơi!…

Mời anh một chuyến chơi. Một ý nghĩ cũng hay bất chợt. Nhưng nghĩ cho cùng, một mình anh đi cũng buồn. Tôi gởi một text message, nói mời luôn mấy anh chị bạn khác như LKT, KQ, TTM, KĐ, HC…

Vài ngày sau thấy anh nhắn tin, mọi người hỏi lý do vì sao Chơn mời vậy, anh đã nói bừa, chắc kỷ niệm ngày cưới đó. Tôi trả lời anh, tại vì em thích. Muốn anh chị em mình cùng du hí một chuyến. Sau, anh nhắn tin xin lỗi, mọi người bận, không đi được! Vậy đó, ở cái tuổi này, dễ gì tụ họp, đi xa. Vả lại, những bậc thức giả, họ hay thắc mắc, cái gì cũng phải có nguyên nhân, giải thích không rõ ràng, thuyết phục, dễ gì họ chịu nghe, chịu làm!…

Gọi anh Sơn Núi không được, tôi làm một bài thơ nhỏ tặng anh đưa lên face book. Hai ngày sau nhận tin anh Võ Chân Cửu với bức hình mới nhất của anh Sơn. Kèm tin: “rất yếu, không đi lại được, chân phù, bác sĩ bảo “đi” bất cứ lúc nào. Ch. sắp xếp lên thăm, biết đâu lần cuối!…”

Vậy đó, những giấc mơ, có cái hay của nó!

Tôi thường hay mơ mình đi học. Lúc thì đến lớp muộn, lúc thì đang trong nội trú, lúc thì ngồi trong lớp thật đông, thầy giảng chẳng hiểu gì. Thức giấc, ngờ ngợ là những giảng đường Đại học Khoa học Sài gòn ngày xưa đông đúc, với bạn bè lạ hoắc…

Tôi cũng hay thấy mình đi học ngang qua một lạch nước, có cái nhà thờ nho nhỏ…. Mới nghiệm rằng, đó là con đường từ nhà đến trường tiểu học Tam Kỳ, nơi tôi đã đi mỗi ngày mưa nắng suốt năm năm…

Tôi cũng hay gặp “con người” trong giấc mơ. Cái kỳ lạ là tôi không hay gặp những người tôi thường chơi hằng ngày, mà gặp những người tôi không hề nghĩ đến, hay những kẻ mà chúng tôi đã tan đàn, xẻ nghé từ lâu, cả những người ganh ghét, thị phi với tôi trong cuộc sống. Nhưng trong giấc mơ, tôi gặp họ vui vẻ, hoà hợp, tự nhiên. Thức giấc tự nghĩ tại sao vậy? Có lẽ trong thực tế hiện hữu, vì cái này cái nọ, khoảng cách “người-người” bị đào sâu. Nhưng tận đáy lòng mình, tôi vẫn yêu thương họ, nên giấc mơ đưa họ đến với tôi cùng nỗi thiện lương!..

Giấc mơ đến rồi đi. Không đọng lại. Có khi sáng ngày cố nhớ nhưng không nhớ được, cũng như những áng mây trên trời. Thuở nhỏ tôi thường thích ngắm mây trời và tưởng tượng, hình dung đủ thứ. Nào ông Phật, nào bà Tiên, nào con cọp, con rồng, và thậm chí dệt nên những câu chuyện trên mây. Rồi mây bay, rồi tan biến…

Bây giờ đêm nào ngủ không có giấc mơ là tôi buồn. Vì bây giờ nhìn trời, nhìn mây, tôi không còn thấy câu chuyện cổ tích nữa, bởi ý thức tôi đã khác, đã dày dạn. Chỉ trong giấc mơ, tôi không làm chủ được ý thức của mình, mà cứ để cho lòng mình thả lỏng dệt giấc mơ, những giấc mơ hiền!…

NQC

20.8.18

……………………………………………………………………………………..
Thư Cao Kim Quy:

Thân gởi Chơn,

Nhân đọc bài viết này, cũng muốn trước hết cảm ơn nhã ý của Chơn định cho bọn này (Q/T) “ăn theo” anh Đỗ Hồng Ngọc mà…chưa thành!

Phàm người ham…”học”  hay hỏi những câu như vì sao, như thế nào… anh Ngoc nhắn tin đột ngột quá nên mình cũng thắc mắc “nguyên nhân” bởi vì mình hiều chuyện gì cũng phai có nguyên nhân. Tuy nhiên mình không ngạc nhiên vì câu trả lời của Chơn “chẳng lý do gì, chỉ là….em thích!”

Bài viet của Chơn khiến mình hieu ngay. Ly do rất rõ ràng đó chứ! Đó là cảm giác có thể mất nhau bất cứ lúc nào, vậy sao không lập tức nghĩ ngay đến chuyện cận kề nhau khi có thể. Giây trước và giây sau mọi chuyện đã có thể vụt thay đổi, và ta chỉ có thể nắm lấy ngay giây phút hiện tại mà thôi! Có ai níu được quá khứ và có ai sở hữu được tương lai. Cái “em thich” của Chơn là một trải nghiệm trong tich tắc khi vừa rời giấc mơ đêm mà cũng là giọt nước tóe ra từ ly nước đầy sau cả một đời suy nghiệm. Mình hiểu và mình hoàn toàn đồng ý những kiểu “em thích” nghe tưởng như bốc đồng của tuổi… trẻ mà thiệt ra là của một con người trầm tĩnh thủng thẳng đi qua hết những buồn vui của đời người.

hãy mừng rằng mình có thể rủ được mà người khác không thể (chưa thể) đáp ứng lời rủ rê đó. Vậy là dù sao minh cũng đã may mắn hơn họ rồi.

Vì bọn mình vẫn còn là “người phàm” nên buồn buồn là đúng rồi, Chơn hỉ. chỉ có anh Ngoc quá siêu nên đã vượt qua được buồn vui đời thường. Bọn mình ráng học theo “thầy” 🙂

…………………………………………………………………………..

 

Thư Đỗ Hồng Ngọc gởi Nguyễn Quang Chơn,

Không phải một mình Cao Kim “thắc mắc” đâu! Cả TTM cũng “ngạc nhiên” nữa. Sao bỗng dưng NQC… nổi hứng mời cả bọn ra chơi Đà Nẵng một chuyến vậy nhỉ? Riêng anh Ngọc thì hiểu NQC quá nên không “suy tư” tí nào. Ở tuổi Chơn mà còn cao hứng vậy là mừng rồi! Thì ra là từ một Giấc mơ. “Giữa đêm thức dậy/ Ngồi ôm tóc dài/ Giật mình lau trắng trong tay” (TCS)…

Hơn ai hết, NQC trải nghiệm mấy phút bên bờ tử sinh khi kịp đặt cái stent dạo nọ rồi đó Cao Kim ạ. Anh Ngọc còn hơn thế, nên hiểu và thương Chơn nhiều. Chơn phone anh Ngọc, gọi Bửu Ý, gọi Sơn Núi… gọi quanh mình… khi vừa ra khỏi cơn mơ.

Rồi Chơn than… thở. Gặp nhau thôi mà đã khó, huống chi “vân tập” đường xa. Làm sao gọi được NXT, TYT, VHT… rồi Thu Vàng, rồi Khánh Minh, rồi Nguyệt Mai…?

Anh Ngọc mới bèn an ủi Chơn: Buồn chi… em ơi! Nó vậy là Nó vậy (Như thị!). Phải có “duyên” mới xong (nghe nói Duyên-Tùng sắp về đó nhe Chơn).

Cư trần lạc đạo thả tùy duyên (Trần Nhân Tông) nhớ không?

ĐHN

(21.8.2018)

 

Từ trái: Đỗ Hồng Ngọc, Cao Kim Quy, Thân Trọng Minh, Lê Ký Thương, Phạm Văn Hạng
(Đường Sách 18.8.2018)

 

 

Tháng tám: sinh-nhật-không-ngày

By Leave a Comment

 

Sinh nhật

anh không có ngày sinh nhật
nên mỗi ngày
là sinh nhật của anh

cảm ơn em
nhớ đến anh
ngày sinh nhật!

Đỗ Hồng Ngọc

 

Chúc Mừng Sinh-Nhật-Không-Ngày anh Đỗ Hồng Ngọc!

gửi bác sĩ ĐHN

anh vốn
không
có ngày sinh?
tự vòng tròn
một chỗ thình lình ra
tìm điểm mốc
em khéo đùa
sinh là khởi
cơn gió lùa về không

Vũ Hoàng Thư

 

Chúc Mừng Sinh-Nhật-Không-Ngày anh Đỗ Hồng Ngọc!

sinh nhật lại
không
có ngày
từ vô thủy
luân sinh bày cuộc chơi
về vô xứ
phù vân trôi
bồng thinh lặng
mở khơi lời
rất như

Vũ Hoàng Thư
18/8/2018

 

Đỗ Hồng Ngọc gởi Vũ Hoàng Thư

cảm ơn vũ hoàng thư

thả vần thơ tuyệt mù

đã nghe tràn bát nhã

đã nghe đầy chơn như…

ĐHN

(20.8.2018)

………………………………………..

Thu Vàng viết tiếp

Cảm ơn chàng Đỗ, Vũ
“Thả vần thơ tuyệt mù”
Cõi Phật như hiển hiện
Bát Nhã với Chơn Như.

Thu Vàng


Mừng Sinh Nhật Đỗ Hồng Ngọc

Khi bắt đầu tháng Tám, tôi nhớ Sinh Nhật chàng… không-biết-ngày, thì khoan, gửi lời mừng cuối tháng!

Và, bây giờ cuối tháng, gửi về lời từ xa: Chúc lòng chàng nở hoa, chúc đời chàng kết trái, trái bòng hay trái bưởi… trái gì cũng Tình Thân!

Chàng như mình, hết Xuân, cũng hết rồi tuổi Hạ, chẳng ai còn Ba Má, hỏi ai biết ngày sinh?

Xưa, trong thời chiến tranh, làm giấy tờ cho có! Nhiều người dân mắc nợ / một chút xíu thật thà…

Rồi ngày tháng trôi qua, cái thật thà vô nghĩa! Nhà nước nào chịu xía chuyện-sinh-tử-của-dân?

Kể từ năm Bốn Lăm đến Bảy Lăm, Chạy! Chạy! Ngày sinh có để đấy, năm sinh có cho vui

Tất cả đều trời ơi! Khóc, cười, cơn dâu bể! Gặp thế thời, thời thế… Không ra đời, hay hơn?

Bạn ơi, xin đừng buồn, mình chỉ tào lao giỡn… nếu mình đi quá trớn, cho mình lòng khoan dung…

*
Cầm như hái bưởi bòng đem ném sông ném biển, cầm như con bướm liệng quanh áo nàng tiểu thơ…

Gửi về bạn giấc mơ tự dưng mà thấp thoáng.
Sài Gòn đang tháng Tám, lá me bay đường me…

Trần Vấn Lệ

Thơ Trần Vấn Lệ: Everyday To You

By Leave a Comment

 

Everyday To You

Anh thức dậy, mail, chào em buổi sáng.  Anh bảy giờ, em đã mười giờ!  Bên này nắng, bên em đang mưa…Mưa và nắng chia đôi bờ Mê Giác!

Anh thức dậy ngồi nghe ai hát / bài Tình Xa…chưa thấy hát Tình Gần.  Đời mấy ai chiều sớm bâng khuâng / dù vẫn biết người dưng khác họ!

Ai đớn đau mà không vì thương nhớ…chỉ vô tình là lá úa vàng rơi!  Lá thương cây lắm lắm cũng rời, cây thương lá thì chờ mùa Xuân tới…

Người ta buồn là bởi vì chờ đợi.  Người ta vui khi hội ngộ tha hương.  Nhiều người nói:  “Tôi đi lạc Thiên Đường”.   Nhiều người khóc trên bờ vai…nếu có…

…một hôm nào đứng bên Thiên Đường lỡ,  một hôm nào nếu hẹn ở sân bay…một hôm nào thấy nắng guộc gầy…một hôm nào thấy mưa sa trên tóc!

Thế Kỷ trước, chúng mình hạnh phúc, Thế Kỷ sau hạnh phúc chẳng nhân đôi…chỉ chia nhau những phút bồi hồi…những giọt lệ mù-soa ướt nhẹp!

Phật nói gì, từng pho Kinh đã chép, “Bệnh, Tử, Lão, Sinh” xuôi ngược, ngược xuôi!  Phật giàu sang sao lại chọn chỗ ngồi:  gốc Bồ Đề bão giông không ngã, đổ?

Tứ diệu đế, bốn nan đề, bốn khó, bốn suy tư từng nếp trán, từng ngày. Những hồi chuông chiều gió thổi bay…Tóc em, ngộ, từng sợi chuông lảnh lót…

Nếu bờ bên em đúng là bờ Giác…hãy thương anh em nhé, bên này / hàng phong vàng Thu lá nhành cây – bờ tử-sinh, té ra bờ Mê Ngộ!

Con đò dọc thường xuyên vào bến đó…Con đò ngang đi mãi mãi không về…thì ơi người ta trải tình quê / như chăn chiếu, lẽ nào không thể?

*

Thơ anh gói cho em từng giọt lệ.  Mail anh viết cho em ngày mỗi ngày /  tới lúc nào tay bỗng rời tay…thì…em nhé…Thơ Đã Đầy…Hao Hụt!

Anh chúc em Ngày Mỗi Ngày Hạnh Phúc.  Anh chúc em lòng thơm ngát tiếng boong boong…

Trần Vấn Lệ

 

Quán Văn 56 : giới thiệu NGUYÊN CẨN

By Leave a Comment

 

 Quán Văn 56 giới thiệu Nguyên Cẩn, một cây viết đa dạng, một nhà văn, nhà thơ, nhà báo… sung sức. Nhiều bài viết rất hay về Nguyên Cẩn trên Quán Văn số này của Nguyễn Thị Tịnh Thy, Hoàng Kim Oanh, Trương Văn Dân v.v… cùng nhiều sáng tác văn thơ của nhiều tác giả khác khá phong phú.

Rảnh, CN 29.7.2018 ghé Lọ Lem gặp anh em nhé.

(ĐHN)

 

Thư gởi bạn xa xôi

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi

Một tuần bận rộn

Tưởng là bớt việc, ai dè càng lu bu, cho nên chậm trễ trả lời câu bạn hỏi đang mần gì mà ít thấy viết dhn.com vậy.

Xin gởi mấy tấm hình này coi chơi thôi nhé, chớ bây giờ viết lách cũng không như xưa rồi. Người bạn trẻ vừa post giúp bài Nói chuyện của mình về Thiền và Sức khỏe trong Tuần lễ Văn hóa Phật giáo năm 2009 ở Nha Trang cũng đã kêu lên sao hồi đó bác trẻ khỏe, phong độ, thần thái… khác với bây giờ nhiều quá vậy! -Bây giờ thấy bác già hơn mười năm trước rồi đó! Tôi đoán em nghĩ vậy mà tức cười.

Có gì đâu! Nhớ hồi “dậy thì” mà coi, mới mấy tháng đã thấy cao nghệu lên, từ một nhóc con thành một cậu thanh niên mắt sáng môi hồng… thì bây giờ sau tuổi 70 cũng phải có một cái gì đó “dậy” lên ngược lại cho đúng “quy trình” chớ phải không?

Tuần rồi bề bộn thiệt. Sáng Thứ tư vẫn là buổi học thường lệ của Nhóm Học Phật bọn mình. NHP đã cùng học với nhau hằng tuần gần 6 năm rồi chớ ít gì. Nay thì đang học kinh Viên Giác.  Không phải gõ mỏ tụng kinh chi đâu. Phân tách từng câu, từng chữ, từng ý ẩn trong câu kinh. Tranh luận sôi nổi, vận dụng vào tình hình thực tế trong đời sống hằng ngày… Trước kinh Viên Giác là Thủ Lăng Nghiêm v.v… cũng đi từng bước căn bản đến “nâng cao” đó thôi… Cho nên học rất vui, rất hào hứng. Thỉnh thoảng còn đi dã ngoại, gặp gỡ thầy, bạn các nơi. Mình nghĩ đây cũng là một cách ‘sinh hoạt’ tốt cho người cao tuổi.

Chiều Thứ sáu, mình còn có buổi trao đổi với các vị sư trẻ đang về chùa Xá Lợi mùa “an cư kiết hạ” này. Đã 3 năm nay, thầy Trụ trì tổ chức cho các vị tu sĩ được dịp “giao lưu, trao đổi, học hỏi…” cùng với các Cư sĩ. Có cư sĩ Minh Ngọc, cư sĩ Trần Đình Sơn và mình, mỗi người chịu trách nhiệm 6 buổi. Minh Ngọc thì bàn về Thiền lâm bảo huấn, Qui Sơn cảnh sách; Trần Đình Sơn thì về Lịch sử Phật giáo và mình thì về Phật học và Đời sống, về sức khỏe thân tâm, về Ăn và Chay, Thở và Thiền, truyền thông hiệu quả v.v… Các buổi này cũng khá là sinh động.

 

 

Thứ bảy hằng tuần, vẫn là buổi sinh hoạt của lớp Phật học & Đời sống. Vậy mà đã gần đến 30 buổi rồi đó bạn ơi. Lúc đầu mình dự kiến làm 20 “show” là đủ. Vậy mà… Sau phần ‘học’ căn bản về Tứ diệu đế, Bát chánh đạo, Duyên Khởi… thì thảo luận về Từ bi hỷ xả, Thiểu dục tri túc… nói chung là ứng dụng Phật học vào Đời sống sao cho hợp thời, trên tinh thần khoa học, hiện đại. Các buổi sinh hoạt đều được em nvquyen quay video clip và đưa lên youtube. Nhiều bạn ở phương xa cũng theo dõi được.

 

“Trà đàm” với Thầy Trí Chơn, Viện chủ Tu viện Khánh An, 22.7.2018.

 

 

 

Chủ nhật 22.7.2018 vừa rồi lại có buổi Trò chuyện về “Ăn và Chay” ở Tu viện Khánh An, quận 12 trong khóa tu “Sống Tỉnh Thức”. Bạn có thể xem trên trang tuvienkhanhan.com nhé.

 

 

 

 

 

 

 

 

Cho nên, tuần rồi là một tuần khá là vất vả đó bạn ơi!

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

Thư gởi bạn xa xôi

By Leave a Comment

 

Thư gởi bạn xa xôi: Chuyện sách,

Cảm ơn bạn đã gởi cho bài viết giới thiệu về mấy cuốn sách gần đây của mình trên VnExpress. Mình vẫn đọc tờ báo mạng VnExpress hằng ngày nhưng không để ý. Các bài viết tuy ngắn gọn, nhưng khá súc tích, nêu được những điểm cốt lõi của cuốn sách.

Xin chân thành cảm ơn.

Thân mến,

Đỗ Hồng Ngọc.

 

VnExpress Thứ hai, 3/9/2012

Đỗ Hồng Ngọc viết tùy bút về lời Phật dạy

Quyển ‘Thấp thoáng lời kinh’ vừa ra mắt của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc gửi gắm nhiều điều ông ‘ngộ’ từ Phật giáo.

Độc giả từng quen thuộc với Đỗ Hồng Ngọc qua các ấn phẩm như: Thư gửi người bận rộn, Nhớ đến một người, Gió heo may đã về, Già ơi chào bạn… Ở lần ra sách mới, vị bác sĩ viết văn tiếp tục chia sẻ với mọi người những điều ông suy nghiệm và thực hành trên chính cuộc sống của mình khi tiếp cận với Phật giáo.

 “Thấp thoáng lời kinh” viết về những lời Phật dạy dưới dạng như tùy bút. Cuốn sách thể hiện trải nghiệm của một bác sĩ thích đọc sách Phật, thích chiêm nghiệm quan sát cuộc đời dưới cái nhìn tích cực, được viết bằng lời văn nhẹ nhàng, ngôn từ giản dị. Mỗi trang sách mang đến cho bạn đọc cảm xúc về những điều giản đơn, đầy ý nghĩa trong cuộc sống.

Lý giải về việc ra mắt tác phẩm, Đỗ Hồng Ngọc kể: “Vào tuổi bảy mươi, một hôm giữa đêm khuya khoắt, loay hoay, bứt rứt, thấy phải nhanh tay ghi chép lại đôi điều thấp thoáng bấy nay… Sẵn cuốn tập bằng giấy dó trước mặt, rào rào viết không kịp thở, mỗi trang một lõm bõm, như một ghi chú cho riêng mình. Lần kia, người bạn ở tòa báo đòi bài gấp, bí quá, thử trích vài đoạn, ai ngờ bạn kêu tiếp đi, nhiều người đang đợi. Vậy là Thấp thoáng lời kinh xuất hiện… lai rai. Đôi người bạn không quen từ phương xa tình cờ đọc được, khuyên in đi, làm một món quà nhỏ…”

Chính vì sự tình cờ này, Đỗ Hồng Ngọc chỉ dám xem Thấp thoáng lời kinh như là những cảm nhận riêng tư, chủ quan về “đạo và đời” mà ông muốn chia sẻ đến mọi người.

…………………………………………………………………………………………………..

VnExpress Thứ ba, 24/6/2014

Đỗ Hồng Ngọc mỉm cười tự tại với ‘Ghi chép lang thang’

Soạn tâm thế an nhiên khi bước vào tuổi già, nhẹ nhàng đón đợi niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống… là điều mà trang viết của vị bác sĩ viết văn đem đến cho độc giả.

Đúng như tên gọi của tập sách, Ghi chép lang thang là tập hợp những bài viết ghi chép những điều mắt thấy, tai nghe, những cảm nhận chân thực, chia sẻ chân thành của Đỗ Hồng Ngọc trên đường “lang thang” với đời, với nghề.

Đó có thể chỉ là một buổi ông tìm kiếm băng đĩa ở một cửa tiệm nào đó để rồi thích thú phát hiện ra những tên gọi mới cho loại nhạc mà mình yêu thích: “Sến Già Nam”, “Sến Già Nữ”. Từ đó tác giả nói dài, nói rộng ra và hoài niệm về những bài hát, những tác phẩm âm nhạc nổi tiếng một thời mà bây giờ bị giới trẻ đóng mác là “sến”.

Với góc nhìn của một bác sĩ cũng như một người nghiên cứu, người làm văn hóa, tác giả giúp người đọc hiểu được sự quan trọng của việc một sinh linh bé bỏng hình thành trong cơ thể của người mẹ. Việc thay đổi tâm lý, tu tâm dưỡng tính của người mẹ để chuẩn bị đón đứa con sắp chào đời để rồi mới có câu “Con vào dạ, mạ đi tu”.

Tác giả cũng chia sẻ về những kỷ niệm, dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mình, về cuốn sách của Nguyễn Hiến Lê đã làm thay đổi cuộc sống ông như thế nào. Cuốn sách đó giúp một cậu bé mười lăm tuổi, thất học, phụ mẹ bán hàng xén vượt qua mọi khó khăn, quyết tâm học hành và trở thành một bác sĩ, một nhà văn, nhà thơ, nhà văn hóa của ngày hôm nay. Từ chia sẻ ấy, con đường văn hóa của Nguyễn Hiến Lê được nối dài, “những hạt mầm đã vươn lên”.

Hay đó chỉ là những cảm xúc về vở kịch Thiên Thiên của Việt Linh. Những cảm nhận của bạn đọc cũng như suy nghĩ của tác giả về cuốn Già ơi… Chào bạn! của ông. Hoặc những bài viết thú vị về Thiền, vận dụng “Kim Cang” vào cuộc sống hàng ngày.

Tuổi già và nhận thấy mình già có lẽ là điều không vui vẻ gì so với nhiều người. Nhưng Đỗ Hồng Ngọc lại khác. Ông nhìn trực diện vào tuổi già, viết nhiều về tuổi già, từ những ghi chép ngắn cho đến cả quyển sách về tuổi già. Những bài viết ấy cho thấy một Đỗ Hồng Ngọc chấp nhận mình đã già, hiểu luật sinh tử, phân tích về tuổi già, xét trên nhiều góc độ như y học, văn hóa, tôn giáo… nhưng với cái nhìn hoài niệm của người già nhớ lại những chuyện xưa, người cũ nhưng vẫn hài hước, lạc quan:

“Lá cứ rụng rồi lá cứ xanh. Hoa cứ nở rồi hoa cứ tàn. Trăng cứ tròn rồi trăng cứ khuyết… Cho nên, chỉ già thêm chút nữa, rồi già thêm chút nữa… nữa với mỗi người, thế thôi”.

Ông cũng bắt đầu những chuyến đi, những ghi chép lang thang về cảnh, về người, chuyện mình, chuyện người. Từ La Gi đến Phan Thiết, núi Tà Cú, xuống Vũng Tàu rồi ngược lên Đà Lạt, leo lên Bà Nà rồi về Đà Nẵng, ra Huế, đi Sa Đéc… những chuyến “giang hồ… vặt” của tác giả mang lại cho ông bao nhiêu kỷ niệm.

Cuốn sách còn ghi lại nhiều cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về những ngày làm việc, những ngày đang sống của mình. Từ những buổi sinh hoạt văn nghệ, những ghi chép vội vã về những chuyến đi, những ngày lang thang Sài Gòn để nhớ chuyện cũ, người xưa… mới thấy tác giả đi nhiều, gặp nhiều và “cảm” nhiều chuyện mình, chuyện người.

Tác giả, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc sinh năm 1940 tại Lagi, Hàm Tân, Bình Thuận và hiện sinh sống tại Sài Gòn. Ông nguyên là bác sĩ khoa nhi, bệnh viện Nhi Đồng 1 TP HCM, nguyên là giám đốc Trung tâm Truyền thông & Giáo dục Sức khỏe TP HCM. “Một bác sĩ mà lại là một thi sĩ thì luôn luôn làm cho chúng ta ngạc nhiên một cách thú vị” là lời nhận xét của cố học giả Nguyễn Hiến Lê khi viết về Đỗ Hồng Ngọc.

Đỗ Hồng Ngọc viết sách dành cho độc giả mọi lứa tuổi. Một số cuốn sách đã xuất bản của ông như: Viết cho các bà mẹ sinh con đầu lòng, Thầy thuốc và bệnh nhân, Viết cho tuổi mới lớn, Những tật bệnh thông thường trong lứa tuổi học trò, Thư gởi người bận rộn, Nghĩ từ trái tim, Nhớ đến một người, Như thị…

…………………………………………………………………………………..

VnExpress Thứ ba, 4/8/2015

Đỗ Hồng Ngọc tiết lộ bí quyết ‘Già sao cho sướng’

Giọng văn dí dỏm của tác giả 76 tuổi mang đến cái nhìn thong dong, mới mẻ về tuổi già. Từ đó mỗi người có thể nhìn lại và mở ra trang mới cho cuộc sống.

Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc là tác giả của nhiều đầu sách chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng và nâng cao giá trị sống. Người trẻ, người già, các bà mẹ… và nhiều đối tượng độc giả có thể tìm thấy trong trang viết của ông nhiều bài học cuộc sống thú vị. Các cuốn sách của Đỗ Hồng Ngọc như: Thấp thoáng lời kinh, Gió heo may đã về, Già ơi chào bạn, Thư cho bé sơ sinh và những bài thơ khác, Thiền và sức khỏe… luôn khơi mở những góc nhìn mới mẻ về cuộc sống qua góc nhìn trẻ trung và trí tuệ.

Cuốn sách mới nhất – Già sao cho sướng – tiếp tục đi theo mạch chủ đề về chia sẻ kinh nghiệm sống. “Tôi nay đã 76 tuổi – tuổi ta – có lúc thấy mình cũng hơi già nhưng nhớ lại tuổi Tây thì mình mới 75, hãy còn quá trẻ. Tập sách mỏng này dành cho các bạn U80, những người đã có thể gọi nhau là ‘lão hữu’. Dĩ nhiên, những bạn trẻ dưới tuổi 70 cũng có thể đọc được. Nhưng, thỉnh thoảng mà thấy có bài này bài nọ quen quen thì cũng đừng ngạc nhiên. Già nó lẩm cẩm chút vậy thôi”, ông viết.

Những chia sẻ, trao đổi và kinh nghiệm để có được một tuổi già an nhiên, hạnh phúc của Đỗ Hồng Ngọc mang đến cho độc giả không ở đâu xa, mà chính từ bản thân ông, từ bạn bè, từ những gì ông quan sát, trải nghiệm. Sự sướng hay khổ của tuổi già thực chất là do thái độ sống và cách nhìn nhận của mỗi người. Và Đỗ Hồng Ngọc chọn niềm vui sướng để nói về độ tuổi như “ngọn đèn trước gió”.

Và để có thể thấy “sướng”, thấy hạnh phúc với tuổi tác, không gì khác hơn mỗi người phải biết chấp nhận quy luật của tạo hóa và nương theo quy luật ấy để tìm niềm vui cho cuộc sống mỗi ngày, tạo chất lượng cuộc sống cho bản thân.

Khái niệm chất lượng cuộc sống (Quality of Life) là khái niệm thường được nhắc nhiều đến trong các đầu sách của Đỗ Hồng Ngọc. Đây là một khái niệm quan trọng để mỗi người nhìn lại cuộc sống của mình đang ở thang độ cảm xúc và tình trạng thế nào. Một cuộc sống chất lượng, dù ở tuổi già hay tuổi trẻ, không chỉ phụ thuộc vào số tài sản vật chất mỗi con người sở hữu mà còn được định nghĩa là: “những cảm nhận của cá nhân về cuộc sống của họ trong bối cảnh văn hóa và các hệ thống giá trị mà họ đang sống, liên quan đến các mục đích, nguyện vọng, tiêu chuẩn và các mối quan tâm của họ”. (WHO, Tổ chức Sức khỏe Thế giới).

Qua những trang viết, phân tích, dẫn chứng và so sánh từ thực tế của Đỗ Hồng Ngọc, độc giả càng cảm nhận tuổi già không phải là sự chấm hết mà là sự khởi đầu cho hành trình mới trong cuộc đời mỗi con người. Tác giả luôn cảm nhận được sự trẻ trung, đầy nhiệt huyết với cuộc đời, công việc ngay cả ở những nhân vật “thất thập cổ lai hy” như: bác sĩ – họa sĩ Dương Cẩm Chương, giáo sư âm nhạc Trần Văn Khê, nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương… Ông hài hước đùa, khi nhìn vào những nhân vật này, ông thấy mình còn “quá trẻ”. Trong cuốn sách Gió heo may đã về của Đỗ Hồng Ngọc, Trịnh Công Sơn từng viết: “Không có già không có trẻ. Nói với một người trẻ tôi già rồi em ạ là vô lễ”.

Qua cuốn sách của mình, Đỗ Hồng Ngọc chỉ ra: “Nghiên cứu cho thấy tuổi già thường có được hạnh phúc khi:

Biết từ bi với mình, chấp nhận mình, hiểu luật vô thường của cuộc sống;

Có ký ức tốt về tuổi thơ và tuổi thanh xuân;

Được tự tại sắp xếp cuộc sống theo ý riêng, không bị áp đặt;

Duy trì tốt các mối quan hệ gia đình, bè bạn…;

Sức khỏe thể chất tương đối tốt, không mong lúc nào cũng như xưa được;

Tài chánh được tự chủ;

Gần gũi với thiên nhiên,

Giữ ngọn lửa nhiệt tình, niềm an lạc, thanh thản trong tâm hồn”.   

 

(Theo vnexpress.net)

……………………………………………………………………….

Cũng ở trên mạng thấy có nhà sách Khai Tâm giới thiệu một số hình ảnh bìa sách của Đỗ Hồng Ngọc. Cảm ơn nvquyen đã chuyển cho bác Ngọc.

Nghe nói bây giờ mua sách cũng không cần tới nhà sách làm chi cho mệt, chỉ cần bấm bấm mấy cái nút, tự nhiên có sách chạy tới nhà!  Thiệt lạ!

 

 

 

 

 

 

‘NGƯỜI ĐỌC và NGƯỜI VIẾT,’ một tác phẩm mới của Lương Thư Trung

By Leave a Comment

 

‘Người Đọc và Người Viết,’ một tác phẩm mới của Hai Trầu-Lương Thư Trung

Trần Doãn Nho

 “Người Đọc và Người Viết” là tác phẩm thứ chín của Hai Trầu-Lương Thư Trung. Hai Trầu và Lương Thư Trung là hai bút hiệu của cùng một tác giả. Khi viết về văn chương, ông lấy bút hiệu Lương Thư Trung; khi viết đời sống ruộng đồng, ông ký là Hai Trầu.

Trong “Lời Nói Đầu,” Lương Thư Trung cho biết “Người Đọc và Người Viết” là sự “gom lại tất cả các cảm tưởng về các trang văn thơ mà tôi đã đọc trong vòng hai mươi năm qua cũng như thêm nhiều cuộc trao đổi mới với các tác giả khác trong vài ba năm trở lại đây.”

Ông khẳng định, “Người Đọc và Người Viết” “không phải là một cuốn sách phê bình văn học gì hết vì tự thân tôi, tôi chỉ là một người đọc bình thường chứ không phải nhà văn nhà chương gì và tôi cũng không có khả năng để làm những công việc cao siêu ấy.”

Tác phẩm rất đa dạng, cho thấy ông là một “người đọc” thực sự, nghĩa là một người “mê” đọc, đọc nhiều, đọc đủ thể loại, đọc đủ loại tác giả, xem đọc là một thú tiêu khiển trong đời sống. Không những thế, ông còn “mê” viết. Nghĩa là thích được bày tỏ cảm nghĩ của mình sau khi đọc.

“Người Đọc và Người Viết” được viết dưới nhiều hình thức khác nhau: Đọc lại, đọc, lá thư văn nghệ, thư trao đổi, mấy ý kiến, vài ghi nhận, trao đổi ngắn, hỏi thăm, trò chuyện, thư gửi… đọc một bài thơ, một truyện ngắn, đọc một tác phẩm, vân vân.

Không chỉ là đọc thơ, đọc văn mà Lương Thư Trung còn đọc các tác phẩm phi-hư cấu như “Nhật Ký Truyền Giáo,” “Vui Đời Toán Học,” hay sách viết về ẩm thực. Không chỉ là nhận định nhiều tác phẩm của một tác giả hay một tác phẩm riêng biệt nào đó, mà còn là những lá thư trao đổi với tác giả để bàn về một vấn đề đời sống nào đó, hay bàn về văn dịch, bàn về chữ nghĩa, bàn về cách dùng chữ ngoài đời và trong tự điển, trao đổi với tác giả về một mục trên báo. Chẳng những thế, đối với một số tác giả, ông còn tìm cách đào sâu hơn bằng cách trực tiếp trò chuyện hay phỏng vấn tác giả và đặt vấn đề về những gì tác giả và tác phẩm nêu ra.

Khác với một số tác phẩm biên khảo khác, qua đó, tác giả thường chỉ viết về một số nhà văn tên tuổi hay có ảnh hưởng trong dư luận, Lương Thư Trung hào phóng và đa dạng hơn. Ông viết về bất cứ tác giả nào ông thích, từ những người rất nổi tiếng cho đến những người chưa có tiếng tăm gì, cả trong lẫn ngoài nước. Và tác giả nào cũng được ông trân trọng đọc, trân trọng nêu ra ý kiến mình. Với ông, bất cứ tác giả nào cũng có cái hay để thưởng thức.

Với một tấm lòng trải rộng như thế, tác phẩm gồm hai cuốn của ông (hơn 1,000 trang) đề cập đến một số lượng tác giả khá lớn: hơn 70 tác giả, dưới dạng này hay dạng khác, cách này hay cách khác. Từ những cây bút nổi tiếng như Hoàng Lộc, Tô Thùy Yên, Song Thao, Ngô Thế Vinh, Hoàng Xuân Sơn, Lâm Chương, Nguyễn Xuân Hoàng, Nguyễn Xuân Vinh, Đỗ Hồng Ngọc, Nguyễn Ngọc Tư… cho đến khá nhiều những người chưa được biết nhiều trên văn đàn.

Mỗi tác giả, Lương Thư Trung có một nhận định riêng. Khen có, chê có, nhưng Lương Thư Trung không có kiểu đưa người này lên trời hay dập người kia xuống đất. Ông luôn luôn giữ một giọng bình văn chừng mực, chân tình, tin cậy. Xin lướt qua vài tác giả:

-Đọc thơ Phan Nhiên Hạo, Lương Thư Trung nhận xét, thơ Phan Nhiên Hạo “không phải để cảm mà để nhận, không phải để ngâm nga mà để nghiền ngẫm, không phải để ca ngợi cuộc đời mà để nhận dạng cuộc đời” (…) Đó là một “tách trà đắng” làm tê đầu lưỡi dần dần nghe cái “hậu ngọt của trà” (trang 98-101, quyển 1).

-Về Nguyễn Thanh Trúc, Lương Thư Trung cho rằng thơ của Nguyễn Thanh Trúc “không sắc sảo tài tình, không trau chuốc bóng bẩy, không văn chương thời thượng,” mà “là tiếng hót lảnh lót của loài chim chìa vôi giữ rặng tre làng. Tiếng hót ấy sẽ mang đến cho đời một chút hương nội gió đồng, một chút hoa cau hoa bưởi…” (trang 394, quyển 1).

-Đọc “Cánh Đồng Bất Tận” của Nguyễn Ngọc Tư, Lương Thư Trung cho biết, “đọc thì thấy quá xá là hay” khiến ông cảm thấy “nhói nhói bên ngực trái” vì quá thương cho số phận của chị em thằng Điền, hai nhân vật chính trong truyện. Nhưng Lương Thư Trung không chịu được cách cách chấm, phết của Nguyễn Ngọc Tư. “Ở đây tui bị ngộp thở vì mấy chữ ‘và’ và mấy cái dấu chấm phết ào ào như mưa như nắng ở vùng kênh xáng” trong “mùa áp thấp nhiệt đới Tháng Tám” (trang 192, quyển 1).

-Về truyện dài “Đời Thủy Thủ” của Vũ Thất, Lương Thư Trung nhận xét: “Phải là một thủy thủ tài tình với óc quan sát và nhận xét khá tinh xác mới có thể viết chương sách về trận chiến cách nay tròn năm mươi năm (1965) mà đọc lại như mới xảy ra bây giờ” (trang 392, quyển 2).

-Đề cập đến hai tác giả Nguyễn Hiến Lê và Vương Hồng Sển, Lương Thư Trung nêu lên một nhận xét đáng quan tâm: hai học giả Nguyễn Hiến Lê và Vương Hồng Sển có những đóng góp lớn lao cho nền văn học miền Nam, nhưng “dường như bị các nhà viết văn học sử, các nhà phê bình, các nhà diễn thuyết không biết vì vô tình hay cố ý mà thường hay bỏ quên sự có mặt của họ” (trang 374, quyển 2). Chẳng hạn như trong lần hội thảo “Hai Mươi Năm Văn Học Miền Nam” (1954-1975) được tổ chức tại nhật báo Người Việt và nhật báo Việt Báo ở Westminster, California, trong hai ngày, 6 và 7 Tháng Mười Hai, 2014, “các diễn giả thuyết trình nhiều đề tài nhưng dường như quý vị ấy bỏ quên những đóng góp to lớn của nhị vị học giả này.” Mà ngay trong bộ Văn Học Miền Nam do Võ Phiến biên soạn, “hai vị này cũng chỉ được tác giả nhắc qua một cách rất sơ lược trong một hai trang giấy ngắn…” (trang 356, quyển 2).

Xen lẫn trong những bài viết về văn chương, Lương Thư Trung cũng có những bài viết bàn về chữ nghĩa khá thú vị. Chẳng hạn như bàn về việc dùng chữ trong sách vở và chữ ở ngoài đời trong “Giữa “Thiệt” và “Thật,” “Cái lợi của bút lục là chắc, nhưng cái hại của bút lục là quá nệ vào sách vở.” (trang 14, quyển 1).

Hay trong bài “Vài chữ dùng ngoài đời và trong tự điển,” đọc bài viết của Lê Mạnh Chiến, Lương Thư Trung nêu ra sự khác biệt của một số cách giải thích từ ngữ giữa các tự điển và giữa tự điển và ngoài đời và từ đó, nêu ra cái sai sót trong cách hiểu của một số từ như: ba đào, âm đức, bồng bột, chúng sinh, bình sinh… (trang 135-141, quyển 1).

Dù Lương Thư Trung khiêm tốn cho rằng ông chỉ ghi lại “cảm tưởng” của ông khi đọc, nhưng thực sự, với 95 bài viết về nhiều tác giả và tác phẩm, “Người Đọc và Người Viết” là một tập tiểu luận nhận định văn học. Dù không dựa trên một trường phái nào hay một quan điểm nào rõ rệt, nhưng khi phân biệt cái hay, cái dở, phê phán điểm này, khen ngợi điểm kia, tác giả cũng phải dựa vào một quan điểm nào đó. Chẳng hạn, Lương Thư Trung nhận xét rằng, văn chương hay văn học tựa hồ như “những dòng nước làm cho một dòng sông luôn đầy và chảy hoài bất tận,” không dễ gì “cắt lìa giữa cổ điển và hiện đại, giữa lãng mạn trữ tình và hiện thực tả chân, giữa triết lý và đời sống thường, giữa người đọc và tác giả.” Còn người đọc thì mê văn chương xưa hay nay miễn nó hay, cái hay tùy thuộc tâm hồn mỗi người. Mê đọc cũng tốn kém nhiều thứ. Tác giả tự nhận mình thuộc “người đọc đại chúng” và ông cho rằng đừng ai khinh thường người đọc đại chúng vì “chính họ là những người thầm lặng đã mang đến cho văn học những nhà văn tên tuổi” (trang 47-57, quyển 1).

Đó cũng có thể xem là một quan điểm văn học. Từ chỗ đứng này, Lương Thư Trung thẳng thắn phê phán sự áp đặt người đọc vào một “nhóm văn chương” nào đó, quy cho họ là không có văn chương. Nhà phê bình văn học, theo Lương Thư Trung, “chỉ là một người ngồi câu ở một bến sông,” là người  “không làm nên văn chương” mà cũng không là “vị thẩm phán cuối cùng ban phát văn chương cho mọi người” (trang 68, quyển 1).

Nhận định đó cho thấy Lương Thư Trung không chấp nhận lối phê bình văn chương độc đoán, nghĩa là chỉ đứng trên một quan điểm nào đó mà họ cho là đúng đắn, rồi sổ toẹt những cách phê bình văn chương khác hoặc là có cái nhìn thiên lệch đối với những tác phẩm không phù hợp với quan điểm mình.

 

(TDN, 25.5.2018)

………………………………………………………….

Hai Trầu-Lương Thư Trung, sinh trưởng ở Tân Bình, Sa Đéc. Ông đã xuất bản chín tác phẩm ở Hoa Kỳ: Bến Bờ Còn Lại (2005), Tình Thầy Trò (2005), Lá Thư Từ Kênh Xáng 1 (2005), !4 Tác Giả, Mỗi Người Một Vẻ (2012), Nhớ Về Những Bến Sông (2013), Lá Thư Từ Kênh Xáng 2 (2013), Mùa Màng Ngày Cũ (2011), Một Chút Tình Quê (2015) và Người Đọc và Người Viết (2017).

 

Huỳnh Ngọc Chiến:NHÀN ĐÀM CÁI GIẬN CHỐN THIỀN LÂM

By Leave a Comment

 

NHÀN ĐÀM CÁI GIẬN CHỐN THIỀN LÂM

Huỳnh Ngọc Chiến

Trong tam độc “tham − sân − si” thì nóng giận là một cảm xúc dễ bộc phát nhất, và bởi thế, khó kiềm chế nhất. Khi giận, khó ai mà có thể kiềm chế được bản thân. No mất ngon, giận mất khôn. Nhan Hồi – một cao đệ yểu mệnh của đức Khổng Tử – được hậu nho ca ngợi, tôn xưng là á thánh cũng nhờ vào ba chữ “bất thiên nộ”, có nghĩa là “không giận lây” theo kiểu “giận cá chém thớt”. Giận mà biết kiềm chế thì phải có công phu hàm dưỡng. Phật giáo dùng nhẫn nhục như là pháp môn để đối trị sân, nhưng ngay cả đối với những bậc thượng trí hoặc những người nghĩ rằng mình đã “ngộ” thì cái sân đôi khi vẫn thường sinh khởi ở chỗ rất đỗi tế vi.

Thiền tông Nhật Bản còn lưu truyền một câu chuyện rất thú vị. Yamaoka Tesshu (Sơn Cương Thiết Chu 1836 − 1888) là một kiếm sĩ lỗi lạc của Nhật Bản. Khi còn trẻ, ông đi tham bái hết vị thầy nầy đến thầy khác để học thiền. Và ông ta nghĩ rằng mìng đã nắm được giáo nghĩa tinh yếu cả Phật pháp. Nên một ngày kia, ông đến tham bái Dokuon (Địch Dã Độc Viên 1819–1895), một thiền sư thuộc dòng Lâm Tế, ở Shokoku. Muốn trình bày sở đắc của mình, Yamaoka nói : − Tâm, Phật, cùng các loài hữu tình rốt ráo đều không hiện hữu. Chân tánh của mọi hiện tượng đều là Không. Không ngộ, không mê, không thánh, không phàm. Tam luân không tịch, không có người cho, không có người nhận, cũng chẳng có vật được cho.

Dokuon ngồi lặng lẽ hút thuốc, không nói gì. Thình lình, vị thiền sư cầm ống điếu tre quất Yamaoka một phát, khiến anh chàng nổi xung lên. Dokuon liền hỏi : − Nếu tất cả đều không hiện hữu, vậy cơn giận của anh từ đâu đến? (theo http://www.101zenstories.org/tag/tesshu/)

Giữa một tràng ba hoa thuyết thoại “nhất thiết giai không”, chỉ một cú quất của cái điếu tre cũng đủ để biến không thành hữu! Đó là một lối cảnh tỉnh kiểu Đức Sơn hay Lâm Tế, mà ta thường thấy chốn thiền đường. Nếu sau câu nói đó mà cái sân kia vẫn là sân thì Yamaoka đáng ăn thêm ba mươi gậy của Đức Sơn hay vài trăm hèo của Lâm Tế, để những kẻ đọc kinh sách theo kiểu trích cú tầm chương trong thiên hạ hết đường thuyết thoại. Nhưng nếu câu nói đó khiến Yamaoka hoát nhiên đại ngộ thì cái sân kia sẽ chuyển thành cái hỷ.

(theo Internet)

Nhưng giai thoại trên vẫn chưa lý thú bằng giai thoại về Tô Đông Pha, cũng lưu truyền trong thiền lâm Trung Quốc. Giai thoại này đã quá quen thuộc, nhưng tôi cũng xin ghi lại đây. Chuyện kể rằng, có một lần, Tô Đông Pha sáng tác được một bài thơ xưng tán cảnh giới giải thoát của đức Phật. Ông thấy rất hài lòng, nên sai thư đồng đem qua bên kia sông để tặng thiền sư Phật Ấn, lúc bấy giờ đang ở chùa Kim Sơn. Bài thơ như vầy:

Khể thủ thiên trung thiên

Hào quang chiếu đại thiên

Bát phong xuy bất động

Đoan tọa tử kim liên.

(Cúi đầu đảnh lễ Pháp Vương, Mười phương tỏa sáng hào quang. Tám gió thổi, tâm không động, Ngồi nghiêm trên đóa sen vàng).

“Thiên trung thiên” (trời trong trời) dùng để chỉ Đức Phật. Trong kinh điển, thế gian có tám thứ khiến tâm con người phải điên đảo, không an. Đó là bốn cặp đối lập nhau : thịnh và suy, hủy và dự, xưng và cơ, khổ và lạc. Hưng thịnh và suy vi; hủy báng và danh dự; xưng tụng và chê bai; khổ đau và lạc phúc. Tám thứ này giống như tám ngọn gió thổi làm con người nghiêng ngã, nên được gọi là “bát phong”. Chỉ những người có định lực và đạo hạnh cao mới có thể giữ tâm bất động trước bát phong để có thể “Khen, chê phơi phới ngọn đông phong” như cụ Nguyễn Công Trứ. Ý định của Đông Pha là muốn Phật Ấn xem bài thơ để ấn chứng công phu thiền định của nhà thơ thâm viễn đến đâu. Nào ngờ, Phật Ấn xem qua liền phê vào hai chữ “phóng thí” (đánh rắm) bên cạnh bài thơ, rồi bảo thư đồng đem về trình lại cho Đông Pha. Đông Pha xem xong, đùng đùng nổi giận, lập tức qua sông, đến chùa Kim Sơn để gặp Phật Ấn hỏi cho ra lẽ. Đến nơi, thấy cửa phòng Phật Ấn khép kín, bên ngoài có dán hai câu thơ :

Bát phong xuy bất động,

Nhất thí đả quá giang.

Tám gió ào ào, tâm chẳng động, Một hơi đánh rắm đẩy qua sông.

Đông Pha giật mình, chợt hiểu công phu hàm dưỡng của mình vẫn còn nông lắm. Cứ nghĩ mình tâm đã tịch nhiên bất động, tám ngọn gió kia có ào ào thổi thì tâm vẫn vững như bàn thạch, nhưng đâu ngờ chỉ một hơi đánh rắm cũng đủ sức đẩy mình, cả thân lẫn tâm, văng tuốt qua bên kia sông, khi hăm hở muốn mở một trận chất vấn! Hai câu thơ của Phật Ấn giống như câu kệ khai ngộ cho Tô Đông Pha. Câu chuyện trên hiển nhiên chỉ là giai thoại. Tôi tin rằng không thể có chuyện một thi tài quán tuyệt như Tô Đông Pha lại làm một bài thơ xoàng xĩnh như một người mới tập làm thơ để xưng tán cảnh giới giải thoát của Đức Phật, rồi lại đem bài thơ xoàng xĩnh đó trình cho Phật Ấn − vốn cũng là một “tay tổ trong làng bút mực”? Cả hai giai thoại lý thú trên cho thấy nóng giận là cảm xúc rất khó kiềm chế. Đã là người dĩ nhiên không thể không có lúc nổi giận, nhưng để giữ cho cơn giận không vượt qua chữ lý thì đó phải là người có công phu hàm dưỡng lâu dài.

Tôi có lần làm bài thơ Tứ Đại để bỡn người quen là một bác sĩ tính tình rất nghiêm túc, thường hay viết sách về thiền.

Tưởng đã ưng vô sở trụ,

Rong chơi tâm ý siêu nhiên.

Em phô xác thân tứ đại,

Hoang mang rơi cả gậy thiền.

Hiểu rành “Tứ đại giai không” là thế, nhưng nhìn xác thân tứ đại tuyệt diễm phô ra kia, chắc gì tâm đã “tịch nhiên bất động” mà không “Hoang mang rơi cả gậy thiền.”? Xác thân tứ đại kia tác động hiển nhiên phải mạnh cái điếu tre của Dokuon hay cái “đánh rắm” của Phật Ấn. Anh đọc xong, không giận, mà gởi lại hai câu thơ, nói tôi ba lơn!

Phật giáo dạy dùng nhẫn nhục để đối trị sân, nhưng trong giới thiền lâm vẫn có thiền sư lấy sân làm công phu đạo hạnh. Sư Khế Tung (1007－1072) là một cao tăng uyên bác đời Tống, văn tài và đạo hạnh nổi bật đương thời. Vẻ mặt ông thường lộ vẻ cau có, người ta chưa từng thấy ông cười. Ta thử nghe Tô Đông Pha viết về ông: Thiền sư Khế Tung thường sân; người ta chưa từng thấy sư cười. Sư Hải Nguyệt Tuệ Biện thường vui, người ta chưa từng thấy sư giận. Tôi ở Tiền Đường, tận mắt thấy hai vị đó đều ngồi kiết già mà hóa. Khế Tung khi đã trà tỳ, lửa không hủy hoại nỗi, thêm củi cho lửa mạnh, nhưng có năm món rốt cuộc vẫn không bị hư hoại. Hải Nguyệt đến khi táng mà diện mạo vẫn như lúc còn sống, lại còn cười mĩm. Thế mới biết, hai vị đó lấy cái sân và cái hỷ mà làm Phật sự vậy”.

Tôi cho rằng đạo hạnh chân thực của một thiền sư không phải được thể hiện qua tên tuổi lúc sinh tiền, cũng không phải qua những sáng tác hay những lời thuyết giảng hùng hồn uyên bác cho đạo hữu, mà được thể hiện qua thể cách viên tịch hoặc phong cách lúc tuổi già.

Một thiền sư có thể đăng đàn thuyết pháp tràng giang đại hải về những pháp môn đem lại “thân an tâm lạc” cho mọi người, được môn độ tung hô xưng tụng, nhưng khi về già lại sống trong cảnh khổ não của lão thì giáo pháp mà họ giảng dạy cho môn đồ cũng không có giá trị gì cho lắm. Giống như vào tiệm thuốc bắc để bốc thuốc, nếu ông chủ tiệm thuốc không phải là người phương phi, hồng hào khỏe mạnh, mà là một ông lão ho hen, lọm khọm thì liệu ta có thể tin tưởng được các phương thuốc mà ông ta bán hay không? Cho nên, với tôi, Bùi Giáng vẫn là một thiền sư thực sự. Ông sống bỡn cợt giữa đời, rong chơi đầu đường xó chợ, làm thơ viết sách rồi an nhiên mà đi. Nó mang phong cách của một thiền sư. Sư Khế Tung thường giận, nhưng an nhiên ngồi kiết già mà hóa, làm lễ trà tỳ mà có năm món bất hoại, lửa không thiêu nỗi, đó mới là chân thiền sư. Cái sân của Tô Đông Pha, của Yamaoka lại giúp ta thấu ngộ được những điều mà lúc bình thường ta không hiểu nỗi. Ngẫm ra, khi có đạo hạnh cao thâm, như sư Khế Tung, thì cái sân cũng là Phật sự, đâu cần phải bỏ sân mà giữ hỷ. Đâu cần phải đợi đến lúc viên tịch mới hiểu được giá trị của cái hỷ, cái sân.

(theo Báo GIÁC NGỘ số 266)

Một Thời Để Nhớ (Quán Văn số 55)

By Leave a Comment

 

MỘT THỜI Ý THỨC

Bán nguyệt san Văn học nghệ thuật Ý THỨC (1970-1975)

 Ghi chú: Bài này là một phần bài viết của nhà văn Nguyên Minh, chủ biên Bán nguyệt san Văn học nghệ thuật Ý Thức tại Saigon (1970-1975), đã đăng trên Vanchuongviet.org của Nguyễn Hòa vcv ngày 01 Oct 2010.

Nhân dịp Quán Văn 55 chủ đề Một Thời Để Nhớ ra mắt ngày 20.5.2018, tôi trích đăng lại một vài đoạn dưới đây như một kỷ niệm một thời tuổi trẻ của bạn bè anh em.

Đỗ Hồng Ngọc 

…………………………………………………….

(…)  Năm 1967, tại Phan Rang, khi Ngy Hữu và Nguyên Minh về dạy học tại đó, tập họp bài vở anh em trong nhóm ở xa làm một số Xuân Gió Mai, in roneo, khô 21×30. Đến năm 1969, Gió Mai mở rộng và đổi tên là Ý Thức, hai tháng ra một số báo, in ronéo. Lúc này, nhóm chủ trương có thêm Trần Hữu Lục, Lê Ký Thương, Võ Tấn Khanh, Đỗ Nghê (Đỗ Hồng Ngọc). Tòa soạn : Theo chân người viết. (Thực ra là 11 Nguyễn Thái Học. Phan Rang).

Báo ra được 6 số thì dọn vào Sài Gòn, ra chính thức Bán nguyệt san văn học nghệ thuật, in Typô rồi đến Offset, phát hành rộng rãi toàn quốc. Tòa soạn đặt tại 666 Phan Thanh Giản, Sài Gòn. Chủ nhiệm trên pháp lý là Dược Sĩ Nguyễn thị Yến, một người bạn của Nguyên Minh, không biết gì về văn chương, trên thực tế là Nguyên Minh với chức danh trên giấy phép do Bộ Thông Tin cấp là Tổng Thư Ký. Tại tòa soạn, những số báo đầu tiên có Thái Ngọc San, Nguyễn Mai phụ tá, sau đó có Võ Tấn Khanh, Lê Ký Thương vào giúp sức với Nguyên Minh. Báo ra 24 số thì tạm đình bản. Đầu năm 1975, Ý Thức ra bộ mới do Lữ Kiều chủ biên. Báo vừa in xong số 2 tháng 3 năm 1975 xảy ra, chưa kịp phát hành.

Lữ Kiều, Lê Ký Thương,(…)Trần Hữu Lục, Phạm Văn Hạng, Nguyên Minh (giữa), Đỗ Hồng Ngọc,Trần Duy Phiên, Hồ Thanh Ngạn  tại nhà Lữ Kiều

Kể từ Ý Thức thời quay ronéo đã có thường xuyên các truyện ngắn, thơ của Tần Hoài Dạ Vũ, Mường Mán, Đông Trình, Doản Dân, Nguyễn Kim Phượng, Hồ Minh Dũng, Từ Hoài Tấn, Luân Hoán, Chu Trầm Nguyên Minh, Thế Vũ, Nguyễn Lệ Tuân, Thái Ngọc San…

Ý Thức thời in Typô và offset có thêm Trần Nhựt Tân, Huỳnh Hữu Ủy, Nguyễn Ước, Huỳnh Ngọc Sơn, Bảo Cự, Trần Duy Phiên, Nguyễn Lệ Uyên, Mang Viên Long, Bùi Giáng, Huy Tưởng, Từ Kế Tường, Nguyễn Tôn Nhan, Lê Văn Thiện, Phạm Ngọc Lư, Phan Việt Thủy, Trịnh Công Sơn, Kinh Dương Vương, Nguyễn Xuân Thiệp, Huỳnh Phan Anh, Cao Hữu Huấn, Phan Tấn Uẩn, Nguyễn Đức Sơn, Nguyễn Bắc Sơn, Nguyễn Phan Thịnh…

Hình Thức: Chữ Ý Thức thời ronéo do Lê Ký Thương kẻ. Khổ báo là 21×30. Đánh máy trên stencil là Chị Hồ Thị Kim Phương, một người bạn gái của Nguyên Minh, rất sính văn chương, tẳn mẳn đếm từng chữ để canh hai bên lề ngay ngắn, không khác gì sắp chữ chì in typô.

Khi Ý Thức chính thức có giấy phép của Bộ Thông tin, khổ báo được đổi thành 14x2O. Số 1 bìa do Lê Ký Thương trình bày. Số 2 do Đỗ Quang Em. Số 3 do Vị Ý. Số 4 đến số 7 trở lại Lê Ký Thương. Số 8 tranh bìa Hoàng Ngọc Biên.

Bắt đầu số 9, Ý Thức lại thay đổi khổ báo, hình vuông 19×19. Bìa và ruột do Nguyễn Bom trình bày, rất mới lạ. Số 12, tranh bìa của Bửu Chỉ: Quê hương ta ngày trùng tu. Số 18, tranh bìa của Hồ Đắc Ngọc. Số 21 Ý Thức chuyển qua in offset. Lê Ký Thương trình bày và kỹ thuật in do Nguyên Minh chăm nom.

Khai trương nhà xuất bản Ý Thức thời ronéo là tập truyện Nỗi bơ vơ của bày ngựa hoang của Trần Hoài Thư.

Khi cơ sở Ý Thức dời về Sàigòn, tập truyện Cát Vàng của Lữ Quỳnh được xuất bản, bìa in offset do Nguyễn Trung trình bày, phát hành rộng rãi trên toàn quốc. Tuần tự, cũng mang tên Ý Thức, đã xuất bản: Những vì sao vĩnh biệt, tập truyện thứ hai của Trần Hoài Thư. Sau đó là Sông Sương Mù , tập truyện thứ hai của Lữ Quỳnh, Bìa của Hoàng Ngọc Biên. Sách được in tại nhà in Thanh Bình.

In tại nhà in riêng offset đặt tại Phan Rang: Bếp lửa còn thơm mùi bả mía, tập thơ của Lê Ký Thương, Thơ Đỗ Nghê (một bút hiệu khác của Đỗ Hồng Ngọc), Kẻ phá cầu, tập kịch của Lữ Kiều

Ý Thức, tủ sách Hoa Niên, dành cho thiếu niên, đã xuất bản: Đám tang đa đa, truyện dài của Nguyên Minh. Mưa qua thành phố, tập truyện của Nàng Lai (một bút hiệu khác của Lữ Kiều). Em bé bất hạnh, Anh hùng tí hon, của Trần Quang Huề. Tranh bìa bốn cuốn sách trên của họa sĩ Nguyễn Trung. Chim bay về đâu, truyện dài dành cho lứa tuổi 16, của Võ Tấn Khanh. Sách dịch có Cậu bé gỗ của Châu Lang (một bút hiệu khác của Châu văn Thuận), Trên ngọn hải đăng của Lê Ký Thương…

Mang tên nhà xuất bản Tiếng Việt, có Ngọn cỏ ngậm ngùi, tập truyện thứ ba của Trần Hoài Thư, Sông sương mù, tập truyện của Nguyễn Mai. Sách dịch có Mười hai năm bên cạnh Hitler của Nguyên Thạnh (bút hiệu của Nguyễn Mậu Hưng).

Theo Nguyên Minh (Vanchuongviet.org Oct 1.2010)

 

Nguyên Minh, Đỗ Nghê, Đinh Cường, Lữ Kiều, Chu Trầm Nguyên Minh, Elena Trương, Lữ Quỳnh, tại chuồng Bồ câu Quán Văn (2011)

 

Ghi chép lang thang (tiếp theo)

By 1 Comment

 

Ghi chép lang thang (tiếp theo)

Về Huế

Về Huế lần này cùng đi với Bác sĩ Thân Trọng Minh, người bạn cùng lớp cùng trường ở Y khoa Đại học đường Saigon hơn nửa thế kỷ trước, một “người Huế thứ thiệt” nên mình… học thêm, biết thêm được nhiều thứ… rất huế. TTM không chỉ là một bác sĩ, anh còn là nhà thơ, họa sĩ, kịch tác gia, là một bạn văn thân thiết từ xa xưa của thời Gió Mai, Ý Thức, Tình Thương… Anh cũng là người trình bày bìa cho tập thơ đầu tay của mình, Tình Người, năm 1967, lúc còn học dưới mái trường Y.

Việc đầu tiên ở Huế là Minh kêu cùng đi thăm nhà Từ đường cùa dòng tộc anh ở An Lỗ, qua sông Phú Ốc… cách Huế chừng 40 cây số. Chuyến đi cùng với cả gia đình anh hơn mười người, Thanh Hằng (bà xã TTM) và cô Kim Kê, người bạn. Minh kè kè cuốn gia phả dòng họ để trao cho một người em. Sau đó anh đưa đi thăm ngôi mộ cổ của ông Tổ cách đây 600 năm (Viên, người em anh bảo 400 năm chứ, nhưng Minh quả quyết 600 năm!), làm mình sực nhớ hôm nay là Mùng 10 tháng 3 Âm lịch, đang có Lễ giỗ Tổ Hùng Vương 4000 năm  ở Phú Thọ. Minh nói Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ… đều có mộ ở Kim Long, gần chùa Linh Mụ.

Rồi xe đi qua Phong Điền, Quãng Điền, vựa lúa của Thừa Thiên-Huế, thấy còn bát ngát những cánh đồng vàng nhưng Viên nói đang đô thị hóa dần rồi. Qua một nơi gọi là Sịa, Minh nói Huế có câu ‘nhất Huế nhì Sịa” là ở đây, cũng là quê nhà của Hồ Thanh Ngạn, bạn chúng tôi đã mất. Mấy ngày ở Huế, Minh cùng gia đình về “làng”, có nhà tự để thăm bà con, rồi thăm bạn bè, có bạn đang hấp hối, bạn đang nằm liệt…

Nhưng đây rồi. Phá Tam Giang. Mình nhớ mấy câu thơ viết về Huế năm xưa mà Trương Thìn đã phổ nhạc, bài Một ngày ở Huế: “…Một ngày Từ Hiếu băn khoăn/ Đồi sương dốc dựng té lăn cù rồi/ Một ngày sông nước thuyền trôi/ Tam Giang sóng vỗ đâu hồi còn thơ/ Một ngày ngày xửa ngày xưa/ Một ngày ở Huế đã vừa trăm năm” (Đỗ Nghê, 1995).

“Thương em anh cũng muốn vô/ Sợ truông nhà Hồ sợ phá Tam Giang” (Ca dao). Từ nhỏ vốn đã “sợ” Phá Tam Giang qua câu ca dao đó rồi, bây giờ tận mắt nhìn Phá Tam Giang mới… hết hồn! Ôi mênh mông trời nước. Tỉnh Thừa Thiên có thành phố Huế 80km2 còn riêng Phá Tam Giang đã rộng hơn 50km2 rồi và trải dài đến 24km, từ bắc vào nam, từ bến đò Vĩnh Tu đến Cầu Hai, Lăng Cô. Nhớ bài thơ Chiều trên Phá Tam Giang của Tô Thùy Yên với bài phổ nhạc của Trần Thiện Thanh ngày nào.

 

 

 

 

 

 

 

 

Phá Tam Giang nhìn từ Túy Vân Tự.

 

 

Lăng Cô. Đường lên đèo Hải Vân.
Phá Tam Giang kéo dài đến Đầm Cầu Hai, Lăng Cô.

Ngày hôm sau, chúng tôi đến thăm chùa Từ Đàm. Nhớ năm 2008, mình cũng đã có lần đến đây trình bày về đề tài Thiền và Sức khỏe trong Tuần lễ Văn hóa Phật giáo, lần đó có nhà văn Nguyên Ngọc, Gs Cao Huy Thuần v.v… đông vui. Sông Hương dịp đó lần đầu tiên thả bảy đóa hoa sen rất đẹp trên dòng nước, phía trên cầu Tràng Tiền. Sau này đọc Thái Kim Lan mình mới biết người ‘chủ xị’ vụ này là thầy Tâm An (Thích Không Nhiên) hiện là Phó chủ biên Tạp chí Liễu Quán. Từ Đàm nay do thầy Hải Ấn trụ trì. Thầy Hải Ấn không phải ai xa lạ, vốn là một bác sĩ y khoa, đồng nghiệp của chúng tôi. Nghe kể chuyện lúc thầy đang là tu sĩ, học y khoa, đi thực tập đỡ đẻ cũng nhiều và đều rất mát tay. Thầy đi vắng. Chúng tôi ra ngồi… dưới cội Bồ đề trước sân chùa, đợi vào thăm vị Đại sư thân với bác sĩ TTM.

 

 

Chiều đó, chúng tôi về Mỹ Lợi, thăm ‘chốn xưa’ của Nguyễn Tường Bách, Lữ Quỳnh, Lê Trọng Nguyễn… Đây chính là quê của bà Từ Cung, mẹ vua Bảo Đại.

 

Đường vào làng quanh co. Các nhà thờ dòng tộc họ Hoàng, họ Nguyễn, họ Phan… còn vài người già cả trông nom. Rất nhiều mồ mả. Có những ngôi nhà tan hoang đầy vết bom đạn.

 

 

TTMinh chỉ đây là nhà bà… Từ Cung, đây là nhà Bà ngoại TS Nguyễn Tường Bách… Đây là con đường mà một người bạn rất thân hồi nhỏ, mê một cô nào đó không dám nói ra đã viết được những câu thơ rất hay… đến bây giờ Minh hãy còn nhớ! Đây cũng là con đường làng mà nhạc sĩ Lê Trong Nguyễn ghé qua đã viết nên bài Nắng Chiều ” Qua bến nước xưa lá hoa về chiều… Ngập ngừng mềm đưa trong nắng lưa thưa… khi đến cuối thôn chân bước không hồn… nhớ sao là nhớ bóng người ngày thơ”… “Nay anh về qua sân nắng/ chạnh nhớ câu thề/ tim tái tê/ chẳng biết bây giờ/ người em gái. duyên ghé về đâu…” . Minh nhắc nào DT, nào BT…ôi những người đẹp của ngàn đời xứ Huế… nay biết về đâu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Từ đó, chúng tôi về thăm Túy Vân Tự (Chùa Thánh Duyên), ngôi chùa nằm chơ vơ giữa Phá Tam Giang. Xưa muốn đến thăm phải đi thuyền. Nay nhờ có cầu Trường Hà nên có thể đi bằng xe hơi, hoặc đi từ cửa bể Thuận An.

Túy Vân là ngôi chùa được các đời vua Gia Long, Minh Mang và nhất là Thiệu Trị đặc biệt chăm sóc vì sự hùng vĩ, uy nghi và tuyệt đẹp của nó. Trên đỉnh tháp Điều Ngự, tầm mắt nhìn rộng khắp cõi trời đất mênh mông và nhìn rõ hơn tứ đại ngũ uẩn của cỏ cây mây nước và của con người mình… Ở đó đã có thể thấy biết sắc bất dị không, sắc tức thị không…

Nhóm chúng tôi trèo lên đến đỉnh tháp cao nhất để nhìn bao quát cảnh trời nước bao la…

 

 

trên Tháp Điều Ngự.

 

 

 

 

 

 

Gặp thầy Minh Chính trụ trì. Thầy đang cuốc đất dọn dẹp với các đệ tử và bà con Phật tử đến làm công quả. Lúc này, nhờ đườg sá tốt dần nên chùa đã có nhiều người đến viếng cảnh, tu tập.

Một ngày… ở Huế, được thấy được nghe được học hỏi biết bao điều!

Đỗ Hồng Ngọc

(còn tiếp)