Trang nhà của Bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc
Tập hợp các bài viết của bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc
tại Chùa Xá Lợi, Tp HCM, ngày Thứ bảy 19.5.2018
Hô hấp và 16 hơi thở “Thân Thọ Tâm Pháp”
Rất cảm ơn nvquyen đã gởi sớm video clip này đến các bạn.
Đỗ Hồng Ngọc.
………………………………………………………………………….
Ghi chú: Thứ bảy 26.5.2018 Lớp tiếp tục sinh hoạt từ 15-16h30
tại Chùa Phật học Xá Lợi, 89 Bà Huyện Thanh Quan, Quận 3, Tp HCM
Chủ đề : “NGHIỆP”
Thân mời các bạn tham dự.
CHÂN ĐẾ và TỤC ĐẾ
Nguyên Quang
Ghi chú: Một bài viết rất căn bản để học Phật từ nhiều năm trước của Nguyên Quang trên quangduc.com và sau đó trên Tuvien.com. Xin phép tác giả cho chia sẻ nơi đây dành cho các bạn đang sinh hoạt trong Lớp Phật học & Đời sống.
Trân trọng cảm ơn,
Đỗ Hồng Ngọc.
………………………………………………………………………………..
Trong các danh từ chuyên môn của đạo Phật, có lẽ không có từ ngữ nào mà người học Phật cần phải hiểu và cần phải phân biệt rõ ràng, nếu như muốn hiểu giáo lý thâm diệu của đạo Phật như hai từ “Chân Đế” và “Tục Đế”. Thật vậy, Đức Phật, vì muốn độ chúng sinh thoát khổ sinh tử nên mới nương vào thế giới Tục đế mà nói pháp, nhằm chỉ bày cho chúng sinh thấy được cái bản chất chân thật tự nhiên của Tâm vốn sẵn có, để chúng sinh, tự nỗ lực tu hành giải thoát khỏi khổ đau sinh tử, lìa khỏi thế giới Tục đế, đến thế giới Chân đế. Cũng vì thế mà ngài Long Thọ Bồ tát nói rằng “… Các Đức Phật vì chúng sinh, y vào Nhị đế mà nói pháp, thứ nhất là Thế tục đế và thứ hai là Đệ nhất nghĩa đế. Nếu người nào không nhận thức được hai chân lý này, thì đối với Phật pháp sâu xa, không thể hiểu được chân nghĩa. Nếu không nương tựa vào tục đế, thì không thể thấy được chân lý; nếu không thấy được chân lý, thì không thể ngộ được Niết bàn…” Tục đế là một hợp từ: “tục” nghĩa là thế tục hay phàm tục, “đế” nghĩa là chân lý. Tục đế có nghĩa là những cái gì mà người thế tục đồng ý với nhau, gọi là chân lý quy ước hay còn gọi là chân lý tương đối. Còn Chân đế, cũng là một hợp từ, có nghĩa là chân lý chân thật không hư vọng, là chân lý tuyệt đối, là chân lý tối thượng, cũng còn gọi là Đệ nhất nghĩa đế, là chân tâm, giác tánh, chân như… Chân lý tuyệt đối là gì? Không ai biết được ngoại trừ chính chư Phật và chư Tổ đã giác ngộ. Các ngài cũng không thể nói cho chúng ta biết được. Toàn bộ giáo điển của chư Phật là pháp phương tiện, Ngài “dùng pháp thế gian, (tức thế tục đế) để giảng nói cho chúng sinh” , cốt để chúng sinh ngộ được cái chân lý tuyệt đối như Ngài vì Ngài thấy Tâm Phật và Tâm chúng sinh vốn không khác, vốn tự đầy đủ mênh mông khắp không gian và thời gian. Thật vậy, xuyên qua lời dạy của Phật và chư Tổ, sở dĩ có sự sai khác là vì tâm chúng sinh bị mê mờ ô nhiễm. Cái Tâm bị bao vây bởi tham sân si, bởi vọng tưởng điên đảo, bởi tham nhiễm các pháp có không. Ngài Sogyal Rinpoche, một đại sư Tây tạng, ví Tâm chúng ta bị vây kín trong một cái bình mà “khoảng không trong bình cũng giống như khoảng không bên ngoài. Khi chúng ta giác ngộ, thì cũng như cái bình vỡ tan thành mảnh vụn… Ngay lúc đó và tại chỗ đó, chúng ta trực nhận được rằng chúng chưa từng bao giờ có sự ngăn cách hay sai khác…” Vì tâm sinh diệt của chúng sinh luôn luôn dính mắc vào các pháp “có không” nơi thế giới hiện tượng tức thế giới tục đế, nên Đức Phật thấy thật là khó nói về cái mà Ngài đã chứng ngộ, chẳng hạn như nói về Phật tánh, chân tâm, vốn không hình tướng, không số lượng. Nếu nói chúng sinh có Phật tánh là chấp trước, nói không có Phật tánh là hư vọng, nói Phật tánh cũng có cũng không là nói trái ngược nhau, nói Phật tánh chẳng có chẳng không là hý luận. Nên Phật mới dùng các pháp thế gian phương tiện, “giả lập kệ pháp, giả lập danh tự, vốn chẳng phải Phật, nói với họ là Phật, vốn chẳng phải Bồ Đề, Niết Bàn, giải thoát, nói với họ là Bồ Đề, Niết Bàn, giải thoát, … Biết họ gánh trăm tạ chẳng nổi, tạm cho họ gánh một lon, một chén, biết họ khó tin giáo liễu nghĩa, tạm nói với họ giáo bất liễu nghĩa, tạm được pháp lành lưu hành còn hơn là pháp ác…”. Cũng chính vì chân lý tuyệt đối này rất khó hiểu, khó nhận, khó nói nên đôi khi Ngài phải dùng những thí dụ bằng lời nói, như trong kinh Pháp Hoa, Phật dùng bẩy thí dụ, trong đó có hai thí dụ là cái nhà lửa và câu chuyện đứa con cùng tử mà ai cũng biết. Ngoài ra còn nhiều kinh khác như Bá Dụ Kinh, Tạp Thí Dụ Kinh, Bồ Tát Bổn Sanh Kinh, … Các thí dụ Ngài nói trong kinh dùng phương thức ngụ ngôn, hàm chứa những ý nghĩa thâm thúy, ám thị lý tuyệt đối mà chân lý tuyệt đối này không thể dùng lời trực tiếp mà giảng giải vì lời chỉ là khí cụ diễn đạt cái tư tưởng tương đối, cái có hình, có tướng trong thế giới nhị nguyên. Chư tổ chứng ngộ cũng vậy, không thể nói cho chúng ta biết được chân lý tuyệt đối là gì, mà quý ngài chỉ dùng những câu chuyện ngụ ngôn, như câu chuyện con rùa và con cá để làm thí dụ mà thôi. Rằng con rùa từ dưới nước bò lên mặt đất, đi một vòng rồi trở về nước, bơi cạnh con cá, kể chuyện đất liền cho nó nghe. Nhưng con cá, vì chưa bao giờ rời khỏi nước, không thể tưởng tượng nổi lại có một môi trường có thể sống được mà không có nước, không bơi lội. Cho nên con rùa đành chịu mang tiếng là nói chuyện viển vông hoang đường, không có trong thực tế. Cảnh giới tuyệt đối, chân tâm, giác tánh, chân như, mà Phật đã giác ngộ không thể nói cho người chưa chứng ngộ biết được. Vì lẽ đó mà người đời đôi khi cũng phê bình: “Đạo Phật cao siêu quá, không có trong thực tế”. Nhưng chính đó mới là cốt tủy của Phật Giáo. Kinh Kim Cang là kinh liễu nghĩa, nói về cốt tủy của đạo Phật, về chân lý tuyệt đối, cho nên không có pháp gì để nói. Những lời Phật dạy trong kinh chỉ giúp chúng sinh phá bỏ những hiểu biết tương đối, phá bỏ những kiến chấp sai lầm cố hữu, những vướng mắc lâu đời vốn là nhân kiên cố của vòng xích luân hồi, đã lôi kéo chúng sinh vào vòng trầm luân muôn vạn kiếp. Ngài phá bỏ không còn một kiến chấp nào và Ngài cũng tuyên bố luôn là Ngài không thuyết pháp: “- Tu Bồ Đề! Ông chớ cho Như Lai có nghĩ rằng: “Ta có nói pháp”. Ông chớ nghĩ như vậy. Bởi vì sao? – Vì nếu người nào nói rằng: Như Lai có nói pháp, tức là chê Phật, không hiểu được lời của ta nói. Tu Bồ Đề! Nói pháp, là không có pháp gì nói được, ấy gọi là nói pháp.” Có nghĩa là Phật không nói về cái chân lý tuyệt đối, về cái chân tâm, Phật tánh, Chân Như, vì chân lý tuyệt đối vốn chẳng thể dùng ngôn ngữ tương đối thế tục để biểu thị. Ngài chỉ dùng ngôn ngữ thế gian tức chân lý thế tục để chỉ bảo chúng sinh, mà ngôn ngữ thế tục, là pháp tương đối thì không có tự tánh, chỉ do nhân duyên hòa hợp, và do nhân duyên hòa hợp nên không có thật. Đến đây, chúng ta trở lại bài kệ của Bồ Tát long Thọ đã nêu trên phần mở đầụ. Bồ Tát dạy chúng ta rằng nếu chúng ta không phân biệt được chân lý tương đối và chân lý tuyệt đối, tức thế tục đế và chân đế, thì chúng ta không thể hiểu được đạo Phật. Do sự không hiểu và không phân biệt rõ này, chúng ta lại nhập nhằng đem lời Đức Phật nói “Không thể nói pháp Tuyệt Đối”, mà cho là Đức Phật nói “Không nói pháp tương đối” là chúng ta vô tình vướng mắc vào sự hủy báng kinh, chứa đựng những lời tâm huyết của Đức Phật. Ngài đã dùng ngôn ngữ và chân lý thế tục để dạy người thế tục biết cách mà tiến dần trên con đường từ bỏ thế tục, trở về bản thể tuyệt đối. Nếu chúng ta không hiểu được điều đó, mà tưởng rằng Đức Phật không nói pháp, thì chúng ta sẽ mất niềm tin nơi kinh, sẽ mất cơ hội có bản đồ chính xác để tìm đường trở lại bản thể chân tâm tuyệt đối.
Nguyên Quang
Nguồn: Tuvien.com
………………………………………………………………………
(Xin cảm ơn Anthony Huynh)
Thoảng Hương Sen
Tập hợp đa số các bài viết từ suy gẫm về Phật học & Đời sống trên Tạp chí Văn Hóa Phật Giáo để chia sẻ cùng bè bạn thân quý gần xa.
Ngắn gọn. Chữ to. Dễ đọc cho người có tuổi.
Và dĩ nhiên, dành cho cả các bạn trẻ quan tâm đến một nếp sống an lạc, hạnh phúc…
Đỗ Hồng Ngọc.
T h a y l ờ i t ự a
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng bông trắng lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
(Ca dao/ Quốc văn Giáo khoa thư)
Từ những ngày còn thơ dại ai mà chẳng nghêu ngao
Trong đầm gì đẹp bằng sen/
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng…
Thế rồi khi dấn bước vào đời người ta đã quên bài học
ngày xưa đó. Mải mê tìm kiếm một búp sen vàng sen bạc
rực rỡ hào quang ở tận chân trời. Cho đến một hôm giật
mình ngó lại: thì ra cái Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng
kia rốt cuộc cũng chỉ là Nhị vàng bông trắng lá xanh đó thôi.
Chẳng thêm chẳng bớt.
Nó vậy đó. Nó như thị. Nó Như Lai.
Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng coi lăng xăng, chen
chúc, quần quật, xanh đỏ tím vàng vậy cũng chỉ để rồi rốt
cuộc Nhị vàng bông trắng lá xanh…
Đừng tìm đâu nữa cho mất công.
Gia trung hữu bảo hưu tầm mích (Trần Nhân Tông).
Của báu trong nhà sẵn đó rồi! Viên ngọc trong chéo áo
người cùng tử sẵn đó rồi. Chẳng qua vì không thấy biết.
Cái đóa sen đó cứ xòe ra rồi khép lại. Khép lại rồi xòe ra.
Từ nghìn xưa cũ. Đóa sen của thiên thu vẫn lung linh giữa
gió và nước, như tủm tỉm cười, thoảng ngát hương thơm…
Mà chợt ngộ một điều cốt lõi: Gần bùn mà chẳng hôi
tanh mùi bùn!
Nó tuyệt vời bởi nó giản đơn. Nó chung thủy. Nó chẳng
vì ai để tỏa hương. Nhưng cũng đủ làm cho cái mùi bùn kia
trở nên nhu mì, yểu điệu…
Khai thị là để ngộ nhập. Nhập về đâu? Về Như Lai tạng.
Về bào thai Như Lai. Về Chơn tâm thường trú. Về Thể tánh
tịnh minh.
Nhưng, không chỉ vậy. Nhập còn là nhập thế. Đóa sen
không chỉ nhập vào cõi Phật mà còn nhập vào cõi bùn nhơ
giữa chốn Ta-bà.
Sen vậy đó. Tìm kiếm đâu xa.
Đỗ Hồng Ngọc
(Saigon, 3.2018)
Kỳ 19: PHẬT HỌC & ĐỜI SỐNG
Ngày 7-4-2018, tại Chùa Xá Lợi, Saigon (Tp.HCM)
TỪ, BI, HỶ, XẢ (tiếp theo)
Thân mời các anh chị, các bạn xem video clip do nvquyen vừa gởi đến.
***
Ngày mai, Thứ bảy 14.4.2018, tiếp tục Kỳ 20: Phật Học & Đời Sống, lúc 15-16h30 tại Phòng học Chùa Xá Lợi, 89 Bà Huyện Thanh Quan, Quận 3.
Chủ đề: Từ Bi với mình!
Thân mời các anh chị, các bạn tham dự,
Cảm ơn quyen,
Đỗ Hồng Ngọc.
Kỳ 17: “Phật học & Đời sống”
Ngày 24.3.2018 tại Chùa Xá Lợi Tp.HCM (Saigon)
Chủ đề: Tứ vô lượng Tâm: TỪ, BI, HỶ, XẢ (1)
Cảm ơn nvquyen,
………………………………………………………………………………
Thư Mời
”Phật học & Đời sống” kỳ 18:
Thân mời các bạn
Thứ bảy 31.3.2018 lúc 15-16.30h tại Chùa Xá Lợi,
89 Bà Huyện Thanh Quan, Quận 3, Tp HCM.
tiếp tục chủ đề ”Từ Bi Hỷ Xả” (Ứng dụng thực tế).
Mời các bạn ”Tùy hỷ” tham dự,
Trân trọng,
Đỗ Hồng Ngọc.
Sinh hoạt ”Phật học & Đời sống”
Mời các bạn tiếp tục đến dự buổi Sinh hoạt 15h chiều Thứ bảy ngày 6-01-2018 tại Chùa Xá Lợi, 89 Bà Huyện Thanh Quan, Quận 3, Tp HCM (Saigon).
Sau 2 kỳ nghỉ Noel và Tết tây, chắc mọi người đều bắt đầu… uê oải.
Vậy cố gắng đến đúng giờ nhé.
Chủ đề kỳ này: THỞ & THIỀN
Bs Đỗ Hồng Ngọc
Video clip Kỳ 5: Chương trình ”Phật học & Đời sống”
Buổi sinh hoạt tại Chùa Phật học Xá-Lợi, Tp HCM, ngày 11.11.2017
Thứ bảy 18.11. 2017 từ 15-16h30 tiếp tục kỳ 6 về: ”Đạo đế”.
Thân mời các bạn thu xếp đến vui.
Trân trọng,
Đỗ Hồng Ngọc
Đỗ Hồng Ngọc
Phật bỗng hỏi Tu-bồ-đề, ông nghĩ sao? Như Lai có “mắt thịt” không? Dạ có! Như Lai có mắt thịt! Tu-bồ-đề vội đáp. Hỏi ta, chắc ta ấp úng, không dám trả lời. Ta dễ nghĩ rằng Phật hẳn chỉ có Phật nhãn (mắt Phật) còn phàm phu chúng ta mới có nhục nhãn (mắt thịt) chứ, ai dè kinh Kim Cang nói Phật cũng có nhục nhãn như phàm phu, chẳng cũng khoái ru? Thế rồi Tu -bồ-đề dạ có, dạ có, năm lần cả thảy! Thì ra Phật có đủ cả năm thứ con mắt: nhục nhãn, thiên nhãn, huệ nhãn, pháp nhãn, Phật nhãn… Những 5 thứ con mắt ư, có nhiều quá không?
Dĩ nhiên “mắt” là để nhìn, để “thấy”! Và, nhiều loại con mắt là để thấy nhiều … kiểu khác nhau – nói khác đi là để nhìn dưới nhiều “quan điểm”- chứ không khư khư bám chặt lấy quan điểm của mình, khư khư cho rằng mình đúng người sai để chí chóe hoặc để thượng cẳng tay hạ cẳng chân! “Thấy” như thế nào là một chuyện hệ trọng. Thấy thế nào sẽ dẫn tới nghĩ suy, nói năng, hành động thế đó! Cho nên Quán Thế Âm bồ tát mới có nghìn mắt nghìn tay mà trên mỗi bàn tay đều có một con mắt!
Trong Bát chánh đạo thì Chánh kiến ở vị trí số một! “Kiến” mà không chánh thì dễ lệch lạc! Có chánh kiến rồi mới có chánh tư duy được! Không thì cứ loay hoay không lối thoát hoặc hý luận chẳng tới đâu!
Thấy và biết có khi xa lơ xa lắc dù cũng căn đó cũng trần đó! Chuyên kể hai vợ chồng nhà kia đang xem xiếc trong rạp. Cô diễn viên trẻ đẹp mặc một bộ đồ biểu diễn rất hấp dẫn đang treo toòng teng trên chiếc đu bay! Người vợ bỗng kêu lên: Bên dưới không có gì hết!Anh chồng gật đầu đồng ý. Nhưng sau một lúc nhìn kỹ lại, anh nói: Không phải! Bên dưới có lớp vải màu da người đó chứ! “Tôi muốn nói không có lưới bảo đảm dưới cái đu bay, còn ông đang nói về cái gì vậy hử?”! Thì ra, yêu nhau là cùng nhìn về một hướng nhưng thấy… khác nhau! Người vợ thì… từ bi, ông chồng thì… từ ái!
Chỉ riêng nhục nhãn, mắt thịt, đủ lôi thôi rồi! Nhãn cầu to hơn một chút đã sinh tật cận thị, trông gà hóa cuốc Giác mạc cong không đều một chút, đã sinh loạn thị, nhìn cái gì cũng méo mó. Rồi loạn sắc, quáng gà… đủ thứ! Rồi cườm nước, cườm khô, bong võng mạc, thoái hóa hoàng điểm, hoa đốm hư không. Cứ tưởng tại không gian ai ngờ mắt mình lão hóa! Khi mất dao thì cái mắt thịt đó thấy người nào cũng giống kẻ ăn cắp dao. Mắt thịt chỉ là một cấu trúc của “tứ đại” giúp ta thấy – mà không giúp ta biết. Cái biết nằm ở đằng sau kìa. Nằm ở vỏ não, ở thùy chẩm kìa. Mắt thịt chỉ tiếp thu ánh sáng, hình thể, màu sắc… rồi dẫn truyền về cho não phân tích, tổng hợp, so sánh… Tâm thức thế nào thì vạn pháp thế đó. Mặc sức mà vẽ vời. Mặc sức mà diễn dịch, mà phê phán, nhận xét, rồi chí chóe, rồi sứt càng mẻ gọng vì những “nhỡn quan” khác nhau! Mắt thịt không có lỗi! Căn trần gặp nhau tạo ra “tướng” thì cái tướng không có lỗi! Chính cái tâm nhiễu sự, “dán” vào cái tướng đó mới thành cái “tưởng”, mới sinh sự. Mà sinh sự thì sự sinh!
Vấn đề là chuyển hóa cái tâm đó cách nào, huấn luyện cái tâm đó ra sao, để thấy cho đúng và biết cho đúng. Từ cái tâm “điên đảo mộng tưởng”, cái tâm luôn sinh sự, xuyên tạc, lăng xăng, căng thẳng, mệt mỏi đến cái tâm “vô sinh”, vô sự, vô hành… thảnh thơi vui thú có khó lắm không? Khó, nhưng có thể. Miễn là phải tinh tấn, phải thiền định… để đạt đến trí huệ. Khi rèn tập như vậy, dần dà ta có những con mắt… mới!
Thiên nhãn- mắt thần – là những loại… siêu âm, nội soi, chụp cắt lớp (MRI) bây giờ! Nó cũng là… kính hiển vi điện tử, phóng lớn hằng triệu lần, là viễn vọng kính khổng lồ… nhìn xa hằng triệu năm ánh sáng! Thời Phật chưa có hiển vi điện tử, chưa có viễn vọng kính, chưa có siêu âm, chụp cắt lớp… vậy mà Phật vẫn thấy đựơc trong ly nước kia có vô số những vi sinh vật, thấy đựơc tam thiên đại thiên thế giới chớ không phải chỉ mình ta cô độc trên quả địa cầu! Các nhà khoa học thường dừng lại ở thiên nhãn. Bởi họ chỉ lo tìm kiếm, phát hiện những thứ ở bên ngoài mà quên nhìn vào bên trong. Gần đây có vẻ các nhà vật lý học, các nhà y sinh học, với những tiến bộ khoa học kỹ thuật của mình đã có thể “thấy” ra nhiều chuyện lạ, khiến họ giật mình không ít. Huệ nhãn là con mắt thứ ba, con mắt bất nhị, con mắt nhìn rõ chân không mà diệu hữu, vô thường, vô ngã. Huệ nhãn có khi là đã đủ. Đủ để dừng chân, Đủ để đặt gánh nặng xuống. Đủ để tủm tỉm cười một mình. Ung dung. Tự tại.
Thế nhưng, nếu chỉ vậy thì đức Phật có lẽ sẽ quanh quẩn dưới gốc cây Bồ đề việc gì phải lặn lội gió mưa đi khất thực và truyền trao giáo pháp suốt cả cụôc đời? Cho nên cần có “Pháp nhãn”! Con mắt pháp (pháp nhãn) là một “con mắt” lý tưởng, hoài bão cao đẹp, có phần “lãng mạn” nữa! Muốn vậy họ phải xả thân, phải chí nguyện, và trước hết phải… “chủng ngừa” đầy đủ cho chính mình trước khi xuống núi! Không chủng ngừa đầy đủ, họ dễ bị nhiễm ô, mắc bệnh! Có pháp nhãn rồi mới có thể tùy duyên mà bất biến, bất biến mà tùy duyên, thõng tay vào chợ!
Tu-bồ-đề! Ư ý vân hà? Như lai hữu Phật nhãn phủ? Tu-bồ-đề, ông nghĩ sao? Như Lai có Phật nhãn không? Phật mà không có Phật nhãn thì ai có? Nhưng Phật nhãn là gì? Là cái thấy cái biết của Phật, là “tri kiến Phật”. Nhưng đừng quên rằng Phật thì có đủ cả “ngũ nhãn” cùng lúc.
“Gươm báu trao tay” viết về kinh Kim Cang của Đỗ Hồng Ngọc, bản dịch tiếng Anh của Diệu Hạnh Giao Trinh, Thiện Tri Thức xb, 2015
Bùi Giáng, một thi sĩ thấm đẫm Kim Cang thường hạ những câu “hà dĩ cố” trong thơ có lần viết “ Còn hai con mắt khóc người một con…” mà Trịnh Công Sơn đã nối theo: Còn hai con mắt một con khóc người! Con mắt còn lại…? Ừ, con mắt còn lại thì sao? Con mắt còn lại… nhìn một thành hai, nhìn em yêu thương nhìn em thú dữ…(TCS). Phải rồi, cái con mắt còn lại quả thực là con mắt gây phiền hà! Nó bị diplobie, nhìn một thành hai! Nhưng người bị diplobie thì nhìn một thành hai giống hệt nhau còn đầu này nó nhìn em… yêu thương thành em thú dữ, rồi còn “ nhìn tôi lên cao nhìn tôi xuống thấp…”, nghĩa là cái nhìn đầy “phân biệt đối xử”! Nó như của ai khác- nó quan sát ta, nhìn ngắm ta và rồi nó …thở dài thấy mà ghét (Con mắt còn lại là con mắt ai? Con mắt còn lại nhìn tôi thở dài! TCS)! Thở dài, bởi nó thấy ta tội nghiệp! Thấy ta đáng đời! “… đời tôi ngốc dại, tự làm khô héo tôi đây…” (TCS). Đó chính là con mắt của “Thức”. Của biện biệt, so sánh, đếm đo. Khi “thức” biến thành “trí” thì mọi chuyện đã khác! Lúc đó,
Con mắt còn lại
nhìn đời là không
nhìn em hư vô
nhìn em bóng nắng!
Là không, chứ không phải bằng không! Là không, đó là cái không của có, cái có của không… Tóm lại, còn hai con mắt… “khóc người một con” kia là con mắt của Bi! “Con mắt còn lại nhìn đời là không” này chính là con mắt của Trí. Bi mà không Trí thì cứ sẽ khóc hoài, dỗ không nín!
(báo Văn hóa Phật giáo, số 279 ngày 15-8-2017)
Buổi nói chuyện đề tài: “Vận dụng tư tưởng Kim Cang Bát Nhã trong cuộc sống” tại Chùa Xá Lợi Tp.HCM, tháng 9/2013.
Ghi chép lang thang
Bs Đỗ Hồng Ngọc
(viết cho các bạn trẻ ở Bm YĐ-KHHV)
Từ ngày lui về làm “cố vấn từ xa” cho Bộ môn Y đức – Khoa học hành vi do tuổi cao, nhất là từ khi cô Ngọc Dung nguyên Hiệu trưởng kiêm Trưởng Bộ môn cũng đã về hưu và thầy Trương Trọng Hoàng, phó Trưởng Bm được rút về phụ trách Thư viện thì tôi càng ít có dịp làm việc chung với các bạn trẻ ở Bộ môn, có vẻ như ngày càng xa cách tuy các em vẫn giữ một tình cảm quý mến với “thầy Ngọc”. Thỉnh thoảng tôi cũng tổ chức một buổi họp Bộ môn ngoài trời, nơi hồ sen xanh mướt, theo “truyền thống” của Bộ môn từ thời xa xưa khi tôi còn là Chủ nhiệm rồi Trưởng Bộ môn Khoa học hành vi – Giáo dục sức khỏe (KHHV-GDSK) , sau này đổi thành Bộ môn Y đức-KHHV.
Có lẽ nên nhắc một chút chuyện xa xưa đó: Ngay khi thành lập Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng Cán bộ Y tế Tp.HCM (1989), thực chất là một trường Đại học đào tạo Bác sĩ y khoa 6 năm (sau này được đổi tên thành Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch Tp.HCM) với mục tiêu “vừa lâm sàng vừa cộng đồng” theo hướng đào tạo các chuyên viên sức khỏe (health specialist), không chỉ chú trọng bệnh tật mà còn chú trọng sức khỏe toàn diện cho cộng đồng thành phố, nhà trường đã sớm thành lập Bộ môn Tâm lý-Xã hội học – Sức khỏe do tôi làm Chủ nhiệm, bác sĩ Lâm Xuân Điền phó chủ nhiệm, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện, cố vấn. Thời ký đầu còn có cô Nguyễn Thị Oanh và các thầy cô bên Xã hội học và Công tác xã hôi (Social Work) tham gia giảng dạy. Ngay thời đó, Y đức đã được dạy lồng ghép trong Tâm lý học – Sức khỏe, Xã hội học – sức khỏe, dù không nhiều tiết vì các Trường y lúc đó đều chưa có Bộ môn Y đức. Sau này, tôi phụ trách Trưởng Bộ môn Khoa học hành vi – Giáo dục sức khỏe, nằm trong Khối Bộ môn Sức khỏe Cộng Đồng của Bác sĩ Dương Quang Trung, Hiệu trưởng, vẫn tiếp tục giảng dạy về y đức trong tuần lễ nhập môn. Sau này, vấn đề Y đức ngày càng nổi cộm, một bức xúc của xã hội, thì các trường Y mới thành lập Bô môn y đức riêng. Tại Đhyk PNT, gọi là Bộ môn Y đức-KHHV, do Hiệu trưởng phụ trách, Bs Đỗ Hồng Ngọc cố vấn. Nói tóm lại Y đức được quan tâm từ thuở mới thành lập trường tại Đhyk PNT và đã là một truyền thống của Trường.
Hôm nay nhìn các giảng viên trẻ trong Bộ môn đa số nhỏ tuổi hơn mình đến nửa thế kỷ, tôi không khỏi giật mình. Mới ngày nào!
Nay đã đến lúc “rửa tay gác kiếm”, đã đến lúc truyền lại cho các em chút lửa nồng cùng vài “chiêu thức” đặc biệt của một Bộ môn đặc biệt (chăm lo phần hồn của một Đại học y khoa!) kể cả thức “vô chiêu” để mong các em tiếp tục hành hiệp… Phần mình, lui về một thảo nguyên nào đó thả ngựa chăn…cừu!
Vậy là nhân dịp sắp tổ chức đợt Hội thảo Y đức thường niên cho Y5, tôi rủ các em làm một chuyến giang hồ vặt về Bà Rịa – Vũng Tàu, dĩ nhiên vừa học vừa chơi… theo phương pháp thực địa, tiếp xúc nhân vật và thào luận nhóm….
Dưới đây là vài hình ảnh chuyến đi ngày 4 và 5/6/2017 về một vùng biển:
hình ảnh thầy Ngọc… thả ngựa chăn cừu trên thảo nguyên Châu Pha (Cn 4.6.2017)
Thầy Ngọc, thầy Hoàng cùng các đồng nghiệp trong Bô môn Y đức-KHHV (từ trái: Trương Trọng Hoàng, Đỗ Hồng Ngọc, Mai Ngọc Thanh Ngân, Nguyễn Thế Nguyên Hùng, Phương (TL), Lê Kiều Chinh, Lê Thành Tân)
Cafe bên hồ Bà-Tô (Xuyên mộc). cần một chút thiên nhiên lắm.
Thăm Bác sĩ Lê thị Bích Vân, cùng khóa với thầy Ngọc, tốt nghiệp 1969 tại Y khoa Đại học đường Saigon để nghe kể chuyện xưa tích cũ: học y ngày xưa (7 năm), ra trường làm việc ra sao… Va hình ảnh người thầy thuốc 75 tuổi với mái tóc bạc trắng, tinh thần vẫn minh mẫn, hoạt bát… Bs Bích Vân (bìa trái) cho mỗi người một trái xoài như trái đào tiên và chúc sức khỏe…
Mọi người chụp tấm hình kỷ niệm dưới gốc cây Bồ-đề trước nhà Bs Bích Vân (Đất Đỏ, Bà Rịa)
Chiều 4.6.17 là một buổi Nói chuyện Sức khỏe (Health Talk) của thầy Ngọc với các bà mẹ ở Vũng tàu, đề tài: Giáo dục giới tính cho con em. Thầy Hoàng và anh Tân chia sẻ kinh nghiêm thêm. Buổi nói chuyện sôi nổi với rất nhiều câu hỏi đặt ra… Các bà mẹ còn có dịp tiếp xúc với sách của Hội quán CBM trình bày.
Ngày hôm sau, trên đường về, các giảng viên trẻ đã có dịp thảo luận với thầy Ngọc về buổi Talk này, được không được chỗ nào, tại sao? rút kinh nghiệm gì? cho một buổi Health Talk, cách phá băng, cách dẫn nhập, đặt vấn đề, chuyện kể…
Sáng 5/6/17: Buổi trao đổi về hoạt động sức khỏe cộng đồng với bác sĩ Nguyễn Thị Phương Trinh, người có rất nhiều kinh nghiệm thực tiễn, từ các chương trình phòng chống AIDS, Ma túy, Y tế học đường, bác sĩ gia đình, cộng đồng tôn giáo… Sau đó còn có dịp gặp QP, một doanh nhân đang làm chương trình OKULL trên bãi biển Vũng tàu…
Các bà mẹ Vũng Tàu và sách.
Không quên hưởng chút gió biển…
thầy Ngọc “trình diễn” cách ngồi thiền…
tặng Nguyễn Xuân Thiệp
Đỗ Hồng Ngọc
Thiệp biết không,
Không phải tự dưng mà khánh minh thiệt thà kể chuyện tỉnh dậy sau cuộc mổ:
“Tôi tỉnh dậy nỗi sợ ập tới
Chợt nhớ giờ vòm cây mở rộng hơi đêm
Cho những con chim bên thềm nhà tôi đi ngủ
…
Cơn đau vỡ sóng
… Và tôi biết. Tôi đã trôi qua vết cắt bằng sự chờ đợi của những trái tim
Tôi đi qua con đường mê bằng ánh mắt lời kinh thắp sáng”
Không phải tự dưng mà đỗ hồng ngọc cũng kêu lên xin cám ơn, cám ơn:
“xin cám ơn cám ơn
cơn bệnh ngặt nghèo quật ta kịp lúc
… cho ta trở về làm con thú trinh nguyên
cho ta trở về làm em bé sơ sinh
không lý trí không nghĩ suy không toan tính ”
Rồi, không phải tự dưng mà hồ đình nghiêm cũng viết:
‘’như con nít tập đánh vần hoạn nạn
sinh lão bệnh . rồi cà lăm
…Tôi ra viện làm bạn với cây gậy
tập giữ thăng bằng đi với ba chân’’
Không phải tự dưng mà khánh minh mà đỗ hồng ngọc mà hồ đình nghiêm
cùng tấu lên màn hợp xướng
ở đó, nguyễn xuân thiệp làm nhạc trưởng
vung chiếc đũa thần
emergency
“như chiếc lá khô. bay.đảo” (**)
không có kiếm phổ
chẳng có phượng cầu hoàng
không có người xuống ngựa kẻ dừng chèo
mà kiếm phong rào rào
vương phủ
“nằm trong emergency chiều nay
không có mảnh trăng thượng huyền trên tuyết
chỉ có cánh bướm màu hổ hoàng. trong mê sảng. và thơ
khuôn mặt bạn bè. những con đường đã đi
từ vương phủ”
“bây giờ cuối tháng ba. vẫn trong emergency
nằm nhớ. như cây
… như chim về. hoàng hôn. đồi cỏ tía
có khi nhìn mây trôi. nghĩ tới ngày phiêu bạt
đêm nằm mơ. thấy bạn xưa. khóc cười trên những nhánh phố
đời sống. mùi cỏ khô”
còn lâu Thiệp ơi, còn lâu mới như cây trăm cành nhớ. Còn lâu.
Chỉ là chiếc lá mong manh.
Như chiếc lá cuối cùng. Trước cơn bão tố.
tôi bây giờ
sống như lá rụng
…tôi. như chiêc lá
rụng
bên vệ đường
khi mùa đông tới
Phải rồi. Nó vậy đó. mưa và tuyết / trắng. miền trung tây.
Nó cứ vậy đó. Tathàgata.
‘Không hẹn mà đến/ Không chờ mà đi/ Bốn mùa thay lá thay hoa thay mãi đời ta…’ (*).
Cho đến lúc nào đó, ta nhìn ra ta từ cõi không nào kia
một mình. trong bệnh viện
nằm nghe gió
từ cõi mạn đà la nào
thổi qua trang kinh cổ
…nơi trò chuyện với basho. nghe dế gáy. trăng tàn
với ức trai. khi ráng trời phủ xuống chòm cây
và pablo neruda. trong ngày đầy tin bão
và nghĩ thầm rằng
màn đã hạ. vở kịch không hồi vĩ thanh
còn ai nhớ ai
những mẩu chuyện cũ không người kể lại
vậy mà không phải vậy.
người ta vẫn còn kể lể đó, rằng xưa…
“Có người thi sĩ
đem vần thơ. trải xuống cuộc đời
đến tận, tâm hồn chúng ta
một bến bờ. xa xôi lắm…”
như Duyên.
Và, Tô Thẩm Huy khi nói về
‘’hình ảnh của một con người còn giữ được cái chất thiên lương của kẻ sĩ phương Đông’’,
Cho nên Thiệp ơi, một hôm khi người ta quán tưởng chính mình, sẽ chợt nhận ra
a. cuộc đời. những mẫu cắt dán
một cơn gió
cuốn đi. như lá khô
bởi, khi có cái “Tri Kiến’’ cuộc đời là những mẫu cắt dán, là trò chơi puzzle của trẻ con, một thứ ngũ uẩn chắp vá, tạm thời, thì tức khắc từ cõi mạn đà la / thổi qua trang kinh cổ:
Gaté, gaté, paragaté, parasamgaté, Bodhi Svàha!
Ở đó sẽ thấy ngón tay chỉ trăng
đi về phía ngọn đồi. bàn tay chỉ
mặt trăng
Và rồi tuyết sẽ tan. Và rồi gió sẽ ngừng thổi. Và rồi nắng sẽ lên.
nhưng tôi vẫn tin
tuyết rồi sẽ tan. gió ngừng thổi lộng qua những con đường
và nắng sẽ lên
người gặp lại người. trong bàn tay ấm
lại thấy
những bông hoa loa kèn. đỏ
người đứng. trông theo người
và những đám mây. trôi
Thiệp ơi, người gặp lại người. trong bàn tay ấm
bởi khúc hợp tấu emergency vẫn còn lay động, vẫn còn làn ‘’sóng lao xao bờ tôi’’…
cùng bạn bè như từ muôn kiếp trước, khi
‘’…hạt bụi lang thang
dính vào hơi thở
duyên sinh vô ngã
ngũ uẩn giai không
từ đó thong dong
thõng tay vào chợ’’
(ĐHN)
phải vậy không?
(4/2017)
……………………………………………..
(*) Trịnh Công Sơn
(**) Bold, thơ Nguyễn Xuân Thiệp.
Thư gởi bạn xa xôi
Cuối năm đi thăm Thầy Tuệ Sỹ,
Đã lâu không gặp thầy. Thân Trọng Minh báo thầy Tuệ Sỹ vừa từ Bảo Lộc về ở Hương Tích mấy hôm nên cả nhóm kéo đi thăm: Thân Trong Minh, Đỗ Hồng Ngọc, Thanh Hằng, Huyền Chiêu. Trong nhóm, chỉ có HC chưa gặp thầy dù trước đó, TTM đã gởi tặng thầy tập tản văn của Huyền Chiêu và Khuất Đẩu. Thầy có một thời sống ở Nha Trang mà!
Riêng mình thì đã gặp thầy nhiều lần, có lúc ở bệnh viện, có lúc ở chùa Già Lam, có lúc ở quán Trà của Viên Trân, cùng GS Trần Văn Khê, nhà báo Trần Trọng Thức… Tuần trước thầy vừa nhờ TTM gởi tặng mình bộ A-Tỳ-Đạt-Ma Câu-Xá 3 tập dày cộm, in rất đẹp.
TTMinh quen thân với các thầy Tuệ Sỹ, Lê Mạnh Thát từ lúc các thầy còn là chú tiểu ở chùa Bảo Quốc, Huế. Thầy Lê Mạnh Thát thì còn học chung với Châu Văn Thuận ở Quốc Học nữa.
Buổi gặp cuối năm thật ấm cúng, thân tình. Thầy pha trà cho mọi người uống và đàm đạo thật vui.
Thầy kể chuyện vui, lần thầy Lê Mạnh Thát phát hiện cuốn Hứa Sử truyện vãn, một cuốn truyện chữ nôm Thế kỷ 18 ra sao khi cùng vào thăm một ngôi chùa nhỏ ở Vạn Giả. Người giữ chùa thấy thầy Thát mân mê cuốn sách cổ đã nói “Ông mà đọc được tôi cho ông luôn” vì tưởng thầy Thát chỉ là một cư sỹ tháp tùng thầy Tuệ Sỹ!
TTM gởi tặng thầy bức vẽ “thầy Tuệ Sỹ” của Duyên, thầy rất vui với tấm lòng người ở phương xa. Mình thì gởi tặng cuốn “Cõi Phật đâu xa” viết về kinh Duy-Ma-Cật, bởi thầy là người đã viết nhiều về Duy-Ma-Cật mà mình cũng được tham khảo. Mình nhắc thầy về vở nhạc kịch Duy-Ma-Cật, điều thầy ao ước bấy nay và thực tế thầy cũng đã dàn sơ 3 cảnh… Cao Huy Thuần, Hoàng Quốc Bảo, Thân Trọng Minh, Đỗ Hồng Ngọc đều mong cùng góp sức hoàn thành vở nhạc kịch độc đáo này.
Rời thầy vói tay lấy ngay cuốn Huyền Thoại Duy-Ma-Cật trao tặng mình, và ghi : “Quý tặng Duy-ma Cư sỹ Đỗ Hồng Ngọc”. Ối trời! Hôm sau còn bảo đã đọc chương 1,2 Cõi Phật đâu xa và bài của Cao Huy Thuần gởi ĐHN trong sách rồi!
thầy Tuệ Sỹ (photo: Thân Trọng Minh)
Thầy “khoe” cái cốc của thầy ở Blao. Đẹp quá và thanh tịnh quá chứ. Mình vẫn “méo mó nghề nghiệp” hỏi thăm một chút về sức khỏe và lối sống hiện nay của thầy ra sao thì biết mắt đã bắt đầu kém, hình như đã bị cườm khô rồi, còn nói chung thì ổn, mặc dù gầy nhom, chỉ cao 1,59m và nặng 39,5kg. Mỗi ngày ăn nhẹ buổi sáng và ăn cơm vào buổi trưa, buổi tối nhịn (y như thời Phật). Mình đùa nghiên cứu gần đây cho thấy ăn đói đói thì sống rất lâu đó! Ngủ mỗi đêm chỉ từ 21h đến 2 giờ sáng, thức dậy làm việc ngay. Thỉnh thoảng nhịn đói tuần lễ, mươi ngày, chỉ uống nước chanh đường. 3,4 ngày đầu thấy hơi mệt, nhưng sau đó thấy sảng khoái và rất sáng suốt…
Công việc của thầy bây giờ là nghiên cứu và dịch kinh sách từ tiếng Pali. Những tác phẩm rất có giá trị của Phật giáo giúp cho các tăng ni trẻ có tài liệu học tập, tham khảo.
Rồi thầy ký tặng sách cho mọi người, mấy cuốn Tuyển văn của thầy do thầy Hạnh Viên thị giả sưu tầm, rồi cùng chụp hình kỷ niệm và hẹn dịp nào lên thăm cái cốc của Thầy ở Blao…
Hẹn thư sau nhé,
Đỗ Hồng Ngọc.
(hình do Thanh Hằng)
Gươm Báu Trao Tay ( Hangding Down Precious Sword) song ngữ viết về kinh Kim Cang Bát Nhã vừa được Nxb Văn hóa-Văn nghệ và Cty Văn hóa Thiện Tri Thức ấn hành, đã có mặt tại Nhà sách Hà Nội, 245 Nguyễn Thị Minh Khai Q1 Tp. HCM và Nhà sách Đông Tây, 62 Nguyễn Chí Thanh Hà Nội, xin trân trọng giới thiệu đến các bạn trẻ cần tìm hiểu về kinh Kim Cang qua Anh ngữ.
Bạn ơi,
Bữa nay mới Mùng 7, Tết Tây, năm hãy còn mới!
Năm nay, vui nhất là đúng Ngày 01/01/2016, cái máy smartphone của mình bỗng thông minh đột xuất (bình thường nó rất ngu!), nhận được một tin nhắn: “Năm đã mới. Chúc anh Năm Mới an nhiên như cũ”. Còn mong gì hơn?!
Từ 1-3/01/2016 theo con cháu đi Dalat chơi vài hôm (xưa nó theo mình, giờ mình theo nó!). Ghé cả Dran để coi lại con đường dã quỳ nay ra sao mà ông bạn TVL mê tít như vậy. Hôm qua thứ Tư 6/01 thì cùng Nhóm học Phật chùa Xá Lợi “du ngoạn” một vòng ở Gò Công. Lâu lắm rồi mới về lại Gò Công. Bây giờ đã có cầu Mỹ Lợi rất đẹp, không phải chờ phà lâu lắc như xưa. Lúc nào cao hứng sẽ viết thư dài gởi bạn xa xôi vậy nhé.
Sáng nay, họa sĩ Trần Văn Duy, Thiện Tri Thức, mang lại mấy cuốn Gươm Báu Trao Tay song ngữ vừa lấy từ nhà in ra còn nóng hổi, vừa thổi vừa đọc, gởi trước cái hình coi chơi vậy.
Sẽ “tào lao” sau nhé. Thân mến,
Đỗ Hồng Ngọc.
Ngày thứ Bảy, 7/11/2015 tôi được Ban Phật học chùa Xá Lợi mời nói về “Thiền và Sức khỏe với người có tuổi” tại chùa Xá Lợi.
Người… có tuổi? Dĩ nhiên khác người cao tuổi! Người cao tuổi là người… già, trên 65; còn người có tuổi hãy còn trẻ, trung niên, khoảng từ 35 đến 65 tuổi! Họ có nhiều vấn đề của lứa tuổi, về thể chất, về tâm thần, về xã hội của họ; nên nhiều nỗi lo, nỗi khổ hơn. Trách nhiệm nào với gia đình, với xã hội nặng nề hơn. Trên thì cha mẹ (hai bên) đã già, dưới thì con cái vừa mới lớn, nhiều nỗi lo âu, buồn phiền, nhiều vấn đề mới đặt ra. Bạn bè cũng nhiều, ăn nhậu cũng lắm; thăng quan tiến chức, đua đòi các thứ. Tham sân si nghi mạn kiến càng dày.
Cho nên, “thiền” rất cần thiết cho lứa tuổi này. Tôi nhắc lại Tháp nhu cầu của Maslow, nhu cầu căn bản về thể chất (physical needs); nhu cầu An toàn, nhu cầu Tình cảm, nhu cầu Thể hiện mình và nhu cầu Tâm linh… cho lứa tuổi này. Thiền giúp giải tỏa stress, giảm tham sân si, giúp đời sống tĩnh lặng hơn, an lạc hơn, nói chung là… hạnh phúc hơn, tránh được nhiều thứ bệnh do hành vi lối sống như bệnh “3 cao, 1 thấp” chẳng hạn!
Dĩ nhiên là có giới thiệu một phương pháp thiền dễ thực hiện nhất nhưng cũng sâu xa nhất, hiệu quả nhất mà Phật đã dạy từ kinh Tứ niệm xứ , đó là Thiền Quán Niệm Hơi Thở (Anapanasati= An ban thủ ý hay Nhập tức xuất tức niệm), với 3 bước thực hành:
Thở Bụng/
Chánh Niệm Hơi Thở/
và Quán Niệm Hơi Thở.
Phương pháp này đơn giản, hiệu quả và không sợ các hiệu ứng phụ xảy ra. Hoàn toàn có tính khoa học, sinh học, “khoa học thực nghiệm”, phải thực hành, phải trải nghiệm. Buổi nói chuyện có trao đổi kinh nghiệm thực tế với các anh chị như anh Thiện, nhà giáo, cô Hồ Đắc Thiếu Anh, nhà thơ…
Sau buổi nói chuyện, một thính giả hỏi tôi anh vừa mới thử làm theo hướng dẫn nhưng cảm thấy nóng bừng, căng thẳng, tôi trả lời: tại vì anh ráng sức quá, cố gắng quá, muốn thành công cho mau! Sai lầm là ở chỗ đó. Thở phải tự nhiên, nhẹ nhàng, rất bình thường, bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu. Đừng ráng. Chỉ cần… dõi theo hơi thở, quan sát nó, khi vào khi ra, khi sâu khi cạn, chỉ quan sát đơn thuần là đủ, nhờ đó, đã có thể ngưng “tâm viên ý mã” , đạt tới cái gọi là “thiền chỉ” (samatha) khi đã thuần thục, có thể bắt đầu “ngẫm nghĩ” (quán niệm) về nó: tại sao thở? thở để làm gì? thở cách nào? thở đến từ đâu? thở đi về đâu? có thể thở cho ngày hôm qua, cho ngày mai không?… và, ai có thể thở giùm ai được?… đó là đã bắt đầu cái gọi là “thiền quán” (Vipassana). Từ đó nhận ra Vô thường, Khổ, Không, Vô ngã, Duyên sinh, Thực tướng vô tướng…
Thiệt ra thì cả hai đã gắn chặt với nhau mà không cần phải phân biệt. Dĩ nhiên còn có nhiều tầng cấp… Cho nên phải “tinh cần/ chánh niệm/ tỉnh giác” và không nôn nóng!
Không có chuyện thần thông, mê tín dị đoan gì ở đây cả!
Đỗ Hồng Ngọc
(7/11/2015)
Thấp thoáng Lời Kinh
Đỗ Hồng Ngọc
Lúc ấy, Phật đang thuyết pháp trong vườn cây Am-la. Cảnh đất ấy bỗng nhiên trở nên rộng lớn, nghiêm đẹp. Tất cả chúng hội đều ánh lên màu vàng ròng.
A-nan bạch Phật: “Thế Tôn! Do nhân duyên gì mà có điềm lành ứng hiện: Cảnh này bỗng trở nên rộng lớn, nghiêm đẹp. Tất cả chúng hội đều ánh lên màu vàng ròng?”
Phật bảo: “Ấy là Duy-ma-cật và Văn-thù với đại chúng muốn đến đây, cho nên ứng hiện ra điềm lành ấy.”
Thì ra, Duy-ma-cật và Văn Thù cùng đại chúng đã thực hiện xong buổi huấn luyện đặc biệt về Bồ-tát đạo tại căn thất trống của Duy-ma-cật sắp trở lại vườn xoài bái kiến Phật để được nghe dặn dò, giao nhiệm vụ cụ thể…
Đối tượng đích vẫn là các Bồ-tát tại gia tương lai, gồm Bảo Tích và năm trăm vị vương tôn công tử, thiếu gia, con nhà trưởng giả đã phát tâm Bồ đề nhưng còn nhiều ưu tư, nên Phật đã giao cho Văn Thù, Xá-lợi-phất cùng Duy- ma-cật mở một lớp huấn luyện đặc biệt với phương pháp giáo dục chủ động cho thấy một mô hình thực tế sống động tại Tỳ-da-ly hôm ấy. Bấy giờ lớp học đã xong phần… lý thuyết, đã trang bị đầy đủ kiến thức và thái độ, nay xin đến bái kiến Phật để được chỉ dạy thêm và giao nhiệm vụ cụ thể để thực hành con đường Bồ-tát hướng về Phật đạo đầy cam go trước mặt.
