Đỗ Hồng Ngọc
Thấu cảm (empathy) không phải là thông cảm. Cũng không phải là đồng cảm. Tiếng Việt ta có nhiều từ “thấu” rất hay như thấu hiểu, thấu đáo, thấu… xương ( lạnh thấu xương! ) và… bò bóp thấu! Cho nên thấu cảm không dễ chút nào! Thấu cảm đòi hỏi phải có khả năng đặt mình vào vị trí người khác để hiểu rõ nguồn cơn, ngọn ngành. Từ cái hiểu sâu sắc đó mới có cách ứng xử đúng đắn, phù hợp. Đối với người thầy thuốc thì thấu cảm là đặt mình vào vị trí của người bệnh để hiểu được đằng sau nỗi đau kia còn có nỗi khổ nào, đằng sau cái bệnh kia còn có cái hoạn nào. Nhờ vậy mà mối tương giao thầy thuốc – bệnh nhân trở nên “đằm thắm” hơn, truyền thông hiệu sẽ quả hơn, có sự hợp tác tốt hơn giữa thầy thuốc và bệnh nhân.
Thấu cảm không phải là thông cảm, cũng không phải là đồng cảm. Tiếng Việt ta có nhiều từ “thấu” rất hay như thấu hiểu, thấu đáo, thấu… xương ( lạnh thấu xương! ) và… bò bóp thấu! Cho nên thấu cảm (empathy) không dễ chút nào! Thấu cảm đòi hỏi phải có khả năng đặt mình vào vị trí người khác để hiểu, và có hiểu mới thương! Đối với thầy thúôc thì thấu cảm là hiểu được đằng sau nỗi đau kia còn có nỗi khổ nào, đằng sau cái bệnh kia là cái hoạn nào của người bệnh. Nhờ vậy mà mối tương giao thầy thúôc bệnh nhân trở nên “đằm thắm” hơn. Y khoa bây giờ ngày càng nặng về kỹ thuật. Người thầy thuốc trẻ đựơc dạy để biết sử dụng các máy móc tân kỳ, thay đổi mẫu mã xoành xoạch, dần dần có khuynh hướng chạy theo kỹ thuật, lệ thụôc máy móc và qua đó cũng lạnh lùng, máy móc, “khoa học”, xa cách dần với…con người. Nó làm cho người thầy thuốc trở nên bí hiểm… chẳng khác gì các phù thủy của những bộ lạc ngày xưa! Thế nhưng con người từ xưa đến nay vẫn không thay đổi: cũng những âu lo, phiền muộn, sợ hãi, cũng những ganh tị, ghen ghét, mừng vui, cũng vẫn già nua, tuổi tác, ốm đau bệnh họan …