“Đêm thơm như một dòng sữa…”
(ĐÊM, thi tập Khánh Minh, tháng 11, 2021)
Đỗ Hồng Ngọc
Bỗng dưng nhớ Đêm thơm như một dòng sữa của Phạm Duy (Dạ lai hương) khi nhận được Thi tập ĐÊM của Nguyễn Thị Khánh Minh.
Hiu hiu hương tự ngàn xa
Bỗng quay về dạt dào trên hè ngoài trời khuya…
Đêm đâu là chốn quê nhà
Trăng ngõ nhà ta xưa
Gần hơn trăng nơi này
Mộng hơn trăng nơi này
Nên trăng vàng khắp ngõ
Hỏi trăng gần, trăng xa
Đâu là chốn quê nhà…
Tìm trong đêm, mây trắng
Hỏi xem nhà ta đâu
Đêm cúi nhìn im lặng
Đêm guốc mùa đi tất tả
Năm tháng năm buồn thủ thỉ
Hằn vai quang gánh nỗi niềm
Tiếng guốc vẹt mòn kiệt phố
Lắng vào đêm tiếng chân quen
Năm tháng năm buồn lựng chín
Lời ru hồn phố chắt chiu
Tiếng guốc mùa đi tất tả
Hội An thức ngủ về theo
… lục tàu xá… lục tàu xá…
Bỗng nhớ “Hội An đêm” của Đỗ Nghê:
Hội An đêm
Bập bềnh cơn sóng dợn
Nghìn lồng mắt chao nghiêng
Những linh hồn thức dậy
Thở cùng Hội An đêm
(ĐN)
Đêm hai nửa điệu cong
Trăng trên kia
Một đường cong sáng
Nếu xóa đi không gian
Sẽ có được một vòng tròn đâu lại
Tôi và trăng
Hai nửa điệu cong
Mềm mại.
Thân đêm nồng nắng ủ
Mật ngọt. Lừ chiêm bao
Một giây bừng vĩnh cửu
Thầm thì, tan trong nhau…
Gợn lên từ hơi ấm
Tận cùng. Dâng hiến đất
Cúi xuống. Bao la trời
Trao nhau. Đêm diệu mật..
Chàng mở mắt
Và trái đất có bình minh
Nàng hỏi bằng ánh mắt thơ ngây nhất
Và đêm có đêm rằm
Trong phút giây hạnh phúc
Nàng nhắm mắt
Và. Đêm. Trăng mật
Đêm tiếng bước thời gian
Đêm qua anh cùng em
Dặm đường nghe gió biếc
Đêm nay em nhìn lên
Thấy một vầng trăng khuyết
Nhớ chuyện kể hình như của Tagore: người chồng có chuyến buôn xa, từ biệt vợ, nàng âu yếm đôi lần bảy lượt dặn đừng quên lúc về mua cho nàng một tấm gương tròn sáng như vầng trăng vành vạnh kia. Ngày về, chàng nhìn lên trăng, thấy một vầng trăng lưỡi liềm cong vút, vội vã mua một chiếc lược ngà…
Lại nhớ Trịnh: “Em đi qua chuyến đò, ối a con trăng còn trẻ/ Con sông đâu có ngờ, ngày kia trăng sẽ già” (Biết đâu nguồn cội).
Một nhà thơ nữ lẽ nào “đâu có ngờ” như con sông kia nhỉ?
Đêm rộn lòng dâu bể
Không rộn lòng dâu bể
Tỉnh thủy vô ba đào
Nếu mà không hạt lệ
Thử tâm chung bất dao…*
Nếu mà không trăng sáng
Làm sao nối xưa sau…
Cho nên Đêm Nguyễn Thị Khánh Minh đầy “rộn lòng dâu bể”, đầy hạt lệ yêu thương, cha mẹ, vợ chồng, bè bạn… quê hương xứ sở, dịch bệnh, phân ly, kỳ thị, ngăn cách, xót xa, giấc mơ em nhỏ châu Phi, giấc mơ em nhỏ Việt…
Ở Khánh Minh, thơ không chỉ là thơ mà còn là tiếng nói, còn là hạt lệ… còn là vòng tay, còn là hơi ấm từ trái tim biết đau xót nỗi đau chung:
Người đem theo nụ cười
Đi vào những biên giới
Những biên giới đôi co
Những biên giới gào thét
Bỗng nhận ra mình
Những phân chia hổ thẹn
Để rồi:
Nhìn trời. Thấy cái đồng không
Hét to. Lại thấy nỗi mông quạnh ngày
Sao tự nhiên đứng ở đây?
Một nơi rất lạ, cõi không nụ cười
Ngây ngô họ xúm gần tôi
Chỉ trỏ vào nụ tôi cười, ngạc nhiên
Quệt vào tôi những ánh nhìn
Hỏi tôi hạt nước mắt tìm ở đâu
Thưa, tôi nhặt ở tim đau..
Rồi quay về chính mình:
Soi gương thảng thốt mặt mày
Mở hai con mắt không đầy được tôi
Thốt lên ngọng nghịu những lời
Bóng trong gương hỏi, tiếng người đó chăng?
Đêm trái tim diệu mật
Nghe gió thỉnh hồi chuông
Từ trái tim diệu mật
Chắt chiu tâm Phật
Chuông giờ lành
Trái đất đầu thai
Trong thơ Khánh Minh, ngọn cỏ với Ta là một, cùng uống ánh mặt trời, cùng tỏa ngát hương thơm, cùng rúng động vì tiếng chuông chùa trên núi xa kia để hòa vào vũ trụ mênh mông không còn phân biệt bởi căn-trần-thức nữa!
Cỏ nhé. Ta nằm xuống
Cỏ nhé. Ta cùng uống
Vô lượng ánh mặt trời
Cỏ nhé. Ta đầy hương
Của nồng nàn thơm giấc
Đưa nhau đến ngọn nguồn…
Không thể không nhớ lữ khách nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San làm xao động giấc mơ…
Cô Tô thành ngoại Hàn San tự,
Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền.
[Thuyền ai đậu bến Cô Tô
Nửa đêm nghe tiếng chuông chùa Hàn San]
(Phong Kiều Dạ bạc, Trương Kế)
***
Đêm thơm không phải từ hoa
Lung linh trăng lại về nữa
Cánh gió đưa hương ngả đầu mây phất phơ…
Đêm thơm không phải từ hoa
Mà bởi vì ta thiết tha tình yêu Thái Hoà…
(Dạ lai hương, Phạm Duy)
Phải, “mà bởi vì ta thiết tha tình yêu Thái Hoà…” đó vậy./.
ĐHN,
Saigon 24.11.2021)
……………………………………………….
(*) Ý đạo, Nguyễn Du
Để lại một bình luận