Cái “MẶC”
Đỗ Hồng Ngọc
Một cách nôm na, văn là đẹp, hóa là làm ra. Cái gì không được đẹp thì làm cho nó đẹp ra, cái đó là “văn hóa”. Không chỉ đẹp mà còn tiện lợi, phù hợp với đời sống thường ngày của mọi người, cái đó cũng là văn hóa!
Con người thời ăn lông ở lỗ, trần truồng như nhộng, cảm thấy thoải mái, nhưng sau đó phát hiện ra vài điều bất tiện, diễu qua diễu lại không hay lắm bèn tìm cách che đi cái chỗ cần che. “Xấu che tốt khoe”, nhưng ở đây cái gì tốt, cái gì quý, thì che trước. Bởi nó thường kèm theo những rắc rối không lường được, nhiều khi không cản nổi! Do vậy mà phải giấu nó đi cho đỡ nguy hiểm. Nhưng hình như lá nho hơi nhỏ, chẳng những che không đủ kín mà đôi khi còn bị rách, nhất là khi lá đã khô. Do vậy mà có miếng che khác làm bằng…vỏ cây đập dập, an tòan hơn, rộng rãi hơn, vừa cứng, vừa dày. Hiện nay còn thấy các bộ quần áo bằng vỏ cây đặt ở các viện bảo tàng. Gần đây nghe nói có nơi làm du lích, tái tạo lại các “mode” quần áo bằng vỏ cây cho du khách mặc rất thú vị. Khi có thể kéo sợi, se chỉ, thì người ta có quần áo vải, rồi tơ lụa, rồi chất liệu tổng hợp (nylông)… thậm chí có quần áo làm bằng sô-cô-la, bằng đậu tương (đậu nành), trái cây… trong các buổi trình diễn thời trang hấp dẫn, ai thấy cũng muốn nhai, muốn nuốt. Nhìêu bãi biển ở Âu Châu quy định ai vào đó phải trần truồng. Ở một chỗ ai cũng trần truồng thì một người có mặc quần áo trở nên… lôi cuốn, mọi người sẽ xúm lại coi và…bắt chước. Cũng như gần đây, khi có một vụ cố ý trần truồng hoặc vô tình lộ y gì đó thì lại gây xôn xao.
Văn hóa cũng phải thay đổi, thích nghi sao cho phù hợp. Hoàng hậu, công nương, qúy phi, công chúa… hẳn phải tha thướt lượt là, gấm vóc đoan trang; công nhân thợ dệt dĩ nhiên phải quần áo gọn gàng, tóc ngắn, tránh gây tai nạn. Tazan đóng khố để dễ đu từ cây này sang cây khác kịp cứu mỹ nhân. Thầy thuốc khoác blouse trắng… Một cô y tá xứ Brazil chỉ đội mủ, đeo khẩu trang còn thì trần truồng như nhộng trong lúc chăm sóc bệnh nhân ở phòng cấp cứu đã lập tức bị Nghiệp đoàn điều dưỡng đưa ra tòa!
Hồi xưa, phụ nữ mặc váy chùng, áo buộc dây, cho nên khi cô gái nông thôn lên thành thị về thì Nguyễn Bính la trời: “Áo cài khuy bấm em làm khổ tôi!”. Cũng may, ông không có dịp nhìn các cô mini jupe cũn cỡn, hở rún hớ hênh bây giờ. Nữ sinh hạnh phúc trong chiếc áo dài trắng đơn sơ mà thanh lịch, tự hào tuổi…học trò, thơ ngây, trong trắng. “Nắng Saigòn anh đi mà chợt mát/ Bởi vì em mặc áo lụa Hà đông/ Anh vẫn yêu màu áo ấy vô cùng/ Thơ của anh vẫn còn nguyên lụa trắng” (Nguyên Sa). Chỉ cần đổi cái màu trắng đó sang màu tím thôi đã đủ làm người ta khổ! Hoàng Nguyên kêu lên: “Rồi áo tím qua cầu/ tà áo tím phai màu/ để dòng Hương giang hờ hững cuốn trôi mau”…
Con người dễ mất văn hóa khi để cho bản năng hoành hành. Ăn mặc “mát mẻ” một cách… nghệ thuật thì còn coi được, mát mẻ quá thì nhàm chán. Ở xứ đầy hình ảnh “playboy” thì người ta phải nhờ tới Viagra, Cialis… dù tuổi hãy còn rất trẻ. Tình trạng rối loạn, vô sinh ngày càng toàn cầu hóa, trầm trọng thêm. Cái đó có sự góp phần của văn hóa mặc. Việc truyền giống là cần thiết nên thiên nhiên phải có cách… khen thưởng chút gì đó. Con người thông mình, tận dụng khai thác, lại không cần mùa màng thời tiết chi, lúc nào cũng động được, nên tạo nhiều mối nguy. Kinh tế phát triển, cơm no, cật ấm, thì dễ sinh sự. Làm đẹp nhân tạo ngày càng phát triển, lừa gạt nhau, sử dụng cả những thứ có hại cho sức khỏe, lâu lâu kêu trời vẫn không chừa! Hình thể có thể đẹp ra- dù giả tạo- nhưng cảm xúc thì ngày càng lụi tàn. Hết rồi những huyền nhiệm, những linh thiêng, vốn đã làm nên “văn hoá” cho con người. Khi bình đẳng được hiểu lầm là xóa mọi ranh giới, nữ thành nam, nam thành nữ thì nguy tai! Đàn ông yểu điệu thục nữ, quần là áo lượt…; con gái tay kiếm tay cung… Lúc đó đàn ông sẽ thấy đàn ông hấp dẫn hơn, con gái sẽ thấy con gái hấp dẫn hơn!
Có sự đan xen nhiều thứ văn hóa: văn hóa thống trị, văn hóa nô dịch, văn hóa lai căng, văn hóa cưỡng bức… Khi trái đất trở thành một hòn bi xanh- thế giới nhỏ lại trong lòng bàn tay thì ảnh hưởng văn hoá không thể tránh được.
Nhưng, hãy tôn trọng sự khác biệt. Bảo vệ văn hóa mình. Trước hết, là cái “mặc”.
Kính chào anh Ngọc “bác – thi – tu” sĩ,
Tôi 66 tuổi ta, xin được xưng hô anh – tôi, để mạn phép thưa đôi điều.
Vốn biết mình biết ta, từ lâu tôi chỉ lặng lẽ đọc-học từng bài viết của anh, và chiêm nghiệm nhiều, rất nhiều điều hữu ích. Đến nỗi, cũng lặng lẽ, “phát tán” các bài anh viết, trả lời phỏng vấn, tọa đàm, ghi chép tản mạn …. đến bạn bè khắp nơi. Nào là về sức khỏe, thi thơ, Phật học (lõm bõm mà thâm thúy) (vì vậy mới .. Kính chào anh Ngọc “bác – thi – tu” sĩ!).
Còn nữa, nhưng kể lể nhiều thì choán chỗ thiên hạ sự, nên thôi.
Nay, lấy hết can đảm, viết bài này, chưa chắc dám bậm môi click send, vì thấy sao mình nhỏ nhoi quá so với cái tâm bao la của anh Ngọc “bác – thi – tu” sĩ …..
Có điều, cứ thu nhập hoài của người ta mà không hồi âm, há chẳng bất công lắm ru? Người ta viết – gửi gấm – truyền đạt … tâm tư, tâm sự, ai chẳng mong nhận lại sự đồng cảm, người ta hát ca, diễn thuyết, ai chẳng mong nhận được tràng vỗ tay?
Cái mặc, giống như muôn triệu nhu cầu của con người, cũng biến tấu vô biên, anh Ngọc nhỉ? Và giống như muôn triệu điều lý sự, cũng có chân tiểu nhân và ngụy quân tử, (tôi lại nhớ Nhạc Bất Quần hảo ca), phải thay đổi theo dòng thời gian. Cô gái mỹ miều trước đây 3-4 mươi năm với bao nhiêu là mộng mơ, bao nhiêu hoa gấm, giờ đã thành bà già sọm, nhớ về quá khứ như chiêm bao, có khi tự cười mình “hồi đó” sao mà ngây thơ, ảo tưởng, lẫm cẫm, … đến dzậy? Rồi chẳng đặng đừng, kêu sắp nhỏ răn dạy đôi điều tâm huyết, hồi đó má thế này, thế kia, trật lất, bi giờ bây phải nghe má … vân vân và vân vân …
Khổ thay, sắp nhỏ, cũng giống như má ngày xưa, đâu có nghe lời ngoại, ngồi nghe chưa vùng vằng bỏ đi đã là nề nếp, còn NGHE thiệt tình thì … hỗng dám đâu! Lẩn quẩn là vậy, nhân quả là vậy. Má vẫn phải nói, con vẫn phải nghe cho có … lệ, đời vẫn cứ trôi. Rồi sắp nhỏ lại thành ông già, bà già, lại kêu sắp nhỏ nữa ….. nói nữa.
Kính chúc anh Ngọc thượng thọ.
Đào Phước.
1:43 sáng ngày sau ngày lễ tình nhân 2012.
Đa tạ Đào Phước. Cái “Mặc” được viết sau buổi nghe các bạn trẻ tranh luận mặc thế nào là có… văn hóa. Đúng như bạn viết. “Luẩn quẩn là vậy, nhân quả là vậy”. Cho nên trước hết hãy biết tôn trọng… sự khác biệt, chấp nhận sự khác biệt. Văn hoá là một “pháp”, nó cũng vô thường mà! Như thị tướng như thị tánh… như thị nghiệp như thị quả… phải không bạn?
Nếu đang ở Saigon, hôm nào hẹn đi café nói chuyện chơi nhé. Thân mến, ĐHN.
Chào anh Ngọc kính mến,
Xin cám ơn và nhận “ngay” lời mời, được trò chuyện cùng anh, đối với tôi, là … trên cả tuyệt vời!
Anh có thể cho tôi số ĐT để khi nào tôi “lên” Saigon” hẹn anh cùng anh cafe cafao?
Trân trọng
Đào Phước
103 N-T-Phương, P7, Mytho, Tiền Giang
ĐT: 0984582855
Email: daodaophuoc@yahoo.com
Anh Ngọc “cắt nghĩa” chữ văn hóa thật giản dị nên dễ hiểu. Đẹp, tiện lợi, hài hòa…chính là văn hóa, điều này vận dụng vào đời sống đâu có khó nếu các bạn trẻ hiểu rõ như vậy!
Đọc comments ở trên, thấy 2 vị hẹn cà phê đàm đạo, UV cũng mong được hẹn như thế. Chắc là hè này cả nhà hy vọng thăm anh!
Anh cũng mong có dịp gặp lại các bạn. Cũng muốn lang thang một chuyến miền Tây như dạo nọ. Nghe TV có Trà… gì đó nổi tiếng “bánh tét” ? Ái chà chà, hết “dừa sáp” tới bánh tét, vú sữa… không béo phì cũng uổng!
Hihi, Trà Cuôn có bánh tét nổi tiếng, đó là loại bánh mà lần trước gia đình UV đã mang lên SG khi ghé thăm anh Ngọc ( hình như hồi tháng 9 năm 2010). Người TV mong được giới thiệu hết đặc sản xứ mình!
Chào Lê Uyển Văn,
Trà Vinh hả?
Mình Tiền Giang, nhưng bước giang hồ có chút đĩnh nợ TV. Mình “kết” đặc sản TV nhứt là … chùa, tuy mình theo đạo TC.
Không gian trầm mặc, cây cối trưỡng thượng, … thoát tục liền, nhưng chưa được lên tiên. Mà cũng hỗng lên chi, “ở trên” đâu có quán cà phê?
Mượn “nhà” anh Nghê lam quen Văn, anh Nghê đại xá cho.
Đào Phước
Dạ, hân hạnh được biết anh Đào Phước. Có dịp sang trả “nợ” giang hồ,UV mời anh thưởng thức cà phê và…chùa Trà Vinh lần nữa!
Lê Uyển Văn huynh đài nhã giám,
Rất cám ơn lời mời chân tình.
Ngày mai 13/5/2012 tôi du hành Bạc liêu, tiếc quá, cái lịch đã kín chổ nên không ghé TV được để uống cà phê … chùa (thiếu chữ VÀ) với huynh.
Nợ vậy.
Chúc vui.
Hôm nào các “huynh” có hẹn gặp nhau ở TV để caphe… thì cho tôi biết để “ké” với. Thân mến.